t Is heerlijk pakjes te krijgen
Iedere nieuwe gouverneur
wordt nu reeds afgewezen
Hrecteur van grootste postorderbedrijf
Meesten
redden
liet niet
SCHUD€l's
CITROEN
Curagao wacht af:
Pedosan
jfciG 13 reSHTTAiri 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 15
rOLLE (GPD) In '52, dat
nog de tijd van de hausse in de
irderbedrijven. De jaren toen de
a-en schaars waren, de lust tot
n groot was en er voor handige
>ns iets te verdienen viel door
(kkelijke aanbiedingen via ad-
ïties. Van die handige jongens
heel weinig op de markt
ven. Ze zijn op een enkele uit
ging na ten gronde gegaan aan
zich steeds toespitsende pro
van de financiering, van de
lisatie en de administratie. Pro-
si die met de kracht van een
in opdoken zodra de zaak goed
marcheren.
hkamp, G. H„ zoon van een
slier uit Slagharen, redde het
wel. Achter z'n ouderlijk huis
hij een stel textielpakketten
tapeld tegen de muur nadat hij
ktitelf uit Twente had gehaald,
na zette hij een advertentie in
CRV-gids en wachtte af. Hij
Btgerekend dat hij met een ver
van honderd pakketten in ieder
uit de kosten was. Hij ver-
er 18.000.
hkamp begreep door die ver-
ien ide ervaring dat hij een markt
aangeboord waarin veel, heel
nuziek kon zitten. Hij ging er
ook meteen mee door, kreeg
sen bank de nodige kredieten,
jedemsvaart op gunstige voor-
len een fiks gebouw en z'n on-
ming groeide als gehormoni-
kooL Zelfs een hevige brand
jO, die in een paar uur de hele
tegen de vlakte sloeg, kon de
niet tegenhouden. Terwijl de
;n nog uit de daken sloegen,
èhkamp al weer te praten over
gelijkheden en noodzaak van
bouw.
Engels
ir ook voor hem kwam onver-
ijk de tijd dat 'm de boel over
x>fd dreigde te groeien. Dage-
bestellingen, dagelijkse beta-
correspondentie, catalogi, af-
ngen. ze vergden een organi-
lie niet door een of twee staf-
n kan worden uitgevoerd. An-
postorder bedrijven hadden
elijke ervaring. Ze gingen er-
apot. Ze verloren al snel hun
ill doordat de administratie in
ip raakte en in de meeste ge-
eindigden de aanvankelijk zo
e luchtballonvaarten met een
de noodlanding.
Noordeloos, een Dekker, des-
skende namen in de postorder-
ss, werden geveld. Wehkamp
overeind doordat de eigenaar
inzag dat er een grotere staf
volgens ook grotere financiële
moesten komen om een
apitaalintensief bedrijf (en dat
postorderonderneming) in
te houden.
962 vond hfl wat hfj zocht:
rart van zijn aandelen deed hij
aan een gerenommeerde En-
maatschappij Great Univer-
tores. Deze GUS is het op
i grootste (de alles ver-
big boss is Sears)
derbedrijf in de wereld,
omzet schommelt op het ogen-
ond de 3% miljard gulden,
een jaar later werden ook de1
inde vijfentwintig procent van
len aan de GUS overhandigd
heer Wehkamp ging, welis-
met grijsgeworden haren
met voldoening over zijn car-
Btil leven in Ommen.
Concurrenten
bnerika en Canada noemen ze
Ifjaarlijkse catalogus van Sears
nd: de winkelbijbel. Het boek-
inderdaad minstens even zo
s een groot formaat bijbel en
rdt geregeld door de huismoe-
n -vaders) in geneusd. En wat
irijker is: er wordt uit besteld,
japonnen tot kant en klare
van olieverfschilderijen tot
inden, van vissersboten tot
„Dutch bulbs", van behang tot scoo
ters. Zover is het in ons land nog
niet. De postorderbedrijven geza
menlijk halen in ons land om en na
bij één procent van de totale detail-
omzet.
Maar het zit er dik in dat het drie,
vier of misschien vijf procent kan
worden. Andere landen staan daar
voor als lichtend voorbeeld: West-
Duitsland spant de kroon met bijna
7 procent, Engeland met vijf, Zweden,
Oostenrijk en Zwitserland ongeveer
twee. Nederland, België, en Frank
rijk komen met hun één procent nog
wat achteraan. Maar dat ene pro
cent vloeit dan ook grotendeels in de
zakken van Wehkamps postorderbe
drijf. Want de twee grote concurren
ten die na felle slag in het verleden
zijn overgebleven, kunnen zich nog
niet meten met het Zwols-Engelse
bedrijf. Die twee zijn Bertels, een fa
milieonderneming, en sinds een
Duits postorderbedrijf de failliete
boedel van de textielcentrale in
Hulst (Zeeland) overnam: Necker-
mann.
Concurrenten overigens die Weh
kamps directeur Schuthof graag ziet.
En daarbij trekt hij een zeer serieus
gezicht want „in het verleden heeft
het postorderbedrijf in ons land een
slechte naam verworven. We kunnen
slechts toejuichen, dat er bedrijven
op de markt blijven of verschijnen
die goed zijn".
Je vraagt je af wat de aantrek
kingskracht van het bestellen „op
een plaatje" via de post is. Vooral
in ons kleine land waar de winkels
en warenhuizen bij wijze van spre
ken naast de huisdeur liggen.
Bij Wehkamp-Zwolle waar in het
grote, moderne kantoorgebouw twee
computers dag en nacht draaien om
de 12000 orders en de 100.000 beta
lingen per dag te verwerken, waar
35 telefoocoilijnen doorlopend opdrach
ten opnemen bij Wehkamp weet
men drommels goed waarom vooral
de huisvrouw het plezierig vindt
pea- poet te winkelen.
Waarom
Er zftn twee belangrijke psycholo
gische redenen. De belangrijkste
lijkt te zijn, dat het verrukkelijk is
thuis in zao'n driehonderd pagina's
dikke, vol met kleurenfoto's volge
stouwde catalogus te bladeren. Een
tweede reden is dat het nóg verruk
kelijker is pakjes te ontvangen. Het
pakje ontvangt men onherroepelijk
als er een bestelling aan vooraf is
gegaan.
De heer Schuthof noemt ook nog
twee andere oorzaken van meer
praktische aard. „Hoe meer vrije tijd
de mensen hebben, des te minder ze
er voor voelen die tijd door te bren
gen in overdrukke winkelstraten. Ze
willen eruit, de natuur in, autorijden,
knutselen, sporten, noem maar op".
Het is een argument dat ongetwijfeld
op een gedegen onderzoek berust, al
vraag je je als buitenstaander wel
even af hoe het dan komt dat die
winkelstraten zo drük zijn.
Een meer aansprekende overwe
ging is de financiering: men kan in
termijnen betalen en men behoeft
daar niet zeer nadrukkelijk (en daar
door misschien „beschaamd") om
te vragen. Zegt de financiële direc
teur (met hem zijn er nog drie di
recteuren): „Krediet is tegenwoordig
een teken van welvaart, vroeger van
armoede". Een ander algemeen ver-
Nederlands grootste post
orderbedrijf, Wehkamp in
Zwolle, had over 1969 een
omzet van honderdmiljoen
gulden. Financieel-directeur
H. Schuthof vertélde ons
meer over de fabuleuze ont-
ivikkeling van een onderne
ming, die in 1952 als een
mansbedrijfje startte en nu
achthonderd werknemers
heeft.
breid argument blijkt echter hele
maal niet op te gaan: het is niet
waar dat vooral de plattelander bij
een postorderbedrijf koopt. ,3ij ons
ligt het fifty-fifty. Alleen de eilanden
vormen een uitzondering daar
hebben we enorm veel klanten".
Dure gids
De dikke gids is voor de grote
postorderbedrijven niet slechts een
visitekaartje. Het is hét doorslagge
vende verkoopmiddel. Daarom is
men er tegelijk gul en zuinig mee.
Gul voor wat de uitvoering betreft:
uitstekende kleurendruk waarvoor
verscheidene drukkerijen in ons land
en in Duitsland worden ingeschakeld.
Voorzichtig wat de verschpreiding
aangaat. Per slot van rekening kost
zo'n gids drie gulden per stuk en bij
vier uitgaven per jaar vormt dat
een enorme onkostenpost.
Ze wordt verzonden aan 800.000
adressen (di. 2 Vz miljoen gulden
aan catalogi) mi alleen aan hen, die
in de laatste negen maanden een be
stelling hebben geplaatst. Op die ma
nier vergaart men goed adressenma-
teriaal zonder hetwelk geen post
orderbedrijf het leven kan houden.
Bertels' catalogus, iets minder dan
de helft van de omvang van die van
Wehkamp, komt op anderhalve gul-
Neckermann gebruikt zijn Duitse ca
talogus waarbij zoveel mogelijk
Duitse tekst is vervangen door Ne
derlandse.
Is aan de ene kant de reclame post
voor een groot postorderbedrijf ont
stellend hoog, aan de andere kant
zit men op lagere lasten dan bijvoor
beeld warenhuizen. Men behoeft niet
op een dure lap grond in de binnen
stad een vfetiging te hebben en de
verhouding omzet-personeel kan aan
zienlijk gunstiger zijn. Ter vergelij
king: Vroom en Dreesmann had in
'88 een omzet van 1.060.000.000 gul
den bij een personeelsbestand van
22.000 man, de Bijenkorf's omzet was
585 miljoen bij 10.000 man personeel.
Voor een Wehkamp ligt het dus aan
zienlijk gunstiger: 100 miljoen omzet,
800 man personeel. Dat scheelt 200
tot 250 procent.
Daarbij komt dat het assortiment,
ondanks de grote hoeveelheid arti
kelen, beperkter is dan in een waren
huis. Voor Wehkamp geldt tot nu
toe de gulden formule: vijftig pro
cent soft ware, vijftig procent hard
ADVERTENTIE
DUBBEL
BESTOOKTE
N.V. DE CONDOR - DISTILLEERDERIJ - LEIDEN
Een van de expeditieafdelin
gen van het Wehkamp-complex
in Zwolle.
ware (er worden veel Engelse termen
gebruikt bij Wehkamp als honderd
procent-dochter van Great Universal
Stores). Het betekent dat de helft
van het aanbod bestaat uit modear
tikelen, schoenen e.d. en de helft uit
technische artikelen, woninginrich
ting enz.
Brandende vraag: hoeveel wordt
er teruggezonden na de „zeven da
gen op zicht?"
De vraag blijft brandengeen post
orderbedrijf in Nederland zal daar
antwoord op geven.
Wehkamp werkt met twee verkoop
systemen. Het ene is de verkoop
regelrecht aan de klant (92,8 procent
van de omzet), het andere berust op
een methode om agenten in te scha
kelen. Daarvoor heeft men de home
service catalogus (waar men de
naam Wehkamp tevergeefs in zal
zoeken, maar die vrijwel identiek is
aan de gewone gids) welke gehan
teerd wordt door (meestal) huisvrou
wen die van vriendinnen, kermissen
en buren bestellingen opnemen en
voor die moeite tien procent ontvan
gen.
Deze „indirecte" verk»»p m in Ne
derland nog niet groot, in tegenstel
ling tot bijvoorbeeld Engeland waar
het grootste deel van de omzet op
deze manier wordt behaald. Ook in
Duitsland is deze .indirect mail*
sterk in opkomst. Het home-service
systeem is strikt zakelijk en berust
niet op het idee van de „gezellige
theevisites" dat bijvoorbeeld Tupper-
ware Jaren geleden in ons land in
praktijk bracht.
Grote postorderbedrijven ln het
buitenland hebben meestal eigen wa
renhuizen of winkels. Wehkamp doet
het zonder. Of het er nog eens van
komen zal, kan de directie, naar ze
zegt, niet voorspellen. En ze kan
evenmin voorspellen of er in de ko
mende Jaren veel harde concurrentie
zal komen. Bekend is wel, dat ook
een Frans postorderbedrijf van grote
omvang, manu-france, voorzichtig
jes begonnen is in Nederland te pe
netreren.
Vcornamelijk in het zuiden van
het land zijn vijfduizend franstalige
gidsen, elk van 775 pagina's, rondge
stuurd met o.a. een aanbod van mo
torboten en tuinhekken. Men mag
verwachten, dat Neckermann het
hier wat grootser zal gaan opzetten
dan tot nu toe. al betwijfelen we of
men in Nederland wel één prefab-wo
ning heeft aangekocht, die in de zo-
mer-catalogus als postorder werd
aangeboden (f33.700 tot over de
f60.000).
Wehkamp-Zwolle met magazijnen
in Dedemsvaart, Amerongen, Mau-
rik, Zutphen, Leersum en Geldermal-
sen zegt veel succes te hebben (zon
der daarbij cijfers te willen noemen)
met enkele nieuwe objecten zoals een
autoverzekering met premiebetaling
per maand, een soort „all-in" ge-
zins - pollspakketten en *n spaarplan,
het laatste samen met Rolinco.
Met dat al is het wel duidelijk, da*
ook in Nederland het postorderbe
drijf, mits goed geleid, de toekomst
niet zander zorgen tegemoet behoeft
te zien. Of dat nu te danken is aan
psychologische factoren of strikt
praktische laten we dan maar in het
midden. De vuurrode, ouderwetse
gietijzeren brievenbus, die Wehkamp
als grote klant de PTT afhandig
heeft weten te maken, en die in een
van de gangen van het moderne kan
toor in Zwolle staat, is zeker geen
symbool voor mijmerend achteruit
zien. Beter computers en het statis
tieklijntje van de verkopen, dat elk
jaar weer een fikse stijging te zien
geeft.
(Door Gerard Habrakesv)
CURACAO (GPD) Dr. E. Jonckheer wordt geen gouver
neur van de Nederlandse Antillen, maar wie dan wel? Er zijn
in de afgelopen weken op Curasao heel wat namen genoemd.
Maar iedere nieuwe kandidaat wordt al bij voorbaat door heel
wat andere politieke partijen afgewezen. Frente Obrero eist:
„Geen blanke prot estant als gouverneur". De Democratische
Partij stelt: „Onder geen voorwaarde een gouverneur uit de
Joodse kringen op Curasao".
Dit is geen uiting van antisemi
tisme, maar een logisch gevolg van
het feit dat de Joodse gemeenschap
en bloc aanhanger is van de Natio
nale Volkspartij. Drs. Leito zal na
het vertrek van gouverneur Debrot
wel een lange tijd als waarnemer
moeten optreden. Maar ook tegen
bem zijn genoeg politieke bezwaren
naar voren te brengen die een defi
nitieve benoeming Ln de weg staan.
In tegenstelling tot Curacao, waar
Ciro Kroon en zijn Democraten nog
steeds fel te keer gaan over het ko
loniale om-echt dat hen is aange
daan, is de reactie op Aruba vrij
flauw. Dit, terwijl alle Arubaanse
partijen de benoeming van dr. Jonck.
die lovende woorden spreekt aan bet
adres van minister Bakker en de
Nederlandse regering. Het klinkt zo
onnatuurlijk: de Democratische Par
tij, die de verkiezingen inging onder
bet motto: „orde en rust", gooit nu
een pot rode verf over het stand
beeld van de koningin en schildert
enkele zeer onnette woorden ten be
hoeve van minister Bakker op het
autonomiemonument.
En dan F-emte Obrero, die eerst
zijn afkeuring er over uitspreekt.
Hetzelfde Frente Obrero dat tijdens
de verkiezingscampagne een aanval
oeed op iedere bestaande orde en
dat nog geen maand geleden het-
I zelfde autonomiemonument voorzag
heer steunden. Ook de Arubaanse van een tekst die ook niet uit de
Dij bel afkomstig
Curacao leeft in afwachting, niet
ln spanning: „Wat de Democratische
Partij zal deen?". Waarschijnlijk
heeft Stanley Brown gelijk als hij
zegt: „Ciro Kroon is te oud om de
straat op te gaan, de meisjes lopen
niet meer achter hem aan". Mis
sohien zal minister Boy Rozendal de
coming man in de D.P. (Democrati
helemaal niet De Arubaanse politici sche Partij nog wel wat mensen op
laten wel enkele zwakke protestjes i de been weten te brengen. Maar juist
Volkspartij (oppositie), die enkele
dagen geleden in de kwestie Jonck
heer het roe»- omgooide, omdat dit
de kansen om in de naaste toekomst
regeringspartij te worden aanmerke
lijk groter maakt.
Zwak protest
De Arubaanse bevolking reageert
trouwde buitenparlementaire terrein.
Het eigen offensief van Ciro Kroon
zal nu waarschijnlijk in het parle
ment volgen en weer is de D.P. on
getwijfeld kwantitatief en kwalitatief
de meerdere van de politieke new
comers uit Fi-ente Obrero.
Ciro Kroon zal niet eerder rusten
voor hij de partij van Pappa Godet
uit het kabinet gewipt heeft. Minis
ter Amador Nita doet er in alle ge
val goed aan om zich vast aan
een zekere bestedingsbeperking te
wennen.
A DIRECTEUR G. H. WEHKAMP
poetorden
boa-en om hun Curagaose collega's te
plezieren, 'maar erg overtuigend
klinkt het allemaal niet. Aruba leef
de in de afgelopen dagen in de car-
navalsroes. Maar ook zonder deze
festiviteiten zou de reactie niet veel
anders zijn geweest. In alle politieke
vei-wikkelingen die afgelopen maan
den Curagao teisterden hebben de
Arubanen zich steeds bewust afzijdig
gehouden.
Aruba heeft geen Stanley Brown
of Benjamin Fox en wil die ook niet
hebben. Het overwegend blanke Aru
ba voelt zich superieur aan het
zwarte Curagao.
Een Arubaan wil niets te maken
hebben met wat zij noemen: „het
geklungel van de Curagaoënaars". Op
Curagao moet men nog even aan de
nieuwe toestand wennen.
Ex-premier Ciro Kroon in de rol
van revolutionair met kreten als»
„weg met de kolonialisten" en be-
Stanley Brown,
daarom zal voorzitter Kroon de laat
ste zijn om zijn paa-tijgenoot en ri
vaal de straat op te sturen.
Maandagavond zag het er hee)
even dreigenn uit. toen het vrijwilli
gerskorps Curagao onder de wape
nen werd geroepen. De veiligheids
dienst had een tip ontvangen dal
de schipbrug over de Annabaai on
klaar zou worden gemaakt. Meer dan
een slapeloze nacht voor depolitie-
man en voor het vrijwilligerskorps
leverde deze tip niet op.
Geforceerd
De verontwaardiging in de Antillen
over de beslissing van de konink-
ijiksregerrng maakt een geforceerde
indruk. Wat er ook in de komende
dagen nog gaat gebeuren: men zal
moeilijk kunnen spreken van een
spontane reactie „Het statuut is een
koloniaal werkstuk'
het op dit Dimt roerend met elkaar
eens. Alle politieke partijen, op de
Nederlandse Antillen schreeuwen
sinas maandag om het hardst dat
het statuut herzien moet worden.
Maar toen premier Petronia nog
maar enkele weken geleden aan alle
politieke leiders vroeg wat hun wen
sen waren met betrekfcpg tot een
eventuele wijziging van het statuut,
I kreeg hij geen duidelijk antwoord.
De Nederlandse minister-president
kan. zoals hri tijdens zijn perscon
ferentie verklaarde, nu wel een voor
stander zijn van een afkoelings
periode in die verhoudingen binnen
het koninkrijk indien Nederland wer
kelijk het statuut wil saneren zal
men nu moeten doordrukken. In de
West is men gauw geneigd de sta
tuut-kwestie in de ijskast te zetten
Het zou niet de eerste keer zijn
dat van de heftige reacties na een
paar maanden niet veel meer te mer
ken ie. Ruim tien jaar geleden be
tichtte premier Jonckheer van de
Ciro Kroon en fitaoiiegr Brown Bftn I Nederlandse Antillen bet moederland
Ex-gouverneur dr. E. Jonck
heer
ook van kolonialisme. Gouverneur
Struyken weigerde toen mee te wer
ken aan de uitwijzing van een jour
nalist die te veel kritiek leverde op
de Antilliaanse regering.
De reacties waren toen nog hef
tiger dan nu. De Democratische Par
tij schreeuwde: „onafhankelijkheid"
en „er moet een bijltjesdag komen".
Na een paar maanden was van de
hele rel niets meer over en het sta
tuut is nooit gewijzigd.
Dr. Jonckheer is de laatste die het
statuut een koloniaal werkstuk mag
noemen. Hij reeft het zelf mee in
elkaar gezet, hij is mede-onderteke
naar en vooi het forum der Ver
enigde Naties heeft hij het verdedigd
als een ideaal werkstuk, waaraan
andere lander een voorbeeld kunnen
nemen. De siag om dr. Jonckheer is
gewonnen door Frente Obrero en
Pappa Godet en de zijnen hebben de
strijd gestreden op het voor hun vev-
ADVERTENTIE
V
uitgeknobbeld
Vond u likdoornpleisters tot
nu toe lastig en vervelend?
En vond u tinctuurtjes en
stiften ook niet het ware?
Dan is Pedosan de
oplossing, waarop u ai
zo lang hebt gewacht!
Actieve pleisters in
unieke „wilgenblad"-vorm,
die niet los kunnen laten,
zodat de actieve stoffen
blijvend hun werking
kunnen uitoefenen
en volledig afsluiten.
Voor slechts 2,85 weer
lopen zonder pijn.
tegen
likdoorns
en eelt
