EEN LANGSPEELPLAAT VOL MOORDEN'
over de
Stinksloot
"J t Stinkt bij de Merenwijk
Th. Barnard overleden
AUTEUR VASSILIKOS ZOVER 30 JAAR GRIEKENLAND:
WACHTEN OP
BESLUIT
ROTTERDAM
M LEIDEN/OEGSTGEEST „Ik heb met diepe teleurstelling
m walging ind e afgelopen paar jaar geconstateerd hoe onver
schillig Europa staat ten opzichte van de gebeurtenissen in
^Griekenland. Ja, de Raad van Europa en het Hof voor de men
senrechten hebben zich ermee beziggehouden, maar zij vormen
JJjiiet meer dan de ethische en morele kant, de uitlaat van een
Dsoel werkend kapitalistisch systeem, dat in feite alleen is ge
ïnteresseerd in winsten en investeringen.
pem Dat zei gisteren in de stamp
volle aula van de Pedagogische
Academie in Oegstgeest de Griek-
2o)e schrijver in ballingschap Vas-
\ilis Vassilikos, auteur van 't boek
,Z". Hij beantwoordde in het ka-
Ier van de GriekenlantL-week op
na ie academie vragen naar aan-
12 eiding van de eerder op de avond
Vertoonde film, die van zijn boek
hei? gemaakt. Hij ging ook in op
ie actuele situatie in Griéken-
n 1and.
Vassilikos' boek „Z" bevat een
\herpe analyse van de moord op
tiet parlementslid dr. Lambrakis, in
*hei 1963 in Saloniki, en de politieke
e Achtergronden daarvan. Het werk
cllrfan Vassilikos is daarom van be-
ïg. omdat het veel verder reikt
|an de beschrijving van een moord-
Lk en de intriges er omheen. Er
^Vordt in het boek een misdadige
tj"0iolitieke mentaliteit blootgelegd die
)epaald niet ophoudt by de Griekse
1 iFens-
3e
Lambrakis was lid van de EDA-
een linkse groepering waartoe
'ele communisten zich voelden aan-
(etrokken, ook al omdat de officiële
ïfiommunlstische party in Grieken
and verboden was. Overigens was
6n Lambrakis zelf geen communist,
zattiaar een pacifist. De EDA, die by
lommigen de herinnering levendig
1K aield aan de rampzalige gebeurte-
uiflissen in Griekenland vlak na de
tjweede wereldoorlog toen het land
in communistische handen leek te
komen, haalde zich door zyn poli
tieke opstelling de haat op de hals
van het rechtse bewind-Karamanlis.
Op de avond van de 22ste mei 1963
hield Lambrakis, die onder de jonge
ren vele volgelingen had, een toe
spraak in Saloniki. Dat ging gepaard
met ongeregeldheden, waartegen de
politie nauwelijks optrad. Na afloop
werd Lambrakis overreden door een
voertuigje dat in grote vaart op hem
afkwam. Korte tyd later overleed de
politicus aan zyn verwondingen. De
politie gooide het op een „verkeers
ongeluk", maar de rechter van in
structie toonde aan dat er een com
plot voor moord was gesmeed dat
reikte van de hoogste politiekringen
tot de laagste verbindingen in de
onderwereld. Hoewel de rechter on
der de meest onbeschaamde druk
werd gezet (o.a. door opperrechter
Kollas, die na de putsch van de ko
lonels in 1967 korte tyd premier
was), zette hy door. Hoge politie
autoriteiten werden gestraft, zy het
zeer licht en de regering-Karaman-
lis kwam later als uitvloeisel van
deze affaire ten val. Het kolonels
regime heeft intussen alle bestraf
ten, zoals de politie-functionarissen,
gerehabilliteerd en weer in het zadel
geholpen. De mensen, die de moed
hadden in deze moordzaak te getui
gen, heben dat danig moeten be
zuren. Velen kwamen door „ver
keersongelukken" e.d. om het leven.
(Na de dood van Lambrakis. schre
ven zyn aanhangers in Athene de
letter „Z" op de straten, wat bete
kent „Hy leeft voort". Vandaar de
titel van boek en film).
Vassilikos (37 jaar. wat verwarde
haren, gekleed in donkerblauw jasje
en een streepjesbroek, by vlagen zeer
bewogen pratend in brokkelig En
gels) vertelde dat de moord op Lam
brakis vlak by zyn huis in Saloniki
was gepleegd. „Ik kende de straten,
de sfeer. De zaak raakte me persoon
lijk en politiek. Ik heb me er in ver
diept uit een passie voor het recht".
Bevat de film het volledige relaas
van de moord. Is er niets byge-
maakt of verfraaid?
V.: „Nee, met myn hand op de by-
bel kan ik verklaren dat alles
zo is gebeurd, dat er niets, maar
dan ook niets vervalsd is. Ik heb
alle stukken er over kunnen in
zien. Die waren gedurende en
kele jaren ook openbaar. Het
belang van de film is naar myn
mening dat hy aangeeft hoe een
land in de greep van een dicta
toriaal bewind kan komen en hoe
het leven onder een dergelijk re
gime is. Tussen 1936 en 1969 zyn
er in Griekenland vele duizenden
mensen geëxecuteerd, alsof het
vliegen waren. In de afgelopen
dertig jaar is er, zou je kunnen
zeggen, in Griekenland een lang
speelplaat van moorden en bal
lingschappen gedraaid. Die
slachtoffers kent u niet, zoals u
ook van Lambrakis' bestaan niet
zou hebben gehoord als er niet
toevallig een film van hem was
gemaakt. Lambrakis staat model
voor die vele onbekenden, hy
toont wat er allemaal mis is in
Griekenland".
De moord op Lambrakis werd ge
pleegd in 1963, de putsch van de
kolonels was in 1967. Wat is daar
nu precies het verband tussen?
V.: „Er zyn 1001 connecties. We
moeten daarvoor verder terug in
de historie dan 1963. In 1944 werd
Griekenland bevryd van de na
zi's. Maar aan de regering kwa
men, in de troebelen die toen
volgden, niet de verzetstry-
ders, maar de doortrapte collabo
rateurs en hun families. De kolo
nels zyn de kinderen daarvan.
Het zyn anti-communisten by ge
boorte, in dit opzicht zyn ze byna
hysterisch te noemen. Alleen de
kleur rood al maakt hen woe
dend. In 1963, na de zaak-Lam-
brakis. werden zy terzyde gescho
ven door Papandreoe, maar vier
jaar later hebben zy. toen zy hun
kans kregen, weer de macht ge
grepen. Nu achtervolgen ze ieder
een van wie ze weten dat hy
links is. Ze zyn daar nu eenmaal
als de dood voor. Daarom zal een
man als Theodorakis ook nooit
vrykomen, want hy organiseerde
na de dood van Lambrakis de
Lambrakis-jeugdbeweging, de
enige grote en hechte beweging
die er in Griekenland was. (De
Grieken zyn namelyk erg indi
vidualistisch ingesteld). Nou zo'n
man vinden zy veel te gevaariyk
om ooit de vrijheid te geven.
Hoe is de situatie nu voor de jon
geren in Griekenland?
V „Het onderwyssysteem van Pa
pandreoe is door de kolonels ver
nietigd. De hele jonge natie krygt
een enorme hersenspoeling te
verwerken om hen tot nietsziende
chauvinisten te transforme
ren. Elke belichting wordt
historische achtergronden wordt
hun onthouden. Kunst en creati
viteit zyn, zoals bekend, synonie
jfe'l
•'t':.
A.
men voor „vrijheid", omdat zy al
leen daarin tot bloei kunnen ko
men. Welnu, het kolonelsregime
heeft de artistieke vrijheid vol
komen lamgelegd".
Waarom is er nog zo weinig van
verzet in Griekenland te merken?
VASSILIS VASSILIKOS
waling
„Angst is een factor, maar dat
niet alleen. Ik heb al gezegd dat
de Griek van nature erg indivi
dualistisch is. In Griekenland heb
je niet gauw grote bewegingen
die naar iets toe werken.
Af en toe zie je dat het volk zyn
vrees overwint. Dat was byv. het
geval by de dood van Papandreoe.
Toen waren er in Athene een
half miljoen mensen op straat die
riepen: weg met de kolonels. Ik
kan rustig zeggen dat 90% van
de bevolking tegen het regime is.
Het beste bewys vind ik wel dat
de kolonels na drie jaar nog geen
enkele politicus naar voren heb
ben kunnen brengen die hun in-
grypen kan of wil rechtvaardigen.
Zowel links als rechts is tegen
het bewind".
Vassilikos bracht nog aanzieniyk
meer ter tafel: de rol van de CIA,
die volgens hem de coup van de ko
lonels had mogelyk gemaakt en de
ongevoeligheid van de grote concerns
en de monopolies, die alleen op hun
zakelyke belang uit zyn en niets
anders.
„De socialistische landen", aldus
Vassilikos, „willen vreedzaam naast
elkaar leven; zy zyn eigeniyk niet
geïnteresseerd in de rest van de we
reld. In de Griekse zaak hebben Ne
derland en Zweden van zich laten
horen, de anderen deden nauwelyks
iets. Daarom richten wy ons nu tot
individuen om steun steun voor
een goede zaak. Elke morele hulp,
elke cent besteed aan het verzet,
draagt by tot onze toekomstige vry-
heid. Wat in Griekenland gebeurd
is, is geen eenmalig incident. Het
kan, op een andere manier, overal
gebeuren. Op een ochtend kan er
misschien ook op uw deur worden
geklopt en dan zou het wel eens
niet de melkboer kunnen zyn".
RUUD PAAUW,
Carnaval is 'Kassa P voor
Johnny Hoes.
Een man die geen blad voor
de mond neemt en een
heel eigen visie op ons
vaderlandse cultuurgebeuren
heeft CDe mensen hebben
liever haring als kaviaar').
Een gekruid kijkje in de
keuken van de platenbusiness
Deze week in Accent.
En n atunrlij k
Meyer Sluyser, die met
vlijmscherpe, vaak in gal,
zelden in honing, maar
nooit in modder gedoopte
pen z'n wekelijkse
commentaar op het nieuws
geeft.
[ALKMAAM
"X
Do tragiek rondTiet
Al km aars e vondelingetje
Vondelingetjes komen
in Nederland praktisch
niet meer voor. Hoe kon
de Alkmaarse tragedie
ontstaan. Accent sprak
met de betrokkenen.
Weekblad 65 ct.
Overal verkrijgbaar
DONDERDAG 5 FEBRUARI 1970 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 3
ADVERTENTIE
LEIDEN Op de leeftijd van
73 jaar is gisteren overleden de
heer Th. Barnard, die de ge
meente Leiden het laatst in
de rang van hoofdcommies 44
jaar (van 1918 tot 1962) trouw
heeft gediend en daarnaast als
administrateur of bestuurslid zit
ting had in tal van plaatselijke
besturen.
Na aanvankeiyk belast te zyn ge
weest met onderwyszaken op de af
deling algemene zaken, heeft hy
vanaf 1921 tot aan zyn pensionering
zyn aandacht speciaal gericht op de
volkshuisvesting en woningwetbouw.
en was hy secretaris van de Vrou-
LEIDEN/DEN HAAG Op het
ministerie van Landbouw in Den
Haag is gistermiddag het gesprek
voortgezet over alles wat verband
houdt met het voornemen van rotter -
dam om de veemarkt op de heffen.
Ook de delegatie van Leiden, waar
in de nieuwe Groenoordhal (een deel
v»an) de Rotterdamse markt zou kun
nen werden overgenomen, nam aan
dit derde gesprek over de marktsi
tuatie deel.
Veel verder is men niet gekomen,
omdat de zaken vergeleken met eind
vorig jaar weinig veranderd waren.
Nieuwe facetten in het gesprek wa
ren alleen een in het bedryfsleven
naar voren gekomen vraag of in
Barendrecht een nieuwe marktcom-
plex kan worden gesticht en een be
richt, dat Den Haag een importmarkt
voor vee wil in Scheveningen (in Lei
den ligt hierover een raadsbesluit).
Het gesprek bleef vaag, omdat er in
Rotterdam nog steeds geen raadsbe
sluit tot opheffing ligt. B. en W. Van
Rotterdam zullen de raad nu op zeer
korte termyn een voorstel doen, na
welk besluit verder kan worden ge
sproken over de veemarktkalender.
ade Eén toegang is er tot het pol-
Ver Ier gebied, dat is ingedijkt en mo
menteel met zand op hoogte
geacht. Dat is de brug
tver de Stinksloot, die de naam
(Ryicrenbrug al op de leuning
8Iraagt. Dat laat één van de fo
e's (LD/Holvast) zien.
nR De andere spectaculaire opname
ja s gemaakt op de toegangsweg naar
bunele Merenwijk vanaf de Willem de
1 Swygeriaan, waar grote stapels ste-
ten staan opgetast voor de aanleg
nn de bestrating in de wijk, welke
onspestrating er al gedeeltelyk igt.
eken] moet ook wel, want binnen-
en jort komen de wagens en andere
uurjpparatuur van f}e bouwonderneming,
lie de eerste huizen in de Merenwyk
egs^aat zetten. Wie aanneemt, dat vol-
,wen.ende maand met de bouw kan wor-
!en begonnen, mag erop rekenen, dat
10-loeiden hier volgend jaar omstreeks
eze tyd de eerste bewoners zal heb-
n Aen in een wyk, die na voltooiing
•ijna 20.000 inwoners zal tellen,
chrii
stinksloot stinkt
went Overigens is het een vraag of de
ieuwe Leidse woonwyk straks voor
Sche bewoners wel voldoende leefbaar
r naai zyn. De eerste voortekenen op
leln At punt zyn niet bepaald hoopvol,
e ve)p korte afstand ligt namelyk een
uurry brede sloot, die niet alleen de
nenbpam Stinksoot draagt, maar die
iaam ook de alleszins twy leiachtige
raa ger aandoet.
De sloot verbindt de rioolwater -
uiveringsinstallatie van Leiden met
e zyi. Eigenaars van de volkstui
nen, die een groot deel van het jaar
hr de onmiddellijke omgeving van de-
ij ene sloot verblyven, hebben weinig
rbtoede woorden voor de kwaliteit van
iet water.
14 ..Het stinkt hier in de zomer ont-
ettend. Er dry ven grote plakkaten
luw'Q en er kan geen vis in leven.
x>k rr0er was het een goed viswater
,m n groeide er riet langs de sloot.
)at is echter verleden tyd. Het is
iu hopeloos slecht" stelt de heer H.
Jagers, één van de bewoners
het volkstuincomplex, vast.
Het vreemde van de zaak is ech-
jr er dat de kwaliteit anderhalf jaar
'.16. jeleden plotseling sterk verbeterde,
r )p dat ogenblik werd een damwand
n de sloot geplaatst, noodzakelyk
actoor de nieuwe Merenbrug. Het stin-
vfjende rioolwater werd door deze
zon-amwand gekeerd en het water werd
helder dan men weer op de bo-
lem kon kyken.
t,
Weer moddersloot
vo° De bewoners van de volkstuintjes
nkulie ree<ls hadden verzoend met
zoien smerige stinkende sloot keken
iun ogen uit. Er kon weer gevist
1 moorden en er werd volop gevangen.
[_5v1>e teleursteling kwam echter kort
,den{eleden. gereedkomen van de
,.4 f eren brug, werd omstreeks half
anuari de laatste damwand verwy-
KiWerd. Een sloot, waarin anderhalf
aar helder water stroomde werd in
de korst mogelykse tyd weer een
moddersl'Dot. Meeuwen vliegen krij
send boven het grauwe water om de
naar lucht happende vissen uit de
sloot te pikken.
De bewoners van het volkstuincom
plex voelen zich machteloos. „Het
is een groot schandaal", riep één
van hen toen wy er gisteren een
kykje namen. De heer Jagers ziet
alles machteloos aan. „Ik begrijp
gewoon niets van het gemeentebeleid
Anderhalf jaar kan het water wel
goed zyn en dan plotseling moet er
ao hoognodig weer rotzooi geloosd
worden.
„De naar ontspanning zoekende
mensen aan de noordelyke stads
rand van Leiden worden plotseling
verstoken van één van de weinige
or.tspanningsmogelij kheden. Nu nog
zyn de polderslootjes van het volks
tuincomplex gevuld met schoon en
helder water, maar wanneer straks
het peil zakt. zal het vuile water
van de Stinksloot in de poldertjes
worden gepompt.
Bejaardenverzorgster
LEIDEN Het diploma bejaar
denverzorgster is uitgereikt aan de da
mes W. H. G. Boers en C. J. Zand
bergen (Leiden), M. Alblas <wad-
dinxveen, W. A. den Heeten (Ryns-
burg) en H. N. Lammens (Lisse).
wenadvlescommissie inzake wo
ning bouwaangelegenheden.
Van zyn helder inzicht in vele
ambtelyke zaken heeft niet alleen de
gemeente geprofiteerd. In de admi
nistratieve sector was hy vele Jaren
werkzaam voor enkele polderbestu
ren, de Leidse Vereniging tot bevor
dering van de bouw van werkmans
woningen, de Leidse Hout en de 3-
October-vereeniging, die hy als com
missielid diende. In zyn weinige
vrye uren was het vooral de koor
zang, waartoe hy zich sterk voelde
aangetrokken. Naast een trouw koor
lid van „Con Amore" behartigde hy
vele jaren als algemeen adjunct de
verenigingsbelangen van dit koor.
By al deze gevarieerde werkzaam
heden was het vooral zyn grote
nauwkeurigheid, die daarby aan het
licht trad.
Voorafgaande aan de begrafenis -
a.s. zaterdagmiddag om vier uur op
de Algemene Begraafplaats te Ruur-
lo vindt zaterdagochtend om 10.30
uur in de Vredeskerk aan de Burg
graven! aan een rouwdienst plaats.
Ds. A. J. Lamping zal in deze dienst
voorgaan.
TH. BARNARD
LEIDEN De eerste stappen
mln de nieuwe Merenwijk zijn ge-
De ,zet en binnenkort gaat Leiden
rbeicbouwen in de Broek- en Simont-
aha'l'eSP0lder' °0k °P papier is de
•ver zaak "rond" nu Gedeputeerde
!ia^taten
na lange tijd hun goed-
Joïïieuring aan het plan hebben
Vv- Verleend.
