Garantie' vaak een rookgordijn
Leren leven met de belastingdruk
FINANCIEEL
WEEKOVERZICHT
Problemen bij wasmachineskoelkastentv-toestellen
Nieuwe uitgaven
Bestedingen onder stalen juk van metaal-c.a.o.
Onvoldoende
controle
BATERDAG 84 IAWABI M70
fcCTDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
LEIDEN (GPD) Bij één op de drie nieuw gekochte was
automaten treedt binnen de eerste twee jaar na aankoop ten
minste één mankement op. Bij centrifuges, elektrische dekens
en stofzuiger is dat bij ongeveer één op de acht aankopen het
geval. En bij haardrogers, droogkappen en strijkijzers bij één
op de circa vijfentwintig. Dat is gebleken uit een representatief
marktonderzoek dat in de afgelopen twee jaar is gehouden.
Het grootste deel tweederde van de mankementen aan
elektrische apparaten doet zich voor binnen de garantietijd.
De klant die een apparaat
waarin zich een mankement
openbaart, treft, zit niet zelden
apn te kijken tegen de onduide
lijkheid van garantiebeloften.
Garantiebewijzen bevatten dik
wijls een wijdlopige doch bijzon
ier onduidelijke taak, die er voor
ie koper op neerkomt dat men
maar moet afwachten wat er ge
beurt bij een defect. Dat kan
meevallen, want veel zaken, fa
brikanten en importeurs zijn zeer
coulant, doch men kan er ook de
grootste moeilijkheden mee krij
gen. Reclamestellingen zoals
'met volle garantie' en 'volledig
gegarandeerd', zijn dan ook
meestal holle kreten die alleen
maar bijdrage tot onduidelijkheid
over de nazorg-verplichtingen die
leverancier op zich neemt.
Het is hoog tijd dat er in de ga
rantie-omschrijvingen eens wat uni
formiteit en duidelijkheid wordt ge-
racht. En het is verbazingwekkend
iat die er nog niet zijn. Immers, de
arantiekreet wordt druk gehan-
eerd als verkoopargument. Dus als
oncurrentiewapen. Waarom zou een
ïveraucier dan behoefte hebben
een rookgordijn van on-
liidelykheden?
De stichting Vergelijkend Waren-
nderzoek. waai-van het werk gro-
mdeels wordt gefinancieerd door
ministerie van Economische Za-
heeft in de afgelopen jaren eni-
diepgaande en op betrouwbaar
heid •gecontroleerde warentests ge-
ouden naar elektrische apparaten,
laarbij zijn cok de garantiebewy-
ontcijferd en is de fabrikanten
importeurs gevraagd wat zij ei-
rnlijk bedoelden.
Uit, wat de sticht noemt „een men-
flmoes van bepalingen", bleek bij
ievisietoestellen dat de garantie op
ibricage- en materiaalfouten bij
xnmige merken zes maanden, en
andere twaalf maanden is. Bij
Nederlandse Siemens is het ech-
slechts vier maanden en bij de
Blitse Siemens weer zes. Nordmen-
en Siemens behouden zich liet
icht voor, gedurende de garantie-
nieuwe buizen gedeeltelijk in re
ining te brengen.
welk geval dat recht gebruikt
worden en wat dat gaat kosten
een van de vele onduidelijkheden,
importeur van Grundig spreekt
eventuele reiskosten van een
toicus, die voor rekening van de
'per komen. Onduidelijkheid. Ku-
De lange wandeling, door Mein-
rt de Jong. Jeugdboek. Uitg.:
est-Friesland. Hoorn.
De kleine dikke ridder, door Ro-
rt Bolt. Jeugdboek. (West-Fries-
ld)
Piet en Tom In gevaar, door Jac.
nders. Jeugdboek. (West-Fries-
W>.
Daar was eens, door Leni Saris.
'est-Friesland)
De vruchten van vroeger en ande
sprookjes, door H. Werner (West-
iesland)
Konkeltoid, van kerkles, kroegies,
kluisies, door J. A. Pannekeet.
'est-Friesland)
liet Muiderslot, door Ton Koot.
fe: Wereldbibliotheek. Amster-
m.
Jeugdwerk 1884-1892 van Henriëtte
'land Holst-van der Schalk. Uitg.:
tulenhoff Amsterdam.
ba geeft geen garantie op toestellen,
die worden gebruikt in gebieden met
onvoldoende ontvangstmogelijkhe
den. Waar is dat? Onduidelijkheid.
En dan de veelvuldig voorkomende
regel gebruikt door Graetz, Phi
lips, Schaub-Lorenz en Metz dat
de eigen technische dienst zal beoor
delen of men voor kosteloze repara
tie in aanmerking komt.
Koelkasten
De garantie op koelkasten zit ook
ingewikkelder en vooral onbestem-
der in elkaar dan de meeste garan-
tiekaarten doen vermoeden. Alle
bewijzen vermeldden bij het onder
zoek van de stichting Vergelijkend
Waren onderzoek een garantie op de
kast zelf van een jaar en op de her
metisch gesloten koelcompressor een
van vijf jaar.
Echter: voorrij kosten worden door
Alaska (Ï13) en Esta ff 10)
reeds na drie maanden in rekening
gebracht, en door Liebherr f 16,80)
en Zoppas 14, tot f22,40) na
een jaar. Ook het arbeidsloon voor
reparaties aan de koelcompres
sor wordt na een jaar in rekening
gebracht bij Hilton f 25, per uur In
dus. voorrijden». Esta f24.86 incl.
voorrijden), Libherr (f33.60 inclus.
voorrijden plus standaardtarief per
verlichtig en Zoppas (f30.80)
f39,80 incl. voorlijden).Ondanks het
feit dat de garantie nog niet om is,
gelden dus deze kosten, als de ser
vice-dienst van de fabrikant te hulp
moet komen.
Mankementen
Garantiebepalingen zitten vol
vaagheden die meer een garantie
voor de fabrikant inhouden dan
voor de koper. En er kan toch waar
achtig wel wat mis gaan met elek
trische apparaten. Dat bewijst het
gehouden onderzoek. Dat bleek ook
bij de vergelijkende warenonder
zoeken. bij voorbeeld bij dat van
wasautomaten gebeurde onder meer
dit:
een machine sloeg bij het op toe
ren komen voor het centrifugeren
steeds weer af.
een programmaklok raakte de
fect.
een programmaschakelaar ging
stuk.
een machine had een ernstig be
schadigd mecnanisme voor de aan
drijving van de trommel.
vele machines hadden veiligheids
mankementen, die ook weer tot
schade konden leiden.
Er deugt weinig van de schrifte
lijke garantieverklaringen. En hele
maal niet van die. welke en dat
komt meer voor dan men denkt
in een andere taal gestelde, of die
slechts in het Nederlands zijn ver
taald. Door zo'n garantiebewijs heeft
men er meteen een indruk van hoe
serieus de importeur het met zijn
garantieslogan tegenover zijn klan
ten meent.
Nogmaals, het is hoog tijd vo»or
uniformiteit en duidelijkheid. Wie
daartoe het initiatief zal nemen is
echter de vraag. Zelfs bij het door
de overheid gefinancieerde plan tot
informatieve etikettering van allerlei
voor de consument „moeilijke" arti
kelen. had men nagelaten ook de
kernpunten van de garantiebepalin-
genkaartje te zetten. Schrale
troost: dat inlichtingenkaartje zal
ook wel nooit doorgaan. Want de fa
brikanten voelen niets voor dergelij
ke informatie aan de koper.
LEIDEN (GPD) Natuurlijk
valt op zo korte termijn niet te
zeggen of de nieuwe minister
van Economische Zaken erin
zal slagen om de boot af te hou
den op het gebied van de prijs
beweging. Weliswaar heeft hij
verklaard, dat er een stringent
prijsbeleid zal worden gevoerd
maar dat kan onmogelijk bete
kenen dat er geen enkele prijs
verhoging meer zal worden toe
gelaten.
Tal van ondernemingen zitten nu
al in moeilijkheden door de wurg
greep va.n de prijspolitiek en dat
wordt nog erger naarmate de ge
volgen, duidelijker aan het licht tre
den. Aangenomen moet worden, dat
door de aanvaarding van de metaal-
cao door het kabinet het sein op
groen is gezet om in alle in de toe
komst af te sluiten arbeidsovereen
komsten een dergelijke clausule op
te nemen.
Wat de gevolgen zullen zijn als het
stelsel algemeen zal zijn geworden,
valt met geen mogelijkheid te voor
spellen. Er zijn in ons land nog geen
ervaringen mee op gedaan.
Voorlopig zijn de indesxlonen nog
vingeroefeningen op een niet gestem
de piano. Weliswaar heeft België al
geruime tijd geleden voor een aan
tal categoriën werknemers een der
gelijk stelsel ingevoerd, zonder
dat er tot nu toe ernstige inflatoi
re gevolgen uit ontstonden, maar bij
het stellen van dit voorbeeld moet in
aanmerking worden genomen dat er
een groot verschil is geweest in het
algemene economisch beleid. Bij de
zuiderburen heeft de werkgelegen-
heidspolitie nooit zo'n sterk accent
gekregen als bij ons.
In Neder lard is het strijk en zet
geworden om luidskeels overheids
steun te roepen, zodra het werklo-
zencijfer een stijging van beperkte
betekenis vertoont.
Toen na de bestedingsgolf van 1
1964 en 1965 een tijdelijke inzinking
in de werkgelegenheid optrad moest
er elk ogenblik een bedrag van hon
derd miljoen gulden door de over
heid worden uitgetrokken om de
werkgelegenheid nu eens in de ene
streek of bedrijfstak en dan weer in
de andere te steunen.
Ook in deze tyd van een krappe
arbeidsmarkt worden garanties ge
vraagd voor kredieten, die moeten
voorkomen dat bepaalde bedrijfstak
ken onder de last van de interna
tionale concurrentie zullen bezwij
ken. Naarmate de lonen op de pro-
duktiviteitsontwikkeling vooruit
snellen is de kans groter dat er be
drijfstakken in de knoei komen.
Vloek van boze daad
Wat aan de een gegeven wordt
kan de ander niet worden onthou
den. De moeilijkheid is daarbij dat
zelfs de overheid niet méér vruch
ten van de boom kan plukken dan
eraan hangen. Wil men toch meer
geven dan gaat het hek van de dam,
want dan kan dat alleen door de
remmen van de geldpers weg te be-
men.
Met inflatie wordt echter geen
welvaart geschapen, er kan alleen
een verschuiving mee worden be
werkstelligd, want wat aan de' een
wordt gegeven moet de ander wor
den ontnomen.
Indien er honderd miljoen of meer
moet worden uitgetrokken om de
scheepsbouwindustrie boven water
te houden, omdat anders de werk
gelegenheid van tienduizend man in
gevaar komt. of eventueel een veel
voud daarvan, dan betekent dit dat
er honderd miijoen minder beschik
baar is voor andere bedrijfstakken,
die wellicht in de toekomst een veel
groter rendement voor het land zul
len afwerpen dan de scheepsbouwin
dustrie, die gebukt blijft gaan onder
een moordende internationale con
currentie.
Nieuwe opdrachten kunnen door
gaans alleen worden verkregen door
zoveel water in de wijn te doen dat
er niet alleen geen stuiver meer
aan te verdienen valt, maar dat er
een flink verlies wordt geleden, het
geen de roep om hulp zou doen aan
zwellen.
Optimaal nut
Het is niet de taak van de eco
noom om uit te maken of het nodig
is om uit de gemeenschapskas de
de begrafeniskosten van een sterven
de bedrijfstak te financieren. Het
gaat er hem om dat het in stand
houden van bedrijfstakken wordt ge
zien in t licht van de optimale aan
wending van de produktieve krach
ten.
Uiteraard heeft de overheid een
Reeds komen er telkens gevallen
voor waarin ondernemingen door
aanpassing of door gebrek aan con
currentiekracht genoodzaakt zijn om
tot uitdunning van het personeel
over te gaan.
Thomassen en Drijver. Werkspoor
Utrecht. Kromhout Motorenfabriek
en Textiel Unie zijn vers in het ge
heugen liggende voorbeelden. Zonder
de loonstijgingen, die de produktivi-
teitsvermeerdering te boven gingen,
hadden de bedrijven misschien nog
geruime tyd kunnen doorsudderen.
Rukken aan de deken
De indexionen nullen de werkers
verzekeren van een jaarlijks reële
inkomensverbetering. Voor zover zij
taak om bepaalde industrieën te
steunen als zij bijvoorbeeld door
nieuwe ontwikkelingen op technisch
gebied, zoals de kernenergie, ach
terop zouden raken door gebrek aan
middelen. Een ander geval is de
steun bij het sluiten van de mijnen
en het scheppen van nieuwe werkge
legenheid in bedrijven, die tot ver
groting van het .velvaartspeil kun
nen bijdragen. Ook moet er gelegen
heid zijn om de helpende hand te
bieden als een levensvatbare indu
strie over een financieringshobbel
heen moet worden geholpen. In de
meeste andere gevallen wordt het
goed geld naar kwaad geld gooien.
Door de geïndexeerde lonen be
staat er kans dat de zwakke plek
ken eerder worden bloot gelegd dan
anders het geval zou zijn geweest.
niet stoelt op vergroting van de pro-
duktiviteit, gaat dat ten koste van
de drie andere oestedingssectoren
de vaste inkomenstrekkers (ook al
vindt er een aanpassing plaats van
de aow-uitkeringen met 3 pet bij
een algemene loonstijging van 10
pet.), de investeringen in de onder
nemingen en ten derde de over
heidsbestedingen. Als de een de de
ken naar zich toetrekt, komt de an
der bloot te liggen.
Een land dat meer besteedt dan
het voortbrengt, vindt de rekening
gepresenteerd in een tekort op de
betalingsbalans. Tijdelijk kan een
dergelijk tekort worden gedicht door
de intering op de reserves.
Zelfs een rijk land als de Ver
enigde Staten kan zich echter
niet weelde veroorloven om Jaar in.
jaar uit een tekort op de betalingsba
lans te hebben. Het is in het kader
van de internationale overeenkom
sten ook niet mogelijk om telkens de
escapades op het gebied van lonen
en prijzen recht te trekken door de
valuatie van de munt. De gevol
gen daarvan zouden bovendien erg
pijnlijk zijn voor de inkomenstrek
kers.
In het afgelopen jaar is het over
schot op de betalingsbalans zeer be
scheiden geweest als het wordt ge
steld tegenover de groei van het na
tionaal inkomen. Veel speling is er
dan ook niet om de stijging van het
reële inkomen van het gros der
werknemers met ca. 4 pet «waar
van 23/4 pet door de cao-index en
11/4 pet door bijkomende verbete
ring van arbeidsvoorwaarden) op te
vangen. Die reële verbetering komt
neer op een nominale loonstijging
van 10 pet.
Haasje over spelen
Een ander punt is, dat door het
haasje over spelen van lonen en
prijzen de handen van de overheid
worden gebonden op het gebied van
de begrotingsuitgaven. Belastingver
hoging is redelijkerwijs uitgesloten,
omdat zij onmiddellijk zou worden
gevolgd door een nieuwe loongolf als
het reële inkomen door tariefsverho
gingen zou worden aangetast.
Dit betekent dat de overheid in de
toekomst moet leren leven met de
bestaande belastingdruk. Verhoging
vann sucessierechten en vermogens
belasting zou een druppel op de
gloeiende plaat zyn en bovendien de
kapitaal vlucht in de hand werken.
Het samenstellen van de begroting
voor 1971 zal daarom een interessant
experiment worden. Het uitstel van
de verhoging van de omzetbelasting
zal permanent moeten worden ge
maakt, omdat, als zij toch omhoog
zou gaan. onmiddellijk de loonspiraal
in werking treedt.
De behandeling van de Rijksbe
groting is elk jaar weer een pro
bleem dat kamervoorzitter mr. Van
Thiel grijze haren bezorgt. HU is er
het afgelopen najaar harder dan
ooit tegenaan gegaan en heeft de
vergaderingen strak geleid. De
spreektijd werd drastisch gerantsoe
neerd. Desondanks is men ook deze
keer weer niet voor de kerst klaar
gekomen.
Het presidium had nog wel een
nieuw systeem van behandeling toe
gepast, waarbü alleen korte plenai
re debatten werden gehouden.
In vorige jaren deed men het pre
cies andersom: eerst de eindeloze
commissievergaderingen en dan het
plenaire debat. Het was de bedoe
ling dat in de commissievergaderin
gen slechts inlichtingen zouden wor
den gevraagd, maar het werden al
snel complete politieke debatten, die
later nog eens in de plenaire verga
dering dunnetjes werden overge
daan.
Het nieuwe systeem heeft het
voordeel dat de begrotingsbehande
ling begint met een kort. levendig
debat, omdat over de details later
kan worden gepraat. Dat verleven
digt de zaak aanzienlijk. Vooral in
tweede termijn ontstonden het afge
lopen najaar vaak flitsende debat
ten, die de moeite van het volgen
waard waren.
Dat men ook deze keer niet voor
de kerst klaar zou komen, zat er al
VToeg in. Actuele gebeurtenissen,
waarover de Kamer met de rege
ring van gedachten wilde wisselen,
schopten het schema in de war, dat
mr. Schepel, de griffier van de Ka
mer, elk jaar zo keurig ontwerpt.
Mondelinge vragen. interpellaties,
corns zelfs hele debatten, hadden
een vertragende invloed op de be
grotingsbehandeling.
Het is misschien allemaal niet zo
erg, maar de moeilijkheid is dat mi
nisters slechts een derde van de gel
den die zij hebben opgevoerd, mogen
uitgeven zolang hun begroting niet
door het parlement is goedgekeurd.
En sommige begrotingshoofdstukken
passeren pas in juni de Eerste Ka
mer
De begrotingsbehandeling is in de
praktijk meestal niet meer dan een
politiek debat over het beleid dat de
minister heeft uitgestippeld. Over de
honderden begrotingsposten afzon-
derlUk wordt nauwelijks gepraat.
Men kan van een Kamerlid dan ook
niet verwachten dat hU in staat is
die posten grondig door te lichten.
De Kamer zit vol fiscale experts,
maar met de problematiek van de
uitgaven houdt niemand zich in het
bijzonder bezig.
Om dr. Drees jr., de thesaurier-
generaal. te citeren: „Er is in dit
land wel een belastingacademie,
maar uitgavenspecialisten worden
hier niet opgeleid."
Slechts bij de algemene politieke
en financiële beschouwingen die al
tijd in oktober worden gehouden,
tracht de Kamer de regering de pin
op de neus te zetten. Men contro
leert of de uitgavenstUging wel aan
de conjuncturele normen voldoet en
wil dan nog wel eens luide om bezui
nigingen roepen.
Maar by de behandeling van de
afzonderlijke begrotingshoofdstukken
wordt door het individuele Kamer
lid rustig om meer geld gevraagd
voor op zichzelf nobele doeleinden.
Om dr. Drees Jr. nog eens te herha
len: „een stukje financiële schizo
frenie."
Om daaraan te ontkomen heeft
enige tijd een algemene begrotings
commissie gefunctioneerd, kortweg
abc genoemd. Het was de bedoeling
dat in die commissie alle verlan
gens op het terrein van de uitgaven
zouden worden gecoördineerd en af
gewogen tegen de aanwezige dek-
kingsm'Dgelij kheden.
Men wilde als verstandige mensen
om de tafel gaan zitten om de rege
ring een behoorlijk alternatief voor
te schotelen. Maar helaas: het werk
te niet. De abc bestaat nog altijd op
papier, maar komt nooit meer bij
een.
Er is wel eens een poging gedaan
met een tegenbegroting te komen.
Drs. Joekes (WD) heeft als oppo
sant van het kabinet-Cals een plan
op tafel gelegd dat voorzag in een
uitgavenverlaging met 900 miljoen
gulden. Toen de PvdA weer in de
oppositie geraakte, deed drs.
Pesohar (PvdA) dan omgekeerd.
Hij wilde de uitgaven voor wo
ningbouw en ontwikkelingshulp ver
hogen en stelde daar uitgavenverla-
gingen en hogere belastingen tegen
over. De Kamer kreeg in beide ge
vallen echter de mogelijkheid een
keuze te maken en dat maakte de
zaak aanzienlijk duidelijker.
Het is helaas bij deze twee pogin
gen gebleven. De PSP heeft het ook
nog eens geprobeerd. Men mist
echter de hulp van specialisten. Drs.
Joekes had de hulp van dr. Witte-
veen, die in het kabinet-Marijnen
minister van Financiën was geweest
en dus de weg wist.
Een enquête onder de leden van
het parlement, gehouden door de
Leidse universiteit, heeft uitgewezen
dat 75 procent van de leden van de
Tweede Kamer de parlementaire
controle op de rijksuitgaven onvol
doende vindt. Van de Senaat was 54
pet. niet voldaan over de invloed
van het parlement op dit punt. Aan
het Binnenhof begint men dan ook in
te zien dat in elk geval de werkwijze
van de Tweede Kamer dringend ver
betering behoeft.
De tijd dat elke fractie de rege
ring te lijf zal kunnen gaan met de
hulp van een flinke staf van specia
listische medewerkers, lijkt nog ver
en toch moeten we die kant op, wil
het parlement zyn controlerende
functie waar kunnen maken!
R. W. Heidinga
