Hete-
'n Typische gebruikswagen
j nr. één j lucht-
motor
Wegtransport groeit
tegen verdrukking in
weer
in het
nieuws
j Opel nu
«i« weyen. wtiyons. wielen en wat - er zo - bij - komt
AMERIKANEN
GEVEN HET
NIET OP...
Kort
autonieuws
Racemotoren
van Ford in
rifl seriewagens
y
Carrosserie-
bedrijf wil
structuur
onderzoek
pONDERDAO 22 JANUARI 1070
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA ff
IJ -
U.
1
t:
(Door Henk van Zaïinge)
De Austin Maxi is een typische gebruikswagen. Ruimte en
comfort gaan bij deze wagen vóór uitzonderlijke rij prestaties.
Austin heeft ook bij dit type de formule: dwarsgeplaatste mo
tor voorin, voorwielaandrijving en de wielen in de uiterste
hoeken van de caroeserie toegepast. Nieuw zijn de 1,5 liter
motor en „vijfde" deur.
De maxi m een echte familiewagen en biedt plaats aan vier tot
rijt personen plus een normale, echter niet overdreven grote hoe
veelheid bagage. De bagageruimte is te bereiken via de „vijfde"
tour.
Achterbank en leuning *tjn op
klapbaar. de hoedenplank uitneem-
kaar, zodat je van de Maxi een ruï
ne atationcar kunt maken met een
pote laadvloer. Of, dan moet je de
Ironing de andere kant uitklappen
ruim tweepersoonsbed. Austin
li de eerste fabriek, die in xtfn
technische specificaties officieel de
term „bed" gebruikt. Er staat na-
relUk: „afmetingen wanneer bed
pTormd wordt: lengte 1995 mm, mi-
breedte 1142 mm."
De met een gesloten koelsysteem
I ïitgeruste viercilinder 1485 cc motor
een bovenliggende nokkenas en
ten vijfmaal gelagerde krukas. De
W ootor Is geheel nieuw ontwikkeld
n het is ook de eerste maal. dat
Austin een bovenliggende nokkenas
;oeptst. Het vermogen bedraagt 74
|-pk by 5500 toeren per minuut,
ferder is de Maxi uitgerust met een
liet lolledlg gesynchroniseerde vyfver-
mellingsbak. De vijfde versnelling
icjj ieeft. een overdrivekarakfcer. De
klc schakelt heel behoorlijk. Door
I k vrü lange pook i6 de slag tussen
'u4 Ie versnellingen aan de ruime kant.
f, hjf bijvoorbeeld »lt een heel eind
De Amerikaanse auto-industrie sal
|f t jaar een groot offensief ontkete-
*tn om aan de concurrentie van de
toe geïmporteerde auto. speciaal
Volkswagen, het hoofd te bieden,
rgn Het doel is een auto ter grootte
9. m de Volkswagen, onder de 2.000
oifjllar en met een benzineverbruik
1 op 9.
Ford en American Motors zijn
ds aan de markt met nieuwe klei-
wagens, de Maverick en de Hor-
6t, maar Ford bereidt de produk-
van een nog kleinere auto voor
AMC wil drie jaar lang om de
"r i maanden een nieuw „klein" mo-
"e,J aan de markt brengen. Dit voor-
r komt de AMC Gremlin, een
ation-wagon mogelijk met een ba-
gedak en een achterdeur. De
^emlin krijgt een lengte van 4.05
even lang als de Volkswagen.
Verwacht wordt, dat de nieuwe
langer en ook lager dan de
olkswagen zal zijn.
De „mini" van Chevrolet zal wor-
ra n gebouwd in een nieuwe fabriek
Lordstown, Ohio". Dankzij een
doorgevoerde mechanisering re-
j mt GM op een assemblage van 100
igens per uur. of bijna het dubbe-
van een gewone GM-montagelyn.
heeft voor deze wagen een nieu-
"n f vier-cylinder aluminium motor
rfg twikkeld.
Op het ogenblik is ongeveer 10
cent van de Amerikaanse markt
handen van de importeurs van
ine buitenlandse wagens.
De prestaties van de wagen zyn
redelijk. Hij accelereert van 0-80 ki
lometer in 10,4 seconden. Van 0-100
in 18.4.
Top reed dit testexemplaar in
de vierde versnelling 137.4 kilometer,
en in de vijfde (overdrive! 129,5 ki
lometer.
Dat is ruim tien kilometer minder
dan de fabrieksopgave. Bij de top
snelheid van 137,4 kilometer wees de
teller ruim 155 aan.
Het praktische nut van de vijfde
versnelling als overdrive is ons niet
geheel duidelijk geworden. Natuurlijk
bespaart zo'n vijf op lange afstand
benzine, als' men tenminste een con
stante snelheid aanhoudt. Omdat de
vijf een overdrivekarakter heeft is
de trekkracht in die versnelling ni
hil. Rijdt men dus laten we zeggen
120 en wil men inhalen, schakelt men
terug naar vier. En juist die inhaal
manoeuvres doen de benzinebespa
ring voor een groot deel teniet. Op
hoge snelheden mag de Maxi ln z'n
vier graag een flinke slok nemen.
Het verbruik is dan krap 1 op 8.
In z'n vijf is dat bij hoge snelheden
tussen de 1 op 9 en de 1 op 10. Men
voelt dus wel, dat in de praktijk die
vijf niet zo heel veel uitmaakt. Men
heeft er alleen voordeel van als men
lange trajecten met een constante
snelheid van tachtig of negentig ki
lometer aflegt. Dan komt men aan
een verbruik van ruim 1 op 10. Het
gemiddelde verbruik is 1 op 9, wat
toch wel wat aan de hoge kant is.
Het stuurkarakter is licht onder-
stuurd. De besturing is licht en vrij
indirect. Het stuur zelf is vry groot
en tamelijk horizontaal geplaatst.
Dat doet dan altijd een beetje aan
een vrachtwagen denken.
(Van oarze correspondent*
j Volkswagen heeft het in Ne-
derland. wat het aantal verkoch-
te eenheden betreft, in 1969
i moeten afleggen tegen Opel. Uit
I cijfers blijkt, dat er 46.715 Opels
j werden verkocht tegen 46.291
Volkswagens. De getallen voor a
I a 1968 waren voor beide merken a
a respectievelijk 43.360 en 46.812. a
a Op de derde plaats stond in
het afgelopen Jaar Flat met
38 319 tegen 39 904 in 1968.
Op Fiat volgden in 1969 met
daar achter tussen haakjes
j de getallen voor 1968: Ford"
Duitsland 34 718 (24.132), DAF. J
J 26.079 25.977». Simca 23.977 Z
I 2 <21.135», Renault 22.662 a
a (21.400» en Citroen 20.264
(15.732) Ford Engeland daalde
van 19.24» In 1968 tot 14 675 in
I het afgelopen jaar.
Moeiteloos
De wegligging is uitstekend, koers
vastheid op het rechte stuk is even
eens prima. Zywind heeft weinig
invloed op de wagen. Bochtenwerk
doet de Maxi gewillig en moeiteloos.
Het gewicht van motor op de aan- j
gedreven wielen voor draagt by tot
grote adhesie met de weg. Gaat
men bijzonder snel een bocht in dan
blijft de wagen licht onderstuurd en
volgt gewillig zijn koers.
De Maxi is uitgerust met het hy-
drolastic-veersysteem; dat een korte,
maar wel comfortabele vering geeft.
Bij dit systeem zijn de veerelemen-
ten van voor- en achterwiel met el
kaar verbonden. De vloeistof in het
systeem is water met een soort an
tivries. Als b.v. het rechter voor
wiel over een bobbel rijdt, veert dat
wiel in en wordt de vloeistof door
een dunne leiidng naar de cor
responderende veereenheld achter ge
pompt, waardoor de carrosserie ach
ter wat omhoog komt. En omgekeerd
komt de voorkant omhoog. Door dit
systeem en de lange wielbasis wordt
het duiken van de carrosserie voor
komen. Dat kan men bij snel boch
tenwerk ook goed merken. De car
rosserie blyft dan vrijwel horizontaal.
„Het merkwaardige van de groei in
de wegtransportsector is. dat hij tot
stand kon komen tegen de verdruk
king in. De Nederlandse overheid
immers heeft, tot nu toe weinig be
grip getoond voor de positie van de
wegvervoerders. Terwijl de binnen
vaart vrijwel niets betaalt voor de
prachtige infra-structuur in ons wa
terrijke Nederland en de Spoorwe
gen ieder jaar meer subsidie krij
gen, worden de ondernemingen, die
vrachtauto's exploiteren, keer op
keer geconfronteerd met lastenver
hogingen in het fiscale vlak". Dit
zei de algemeen voorzitter van de
RAI, de heer W. Smit, toen hy de
komende RAI-tentoonstelling van
bedrijfsauto's van 5 tot en met 15
februari voor de pers inleidde.
De heer Smit had met cijfers de
groei en de belangrijkheid van het
wegtransport geïllustreerd. Het trans
porteert meer dan 70 pet. van alle
goederen, die in Nederland worden
vervoerd en dit percentale neemt
nog steeds toe. Voor sommige goe
deren ligt het percentage nog'
aanmerkelijk hoger, zoals bijvoorbeeld
in de sector van de voedingsproduk-
ten. waarin het 90 bedraagt Ook
in afgelegde afstand noemde de heer
Smit de vervoersprestatie van de
vrachtauto indrukwekkend. .Ofschoon
het binnenschip en de trein gemid
deld grotere afstanden afleggen, blykt
toch dat meer dan de helft van de
totale ton kilometer prestatie door
de bedrijfsauto wordt geleverd. In
cijfers: in 1968 bedroeg de totale ver-
Goede remmen
LM
eerste autotentoonstelling in
teal* rieuwe jaar is als van ouds de
boo ton van Brussel, die ook dit jaar
iele nieuwtjes had. Een van de be-
ogrijkste was Fords aankondiging
1 J ii zijn succesvolle racemotoren aan
Passen voor het gebruik in Euro-
He seriewagens.
In april komt als eerste de Es-
N t met zo'n motor uit. De wagen
I rtt voorzien van een getemde
rit! fa-Cam-Motor. Deze werd inder-
r$ 1 ontwikkeld uit een 1600 cc Cor- 1
to-motor en opgevoerd tot een ver-
i van 220-pk. De motor, met
bovenliggende nokkenassen 1
Cam), werd in 1967 geïntro- j
in een Formule 2 wagen en
i Ford sindsdien telkens in het I
t van het kampioenschap in deze i
.r l^forie.
Dezelfde motor, maar nu afge-
döt( *kt tot 120 pk, komt nu in een Es-
nid t seriewagen en zal dan een top-
i 'Iheld van ruim 160 km/u kunnen
Na de Escort zullen ook de ande-
Ford-typen met zo'n getemde ra-
worden uigerust.
ïiflC Performance" -versies
0r ton zowel in Duitsland als in En-
find worden gemaakt. In Engeland
k Essex wordt er zelfs een
"fo fabriek voor gebouwd.
De remmen voldoen uitstekend.
Weliswaar vergt het rempedaal een
vrij grote druk en moet het zeer
diep ingetrapt warden. Vóór zijn
schijfremmen gemonteerd, achter
trommels. Op de achterwielen een
ingebouwde remdrukbegrenzer. Blok
keren is de Maxi vreemd, ook bij
een paniekstop.
Van binnen ziet de Maxi er net
jes uit. Geen poespas. Eenvoudig en
uitgerust met alleen het noodzakely-
ke. De klokken (de snelheidsmeter,
en de andere benzine- en tempera
tuurmeter en controlelampjes) zijn
goed afleesbaar en diep verzonken
in het dashboard, dat is afgezet met
een schokabsorberende laag.
De kachel kon niet helemaal op
tegen het strenge winterweer. Alleen
by hoge snelheden kwam hij goed op
temperatuur. De stoelen zitten com
fortabel. De beenruimte is goed. De
hoofdruimte achter aan de krappe
krant. Op de achterportieren zijn
kindersloten aangebracht.
Voor vocht bleek onze testwagen
erg gevoelig. Een nacht buiten bleek
voldoende om alle levenskracht vol-
ledig te blussen Ook een kilometers
lange sleeppartij mocht hem niet tot
leven wekken. Een paar uur garage
plus antivochtspray brachten uit
komst. Ooi-zaak? De stroomverdeler-
kap bleek niet goed af te sluiten, om
dat de veren die de kap moeten
vastklemmen te slap waren.
Maar goed. de Maxi die incl. btw
9189 gulden zestig cent kost is een
wagen, die zich prettig laat rijden,
een uitstekende wegligging heeft en
fyn stuurt. De prestaties zijn redelijk,
maar gezien het karakter van de wa
gen (gebruiks of familiewagen) wel
voldoende. Het benzineverbruik had
wat lager gekund. De Maxi biedt
veel ruimte en comfort en is handig
voor 1001 doeleinden.
Twee nieuwe versies
van de Simca 1301
Simca gaat twee nieuwe versies
van de 1301 op de markt brengen, de
LS en de Spécial. Beide hebben
nieuwe motoren, die resp werden af
geleid van de 1501 en de 1501 Spé
cial.
De krachtbron van de 1301 LS
krijgt een vermogen van 60 pk., die
van de 1301 Spécial 70 pk. De top
snelheid van de beide nieuwe mo
dellen bedraagt resp. 140 en 145 km/
uur.
De nieuwe Simca-versies zullen op
een nog nader te bepalen datum op
de Nederlandse markt worden geïn
troduceerd.
W. SMIT
- „groeien tegen verdrukking in-
voersprestatie in ton kilometers 21,5
miljard. Het aandeel van de bedrijfs
auto daarin was 52 pot., dat van het
binnenschip 41 pet. en dat van de
trein 7,5 pet. In 1960 waren die ge
tallen nog: bedrijfsauto's 38 pet, het
binnenschip 39 pet en de trein 24
pet". Een en ander was aanleiding
voor de heer Smit om te conclude
ren, dat we niet meer zonder de
vrachtauto kunnen.
Hij deelde voorts mede, dat de
verkoop van bedrijfsauto's die in het
recessiejaar 1967 met liefst een kwart
was gedaald, in de laatste twee jaar
weer ls toegenomen. In 1968 nam de
verkoop van vrachtauto's met 20 pet
toe. die van bestelwagens met 12 pot.
1969 vertoonde halverwege het jaar
een kentering, blijkbaar was toen
aan de inhaalvraag voldaan. Daar
door kwam de verkoop in 1969 slechts
4 pet. boven die van 1968. „Maar
een verkoop van 10.500 bestel en
29.500 vrachtauto's ln het vorige
jaar achten wij niet onbevredi
gend", aldus de heer Smit, die zich
voor 1970 gematigd optimistisch
toonde.
Wat de autobussen betreft was de
heer Smit minder optimistisch ge
stemd. Want nadat de afzet van
autobussen ln de tweede helft van
de jaren zestig constant een jaar
niveau van ongeveer 600 stuks haal
de, heeft 1969 een daling te zien ge
geven 'tot 475 stuks.
De bedrijfsauto-RAI heeft ditmaal
als motto gekregen „Van licht bestel
tot zwaar transport".
Behalve alle soorten auto's, aan
hangwagens en opleggers voor het
vervoer van goederen zijn er ook be
drijfsauto's voor speciale doeleinden
op de tentoonstelling, zoals win
kelwagens, reinigings wagens e.d..
alsmede autobussen. Er zal o.a. een
dubbeldeks autobus worden geëxpo
seerd, die aan de Nederlandse voor
schriften voldoet.
De „59ste" wordt de grootste
autotentoonstelling, die de RAI ooit
heeft georganiseerd: alle hallen van
het tentoonstellingscomplex, dus in
clusief de nieuwe Amstelhal, zul
len zyn bezet. Aan de tentoonstel
ling nemen 221 bedrijven met teza
men 230 stands deel
Diverse overkoepelende organisa
ties op het gebied van het vervoers
wezen. opleidingsinstituten. het
EVO. de NOB. de ANWB. enz. zul
len op de 59ste RAI vertegenwoor
digd zijn. De Stichting VAM (Vak
opleiding voor het Automobiel-, Mo
torrijwiel- en aanverwante bedrijf)
zal tijdens de tentoonstelling weder
om een prijsvraag organiseren voor
de jonge autoenthousiasten.
Uit Bonn wordt gemeld, dat Opel
I over ongeveer een half jaar een Re-
i kord met een 3 liter dieselmotor
j zal introduceren.
I In de VW-fabriek te Emden zijn
sinds de ingebruikneming in 1964
i reeds 1 miljoen Volkswagens gepro-
j duoeerd.
In Roemenië la men bi 1968 li de
fabriek Colibaai begonnen met de
produktie van de personenwagen Da-
I cia 110. In 1968 bedroeg de produk
tie 2000. In 1969 12060 stuks. Ex-
port heeft o.a. naar België plaat*.
•fr Mercedes produceerde ln 1969
256.000 auto's tegenover 216.000 in
j 1968.
Wie tijdens mist in We«t-Duita-
I land zonder licht binnen de bebouw
de kom rijdt, krijgt 20 DM boete en
wie buiten de bebouwde kom met
stadslichten rijdt, kan op een boete
van 80 DM rekenen.
Phillps-lngenieur R J. Meijer '49»
staat er eigenlijk stomverbaasd
over. Het is al meer dan 20 jaar
geleden, dat hij de experimenten
met Stirllngs hete-luchtmotor op
nieuw opnam. Zyn werk vordert
gestaag. Maar nu ineens kwam de
schijnwerper van de publieke be
langstelling weer met volle kracht
op zijn project te staan.
Aanleiding daartoer een artikel in
het Amerikaanse weekblad Busi
ness News. Onmiddellijk ging de
publiciteitsbal rollen en ir. Meijer
komt nu als het ware tyd tekort
om alle gevraagde interviews toe
te staan Ergens geen wonder.
Want al is het principe van da
heteluchtmotor al meer dan ander
halve eeuw oud, nooit spraken de
voordelen zo aan ala wellicht van
daag de dag, nu het probleem van
luchtvervuiling steeds sterker gaat
spreken En vele overheden op weg
zijn bezig de oude en vertrouwde
diesel- en benzinemotoren stevig
aan banden te leggen.
t Deze maand ivas het J
precies een kivart eeuw gele-
t den. dat Renault met de ive- j
t deropbouw van het bedrijf t
begon. Het werd o.a. gevierd j
f met deze welsprekende pa-
t rade. In de getoonde „25"
kan men alle modellen vin- J
t den. die Renault na de oor<-
t log heeft gebouwd.
Natuurlijk dateert het be-
j drijf van lang daarvoor. In j)
t 1898 begon Renault al auto's J
J te bouwen. Maar het oorlogs- J
j J geweld walste over de fdbrie-
ken heen. Voor tachtig pro- t
cent werd het bedrijf ver- J
woest. Als staatsbedrijf werd f
na de oorlog aan de weder- t
t opbouw begonnen. Van 1898- J
f 1944 verlieten 900.000 auto's t
j f de Renault-fabrieken. Na de t
j j| oorlog werden er al meer J
dan tien miljoen gebouwd. f
Teneinde een beten- Inzicht te krij
gen in de concurrentiepositie van
het carosseriebedrijf, hebben de
Nederlandse vereniging van onder
nemers in het carrosseriebedrijf en
de RAI by het ministerie van Eco
nomische Zaken aangedrongen op
een structuuronderzoek in de be
drijfstak. Hierdoor kan dan een in
zicht worden verkregen over de con
juncturele en de structurele invloe
den die hier een rol spelen.
Bij de Focwa zyn 1.000 bedryven
aangesloten, die een gezamenlyke
omzet hebben van f350 miljoen. De
350 bedryven. die zich geheel of
gedeeltelijk op nieuwbouw toeleggen,
geven werk aan 3.500 mensen en
zetten f 130 miljoen om.
In de markt heeft zich de laatste
jaren een sterke verschuiving voor
gedaan. Thans is 60 pet. van de op
drachten rechtstreeks afkomstig van
gebruikers van personen- en be
drijfsauto's en 40 pet. van het auto
mobiel- en garagebedrijf. Enkele Ja
ren geleden was die verhouding pre
cies omgekeerd.
De nieuwbouwbedrijven komen
tegemoet aan de vraag naar speci
aal aan de eisen van bepaalde soor
ten transport aangepaste vervoer
middelen. De tienduizenden bedrijfs
auto's op onze wegen zijn geheel of
gedeeltelyk het produkt van Neder
landse carrosseriebedrijven.
De bedrUvigheid in de nieuwbe-
drijven wordt gunstig beoordeeld,
hetgeen tot uitdrukking komt dooi
de betere bezetting dan in de voor
afgaande jaren.
J. Meijer
Want niet alleen is de hete-luchtmo
tor vrywel geruisloos, kan zy vrij
wel met elke brandstof (tot zelfs
slaolie toet worden gebruikt en
heeft zy geen smering meer nodig,
zy is bovendien nagenoeg „schoon".
Zy laat een te verwaarlozen hoe
veelheid schadelyke verbrandings-
stoffen achter. Een voordeel, dat
by na met de dag zwaarder gaat
tellen.
En nu schynt het moment te na
deren. dat die hete-luchtmotor voor
het gebruik gereed komt. Ir. Mey
er zegt. dat de invoering van de
motor op grote schaal nog slechts
een probleem is van de handel.
De grootste technische vragen zyn
opgelost. „Als serieprodukt is de
motor nu reeds in staat de con
currentie aan te binden met andere
motoren", zegt hy in het artikel la
Business News. De Philips motor
lykt in zyn ontwikkeling de diesel
motor voorbygestreefd.
Op enkele plaatsen in de wereld
wordt thans hard gewerkt aan de
vervolmaking van de hete-luchtmo
tor. „We hebCen uitgerekend, dat
we over enkele jaren per één tot
anderhalf kilo motorgewicht één
pk vermogen kunnen opwekken.
Dat resultaat is zelfs nog gun
stiger dan dat van bezinemotor".
Hy is er dan ook van overtuigd,
dat zyn motor de wereld zal ver
overen. General Motors gaat met
testwagens de weg op. Licentiehou
ders in Duitsland en Zweden wer
ken ook gestaag door. In Zweden
verwacht men in 1974 de eerste
autobus met zo'n motor op de weg
te brengen.
Ir. Meyer vaart zelf al jaren met
zo'n hete-luchtmotor ln zyn jacht.
De omgeving ziet het aan voor
een spookjacht. want geruislooe
stuwt het 'met een maximumsnel
heid van 18 km) door de wateren.
Het bleek zelfs mogeiyk aan boord
uitstekend te slapen terwyi de mo
tor draaide.
Enfin, het staat wel vast, dat de he
te-luchtmotor het eens gaat win
nen. Maar dat is geen nieuws. Ir.
Meyer is er allang van overtuigd,
zoals hy al jaren geleden heeft be
toogd. Alleen is het nu opnieuw in
de publiciteit gekomen. Hy is er
wat verbaasd over. maar hy geeft
grif toe. dat de ontwikkeling de
laatst* jaren wel hard is gegaan.
