'Nu gewoon giroboek
rekken
•>r>
'Nu komt hulp pas
Toenemende spanning
tussen democratie
en bestuurskracht
Scholenbouw in Zuidwest
dominee Bijl van Leids Biafra comité
iësta Gitana in de
jeidse Schouwburg
jortuitwisseling
ciden-Oxford
Kamerlid over
„Drie van Breda"
VERHUIZING
IN ARCHIEF
Overweg Voorhout
Raadslid Kret reageert op kritiek
OENSDAG 14 JANUARI 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
(Door Henk de Kat)
«LEIDEN Dominee C. H. Bijl kan het niet helemaal ver-
ippen. Hij is degeen die de stoot gaf tot de oprichting van
I Leids Biafra-comité. Op een moment dat Leiden meer dan
«100 gulden bij elkaar heeft gebracht voor noodlijdend Biafra,
rdt de totale ineenstorting van dat land gemeld. Een wat
bitterde dominee Bijl: „Hoe treurig het ook klinkt: de situ-
is nu gunstiger dan voorheen, voor de mensen daar. Zolang
fra nog een partij was, meende Nixon ten onrechte niks te
men doen. Nu ligt de zaak in het politieke vlak veel makke-
Menselijk gezien is er geen keuze meer."
teraard heeft het Biafra comité
erover beraden hoe het nu ver-
ofenoet met de hulpverlening. Ds.
:overtelt: „Na het weekend ben ik
alle kanten getelefoneerd met de
,wat doen we nou?". Ik heb
Hoekstra gebeld, dat is zeg
de Afrika-kenner van de
ingshogeschool in Oegstgeest.
kas helemaal op de hoogte. Hij
at de internationale organisatie
rezamenikerken (Joint Church
de regeringen van alle aange-
i landen heeft verzocht, zich het
in de vluchtelingen aan te trek-
oor van Nigeria te vragen:
de luchtbrug te openen. Elke
dat er niet wordt gevlogen kost
duizenden levens. De mensen
hebben geen enkele weerstand
moet je rekenen.
u het vliegveld Oeli onmiddellijk
erstellen en tot internationaal
reld te verklaren. Oeli is de
toegangspoort tot dat deel van
u ia.
0 het personeel van Oeli, de men-
im wie het moet draaien, zo
ig mogelijk te laten terugkeren.
Dag en nacht
der is het zaak de hulpverle-
te vergroten, zodat dag en nacht
ten kunnen worden uitgevoerd",
ds. Byl. die ook nog weet te
■efen dat Zweden als eerste van
nden die bij de Joint Church
Jirganisatie zijn aangesloten, zich
dit kernprogramma heeft ge-
2rd. De Nederlandse JCA wil
extra vliegtuigen charteren,
n: 1,1 miljoen.
1 en politieke actie ziet de Leid-
rvormde jeugdpredikant in dit
Dj m geen heil.
1 e eerste taak moet zijn het op
en van die twee vliegtuigen.
moet niet zijn: we stop-
rmee, maar: we verdubbelen of
ledubbelen de inzet."
grootste moeilijkheden liggen
ogenblik bij het transport van
ajoederen naar Biafra. Vandaar
odzaak van de heropening van
chtbrug. In de landen rond
Nigeria liggen tientallen tonnen goe
deren opgeslagen. Van de zijde van
Joint Church Aid zou er nog eens
14.000 ton onderweg zijn. Er staan
talrijke organisaties te popelen om
deze goederen naar de bedreigde ge
bieden over te brengen. Het wach
ten is op toestemming van de Nige-
riaanse regering die wederom heeft
laten weten geen „binnenlandse in
menging" te dulden en de hulpver
lening in eigen hand wenst te hou
den.
„Ik geloof dat de mensen nu ge
woon hun giro-boekje moeten pakken
en moeten geven", vindt ds. Bijl.
Niet geven om de één af andere lol
lige of originele actie, maar gewoon
omdat het nodig is. Tot nu toe heb
ben we als stad toch niet gek gerea
geerd".
Luchtbrug
Ds. Byl laat de uitdrukking "za
kelijke barmhartigheid" vallen, als
hij het heeft over de actiegroep die
voor f 2800 één Biafraantje elders
in veiligheid kan brengen. Joint
Church Aid is niet zo gelukkig met
dit initiatief. „De gedachte achter de
actie is natuurlijk prachtig en sym
pathiek, maar het leidt de aandacht
af van de luchtbrug, die nog altijd
een paar miljoen mensen méér in le-
"en houdt. En al zou je een paar
duizend Biafraantjes kunnen over
brengen, dan zit je met al die wees
jes. Wat heb je dan eigenlijk nog be
reikt, zou je je af kunnen vragen.
Het gaat nu om een zakelijk afwegen
van de belangen."
Inmiddels is de Nederlandse hulp
verlening aan Biafra gebundeld. Alle
acties lopen nu via het landelijk
Biafra comité, dat de gelden zo
goed mogelijk verdeelt.
Het Leidse giro-nummer is 318.000
tn.v. Leids Biafra comité. Daar op
zijn tot nu toe nuchtere, ronde be
dragen gestort die de f 42.000 vol
hielpen maken, maar ook vist ds.
Bijl er een overschrijvingsbiljet uit
met een bedrag van zes gulden,
waarop staat: „Opgehaald door Hil-
de Zevenbergen (11 jaar) en Carla
van Polanen (9 jaar) met het verko
pen van zelfgemaakte kerstkaarten"
ten".
0IDEN De directie van de
Schouwburg is het gelukt om
nenwerking met H. J. da Silva
oorstelling te organiseren van
0Fiesta Gitana-da Silva, zojuist
ederland aangekomen na een
g, icolle voorstellingenreeks in het
re des Champs-Elysées in Pa-
(j )p woensdag 21 januari zal in
een voorstelling worden gege-
beroemde Curro Velez zal zijn
liteit. Flamenco-dansen met
N ngewikkelde structuur, tonen.
E nsatie van de Parijse voorstel
de zigeunerin Dolores Amaya,
„Jaleodora", aanvuurster van
nsers, het gezelschap tot grote
ities opstuwen. De zanger Cas-
e Utrera is merkwaardigerwijze
^londharige en blauwogige vol-
zigeuner.
io Loreto is in Spanje één van
A| ïeste gevraagde danseressen en
n «idse publiek zal kunnen zien
»m. Zang is en van Miguel Ma-
ang en dans van de „wilde"
tl ïer, El Toro.
il DEN Dit Jaar is het 25 jaar
if&n, dat de jaarlijkse uitwisse-
a voornamelijk op sportgebied,
Hand kwam tussen Leiden en
gelegenheid daarvan zal tij-
Jiet Leidse bezoek aan Oxford
6 Juni tot 4 juli 1970 een fancy
ii (orden gehouden in het stad-
5n te Oxford, waarvoor aan Engel-
de grote belangstelling bestaat,
frlandse ondernemers worden
staat gesteld hun produk-
tonen en daarvoor reclame te
p tellingen en bedrijven, die
oor belangstelling hebben, kun-
ladere infor— a ties beko— en bij
e: recteur van de Leidse Sport
ing, Stationsweg 32.
Manoio Sevilla is het prototype van
de Sevillaanse zigeunerzanger en
Ana Rodriguez heeft de Andalusische
dansstijl, waarbij hoofsheid en gra
cieuze houding de hoofdrollen spelen.
Mercedes Rodriguez danst in de klas
sieke Flamenco-stijl. Juan Montoya
trad reeds op 15-jarige leeftijd op en
de jeugdige Juan Manuel wordt be
schouwd als iemand, die het nog ver
ln de Flamenco-kunst zal brengen.
Het gezelschap wordt begeleid door
Antonio Arenas en Ricardo Nino.
Het laatste Leidse nieuws: vanoch
tend meldde de leao-school aan het
Noordeinde dat de leerlingen 3300
gulden hebben weten te vergaren
voor het Biafraanse kind. Ze hebben
daartoe o.m. een open fancy-fair
gehouden, op hun vrije zaterdag sta
pels boeken gekaft in een boekwinkel
en een verloting op touw gezet.
Voor Leidse
jongeren
LEIDEN Gisteravond werd in
de Kleine Burcht een vergadering
gehouden door de Combinatie Con
fessionele jongerengroepen geza-
menlijke organisatie van KVP-, AR,
en CH-jongeren in Leiden). De heer
Van Schaik, lid van de Tweede Ka
mer, sprak over de „Drie van Bre
da".
Hij wilde de zaak niet tot een par
ty-politieke maken, evenmin tot één
van naastenliefde. Wat dit laatste
betreft: welke naasteliefde moet pre
valeren, die tot de slachtoffers of
die tot de veroordeelden?
De heer Van Schaik stelde het
rechtsprobleem centraal. Volgens Ne
derlands rechtsgevoel is levenslang
geen juiste strafmaat meer en daar
om wordt deze op termijn gesteld.
Waarom zou dit voor de drie niet gel
den?
In de discussie met de heer Van
Schaik bleken de aanwezige juridi
sche studenten vatbaar voor het
argument van inconsequentie in ue
rechtsbedeling.
Vergelding en voorbeeld stellen
werden o.a. als tegenargumenten
naar voren gebracht, maar de ver
gadering was grotendeels de mening
van de heer Van Schaik toegedaan.
Kerkelijk leven
GEREF. KERKEN
Beroepen te Aalten G. Snel te
Oude en Nieuwe Bildtzijl.
GEREF. KERKEN (VRIJGEM)
Bedankt voor Haarlemmermeer C.
Bakker te Oldenzaal.
GEREF. GEMEENTE
Aangenomen naar Tholen C. He
geman te Unionville Ontario Canada.
Bedankt voor Middelharnis, Chr.
van den Poel te Ierseke.
EVANG. LUTH. KERK
Aangenomen naar Dordrecht-Gor-
kum drs. J. W. Gunning voorheen
zendingspredikant op West-Java.
Dominee Bijl
(Foto LD/Holvast)
LEIDEN In verband met een
interne verhuizing in de gebouwen
van de Gemeentelijke Archiefdienst
aan de Boisotkade zal de studiezaal
van het archief in de periode van
19 januari t/m 15 februari a.s. ge
sloten zijn voor het publiek.
De studiezaal die tijdelijk gehuis
vest was in de nieuwe vleugel, ver
huist terug naar het oude gebouw,
waar 'n geheel gemoderniseerde stu
diezaal wordt ingericht. Tegelijker
tijd wordt dan in de nieuwe vleugel
de tentoonstellingszaal in orde ge
bracht.
"xerA schrijven
Op vijf kilometer weg telde ik gis
termorgen in het schemerdonker
12 onverlichte fietsen, bij de over
weg in Voorhout, de trein van tien
over acht uit Leiden richting Haar
lem met één deur wagenwijd ge
opend, en drie onverlichte auto's. Dit
laatste zullen we maar aan de NS
overlaten en aan de volwassen be
stuurders. Maar die fietsers waren
kinderen.
Is het bravoure of slordigheid,
waarschuwen onderwijzeres essen)
niet, is de ouders het leven van hun
kinderen geen lamp meer waard?
Voor minder dan vijf gulden zie ik
in de winkels wit licht vóór en rood
licht achter uitstralende lantaarns
die, om de arm gedragen, werkelijk
zeer effektief zijn. Ik moet er niet
aan denken wat er gebeurd zou zijn
als ik één van de fietsers gisteravond
in de mist voor mij op de weg had
gekregen. Of liever, het taboe opzij
zettend, ik moet aannemen dat ik er.
bij de grootste oplettendheid, één
onder de auto had gekregen. Anders
wel die oude dame of die matroos die
ook al zonder licht over de grote weg
door het vliegkamp Valkenburg
reden. Een willekeurige dag, alles
weer eens goed afgelopen, maar
toch?
Th. J. Hondius,
Den Haag.
LEIDEN „Inderdaad, poli
tiek valt er nu niet zoveel meer
aan Biafra te doen", geeft de
20-jarige Jan Verver toe. Deze
Leidse hts-er was de ziel van
een groepje jongeren, dat zich
indertijd bij het Biafra-comité
van dominee Bijl aansloot om
een politieke oplossing voor de
oorlog te bewerkstelligen. Hun
argumenten kwamen neer op:
..Als je alleen maar geld geeft,
is dat niet voldoende. Het lost
de problemen niet werkelijk op.
Zolang je niet een politieke
daad stelt, verandert er niets".
Op een tragische manier kan
het politieke groepje zichzelf nu
wel opdoeken, al wil Jan Verver
nog wel het één en ander kwijt:
„Nu de belangen van Engeland
en Amerika zijn veilig gesteld,
nü pas komen ze met allerlei
hulp terwijl ze twee jaar lang
zijn voorbij gegaan aan het
menselijk leed".
Jan Verver herinnert eraan,
dat Engeland steeds wapens aan
Nigeria heeft geleverd onder het
motief: „Als wij het niet doen,
doet Rusland het wel, en op deze
manier behouden we nog wat
invloed op Nigeria". Dan moet
Engeland die invloed nu maar
aanwenden om de aanvoer vain
hulp niet langer op te houden,
vindt Jan Verver. „Dit ophou
den is een verkapte vorm van
uitmoorden".
(Foto LD/Holvast)
LEIDEN Het Leidse raadslid ds. A. J. Kret (Prot. Chr.)
gaat in een artikel over „democratie en bestuurskracht" in op
wat hij noemt misverstanden, die zijn gewekt naar aanleiding
van een interview met hem in de Nieuwe Leidse Courant. Kri
tiek op zijn woorden bleek ook uit een ingezonden stuk in het
Leidsch Dagblad, reden waarom wij de heer Kret op zijn ver
zoek ook in ons blad aan het woord laten. Hij tekent daarbij
aan zijn persoonlijke mening te geven.
Reactie kwam er vooral op de op- de gekozen oplossingen jagen de po-
merking in het interview, „dat in TIT
het algemeen gesproken het gehalte
van de raad wel een opknapbeurt
kan hebben en dat in het college al
leen mensen moeten komen met een
universitaire opleiding of in elk ge
val mensen, die op academisch ni
veau kunnen denken." De heer Kret
schrijft hierover:
Er zijn er die dachten aan „ver
loochening" van de kleine luyden en
een poging tot terugkeer naar de
..oude liberale standsfracties." E
zijn er ook die vriendelijk hebben
herinnerd aan de academici Mus-
sert en Van Genechten. Dat is nogal
wat. Het kan zyn, dat die misver
standen zyn gewekt door de weerga
ve of de woordkeus. Zelfs is het mo
gelijk gebleken, hieruit een soort
aanval op personen af te lezen. Ik
doe dat liever niet af met: „dat was
de bedoeling niet." Het lijkt me eer
lijker, te stellen dat ik dat betreur.
Het ging en gaat mij niet om perso
nen. Heeft iemand zich persoonlijk
geraakt gevoeld, dan passen hier
voor alleen maar openlijk excuses.
Waar het mij om ging en gaat, is
een democratisch en bestuurlijk pro
bleem. Er moet een oplossing ko
men niet alleen in Leiden voor
het acute probleem van de toene
mende spanning tussen democratie
en bestuurskracht. Wij willen een zo
perfect mogelijke democratie. Wij
willen óók een zo groot mogelijke
bestuurskracht. Met halve of gekort
wiekte democratie neemt niemand
meer genoegen. Evenzo neemt nie
mand meer genoegen met een slap
bestuur. Alle politieke partijen staan
voor de taak. om uitgedrukt in pro
gramma's en in mankracht, in die
spanning een uitweg te vinden. En
litieke spanningen op. Waarom?
Omdat de kiezers duidelijkheid
LEIDEN Een beeld (foto LD/
Holvast) van de Rudolf Steiner-
school. één van de in aanbouw
zijnde schoolgebouwen in Zuid
west. Over een maand of tiuee
wordt dit gebouw met acht loka
len, op de hoek van de Schubert-
laan en de César Franckstraat, in
gebruik, genomen door deze bij
zondere school voor gewoon lager
onderwijs, die nu nog is gehuis
vest aan de Langebrug.
Het is de zoveelste school in
Leiden en omgeving volgens het
z.g. HB-80-systeem. Overigens
komt er een eind aan deze serie
en zal worden overgeschakeld op
de traditionele bouw, omdat de
seriebouw geen financiële voorr-
delen meer heeft. De laatste HB-
80-school in Leiden verrijst aan
het Strausspad, eveneens in
Zuidwest. Er wordt gewerkt aan
de fundering en gehoopt wordt
het gebouw bij de aanvang van
de nieuwe cursus in gebruik te
kunnen nemen.
Deze openbare lagere school is
bij de aanvang van de cursus
19681969 reeds met het onder
wijs begonnen in het gebouw van
de Geref. school aan de Kennedy-
laan, waar het Strausspad vlakbij
is. Burgemeester en wethouders
hebben zojuist besloten aan de
nieuwe openbare school de naam
te geven van Apolloschool.
willen. Tot die duidelijkheid behoort,
dat de politieke groeperingen een
helder program hebben, dat niet uit
is op het compromis: dat zich niet
hult in vage bewoordingen: dat een
maximum aan kansen moet krijgen
om verwezenlijkt te worden. Tot die
duidelijkheid behoort ook dat er om
openbaarheid van bestuur wordt ge
vraagd. Geen geheimzinnigheid, geen
geschipper, geen vertrouwelijkheid,
gesloten deuren of gesloten dossiers.
Openbare commissievergaderingen,
scherpe aftekening van het beleid.
Daarbij een maximum aan in
spraak, een toename van de be
stuurlijke verantwoordelijkheid van
de raad, en nog wel meer.
Maar intussen heeft zich óók een
andere ontwikkeling voorgedaan.
Het apparaat, dat nodig is om goed
te besturen en te regeren, wordt zó
zwaar aangesproken dat er in snel
toenemende mate specialisten nodig
zijn op allerlei (nieuwe) instanties.
Ook de oude vertrouwde diensten
breiden zich uit en specialiseren zich
binnen het eigen terrein. Er is een
grote, steeds grotere en steeds meer
gespecialiseerde, deskundigheid no
dig op elk maar denkbaar gebied
dat het besturen raakt. Met als ge
volg dat het aantal „top"-ambtena-
ren sterk is toegenomen en nog
steeds toeneemt. Dat gebeurt niet
alleen bij de overheid. Het gebeurt
ook in het bedrijfsleven, in de on
derwijswereld, in allerlei andere vor
men van de maatschappij.
van een ambtenarenkorps, waaraan
datzelfde college en diezelfde raad
steeds hogere deskundigheidseisen
stellen. Dat is geen verzinsel. Het is
een proces dat zich duidelijk afte
kent. Men ga o.m. de eisen maar
na die bij advertenties van overheids
wege gesteld worden, om daar
bij maar niet nader in te gaan op
het ook nog voor al die functies ver
eiste psychotechnische onderzoek
dat iedere sollicitant moet onder
gaan. Wij gaan in onze samenleving
niet over één nacht ys!
Politieke jongerengroepen ook
in onze stad hebben hieruit pu
bliekelijk soms de conclusie getrok
ken, dat bijvoorbeeld wethouderspos-
ten alleen door terzake deskundigen
mogen worden bezet. Niemand heeft
toen gereageerd met: „dat is stands-
bestuur dat is fascisme, Wel is daar
tegenover gesteld dat wij krachtige
bestuurders moeten hebben. Deskun
digen en bestuurders moeten elkaar
corrigeren. Maar daarvoor moeten
beide (en niet één van beide) ge
wapend zijn met het vermogen, goed
analyserend, eventueel relativerend
te kunnen denken; niet bij voorbaat
overtuigd van het eigen gelijk; be
reid om eigen mening en hypo
thesen in discussie te geven;
bereid om eventueel ook ongelijk te
erkennen. Mensen die knopen dur
ven doorhakken.
Democratie
Willen wij bereiken, dat deze inge
wikkeld en massaal geworden sa
menleving op voluit democratische
wijze wordt geregeerd, dan heeft dat
gevolgen. Ten eerste moeten wij al
len ons democratische recht gebrui
ken door helder en duidelijk onze
stem te laten horen. Maar tevens
moeten wij onze democratische
plicht vervullen door voor regeren
en besturen de beste mensen in te
zetten die we kunnen vinden. Alleen
tegen déze achtergrond is de term
„academisch denken" gebruikt. Ons
democratische recht èn onze demo
cratische plicht moet namelijk er
gens ln uitmonden. Democratie is
niet een doel in zichzelf, maar een
middel om een doel te bereiken. En
dat doel is het welzijn van de ge
meenschap.
Ik zeg niet, dat tot nu toe de poli
tieke groeperingen niet de beste
mensen die te vinden waren, hebben
afgevaardigd. Het is niet aan mij,
dat te beoordelen. Ik ben trouwens
betrokkene. Het ging mij er alleen
om, juist als betrokkene, te consta
teren dat besturen een steeds zwaar
dere taak wordt.
Als de democratie wil uitmonden
in bestuurskracht, zullen in steeds
toenemende mate de colleges en de
raden op vergelijkbaar niveau tegen
spel tegen en samenspel met
alles moeten leveren, wat zich
in onze samenleving op steeds
hoger niveau bekwaamt, en bewerk-
tuigt.
Voorbeelden van wat onder dit
„alles" te verstaan is. hebben wy in
Leiden genoeg. Te denken valt aan
het georganiseerde bedrijfsleven, aan
de Kamer van Koophandel, aan de
universiteit, en natuurlijk evenzeer
aan de eigen diensten en instellin
gen. College en raad zullen steeds
meer moeten gaan werken met gees-
I tesprodukten (nota's bijvoorbeeld)
Alternatieven
Wie deze weg niet op wil, moet an
dere zoeken. Maar welke zyn dat?
Wat het PAK doet, is m.i. onmoge-»
lijk en frustreert zichzelf. Het gaat
bij voorbaat uit van eigen gelijk:
het bant elk compromis uit; het laat
het program als papieren paus fun
geren; het aanvaardt slechts onder
voorwaarden medebestuurlijke ver
antwoordelijkheid. En om de demo
cratie te redden laat men de kan
didaten het program met bijkomen
de bepalingen ondertekenen. Daar
mee het gevaar lopend, dat onderte
kening van het PAK-program van
meer gewicht is dan het geschikt en
bekwaam zijn om raadslid, resp.,
wethouder te zyn. Levert dat be
stuurskracht op? En voor hoelang?
Heeft het PAK gekozen tussen de
mocratie en bestuurskracht? Dat is
geen keus. Men moet beide of niets.
Hoge eisen stellen is een eis van
democratie en een bewijs van res
pect voor de samenleving. Als wij in
dit leven moeten werken met de
technische en geestesvermogens die
wij in ons dagelijkse beroep zelf
oproepen, moeten wy óók de omke
ring daarvan aanvaarden: dan moe
ten wij óók weer krachten inzetten
die met die vermogens werken kun
nen. Wie een geheid program
ma maakt, dat zware eisen stelt aan
de overheid, en vervolgens of tege
lijk maximale eisen stelt aan een
sterk en deskundig bemand ambte
narenkorps, moet ook in de kandi
daturen de consequenties daarvan
trekken. Wie dat niet doet, bewijst
de samenleving een slechte dienst,
die met de term „democratie" niet
goed te maken is. De kiezer wordt
er zelf slachtoffer van.
Intrede drs. W. L. B.
Schipper
LEIDEN Drs. W. B. L. Schip
per. die een aantal maanden bij ds
A. J. Lamping in de hervormde Vre-
deswijk leervicaris is geweest, zal
a.s. zondag door zyn broer, ds. J.
Schipper uit Zwolle, worden beves
tigd als predikant van de Hervormde
gemeente van Kolderveen en Dinxter
veen in de classis Meppel. In dezelf
de dienst zal hy zijn ambt als predi
kant aanvaarden. Drs. Schipper stu
deerde aan de Leidse Universitêit
theologie.
