UTRECHT BEGINT JAREN 70
MET GROTE WIJZIGINGEN
Crisis bedrijfsleven dreigt
FINANCIEEL
WEEKOVERZICHT
Goed leven?
VS worden boeman voor Europa in de economie
PAGINA 8
LEÏDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 10 JANUARI 1970^
LCIDSCH m DAGBLAD
Het nieuwe jaar leverde op de laat-
eie dag van de eerste week een ge
ren kw aardige tv-uitzending op. Ten
dens van verschillende krantenarti
kelen: met de thema-uitzending
Goed leven? is televisie-geschiedenis
geschreven. Het was in elk geval op
woensdagavond een gebeurtenis die
door vele khkers met gemengde en
wisselende gevoelens is gadegeslagen.
De jongelui die de uitzending van
uit het Jaarbeursgebouw in de war
stuurden, zorgden eerst voor enige
opgewekte opleving van een tot dat
moment gezapig voortrollend geheel
De VARA had geluk dat er op Ne
derland I een film draaide, Les Pa-
rapluies de Cherbourg, die voor vele
kijkers slaapverwekkend zal zijn ge
veest. Gemelijk zat ik wat te kijken
naar Goed leven, maar er waren geen
wuivenae bekenden aanwezig. Een
met veel nadruk aangekondigde film
over een anti-autoritaire kinderbe-
waarplaats was niet erg boeiend. Veel
bloot, maar blote kinderen doen mij
niet zoveel.
Het vrolijk opmaroherende volkje,
dat ijverig pamfletjes uitdeelde en
enkele presentatoren met borden aan
het moede oog onttrok, gaf dan ook
een liohte opleving van de belang
stelling teweeg. Maar wat daarna
werd vertoond, was een weinig op
wekkend en verheffend gezicht. Eerst
rou er wat gepraat worden over de
gezindheid van de VARA.
Maar de scholieren, die hun me
ning kenbaar zouden maken, de-
r.ionstreerden uitsluitend het schro
melijk feilen van het onderwijssy
steem, waartegen zij protesteren. Nie
mand zag kans zijn gedachten, on
lustgevoelens en wat dies meer zij,
ook maar enigszins redelijk onder
woorden te brengen. Dat leren wij
kennelijk niet op Nederlandse scho
len.
Deze teach-in miste bovendien in
tegenstelling tot soortgelijke happe
nings voor de Nederlandse televisie
als de God-ls-doo-uitzending merk
waardige figuren, die door bizarre
uitspraken een curieuze lijn wisten
aan te brengen. In plaats daarvan
een verward heen-en-weer gepraat
over „politisering", een begrip dat
weinig te maken heeft met onze ge
vestigde opvattingen over politiek,
het „elitaire" denken, en wat schut
tingtaai. Een wat overbodig geheel,
v. aarvan ik me kan voorstellen dat
ret sommigen er toe aanzet het Jaar
beursgebouw op te bellen, om ver
volgens te vragen wat mariniers te
laten opdraven.
Geeprekleider dr. Nauta, kreeg e:
net veel uit. en dat wekte de indruk
dat hij overwinnaar was. Nu is dat
om twee redenen begrijpelijk. Dr.
Nauta is filosoof en hakt al langer
net het Marcusiaanse bijltje dan
fcholieren. Bovendien is hij erg lang.
Dat betekent dat hij de microfoon
hoger kan heffen dan de meeste ac
tievoerders konden springen. En dat
is een voordeel. Net als met judo.
Het is een behendigheidssport, maar
grote Anton Geesink was de beste.
Huiveringwekkend en provocerend
is bij het kijken de onverdraagzame
en humorloze indruk die je krijgt
van de aotie-voerders. Met een on
beholpen verbetenheid herhalen zij
hun enkele zinnetjes en dat na een
veelbelovend begin. Uit naam van de
democratisering bezetten zij de mi
crofoons. Je weet dat het een min-
derheidje moet zijn, dat op dat mo
ment de communicatielijnen bezet.
Daardoor begrijp je ineens de uit
drukking „de zwijgende meerderheid"
die hier tegen moet zijn.
Ik sprak daar over met Jan Mul
der, actiebaas voor onderwijszaken
van de Nederlandse Studenten Raad.
Ter oriëntatie: hij was de man, die
op een gegeven moment met het con
crete voorbeeld van Beverwijk kwam
Over die gebrekkige presentatie van
een duidelijk waarneembare onbe
haaglijkheid /net de gevestigde orde.
wist hij wel het een en ander aan
te voeren.
De actie was 's middags door ge-
piaat met 70 mensen. De „conflict-
strategie" was precies ..getimed"
maar niemand wist hoe het daarna
verder zou gaan. Mulder voert voor
de verbeten indruk de zenuwen van
de demonstranten aan. Letterlijk
zegt hij: „Het zijn merendeels scho
lieren, die de ogen van hun ouders
op zich gericht voelen".
Het gebrek aan humor wil Mulder
wel bestrijden. Er was een jongeman
die zei dat de televisie moest wor
den afgeschoft (en dat terwijl hij
slechts gezien werd bij de gratie van
het feit, dat de wedstrijd van Ajax
die niet doorgmg, toch niet zou wor
den uitgezonden». Dat was een grap
je voor de doordenkers volgens Mul
der. Zelf wil hij onmiddellijk erken
nen dat die televisie een machtig
wapen is. Wellicht komen de demon
stranten ei- voor het publiek heel
ongunstig uit. Maar niet te ontken
nen valt dat de acties aan de kweek
school in Beverwijk op donderdae
vooral op gang kwamen, door het
signaleren van de moeilijkheden op
deze school via de televisie-uitzen-
d.ng. Mulder is tevreden, het conflict
met de maatschappij is volgens hem
wel overgekomen en over de verhit
te gevoelens van kijkers meent htf
dat die snel afkoelen.
Maar was het nu een uitzending
w aarmee geschiedenis werd gemaakt?
Voor mijn gevoel was de historie
veel tastbaarder aanwezig in Noord-
v.'ijkerhout. waar het pastoraal enige
uren tevoren afstand had genomen
van het celibaat. Vijftien eeuwen
kerkgeschiedenis drukten op de con-
(j)ie-gangers. Vijftien eeuwen tradi
tie, vanuit Rome gevoed. En dan
verbaast het sommige mensen nog
dat paus Paulus en zijn omgeving
ijzig staan tegenover de voorstellen
van deze noordelijke kerkprovincie.
Wat kan de paus, hoeder van de
rooms-katholieke kerk anders? Men
moet zich ook maar eens indenken
in welke positie de bisschoppen zijn,
verbindingsmannen tussen Neder
landse gelovigen en de wereldkerk
JRS
UTRECHT (GPD) Een nieuw Utrecht begint in de jaren
'70 vorm te krijgen en de eerste week van het nieuwe jaar
heeft al duidelijk gemaakt dat dat niet een op de toekomst ge
richte vage kreet is, maar een betonharde realiteit. Die werke
lijkheid is zichtbaar voor iedereen die Utrecht per trein binnen
komt of die per auto er dwars doorheen rijdt.
De eerste week van 1970 mar
keert een reeks uiteenlopende
gebeurtenissen duidelijk, dat de
aanloopperiode van de jaren '60
is afgesloten met de voltooiing
van belangrijke werken
Hoogtepunten:
begin van de sloping van de
Oude Jaarsburcht op het Vree
burg (2 januari
begin van de eerste vakbeurs
souvenir- en lederwaren; 5 ja
nuari) in het nieuwe Beatrix-
gebouw van de Jaarbeurs aan
de Croeselaan het grootste
gebouw van Nederland, zegt de
Jaarbeurs trots en op 7 ja
nuari:
voorlopige bekroning van een
reeks ingrijpende verkeers
maatregelen;
opening van een nieuwe tun
nel onder het stationsemplace
ment. waardoor de westelijke
toegang tot de binnenstad aan
merkelijk verbeterd wordt;
opening van een autobussta
tion aan de nieuwe westelijke
in- en uitgang van Utrechts
Centraal Station, en
de ingebruikneming van U-
trechts eerste parkeergarage
vlak daarnaastplaats bie
dend aan 1.000 auto's.
Dit, gecombineerd met de eind
'69 geopende overdekte voetgangers
traverse van net stationsgebied en
de opening van de grote sporthal
aan de westKant daarvan, maakt
duidelijk dat Utrecht zijn plannen-
en maquettestadium royaal teboven
is. Het grote reconstructieplan Hoog
Catharijne rondt in dit prille begin
van de jaren '70 zijn eerste fase af.
In de afrondingsperiode mag dan
ook nog begrepen worden de offici
ële opening vr>n het Beatrixgebouw
van de jaarbeurs op 2 maart as. en
de opening van het Holyday-Inn
hotel (500 bedden) in juni, waarmee
Utrechts hotelaccomodatie in één
slag verdubbeld wordt.
dit nieuwe Utrecht gaat zo strak
schematisch, efficient en razendsnel
dat er niet aan getwijfeld hoeft te
worden of ook dat torenhotel zal
gebruiksklaar zijn op de geplande
datum van 10 juni.
In verband met de nieuwe Daal-
se tunnel onder het stationsempla
cement achtergrond» zijn aan de
westkant van de spoorlijn in de om
geving van de oude Leidse veertun-
nel (voorgrond rechts» een paar hon
derd oude huizen gesloopt om plaats
te maken voor het westplein, waar
van de afwerking door de weers
omstandigheden in december wat
vertraagd is.
Verdubbeld
Reconstruetie
Wie nog maar kortgeleden met de
trein Utrechts Centraal Station bin
nenreed, zag aan de centrumkant
van dat station iets dat vooral bij
avond nog w?l wat van een stads
beeld had, maar aan de andere kant
gaapte het absolute niets en bij
avond de absolute donkerte van een
volstrekt waardeloze bebouwing, ge
groepeerd rondom een paar uitge
woonde kazernes.
Op diezelfde plaats staat nu als
westelijke component van het recon
structieplan Hoog Catharijne een
reeks gebouwen: het diohts bij het
stationsemplazement drie aaneen
gekoppelde kantoorgebouwen met
toonzalen, evenwijdig aan de spoor
baan. Vrijwel n het midden van de
perrons, daar waar de voetgangers
traverse de sporen kruist, vormt de
gemeentelijke sporthal Catharijne
de overgang van de kantoorgebou
wen van Hoog Catharijne naar het
nieuwe Beatrxgebouw van de Jaar
beurs.
Uit de verte gezien vormen ze één
complex en hoewel ze totaal ver
schillende bestemmingen en stich
ters hebben, zijn ze dat in feite ook:
geboren uit één conceptie, onderling
verbonden door de voetgangersga
lerij, die samen met de stationstra
verse dat zien in de komende tien
jaar zal voortzetten tot Vreeburg,
dus tot in de oude binnenstad.
Van de trein uit ls de parkeerga
rage niet zichtbaar achter de hoge
kantoorgebouwen hoewel hij met
zijn vier boven elkaar liggende par
keerterreinen cp zichzelf al een fors
bouwwerk vormt. Des te duidelijker
tekent zich eenter de hotel toren at
die nu zijn hoogste punt bereikt
heeft, een als een botte naald om
hoog rijzende grijze paal van 22 ver
diepingen die in de top een zwem
bad krijgt voor de bewoners van 250
tweepersoons Hotelkamers.
Het lijkt nu nog een raadsel hoe
binnen het half jaar die grijze paal
veranderd kan zijn in een gerieflijk
ingericht hotel, maar het bouwen in
En dan het belangrijkste object in
dit westelijk Hoog Catharijnegebied:
het Beatrixgebouw, 135 meter lang,
85 meter breed, 40 meter hoog. Het
zegt misschien niet zo veel dat er
3500 kubieke meter beton in ver
werkt is en dat het een totale vloer
oppervlakte heeft van 95.000 vier
kante meter, maai- het zegt mis
schien wel iets dat het de Jaar
beurs twee keer zo veel expositie
ruimte biedt als het oude complex
aan het Vreeburg, waar haastig de
slopershamer in gezet is, nadat het
op 2 januari door de Jaarbeurs aan
de gemeente was overgedragen.
Nog een paar bijzonderheden: be
halve een enorme hoeveelheid ex
positieruimte (waarvan 80 pet. niet
alleen tijdens de beursperiode in ge
bruik is maar permanent) bevat het
Beatrixgebouw een congres- en ver-
gaderaccomodatie om u tegen te zeg
gen, met een grote zaal voor 1100
personen, tientallen kleine zalen va
riërend van 15 tot 300 personen en
een restaurantaccommodatie die het
gebouw tot het grootste restaurant
ven Nederland maakt.
Eind 1905 had het eerste contact
plaats tussen Jaarbeurs en architect
R. H. Fledderus. Een jaar later be
gon de bouw. met de bedoeling vóór
1 juli 1970 tot oplevering te komen,
maar in de praktijk bleek het mo
gelijk het toch al scherp gestelde
bouwschema van 3 "2 tot 3 jaar te
rug te brengen, terwijl bovendien
het project uitgebreid werd met een
zevende verdieping en met de aan
vankelijk niet geplande, later toege
voegde en voor rekening van de ge
meente gebouwde congres- en ver-
eniingszaal (bouwkosten 13 mil
joen).
In totaal is er met het Beatrixge
bouw zo'n tachtig miljoen gulden
gemoeid en in maart gaat de offi
ciële opening van deze nieuwe Jaar
beursburcht de voltooiing vormen
van een oude droom: het hele Jaar-
beursgebeuren geconcentreerd op
één plaats.
Dat die plaats nu buiten het oude
Utrechtse stadshart ligt doet de stad
gc-en zeer en is voor de bezoekers
alleen maar plezierig. Niet alleen
doordat het beurscomplex per auto
nu veel gemakkelijker te bereiken is,
maar ook voor wie per trein komt
is alles veel eenvoudiger geworden.
De voetgangstraverse die zijn wes-
sporfchal mondt uit naast het Bea
trixgebouw dat van de elk perron
af overdekt en wel binnen
drie minuten bereikbaar is. Van-
doaar de NS en Jaarbeurs het roe
rend eens zijn geworden over de
9lagzin: ..De voordeur van de Jaar
beurs wordt gevormd door elk sta
tion in Nederland"
heel naars uit de bus komen wil het
slechter zyn dan de doodse stenen
kolos die nu afgerboken wordt en het
is wel zeker dat in de eerstkomende
vier. v\jf jaar het Utrechtse stads
beeld er hier heel hard op vooruit
zal gaan.
Ondertussen werkt de stad ook op
andere punten hard aan zyn verbe
teringen. Van de westelijke en noord
westelijke singelgracht kan binnen
kort een stuk gedempt worden voor
de al tien jaar geleden geplande ring
weg, nu de nodige voorzieningen zijn
getroffen voor de waterafvoer, en
met smart zit het gemeentebestuur
te wachten op een ministeriële be
slissing over de vraag of het noord
oostelijk deel van die singelgracht
eveneens gedempt kan worden of dat
daar via andere wegen gezocht zal
moeten worden naar een verkeers-
oplossing. De rest van de singels
blijft in tact: de strijd is al een paar
Jaar geleden uitgestreden.
Een merkwaardige doorbraak in
de binnenstad krijgt ook dit jaar zyn
beslag. De verkeersweg die van west
naar oost de Utrechtse binnenstad
doorsnijdt, vindt tot nu toe vlak
voorby het Neude een flessehals in
de vorm van een straat (de Lange
Jansstraatwaar het verkeer van
twee rijstroken zich samen moet per
sen op e e n.
Bij de Utrechtse west;oost-door
braak van een halve eeuw geleden
is deze straat tussen Neude en Jans
Kerkhof niet aan bod gekomen, maar
nu is het bijna zover: de nieuwe
straatwand is bijna klaar en alleen
het oude hoekpand aan het Neude
staat nog als een parmantige bak
steen in de verkeersbranding. Tot
een paar maanden de winkel, die er
in gevestigd is, overgebracht kan
worden naar de nieuwe winkelga
lerij.
Ook in de randgebied van Utrecht
zijn grote veranderingen zich aan het
voltrekken: zowel wat de bebouwing
als wat verkeerswegen betreft. Een
nieuwe groenteveiling is onlangs in
gebruik genomen aan de zuidkant
van Rijksweg-12., de grote veemarkt
hallen aan de noord/oost-kant van
de stad (richting De Bilt) komen
binnenkort klaar en moeten Utrecht
tweede veemarkt van Nederland ma
ken. In universiteitscentrum De Uit
hof (richting De Bilt-Zeist) wordt
jaarlijks voor tientallen miljoenen
guldens gebouwd.
Zo ligt het zich verjongende Utrecht
bij een snijpunt van autosnelwegen,
waar ook al een paar jaar met vol
le kracht aan gewerkt wordt. In het
zuiden wordt Ryksweg-12 gerecon
strueerd tot 'n gigantisch stelsel van
doorgaande rijbanen en rangeerwe
gen voor afslaand verkeer met in
totaal 10 tot 12 rijstroken ten oos
ten van klaverblad Oudenrijn. Aan
de oostkant begint het ingewikkelde
snijpunt van Ryksweg-12 met de in
aanleg zijnde autosnelweg Utrecht-
Hilversum (rijksweg27) zich af te
tekenen in aarden banen en vordert
de aanleg van die weg.
De nieuwe autosnelweg Utrecht/
Amersfoort, de grote toekomstige in-
en uitvalsweg aan de oostkant van
de stad is wat Utrecht zelf betreft
nog hoofdzakelijk in 't papieren sta
dium, ook wat betreft het derde pro
ject van de allure van klaverblad
Ouderijn in Utrechtse contreien: het
snijpunt van de autosnelwegen naar
Utrecht en Amersfoort en de op het
stadshart gerichte oostelijke Invals
weg.
Verjongd bestuur
Het zich verjongende Utrecht gaat
de jaren zeventig in met een be
stuur dat zich al evenzeer verjongt.
Burgemeester Jhr. mr. C. J. A. de
Het nieuwe jaarbeursplein,
vens busstation voor de interlol
busdiensten die Utrecht met
westen verbinden. Achtergrond
trixgebouw, links sporthal Ca thai
ne plus de roltrap naar de weq
lyke stationstoegang. Op
voorgrond het dak van Utre<
eerste parkeergarage.
Ranitz gaat 1 mei met pensioen
drie wethouders leggen eveneens,
verband met hun leeftijd, het
neer: wethouder H. van der
35 jaar in de raad waarvan 25 Jj j
als wethouder, dr. J. de Nooy, j,,
huis- uit geschiedenisleraar die
leidelijk een bekende figuur ge%e
den is op financieel gebied, ook tja
ten Utrecht, en de heer A. van
ningsburgen. Bovendien vertrekt
1 februari Comissaris der Koning
mr. C. T. E. Graaf van Lynden t c
Sandenburg, ook al wegens het
reiken van de pensioengerechti)
leeftijd en wordt er een nieuwe
meentesecretaris benoemd omdat
vorige, mr. P. van Dyke burgem
ter van Gouda is geworden.
Zo gaat Utrecht, na de aanl<
en overgangsfase van de Jaren
met tal van nieuwe mensen aan
top de jaren'70, waarvan de al
eerste periode al duidelyk een v
bode is van nieuwe grote verai
ringen.
(Van onze financiële medewerker)
Vormen Jaarbeursgebouw, auto
busstation (voor de interlokale bus
diensten. die lynen in westelijke rich
ting hebben), parkeergarage en nieu
we tunnel een duidelijke illustratie
van de snelgroeiende betekenis van
dit westelijk stadsdeel, ook het cen
trum van Utrecht is aan het veran
deren. Dit jaar komt door sloping
van de Oude Jaarbeursgebouwen aan
het Vreebrug de ruimte vry voor
een bebouwing die in het kader van
het plan-Hoog Catharyne eindelijk
Utrechtse grootste plein tot een
werkelijk centraal element in het
stadsgebeur kan maken.
Aan de zuidkant van het plein on
der andere een warenhuis
(V. en D.). aan de noord westkant een
muziekcentrum of een concertzaal.
Hoe de culturele toestand zich in
die hoek (ongeveer de plaats van
het voormalige jaarbeursrestaurant)
gaat ontwikkelen: dat is een punt
waarover de plannenmaker nog aan
I het touwtrekken zyn. Er moet iets
Nadat de Verenigde Staten al ja
renlang als de politieke boeman heb-
j ben gefungeerd, dreigt de machtig
ste economische eenheid ter wereld
nu ook de schuld te krijgen van alle
I economische narigheden, welke in
1970 te wachten zyn. Eerst werd
Washington verweten dat de finan
ciële verhoudingen werden scheef
getrokken wegens de aanhoudende
j tekorten op de betalingsbalans
I Maar nu getracht wordt het gat te
dempen en de inflatoire tendenties
met kracht te lijf worden gegaan,
haasten vele economische deskundi-
gen zich om te verkondigen dat die I
inflatiebestryding Europa de kop
kan kosten. De opgaande conjunc- i
tuur zou in gevaar komen als de I
remmen in de Verenigde Staten
werkelijk zouden pakken.
Op losse schroeven
Voor het bedrijfsleven staat een j
moeilijk jaar te wachten, terwijl de
voor de deur staande inflatiegolf het
gehele maatschappelijke bestel op
losse schroeven zal zetten. Het af
treden van de minister van Econo
mische Zaken is daarbij te zien als
een teken aan de wand. Het is wei- i
j nig opwekkend te moeten constate-
Veranderd ren- dat het voor de regering niet
mogelijk is tegen de stroom op te
roeien, zodat zij zich moet laten
meesleuren door een getij in het be
drijfsleven, dat op den duur tot
rampzalige ontwikkelingen kan lei
den.
Het was te voorzien dat het inkap
selen van toekomstige prijsstijgingen
in de lonen bij het tot stand komen
van de cao voor de sector groot-me
taal tot ernstige consequenties zdu
leiden. De regering heeft er dan ook
zwaar aan getild.
Vooral omdat het hier een be
drijfstak betreft, waarvan enkele
vooraanstaande ondernemingen heb
ben aangeklopt om overheidssteun
teneinde het hoofd boven water te
kunnen houden. De steun aan de
scheepsbouwindustrie. de noodkreet
van Verolme en de aanvrage van
Verenigde Machine Fabrieken om
een regeringsgarantie voor opdrach
ten. alsook voor een kredietgarantie,
tonen aan dat de metaalindustrie be
paald geen bedrijfstak is. waarin
het geld voor het opscheppen ligt.
j Dat door de groot-metaal-bedrij-
ven toch besloten werd om toe te
geven aan de wensen van de vak
beweging was te begrijpen. Een
noodlijdende sector van het bedrijfs
leven kan zich de weelde niet veroor
loven van een langdurige periode
van arbeidsonrust.
Het is de taak van het parle
ment om voor de belangen van de
gehele natie op de bres te staan. He
laas blijken politici meer waarde te
hechten aan de groepsbelangen
van de roerige categorie van bene
den de vyftig dan aan de rechtvaar
digheid jegens de ouderen, die zo
nu en dan zoet worden gehouden
Nederland zich gaan plaatsen in de
positie, waarin Groot-Brittannië een
een jaar of drie geleden nog ver
keerde. In zo'n geval is het altijd
prettig om een boeman achter de
hand te hebben, wie de moeilijkhe
den kunnen worden aangewreven.
Wat is gemakkelijker dan de Vere
nigde Staten daarvoor ten tonele te
voeren?
Voor de eerste maanden behoeft
nog niet gevreesd te worden voor
een ernstige economische achter
uitgang. Maar de mogelijkheid is
niet uitgesloten dat er in de loop
van het jaar in vele bedrijfstakken
grote moeilijkheden zullen ontstaan.
met het voor uitzicht van 3 procent
verhoging van hun aow-uitkering,
terwijl het algemene loonkostenpeil
met ministens 10 procent wordt op
gevijzeld.
Duivel
Vooral nu in de meeste landen
wordt getracht de duivel met Beel
zebub uit te drijven door de inflatie
aan banden te leggen op het gevaar
af dat de economische expansie sterk
wordt afgeremd, is het duidelijk dat
Nederland zich in economisch op
zicht op een hellend vlak beweegt
door de remmen van de loon be we
ging los te slaan.
Groot-Brittannië zou ovor ons een
alarmeerend voorbeeld kunnen zyn
van de lijdensweg, welke voor de
boeg ligt als de bestedingen niet tij
dig worden aangepast aan het
voortbrengingsvermogen van de na
tie. Het is een bijzonder pynlyk pro
ces geweest waarvoor de Britten, de
vakbeweging incluis, zich geplaatst
zagen om de gevolgen van de econo
mische narigheden te overwinnen.
Door de te verwachten loonbewe-
ging in de komende maanden zal
De secretaris-generaal van econo
mische zaken, die slechts eenmaal
per jaar een visie op de economische
gebeurtenissen pleegt te geven, heeft
in niet mis te verstane bewoordin
gen te kennen gegeven, dat hy er
I allerminst gerust op is dat alles ro
zengeur en maneschijn zal blijven.
Onze economie raakt aan de grens
j van de technische capaciteit. De con
junctuur moge nog wel gunstig zyn,
j maar wy weten niet hoelang zij het
excessieve rentepeil kan dragen.
Afgezien nog van de gevolgen van
1 de loonbeweging op het algemene
j prijspeil, dreigt er voor ons bedryfs-
i leven een crisis door het gebrek aan
liquiditeiten en kapitaal, een gebrek
dat zich in de komende maanden in
toenemende mate zal openbaren.
Water
aan
lippen
Reeds is een groot concern als
AKZO genoodzaakt om een rente
van 8 1/4 te betalen voor vijfja
rige leningen, die in het buitenland
worden aangegaan, omdat de binnen
landse kapitaalmarkt is uitgeput. Een
dergelijk rente wordt niet betaald als
het water niet tot aan de lippen zou
zyn gerezen. Het ligt dan ook voor
de hand dat kapitaalgebrek op
duur zal nopen tot het afknijpen
de investeringen.
Nog maar kort geleden
AKZO in het buitenland f 60 mil
opgenomen voor een periode van
jaar. Nu zal er nog eens
aangeklopt voor f40 min. By Nt
landse geldgevers kan het con
in de gegeven omstandigheden
terecht, want de wachtlijst bij
Nederlandsche Bank is zo langj
AKZO voorlopig niet aan de tf
zou komen, gesteld dat er op da
gen kapitaalmarkt voldoende miG
len beschikbaar zouden zijn.
Uiteraard is ook wat de intef
tionele kapitaalvoorziening betrr
de Verenigde Staten een boeman!
kredietbeperking welke door i
hington bedoeld is om een einP
maken aan de inflatoire beweé
heeft de Amerikaanse bankinste
gen aanleiding gegeven om
mogelijk dollars te lenen op de
ropese geldmarkt.
De daardoor ontstane dral
heeft er in belangrijke mate 1
gedragen dat de rentevoet in Ei
tot een ongekende hoogte werd
schroefd. De weerslag daarvan
zich in alle financiële centra
Europa doen gevoelen.
Aangezien elk volk zo langzfl
hand de gedachte is toegedaai
er niet anders kan bestaan dan
nomische expansie, groeiende
vaart en hoger inkomen zal een
nomische recessie een ernstig»
dreiging vormen vodr de
rust.
Voor degenen, die in politiek
bel water plegen te vissen,
een profijtelijke tijd aan. Wai
zal niet moeilijk zyn om de do<
lerlei verkeerde denkbeelden
doctrineerde massa aan te zetti
protest tegen een verminderin)
de economische groei, waara
verslaafd is geraakt.
Voor de landen, die reeds
het juk doorgingen, zoals Groot-I
tannië. zal het een schone geil
heid zijn om zich verder te hflf
len van de door eigen falen
dane economische letsels. De kd|
de Britse verkiezingen zullen daf
in het teken staan van het
tige herstel, dat in de afgej
maand enmet zoveel pijn en 1
werd bewerkstelligd.