ritse onderwijzersbonden
opnieuw op het oorlogspad
Vuurproef voor nieuw
Spaans kabinet
Weinig kans voor vrijlating Hess
GEEN KERNBOM
OP DE MAAN
onderdduizenden kinderen dupe van stakingsgolf
duizenden stakers in asturië
waarschuwing
rusk tegen
isolationisme
3»anjaarden
"joorkomen
kaping van
...vliegtuig
Grieven
Eind februari
Caravan rai
VERWEN UW
NAGESLACHT
)NDERDAO 8 JANUARI 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
(Van onze correspondent)
^ONDEN (GPD) De Britse onderwijzersbonden hebben,
de eerste stakingsreeks in december j.l., besloten hun actie
prt te zetten met een tweede golf, die maandag a.s. zal be
nnen met een veertiendaagse staking, welke de scholen, de
kderen en de ouders zwaarder zal treffen dan de vorige sta
tig. Deze nieuwe campagne van de leerkrachten is vooral ge-
ïit tegen Newcastle, Leeds, centraal-Londen en noord- en
Ijd-Wales en zij betekent, dat 300.000 leerlingen van lagere en
[[middelbare scholen (een soort ulo) de dupe zullen worden.
i|e onderwijzersbonden houden
Ij aan hun eis van een algemene
lisverhoging van 135 pond ster-
j(ruim duizend gulden) per jaar.
lage salarissen jonge leer-
ïten krijgen wekelijks slechts 13
(ruim honderd gulden) zijn
gens niet de enige grieven. Die
n ook voor de overvolle klassen,
tot veertig leerlingen toe. on-
lde extra-taken en de geringe
otiekansen. aangezien het aan-
antrekkelijke posten voor een
tieuze carrière veel te gering is.
eze gronden hebben de onder-
rs tot nu toe elk compromis af-
een en ook arbitrage geweigerd
ns de, volgens hen", eenzijdige en
jdige samenstelling van de arbi-
commissie. De onderwijzersactie
g aangemoedigd door het succes
tuin vorige actie, welke reeds tot
g heeft gehad, dat het salaris
bod eerst van 3V2 tot 4% pro-
en daarna tot 5.1 procent werd
joogd. Nu echter bestaat de kans,
de regering de onderhandelingen
jig zal toekeren en de leerkrach-
een regeling zal opleggen.
^>ewel de onderwijzers de eerste
een zekere sympathie van de
ondervonden die het eens
met het algemene argument
>etere betaling voorwaarde is
>eter onderwijs, is het de vraag
nen ten opzichte van de steeds
>ere acties zal reageren'. Dit
vooral voor de werkende moe
die hun jonge kinderen niet
thuis kunnen laten zodat de
ïg ook een ontwrichtende in-
kan uitoefenen op de industrie.
Hoewel de meeste jonge verpleeg
sters zich van hun roeping bewust
zijn hebben grote aantallen er de
brui aan gegeven. Zo werken thans
enkelen hunner als busconductrice
om zich zodoende eindelijk van een
redelijk inkomen te verzekeren.
Op de helling
Het ziet er naar uit, dat de ge
hele structuur van" het onderwijzers-
en lerarenambt op de helling dient
te worden gezet. De onderwijzers
wijzen de beschuldiging af dat deze
stakingen onverantwoordelijk zouden
zijn. Er is na jarenlang wachten een
einde aan hun geduld gekomen en
door toepassing van een guerrilla-
methode zorgen ze ervoor, dat het
onderwijs niet helemaal wordt lam
gelegd. In feite volgt men echter een
sneeuwbaltechniek waarbij elke sta
kingsuitbarsting omvangrijker is dan
de vorige.
Labour is er trots op, dat onder
haar regime voor het eerst de uit
gaven voor openbaar onderwijs die
voor defensie overtreffen. Maar de
actie van de leerkrachten heeft de
vraag doen rijzen of het onderwijs
wel doelmatig genoeg is georgani
seerd.
Voor de Britten is het onderwijs
probleem nog moeilijker en inge
wikkelder dan voor anderen, omdat
tot voor kort de volle nadruk werd
gelegd op het particuliere onderwijs
kostscholen en dagonderwijs
dat de overheid geen rooie cent
kost. Voor de zogenaamde „public
schools" zijn welgestelde ouders nog
altijd bereid kapitalen aan school
geld neer te leggen. Ze betalen om
hun kinderen in de maatschappe
lijke toplaag te houden.
Zeelieden
Deze publieke scholen zijn hele
maal niet publiek, maar zuiver privé.
Ze ontlenen hun naam aan de term
publieke stichting, de wettelijke
vorm van vele hunner. Het gevolg
van deze kloof tussen particulier en
openbaar onderwijs is dat het Britse
staatsonderwijs vaak pover is. hoe
wel daarin de laatste jaren snel ver
betering komt.
Voor de regerlng-Wilson. die na
jarenlange vertwijfeling thans alle
hoop op herverkiezing put uit Enge-
lands de laatste tjjd sterk verbeterde
financieel - economische positie,
dreigt er een nieuwe spaak in het
wiel, doordat de Britse zeelieden-
bond dinsdag de eis heeft laten ho
ren van 50 procent verhoging van
het volgens het zeevarend personeel
veel te lage basisloon, dat zeer on- I
gunstig bij dat van' de lonen in de 1
industrie afsteekt. Zoals men weet
hebben de Britse zeelieden enkele
jaren geleden vier weken gestaakt
en Engelands economie een klap
toegebracht die zo hevig aankwam
dat er zeer lange tijd voor nodig was
om de gevolgen van de staking te
boven te komen.
Resultaat
onderwijzers hebben het oor-
id gekozen nadat militant op-
van andere takken van over-
«rsoneel, te beginnen de vuil-
nnen, het gewenste resultaat
rde. De regering komt hier
in ook door de gerechtvaardig-
rlangens van de slechtbetaalde
egsters, in een moeilijk parket.
>ogt zich nog wanhopig vast te
ten aan het laatste restant
de reeds sterk ondermijnde
ïjke loonpolitiek waarin door
Btgeorganiseerden of door groe-
die sleutelposities bekleden
lurend nieuwe bressen worden
en. De loon. en prijzenwet is
ten jaar verlengd, maar de re-
5 wordt in" feite door de bonden
mgen terug te keren naar het
llige „op hoop von zegen"-sy-
J 1 van zelfbeheersing op loonge-
(Van onze correspondent)
MADRID (GPD) In de mijn
streek van noordwest-Spanje Astu-
rië zjjn gisteren ruim 12.000 mijn
werkers (ongeveer eenderde van alle
Asturiaanse kompels) in staking ge
gaan, ondanks alle bedreigingen en
ultimatums van officiële zijde. De
arbeidersbeweging, die reeds enkele
weken geleden begon maar aanvan
kelijk als protest tegen lage kerstgra
tificaties een louter incidenteel ka
rakter droeg, kwam zodoende giste
ren plotseling op het politieke vlak
t« liggen.
De staatsmaatschapppij Hum;>sa,
waarvan tienduizend van de staken
de mijnwerkers afhangen, is giste
ren tot strafmaatregelen overge
gaan. Alle arbeiders die niet op hun
werk verschenen zijn tot zaterdag ge
schorst. Men dreigt enige mijnen
voorgoed te zullen sluiten: de sta
kers hebben thans 35 mijnen in
het kolenbekken van Asturië lam ge
legd, met het gevolg dat 25.000 ar
beiders van toevoer- of afname in
dustrieën zonder werk zit.
Op zichzelf zijn stakingen in het
kolenbekken van Asturië niet zo'n
probleem, aangezien vele miinen
toch al onrendabel zjjn en op de no
minatie staan om gesloten te wor
den. In deze gevallen spelen de sta
kers de staatsmijnen alleen maar in
de kaart, want staken is illegaal zo
dat de directie alle deelnemers zon
der meer op straat kan zetten om zo
de mijn te sluiten zonder schadever
goedingen te moeten uitbetalen.
Maar het probleem ligt in de be
drijven die van de steenkoolproduk-
tie afhangen, zoals bijvoorbeeld da
hoogovens van het staatsbedrijf te
Aviles. De directie heeft zich al ge
dwongen gezien om steenkool uit het
buitenland aan te voeren om geen
Hoogovens te moeten doven.
Al met al lijdt het geen twijfel
meer dat de huidige staking een po
litieke manoeuvre is van de linkse
oppositie, voornamelijk socialisten en
communisten, om het nieuwe Spaan
se kabinet te „testen".
In december gaven de Spaanse so
cialistische partij en de U.G.T. in
Frankrijk een beginselverklaring uit
waarin zjj ook generaal Franco's
nieuwe regering van „Europeisten"
weigerden te aanvaarden. Zij heb
ben een delicaat moment afgewacht
om tot actie over te gaan. Deze
maand beginnen overal in Spanje
onderhandelingen over de nieuwe
cao's, na twee jaren van loonbevrie-
zing, waarvoor de regering reeds zui
nigheid heeft gevraagd. Dit. samen
met het feit dat het wetsontwerp
over de nieuwe organisatie van de
staatsvakbonden dat nu bij het par
lement in behandeling is in heel
Spanje stormen van protest heeft
uitgelokt, maakt dat een uitbarsing
van arbeidersacties in Asturië de re
geling bepaald ongelegen komt.
De Caravan RAI '70. de zesde in
ternationale tentoonstelling van toer
en stacaravans, bagage-aanhangwa
gens, onderdelen en toebehoren wordt
van zaterdag 21 februari tot en met
zondag 1 maart in het nieuwe RAI-
gebouw te Amsterdam gehouden. Het
aantal deelnemers is sinds de vorige
caravanten toonstelling gestegen van
125 tot 137.
Het aantal caravans in Nederland
bedraagt op dit ogenblik meer dan
100.000. Ei- is een groeiende belang
stelling voor de caravan als „tweede
huis". De verwachting is dan ook.
dat de Caravan RAI 70 die onder
het motto „Vrij dan de caravan"
wordt gehouden - weer groot zal zijn.
Vorig jaar werd de Caravan RAI
door 76.986 mensen bezocht.
Aan de voorlichting wordt op de
caravantentoonstelling veel aandacht
besteed. Zo is o.a. de ANWB met
een stand aanwezig, terwijl een
aantal kampeerterreinenexploitan-
ten de bezoekers gelegenheid
biedt nu reeds een plaatsje vcor hun
kampeerwagen te reserveren.
Tegelijk met de Caravan RAI 70
wordt in de Amstelhal van het RAI-
i gebouw een internationale tentoon
stelling van tweewielers gehouden,
die voor de bezoekers van Caravan
RAI gratis toegankelijk is.
HOUSTON APEr zal voorlo
pig geen atoombom op de maan tot
ontploffing worden gebracht. Dr. Ga
ry Latham van de Universiteit van
Columbia heeft een plan tot een der
gelijk experiment laten varen om
dat het een storm van protesten heeft
ontketend. Latham deed zijn sugges
tie op 16 december tijdens een lezing 1
in San Fransisco. Onmiddellijk kwa
men de protesten van „gewone"
mensen en wetenschappelijke onder
zoekers los en sommigen sugge
reerden dat Latham dan maar mee
moest om ter plaatse te controleren
of het goed ging
Toch zou een kernexplosie op de
maan ook wel wetenschappelijk nut j
kunnen afwerpen. Door meting van
de schokgolven met behulp van op1
verschillende punten op het maan
oppervlak opgestelde seismografen
zou men in één formidabele klap
zeer veel te weten kunnen komen
over de inwendige structuur van de
maan. Maar de radioactieve besmet
ting vam de maan zou andere waar
nemingen omtrent de oorspronkelijke
staat van het hemellichaam en daar
mee de studie van het ontstaan van
maan en zonnestelsel ernstig scha
den zo niet onmogelijk maken.
Latham heeft thans voorgesteld op
andere wijze een zware schok dooi
de maan te Jagen. Dat kan met be
hulp van conventionele springstoffen i
maar waarschijnlijk makkelijker en
met meer effect door het laten neer
storten van een raket-trap, bijv. de
derde trap van een Saturnus. de
Saturnus-VI-B na de komende maan
reis van de Apollo-XIII in maart a.s.
De trillingen van de raket-inslag zou
den dan weliswaar niet tot de kern
van de maan doordringen zoals bii
een atoombomexplosie maar toch
tot een diepte van circa 48 km.
In inslag van de maanlander In
trepid in november J.l. heeft de in-
i druk gewekt dat de maan een „do
de kern" heeft met een omhulsel van
lossere brokstukken, vermoedelijk in I
miljarden Jaren opeengehoopt kos-
misch puin.
De seismograaf die door de be- j
manning van de Apollo-XI is achter- j
gelaten, heeft twintig bevingen ge
registreerd, die van de Apollo-XII
niet minder dan 83. Vermoedelijk
werden deze alle veroorzaakt door
inslag van meteorieten. Twee zwa'.e
inslagen op 1 en 16 december had
den bevingen ten gevolge die te ver
gelijken waren met die, veroorzaakt
door de Intrepid.
TOKIO DPA) Nakomelin
gen van de burgemeester van
het Japanse stadje Hatsjiodji
ten westen van Tokio gelegen,
zullen te zijner tijd een fora
vermogen erven. Deze burge
meester, Endji Oetake, heeft
op nieuwjaarsdag een bedrag
van 10.000 yen ongeveer 100
gulden» op een bank gestort,
dat duizend jaar moet uitstaan
op samengestelde interest en
dan aan zijn nakomelingen
moet worden uitgekeerd. Bij
een Jaarlijkse rentevoet van
5%% za1 in het jaar 2970 uit
te keren bedrag het astronomi
sche getal van 1.779.321.969.000.
000.000.000.000.000 yen bereikt
hebben. In guldens uitgedrukt:
17.793.2if-.690.000.000.000.000.000
De 68-jarige burgervader
meent, dat het heel goed is zo
nu en dan aan het nageslacht re
denken. Ook de bank. waar hij
zün 10.000 yen heeft gestort,
vindt het een fantastisch idee.
Na een geheimzinnige ont
ploffing op de brug is de Liberi
aanse tanker „Sofia" in tweeën
gebroken. Het achterschip drijft
thans in de Grote Oceaan op on
geveer 850 mijl ten zuidoosten
van Tokio. Het voorschip is on
middellijk na de explosie gezon
ken, waarbij zeven bemannings
leden, onder mie de gezagvoerder,
om het leven kwamen. De overi
ge opvarenden enige tientallen
zeelieden werden door een
Amerikaans schip opgepikt.
VALDOSTA (Georgia) (AP»
De voormalige Amerikaanse minister
van Buitenl. Zaken Dean Rusk heeft
de waarschauwing laten horen dat
Amerika op "t ogenblik weer op het
zelfde isolationisme afstevent dat 40
jaar geleden zo rampzalig bleek te
zijn.
Een dergelijke tendens is maar een
tijdsverschijnsel en kan ongedaan
worden gemaakt door een vredesre
geling in Vietnam, staking van de
vijandelijkheden in het Midden-Oos
ten of voortgang bij het bereiken
I van de Europese eenwording, zo zei
Rusk in een rede in Valdosta, Geor-
I gia.
Hoewel men zich weinig openlijk
voor isolationisme uitspreekt, praten
j volgens Rusk velen over terugtrek-
king uit Vietnam en afschaffing van
hulp aan het buitenland om de
grootst mogelijke voorrang te verle-
i nen aan de binnenlandse problemen
van de V.S.
Hij gaf toe dat de interne pro
blemen ernstig zijn. „Ik wil slechte
voorstellen dat wij niet weg kun
nen lopen van de rest van de wereld,
en onder het mom van de verzor
ging van onze eigen problemen,
onze buitenlandse vragen negeren.
Wij hebben dat getracht in de pe-
j riode-Franklin Delano Roosevelt. In
de Jaren '30 trokken wij ons terug
van actieve deelname aan wereld
zaken. met catastrofale gevolgen",
aldus Rusk.
pAGOSSA (Reuter/AFP) De
Spaanse student Mariano
Rodriguez die gisteravond
een plastic pistool een
Pse verkeersvliegtuig poogde te
k en daartoe de 45 passagiers en
^manning vier uur lang ge van-
lield op het vliegveld van Sara-
heeft zich vanochtend vroeg
de politie overgegeven. De ka-
I opgesloten in het politiebureau
1 Baragossa. Hem wacht waar-
dijk een gevangenisstraf van
tweemotorige „Convair Metro-
pi" van de Spaanse luchtvaart-
schappij „Libeiia" stond uren-
in volslagen duisternis op het
feld van Saragossa. De Spaan-
itoriteiten, hadden na de lan-
I onmiddellijk opdracht gegeven
lichten op het vliegveld te do-
zodat het toestel niet meer kon
r ken.
„Convair Metropolitan" was
Madrid op weg naar Saragossa.
ns de vlucht berichtte de piloot
4j bedreigd werd door een man
m geweer en dat hij ging lan-
brandstof bij te vullen. De
wilde naar de Albanese hoofd-
Na de landing werd de
toegesproken door enkele po-
liciëren, die een beroep op hem
zich over te geven. Daarbij
hem te kennen gegeven dat
Ira het licht was zou worden
jeschoten als de passagiers of de
lining van het toestel ook maar
tionhinste zou overkomen". Na en-
uren gaf de student zich zonder
mnJ*r over.
Russen weigeren ook deze keer zieke nazi uit Spandau te laten vertrekken
(Van onze correspondent)
LONDEN (GPD) George Thomson, de
Britse minister zonder portefeuille, verbon
den aan het ministerie van Buitenlandse
Zaken, heeft maandag op zijn ministerie
met sympathie geluisterd naar Wolf Hess,
de zoon van de vroegere nazi-leider Rudolf
Hess, die probeert de Britse regering te
bewegen zijn vader, die op het ogenblik in
het Britse militaire ziekenhuis in West-
Berlijn wordt verpleegd, vrij te laten.
Thomson heeft natuurlijk geen enkele toe
zegging gedaan.
Wolf Hess was door het Londense dag
blad Daily Express, dat al lang voor Hess'
vrijlating ijvert, naar Londen gebracht.
Thomson heeft verklaard dat de kwestie
van Hess' vrijlating afhankelijk is van diens
gezondheidstoestand en van onderhandelin
gen met de andere drie mogendheden:
Frankrijk, de Verenigde Staten en de Sow-
jet-Unie. Deze zijn samen met Engeland
verantwoordelijk voor het gevangenisregime
in Spandau.
Het is bekend dat de drie Westelijke mo
gendheden op humanitaire gronden be
reid zijn Hess naar huis te laten gaan, iets
waartegen de Russen zich verzetten. Deze
staan er namelijk op dat Hess' veroordeling
tot levenslang zal worden opgevolgd. Van
Britse zijde voert men aan dat Hess zich
al van 1941 af in geallieerde gevangenschap
bevindt, namelijk van het ogenblik af dat
hij zijn „vredes-solovlucht naar Schotland"
maakte. Hij werd kort daarop in de Tower
van Londen opgesloten.
Het ziet er echter niet naar uit dat Lon
den bereid is over Hess een conflict met
Moskou uit te lokken, juist op het moment
dat Oost en West naar ontspanning streven.
Wolf Hess werd door journalisten naar de
toestand van zijn vader gevraagd, maar hij
hoedde er zich voor in bijzonderheden te
treden wegens het hem en zijn moeder door
de gevangenisdirectie opgelegde verbod
daarover niets aan de buitenwereld te zeg
gen als voorwaarde voor een eventueel vol
gend bezoek. Hij verklapte natuurlijk geen
geheim toen hij zei, dat zijn vader graag
naar huis wilde.
Fysiek achteruit
In Berlijn verluidt dat er, gezien de ach
teruitgang van zijn fysieke conditie, weinig
kans zou zijn dat Hess ooit naar de gevan
genis zal terugkeren. De vier mogendheden
hebben deze week een medisch rapport be
studeerd, dat is opgesteld door luitenant
kolonel Declan O'Brien, de in Dublin gebo
ren legerchirurg die Hess in consulatie met
Russische, Amerikaanse en Franse specialis
ten behandelt. In het rapport zou staan
dat het onwoorschijnlijk is dat Hess ooit
fit genoeg zal zijn om naar de gevangenis
te worden teruggezonden. Ook dat rapport
was voor de Sowjet-Unie geen aanleiding
haar houding ten aanzien van Hess te her
zien.
Het conservatieve Lagerhuislid Airey Nea-
ve. de man die in 1945 als ambtenaar van
het Internationaal Tribunaal van Neuren
berg Hess in zijn cel de aanklachten tegen
hem overhandigde, gaat ondanks de of
ficiële tegenwerping door met zijn campag
ne voor de bevrijding van Hess. Hij wil dat
Engeland, Frankrijk en de Verenigde Sta
ten overleg zullen plegen en dan pas ge
zamenlijk met de Russen gaan praten.
Als belangrijk argument voert de heer
Naeve aan dat Hess nooit is veroordeeld we
gens oorlogsmisdaden of misdaden tegen de
mensheid. Er is daarom volgens hem geen
rechtvaardiging voor een werkelijk levens
lange gevangenisstraf. De Russen waren
destijds van oordeel dat Hess wel over de
hele linie schuldig was en dat hij daarom
tezamen met andere topleiders had die
nen te worden opgehangen. Naeve heeft
zelf enkele jaren in het beruchte krijgsge
vangenkamp van Colbitz doorgebracht.
Tegenover de opvatting van de Russen
bestaat in Londen de officiële mening dat
door een eenzijdige vrijlating van Hess het
llllllltllHIIIIIIII'llllllfllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIHIIIIIIIIIIilHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIir
MOSKOU Het Russische partijblad Prawda
heeft gisteren voor het eerst commentaar ge
leverd op de stemmen die in het Westen zijn
opgegaan voer de vrijlating van Rudolf Hess.
Het commentaar kwam neer op „njet".
In antwoord op een hoofdartikel in de Britse
„Daily Express" schreef het blad het volgende:
„De genade die aan Rudolf Hess moet worden
geschonken, is in feite verraderlijke propaganda
van die krachten, die racisme, nazisme en apart
heid voorstaan, en die graag het wiel van de
geschiedenis terug zouden draaien, het volk mo
reel willen ontwapenen, en de waakzaamheid
tegen agressie en oorlog willen doen verslap
pen".
J
delicate evenwicht van het systeem van „de
rechten der overwinnaars", dat alle vier
mogendheden angstvallig hebben trachten
te handhaven, zou worden verstoord en zou
kunnen leiden tot Russische tegenmaatre
gelen, zoals beperking van de toegang van
West-Duitsland tot Berlijn en van het ver
keer tussen Oost- en West-Berlijn.
Maar sinds de Russen in 1948 de geal
lieerde controleraad verlieten, zijn er in
Berlijn nog maar twee officiële contacten
tussen hen en de westelijke mogendheden,
namelijk in het veiligheidscentrum voor het
luchtverkeer en bij de bewaking van de
Spandau-gevangenis, waar de legers van de
vier landen om beurten een maand dienst
doen en op de aflossingsdag de vier gevan
genisdirecteuren samen lunchen en infor
mele besprekingen voeren.
De periodieke aanwezigheid van een Rus
sisch detachement in Spandau is van geen
grotere militaire betekenis dan dat van de
wacht bij het ook in de Britse sector gele
gen Russisch oorlogsmonument in de Tier-
garten. Politiek betekent het echter Russi
sche tegenwoordigheid in West-Berlijn wel
ke in zekere omstandigheden als voorwend
sel zou kunnen worden gebruikt.
De Russen staan er op. dat Westerse
vliegtuigen die de drie luchtcorridors naar
West-Berlijn gebruiken op ruim 3000 meter
hoogte boven Oost-Duitsland dienen te
vliegen, de operatie-hoogte voor Dakota's
25 jaar geleden, maar on-economisch en
vaak allesbehalve comfortabel voor moder
ne straalvliegtuigen.
De Russische manschappen van de wacht
worden bij aankomst In West-Berlijn door
de Britse politie zorgvuldig geteld en te
ruggestuurd als er een man teveel is. Brits.
Frans en Amerikaans militair personeel
heeft vrije toegang tot Oost-Berlijn als toe
risten, mits in uniform, en de Russen even
eens tot West-Berlijn. Om dit recht kracht
bij te zetten worden zelfs de meest onmu
zikale Britse officieren aangemoedigd in
hun mess-uniform de Oostberlijnse opera te
bezoeken
