lies draait om schuif daken
Kritiek op
kostprijs
berekening
yoor auto's
WAAROM AUTO'S
ZOVEEL DUURDER?
's Werelds grootste produktiemotor in een Cadillac
un wegen, wagens, widen en wat-er-
fan wagenmakerij tot gespecialiseerd bedrijf
Snel nieuwe
grondstoffen
noodzakelijk
Onschadelijke
uitlaatgassen
VERMEULEN
HOLLANDIA
75 JAAR
erUTERDAG 27 DECEMBER 1969
LEIDSCH DAGBLAD
Het officiële orgaan van de R.A.I.
Laatste enkele zeer kritische kant-
1 keningen bij kostprijzen van perso-
.mautn's, zoals die door de ANWB.
KNAC en de EVO worden bere
nd. Na een ana lyse van de kosten-
ilculaties van de drie bonden komt
RAI tot de conclusie, dat de be
leningen van de ANWB en EVO
hoog zfjn „De ANWB en de EVO
»bben er duidelijk naar gestreefd
:en enkele mogelijke uitgave over te
aan. Hoewel dit op zich is te bil-
iken verkrijgt men zo eindprijzen,
e niet in overeenstemming zijn met
werkelijkheid", aldus het artikel,
aar de mening van de RAI zouden
geen tweeéneenkwart miljoen
ederlanders im een auto rijden als
it zo duur was als uit de kostprijs-
'rekeningen kan worden afgelezen.
Volgens de RAI komt uit de cal
culatie met name van de ANWB
als eindprys niet de gemiddelde
js van het autorijden, maar de
ieest ongunstige te voorschijn, „ter-
ijl de indruk wordt gewekt, dat het
om een normaal kostenpa-
eci
prüs
Md r"
pre11
.non gaat".
ev De dooa- de drie bonden berekende
p v m-prijzen voor de twaalf meest
Jerkochte merken zijn blijkens een
het artikel opgenomen prijsverge-
jking als volgt (in cent per km bij
9.000 km per Jaar)
n
ies vol
gens
tod ANWB
vo r.W. 1300 21,2
Ipel Rek. 1700 26.7
los 'iat 124 24.0
ord 15M Tudor 23,7
)AP 44 22.2
zolimca 110 ls 2d 23.5
;el lenault 22,0
v litroën 2 CV 18.1
''ord Escort 1100 22.3
'eugeot 404 27.9
.ustin 7 1000 21.0
d auxhall Viva 23.7
us
Wij moeten hierbij aantekenen,
.Jat de RAI een vereniging is van
belanghebbenden, die zoveel moge
lijk auto's willen verkopen. Die het
us wel prettig vinden als de kosten
an autorijden lager uitkomen. Maar
esondanks verdient het artikel ir
iet RAI-orgaan de aandacht
Nu komt men bij de analyse van
Ie wijze, waarop de verschillende
vol- vol
gens gens
EVO KNAC
20.6 19.2
25,1
23.5
23.1
20.6
22.7
21.0
18.5
20,9
28.5
20.6
21,5
23,0
21.0
20.7
19.1
20.8
19.3
14.7
18.8
25.2
18.4
20,1
bonden tot hun kilometerprijs zijn
gekomen wel tot de conclusie, dat er
vele wegen naar Rome leiden Zelfs
het inzicht over het benzineverbruik
per kilometer per merk verschilt. Bo
vendien is men het niet eens over
afschrijving, niet eens over rentebe
rekening, kan men het nooit eens
worden over de post reparatie en zo
zouden we kunnen doorgaan. Ook de
ene verzekeringsmaatschappij is lang
niet even duur als de andere. We
kunnen rustig concluderen, dat er
per kilometer nooit van een vast be
drag sprake is. Het gaat dan ook niet
zozeer om de exacte cijfers in het
artikel genoemd, maar meer om de
tendens. Voor de by de A.N.W.B. en
de E.V.O. (Eigen Vervoerders Orga
nisatie) gaat men meer uit van alle
kosten, die mogelijk zouden kunnen
zijn dan van de kosten, die vrijwel
altijd worden gemaakt. Als men van
dat laatste uitgaat, zal men bedui
dend lager uitkomen. Op hoeveel pre
cies? We zeiden het al, het is eigen
lijk niet te zeggen.
Wie in Duitsland thans een rij
bewijs wil halen, moet eerst een be
wijs overleggen, dat hü een cursus
(drie maal twee uur) eerste hulp bij
ongelukken heeft gevolgd.
Bij een controle gedurende dichte
mist op de autobaan München
Neurenberg, reden van 2915 auto's
216 zonder licht, 484 met stadslicht,
1195 met gedimd groot licht en 1020
met ongedimd groot licht,
Onlangs is in het plaatsje Void
in Lotharingen een nieuw monu
ment onthuld voor de Fransman Ni
colas Joseph Cugnot, de geniale in
genieur die 200 jaar geleden een rit
je maakte met 's werelds eerste auto
mobiel, de stoomwagen van Cugnot,
Een kijkje in de fabrica-
gehal in de fabriek van Ver
meulen Hollandia N.V. in
Oudenbosch, waar de onder
delen voor de montage van
schuifdaken worden gereed
gemaakt. Er is daar (nog)
sprake van een zekere over
capaciteit. In die leegloop
uren worden andere orders
uitgevoerd b.v. het vervaar
digen van onderdelen voor
landbouwmachines.
Wanneer u van frisse lucht bij het autorijden houdt dan
kunnen wij ons voorstellen, dat u een schuifdak in uw auto laat
aanbrengen.
Maar als u enig hart voor uw auto hebt, dan moeten wij u
beslist afraden daarbij eanwezig te zijn.
Het is een gruwelijk gezicht.
Onwillekeurig moesten we den- steeds meer toe op carrosseriebouw.
ken aan de duizenden, die op hun De inventieve zoon wilde daar echter
vrije zaterdag hun wagentjes uren- geen genoegen mee nemen. Hij zocht
lang bijna liefkozend staan te poet- naar iets exclusievers. In het be-
sen of aan het verdriet by het zien gin van de jaren dertig zag hy een
van de eerste kras, toen we een mon- fylorrisje rijden met een open dakje,
teur met een bijna sadistisch gebaar Een voor die dagen in ons land
een grote pen door het glanzende unieke verschoning. Het dakje was
dak van een gloednieuwe auto zagen een Brits patent, daarom moest Haarlemse bedrijf van Hollandia,
jagen. En dat was nog maar het be- zoon Vermeulen er zelf een ontwer- waar de auto's met de gemon-
gin. Hü maakte het gat. dat hü i pen. Een auto om het te proberen, had teerde schuifdaken gereed staan
nodig had om de grote schaar erin hy niet. Het eerste model werd van yQor afieverinQ
te kunnen zetten, die rap een fikse j triplex gemaakt. Tot zyn huisarts
hap beet uit de tevoren door ande- van de experimenten hoorde. Die
ren al kaalgevreten carrosserie, had er wel plezier in en stelde zyn thans geëxporteerd naar België,
Het was een totaal onluisterd vehi- voiture ter beschikking. Hy werd de Spanje en Zwitserland,
kei, dat voor ons stond. eerste klant. Het „Hollandia-dak" °m zich geheel te kunnen specia-
Toen we het overgebleven deel van werd geboren. En een overeen- liseren, werd in 1965 vrijwel geheel
het dak zagen wapperen, beseften we komst: gratis medische hulp tegen gestopt met het bouwen van carros-
eigenlyk pas goed, hoe dun het sta- gratis onderhoud wagen. De huis- serieën. Het inbouwen van die daken
len schild Ls, waarmee de automobilist arts trok aan het langste eind. Hy
De montage-af deling in het
I houdt vrywel gelyke tred met de
zich iedere dag in de verkeersstryd leeft nog. En de Vermeulens zyn zei- verkoop van auto's. In de maanden
waagt
Grootste
We hebben dit trieste spektakel
dezer dagen kunnen aanschouwen, bij
een bezoek aan een van de fabrie
ken van Vermeulen Hollandia N.V.,
een firma, die zich op de borst slaat
als de grootste schuifdakenfabrikant
van Nederland. Voor meer dan ne
gentig procent worden die schuifda
ken al of niet elektrisch te be
dienen in nieuwe auto's geplaatst.
De autofabrikanten zijn niet zo be
zeten van schuifdaken als stan
daard in de wagens. Dat betekent
immers meteen een verdubbeling van
het aantal modellen. Daarom wordt
zo'n open dakje .neestal als extra ac
cessoire bygeleverd. Via de dealer.
Uiteraard tegen betaling van idem
zoveel honderden guldens. Maar het
is een grote vraag of het goedkoper
zou kunnen, wanneer de wagen met
schuifdak van de fabriek zou k: en.
Een fabriek als Venneulen Hol
landia N.V. büvoprbeeld (met vesti
gingen in Haarlem, Oudenbosch,
,T. 1 Kampen, Venlo en Antwerpen in
Nieuwe grondstoffen zyn voor de totaa,
meer dan 200 werknemers)
automobielindustrie noodzakelijk om j heeft de besrb'kVriv.g over de mo-
een van de acuutste problemen op te dernste, geheel aangepaste appa-
lossen. Deze verklaring komt van de I ratuur. En beschikt over een er-
varing, opgebouwd in de driekwart
heer E. M. Cole, de hoogste baas van eeuv) dat de fabrlek nu bestaat.
's werelds grootste autofabriek: Ge- Niet. dat altyd alleen maar schuif-
neral Motors. Er zyn reeds belang- daken zyn ingezet. De grootvader
rijke vorderingen gemaakt, maar vol- van ^wee directeuren van nu be-
™,,c. 4 x i gon met een wagenmakerütje in
gens de heer Cole moet het tempo Haïrlem. HU was in de eerste plaats
worden versneld. houtbewerker, die handkarren, bak-
By dat zoeken moeten voorrang kerswagens en kruiwagens bouwde,
krügen: En zich ook bezig hield met répara
tie van wagens. In de jaren twintig
een grondstof, die sterk is, maar le8de h« zioh met ziW zoon echtel'
ook zo zacht, dat zij de inzittenden
bij een krachtige botsing geen ern
stig letsel veroorzaakt,
een grondstof, die geschikt is om
temperatuurverschillen van 35 tot
1200 graden binnen een tijdsruimte
van enkele seconden te weerstaan
met een minimum a an uitzetting.
Het zou de volledige verbranding van
uitlaasgassen kunnen bevorderen,
een grondstof, die in staat zou
zyn haar oorspronkelyke vorm weer
aan te nemen b.v. na vervorming
bij een ongeluk. Hierdoor zouden re
paratiekosten van auto's aanzienlyk
lager kunnen worden,
een nieuwe hittebestendige lege
ring, die een rendabele fabricage van
turbinewielen van hoge kwaliteit mo
gelijk maakt. Juist die buitensporig
dure wielen vormen het voornaamste
bezwaar tegen het op de markt bren
gen van turbine-auto's.
Ford heeft ne leden van de sub
commissie van het Amerikaanse Huig
voor openbare gezondheidszorg een
prototype van een auto getoond,
waarvan de 'Uitlaatgassen praktisch
volledig onschadelijk zijn. Leden van
de commissie gingen naar buiten om
de dampen in te ademen en onder
vonden daaiwan kennelyk geen
slechte gevolgen.
Herbert L. Misoh. vice-president
van Ford voor ontwikkeling, zei dat
het prototype echter zo'n hoog
brandstofverbruik heeft dat de pro-
d-uktie nu nog met overwogen kan
worden. Het .s ook niet te schatten
wanneer wèl.
Fred Bowditoh van General Mo
tors waarschuwde de commissie, dat
als het mogelijk is de uitlaatgassen
onschadelijk te maken de kosten van
auto's daardoor mogelyk met 10 pro
cent zuilen stijgen.
den ziek
Octrooi
ingebouwd. Dat neemt echter niet
weg, dat het produkt toch büzonder
arbeidsintensief blijft. Veel moet met
de hand gebeuren. En we zeiden
het al, om dat te zien is een trieste
zaak. Nu Ja, zo erg ife het ook weer
niet. Alles komt keurig vo^~ elkaar.
De spuit er over en men ziet niets
meer van de ellende. Het moet im
mers eerst een rommel worden voor
kan worden opgeruimd.
Het eerste octrooi werd spcedlg
gevraagd. En er zouden er nog ve-
dat het grootste aantal nieuwe wa
gens wordt gekocht, valt dus ook
de piek bü Hollandia. In Ouden
bosch kan zy er zo'n vüftien per bij de Stichting V.AJM .in Voorscho-
Nieuwe uitgaven
Handboek voor de bromfietstech
niek, deel I en deel II, verschenen
dag inzetten, in Haarlem ongeveer
twintig. De onderdelen, die daarvoor
le volgen. In de oorlog lag het be- nod, 2ij worden in 0udenbosch
drfjf nagenoeg stil. Daarna werd ,n de fabricagehal vervaardigd.
Maar daar zijn soms leegloopuren.
Uren, dat de machines ongebruikt
zouden staan als er geen onderdelen
werden gemaakt voor landbouw
machines of autofabrieken. Maar dat
gebeurt alleen om de machines bezet
te houden.
een nieuw begin gemaakt. Aanvan-
kelyk met de carrosseriebouw, pas in
1949 kwamen de daken weer aa^ dp
beurt. In Haarlem groeide hèt be
drijf toen snel uit zyn jasje. Er kwa
men vestigingen bü in Oudenbosch,
Kampen en ook in België. Voor het
eenvoudiger in te bouwen vouwdak
werd een net van 21 over geheel Np-
derland verspreide inbouwstations
opgebouwd. Hollandia-daken worden
urote vraag
En dat kan snel voorby zün, want
de vraag naar schuifdaken wordt
volgens Vermeulen Hollandia
steeds groter. Dan moet de produk-
tie meegroeien. Deze produktiestij-
ging valt samen met de sterk stij
gende arbeidskosten. Daarom moest
worden gezocht naar wegen tot gro
tere rationalisering. Teneinde dit te
bereiken, werden geheel nieuwe con
structies ontwikkeld. Het gevolg
daarvan is, dat op vrywel alle auto's
standaard-daken kunnen worden
ten. (Resp. f 11,25 en f 13.75, vragen
boek je f2.70).
„wy zyn er van overtuigd, dat dit
handboek voo- de bromfietstechniek
niet alleen zal worden gebruikt by
de studie voor het examen vakbe
kwaamheid 'A Bromfietsmonteur,
maar ook door de reeds jaren ge
vestigde vakman en de geïnteres
seerde leek" zegt de 'stichting Vak
opleiding voo»- het Automobiel-, Mo
torrijwiel- en aanverwante Bedrijf
„V.A.M." ln Voorschoten ln het voor
woord tot bovengenoemde boeken.
Daarin wordt op zeer uitvoerige en
overzidhteiyke wijze de techniek van
de bromfiets beschreven. Gezien de
vaak duideiyk merkbare wyze,
waarop bromfietsen zün „behan
deld" door vooral jongelui, moet er
een levendige belangsteling voor de
technische bromfietsmaterie bestaan.
In het eerste deel worden de motor
en de carburetie doorgenomen, in
deel n vindt men de transmissieor
ganen, het frame, de remmen en de
elektrische installatie. Voor de lief
hebbers een boekje om van te water
tanden.
Vele automobielen zijn de laatste
maanden een flink stuk duurder ge
worden Het begon in september met
Volkswagen (niet minder dan 9.4
procent) en voorlopig de laatste was
BMW. die aan het begin van deze
maand de prijzen definitief 6.2 pro
cent omhoog duwde. Dit laatste merk
had in verband met de „zwevende"
koers van de Duitse koers in okto
ber al een pryscorrectie van 3 pro
cent toegepast met de mededeling, dat
dit nóg niet het einde betekende. Dat
is dan nu vastgesteld op ruim zes
procent.
Een klein voorval is tekenend voor
de noodzaak van deze prijsverhogin
gen, die door de fabrikanten en im
porteurs beslist ongaarne zijn door
gevoerd. Meteen nadat VW in okto
ber het spits had afgebeten stap
ten de controleurs van het ministe
rie van Economische Zaken bü Pon
in Amersfoort binnen. Men kan
er van verzekerd zijn, dat zü de cU
Na Volkswagen volgden vele ande
re: Audi, Mercedes, en General Mo
tors. En het ging niet alleen om de
Duitse tak van het G.M.-concern.
Naast de Opeis gingen, ook de Vaux-
halls in prys omhoog. British Ley-
land heeft het voorbeeld af gevolgd.
Ford zal voor zijn Duitse en Engel
se lyn wel niet kunnen achterbiy-
ven. En het ligt in de lUn der ver
wachtingen, dat Fiat de enorme kos
ten van de stakingen niet zal kun
nen opbrengen en ook de prijzen nog
wat zal moeten opschroeven.
Waarom zyn die autopryzen in
eens zo fors gestegen? Wanneer men
het prijsverloop van de automobielen
van de laatste jaren eens nagaat
dan kan men rustig stellen, dat de
auto's in die tyd niet of nauweiyks
duurder zün geworden. Alles steeg in
prys, maar niet de auto's. Toch had
den de fabrikanten ook in deze
branche te kampen met stagende
kosten in vorm van hogere lonen,
fers grondig hebben bestudeerd. Het kortere werktyden, zware sociale
feit, dat er daarna van die zijde lasten, kostbare investeringen en
niets, maar dan ook helemaal niets kwalijke gevolgen van arbeidsonrus-
meer is vernomen bewijst wel, dat ten. Maar dat alles kon min of meer
men geen bezwaar kon maken tegen worden opgevangen door vergro-
die prysverhoging. te omzetten. Toen vorig jaar in
Uiteriyk is er voor het komend
jaar weinig veranderd aan de mo
dellen van General Motors' Cadil
lacs. Op de foto de Fleetwood Broug
ham. De verfyningen, die aan dezt
kastelen op wielen zyn aangebracht
betreffen prestaties, comfort en be
dieningsveiligheid. Cadillac brengt ir
1970 de grootste automotor uit de
huidige wereldproduktie op de
markt: een 8,2 liter V8 motor, die
405 Ipk ontwikkelt Deze kracht
bron is bestemd voor het Eldorado
model De Cadillac-koper heeft de
keus uit niet minder dan 21 kleur
combinaties voor de carrosserie en
167 combinaties voor de binnenbekle-
ding.
Als hy daaruit geen keus kan ma-
ken, heeft General Motors nog wel
^rmanaam'öok alle patenten, al het 1 meer van die aardige wagentjes ln
jg aateriaal en alle installaties overge- voorraad. Zo is de Oldsmoblle serie
f nomen.
_a In Bremen worden van nu af ge
produceerd: de Gogogmobil van 250
tot 700 cc, alsmede de Glas van 1000
lot 1700 cc en de 2.6 zowel als de
1 1 V 8 met Frua-carrosserle.
Goggoinobil nu bij
Lloyd in produktie
tref BMW heeft de gezamenlyke pro-
Ta luktie van de Glas-auto's aan de tot
ivi Ie Düsseldorfer Wewag-groep beho-
jte ende Lloyd-Motorenwerke in Bre-
'ra oen verkocht. De motorbewerkings-
j nachine en het onderdelenmagazijn
evonde zich al in Bremen. De
co 'erkoop van wagens geschiedt vla de
vi 4oyd-service, Lloyd heeft behalve de
voorraad Zo is de Oldsmobile serie
met een nieuw model uitgebreid, de
Cutlas Supreme Holiday Coupé een
hele mondvol voor een zeer comfor
tabele slee. Buick-serie, die volgens de bekend- ondergaan. Wel is er nog meer aan- Buick-modellen worden thans met biedt by een zydelingse botsing De
Deze karakteristiek kan men ook makingen voor het komende jaar dacht aan de veiligheid besteed. Om een stalen dwarsbalk in de deuren grotere modellen (voor ons: de nog
toepassen op de modellen van de slechts geringe wüzigingen hebben één voorbeeld te geven: alle compact uitgerust, die extra bescherming grotere modellen) hadden dat al.
Duitsland de btw werd ingevoerd
hebben de fabrikanten die strop
opnieuw voor eigen rekening geno
men, Nog steeds groeide de afzet van
auto's. De kleinere winsten werden
derhalve gecompenseerd door de gro
tere aantallen. Maar er komt een
punt, dat die omzet niet voldoende
meer groeit om de wassende onkos-
tenstroom binnen de dijken te kun
nen houden. Dat punt was dit na
jaar bereikt. De revaluatie van de
Duitse markt was de druppel, die de
pry zenemmer deed overlopen. Het
maakte, dat dat automensen ineens
een flinke stap over een onaangena
me drempel moesten nemen, die psy
chologisch wellicht wat gemakkelij
ker te verteren was.
Immers, de autopryzen zün niet
voor de grap veelal vlak onder een
duizendtal geprijsd. Dat is niet alleen
in het psychologische vlak een
drempel voor de potentiële koper,
het is een praktische drempel, waar
van vele bedrijven gebruik maken.
Zy bepalen, dat hun functionarissen
tot zoveel duizend gulden mogen
besteden voor een auto. Daarom
gaat het Opel zo aan het hart, dat
die Rekord nu juist weer over de ze
venduizend gulden is getild en ziet
BMW met bloedend hart toe, dat
zün goedkoopste auto toch ook bo
ven de tien mille is geklommen. Zo
zou men meer voorbeelden kunnen
noemen. Doordat vele concurrenten
mee omhoog moesten is er in de po
sitie ten opzichte van elkaar niet veel
veranderd, maar het heeft wel tot
een zekere verschuiving aanleiding
gegeven.
En er zUn lachende merken. Die
tot nu toe nauweiyks of geheel niets
aan him pry zen hebben moeten
doen. De Franse merken kanden zelfs
profiteren van de devaluatie van de
franc. Maar tn eigen land hebben
Renault, Peugeot en Cttroën wel
prysverhoglngen moeten doorvoeren.
Het is de vraag of dat niet binnen
afzienbare tyd zün weerslag zal heb
ben op de Nederlandse pryzen. Ook
sommige Japanners hebben door de
z.g. Kennedy-ronde iets aan hun
pryzen kunnen doen. Maar byster
veel was het niet. Alleen maakt het
ten opzichte van de prysverhoglngen
van andere merken een gunstige in
druk. Dat is ook heel wat waard.
Maar of dat nu de echte doorbraak
van de Japanners teweeg zal kun
nen brengen moet worden afgewacht.
Wy verwachten eerder, dat men bin
nen afzienbare tyd wel weer is ge
wend aan die hogere pryzen en het
oude beeld zich wel zal herstellen.
