Geen romantiek meer
in de wijnfabriek
spyiJsv "v-
««RB fÖ
Bij Trappistenltrouwerij blijft
alles bij liet oude
Ir
Italianen werken
intensief aan
wijnverbetering
KER8TBIJLAGE
LEIDSCH DAGBLAD
24 DECEMBER IJ
Sedert enige jaren doet de Italiaanse regering verivoede
pogingen om de loijnbouio in het land op hoger peil te bren
gen. Dat gebeurt behalve door wetenschappelijke begeleiding
van de wijnbouwondermeer door het uitvaardigen van een
aantal wetten, waarbij de namen van verschillende soorten
wijn, alsmede de afkomst en de samenstelling ervan be
schermd worden en als zodanig herkenbaar gemaakt door
genummerde zegeletiketten op de flessen.
Onze verslaggever maakte op uitnodiging van het Itali
aanse instituut voor buitenlandse handel I.C.Eeen tocht
door de wijngebieden in Noord- en Midden Italië. In bijgaand
artikel geeft hij daarvan enkele luchtig gehouden impressies.
Dottore Lamberto Paronetto is de eerste
man, die tegen me spreekt over wijn als een
ander produkt dan melk of dropwater. Dat is
een hele verademing, want ik ben er na twee
weken crossen door de Italiaanse wijngebie
den wèl achter, dat wijnhuizen keiharde fa
brieken zijn en dat de veel-bezongen roman
tiek rond de edele druif een alleraardigste le
gende is, die echter met de werkelijkheid geen
zier heeft te maken.
Druiven zyn gewoon ronde dinge
tjes waarin meer of minder suiker zit
en als je ze perst moet je proberen er
zoveel mogelijk hectoliters uit te ha
len. Dat doet Italië dan ook aan de
lopende band. Een land dat meer
wijn produceert dan Italië, is op de
hele wereld niet te vinden. Zelfs
Frankrijk loopt er kwantitatief ach
ter aan. Dokter Paronetto is een char
mant expert met nog liefde voor
de gouden wyn. Bovendien is hij
directeur van het wijnhuis Lam-
berti. En hij zegt boud dat de
druif al in Italië was voordat
er mensen waren. Dat bewijzen fos
sielenvondsten.
Weg alle theorieën over de ooste
lijke herkomst van de druif. De na
slagwerken negeren niettemin Paro-
netto's mening en houden het op een
vele eeuwen geleden import van een
druif uit het Verre Oosten. Zoals Ne
derland z'n bloem bolletjes uit Turkije
kreeg en niet uit de geestgronden.
We drinken op de theorie van de dot
tore een glaasje Soave, strogeel
vocht, droog en kostelijk van smaak.
Een wijntje dat „gecontroleerd"
wordt want dèt is wat de Ita
lianen de laatste jaren naarstig
trachten te bereikende wereld laten
zien dat de Italiaanse wijn niet on
der behoeft te doen voor die van an
dere landen en dat de edele drank,
althans vele soorten, onder degelijke
controle staat. En óók dat er méér
typen wijn zijn dan de eeuwige Chian
ti en dat zelfs Chianti alleen Chian
ti is als ze voldoet aan de wette
lijke eisen.
Miljoen flessen
Gewoon een moeizame zaak van
wegwerken van een minder goede,
naam, die Italië zich zelf op de
hals haalde toen het de wereld over
spoelde met rode wijnen in- mand
flessen onder de beroemde naam
Chianti, zonder dat er ooit een druif
uit de streek Toscane in had ge
zeten.
Zegel met nummer
Het is de Italianen ernst met hun
wijn verbetering. Een indrukwekkend
stapeltje wetten is afgekondigd om
naam en kwaliteit van wijnen te ga
randeren en menige fles prijkt tegen
woordig al met een genummerd ze
gel op de slanke hals. waaruit blijkt
dat men achter de inhoud van de fles
staat. Maar het einddoel bereiken is
een kwestie van jaren. Het land
loopt, wat dit betreft, achter en in
halen is een moeizame bezigheid
waarmee zelfs de grootste hardlopers
moeite hebben.
Psychologische bijkomstigheden
spelen bij dit soort zaken trouwens
ook een rol. Zoals by de Chianti die
nog altijd voor een groot deel wordt
gebotteld in de bekende fiasco's, de
buikvormige groene flessen, die
slechts overeind kunnen blijven
dankzij het gevlochten mandje. Oude
vrouwen vlechten ze thuis en ze
doen het zo behendig dat ze er drie
honderd per dag uit kunnen gooien.
Dat kost natuurlijk geld en de vraag
voor de exporterende Chianti-ma-
kers is: wat kopen de Amerikanen
nu eigenlijk, de aardige flessen of de
inhoud? Zonder diepgaand markton
derzoek houden ze het er voorlopig
maar op dat Uncle Sam eerst naai
de fles en dan naar de wijn kykt. En
daarom blijft vijftig procent van de
Chianti (voornaamste buitenlandse
afnemers: de Ver. Staten en België)
in de te dure fiasco.
Zeventig miljoen
Dat van die minder goede naam
zit de Italiaanse wijnproducenten
bijzonder hoog. Ze waarderen echt
wel een glas Franse champagne,
maar ze vinden hun eigen Spumante
ook heel lekker. Het gaat er hun
trouwens niet eens in de eerste
plaats om méér te exporteren. Wat
Italië aan wijn produceert kan het
zelf wel aan. En dat is nogal wat.
Zeventig miljoen hectoliter per jaar.
Slechts een minimaal procentje
daarvan gaat naar het buitenland.
Maar dat éne procent zal dan ook
goed moeten zijn, hebben ze zich
voorgenomen. En in moderne labo
ratoria. zoals het Instituto Agrario
Provinciale di S. Michele in de buurt
van Trento buigen zich dagelijks wit-
gejaste onderzoekers over reageer
buisjes om dat waar te maken. En
Jongemannen spenderen er vijf jaren
van hun leven om er het diploma
van volmaakte wijnbouwer te krij
gen.
Dat lijkt veel. vi.if jaren, maar
per slot van rekening is een wijnstok
een kostbare investering die vijftig
jaren meegaat, een klein mensenle
ven dus. HU is waard vertroeteld te
Kruiden
Vermouth de drie giganten Cin
zano, Martini, Gancia ontbreken ui
teraard niet in de route leeft bU de
gratie van kruiden. De samenstelling
wordt angstvallig geheim gehouden.
Ei- wordt trouwens veel geheim ge
houden soms komt de (ongetwij
feld verkeerde) indruk boven dat veel
Italiaanse welsprekendheid erop ge
richt is eigen onwetendheid te ver
bergen. Public relationswerk is niet
het sterkste punt van de Italiaanse
wijnindustrie.
Kruiden en het houten vat wer
ken aan de smaak. Het Slavonisch
eiken geeft er z'n eigen typische
aroma aan. Maar op een wereldom-
zet is geen enkele Italiaanse wijn
kelder berekend en de 22 buiten
landse Martini-vestigingen werken
dan ook met de wijn uit het land
waarin die fabrieken staan. Alleen
de kruiden komen, geconcentreerd uit
Italië.
Natuurlek heeft de wynbouw tóch
nog wel wat pittoreske vleugen. Maar
dan niet in de gigantische fabrieken.
Op het land. waar de zon over de
terrasvormige hellingen scheert en de
knoestige wijnstokken tot bladerdak
ken zijn gebogen waaronder man
nen en vrouwen met de houten korf
op de rug knip-knip de ene tros na
de andere verzamelen. Om dan (spo
radisch weliswaar, want Fiat zorgt wel
voor vrachtauto's) met een tweewie
lige kar naar de coöperatieve of
particuliere fabriek te sjokken, waar
de druiven in de trechter gekanteld
worden.
Tot daar en niet verder de schil
derachtige toets. Van dat punt af is
het prozaische woord aan de man
met de greep, die als een wadloper
in de druivenmassa rondjert en
er voor zorgt, dat de eeuwigdraaiende,
eindeloze schroef wit en blauw naar
een soort centrifuge leidt, waar de
stelen weggeslingerd en saamgeperst
worden.
Grappa
Niet voor veevoer, waaraan een
Nederlander het eerst zou denken,
maar als basis voor een pittige Ita
liaanse aquavite: de Grappa, die
met z'n 45 procent alcohol even de
adem in de keel doet stokken.
Geef iemand vier grappa's en hy
ziet zowaar de Italiaanse zon niet
meer. Misschien verbreidt hy in die
toestand zelfs nog het hardnekkige
misverstand dat blauwe druiven ro
de wijn geven en witte witte Hetgeen
nonsens is. Het is het schilletje van
de blauwe druif dat voor de kleur
zorgt. Scheidt tydig de schil en de
allerblauwste druif geeft witte wijn.
Laat de schil slechts een half dagje
zijn werk doen en er ontstaa; een
rose. Simple comme bonjour de
oude Romeinen wisten het al.
Vaten, wijnflessenvaten, wijn
flessenvoor de Spumante moe
ten ze telkens verlegd worden. Elke
In de Nederlandse wijnhan
del is de romantiek nog niet ge
heel verloren gegaanIn grote va
ten komen de buitenlandse wij
nen oris land binnen om hier ge
botteld te worden zoals in deze
zaak in Leiden.
(Foto LD/Holvast)
'ZU -
silfHi
'V'
-*:X
worden en beschermd door insectici
den verspuitende vliegtuigen en ne
velinstallaties.
Dat vindt ook markies Antinori,
bemirmelyk jong aristocraat, die in
feilloos gesneden maatkostuum een
maaltijd aanricht in zUn enorme, te
gen de heuvels geplakte woonhuis.
Achteraf blykt het slechts een jaoht-
verblyfje te zijn.
Maai- ziin wiin is super en de zon
schijnt. Het was enige dagen na
dat we in Florence de eindeloze pro
testoptocht zagen van stakende me
taalarbeiders die. omringd door hon
derden politiemannen, op schrille
fluitjes bliezen en borden omhoog
hielden waarop stond: Piu carote,
mene parole. (Meer wortelen, min
der woorden.) Want het Italiaanse
spreekwoord zegt: een paard werkt
harder op een dikke wortel dan op
een kleine.
Een zeer, waar woord, geeft ons een
arbeider in een van de wijnfabrieken
toe. Hy loopt vierenveertig uren
per week ietwat wazig door de fa
briek. zoals al z'n collega's dat doen.
Alleen de geur van wyn en Ver
mouth maakt je op het laatst al
high en als de dorst je kwelt kun
je beter per ongeluk de hals van een
gevulde fles breken, dan naar de
kraan lopen waaruit niet-drinkbaar
water sypelt.
Groot assortiment van allerlei dranken in een sfeervolle om
geving in Leidse zaak. (Foto LD/Holvast)
fles. Halve slag draaien, telkens een „methode champagnoise" kent die
paar millimeter verticaler. Dan kan draaiers mannetjes die dag in, dag
het bezinksel langzaam naar de hals uit flessen een halve slag draaien,
zakken. ze hebben een mooie Franse titel.
Elke kelder met wyn volgens de maar het is pokkenwerk. Zy zyn de
Romantiek? Nauioelijks me k
h
moer-aandraaiers uit Chaplins 1
derne Times, neergezet in eeuw ;e
oude, druipende wijngrotten.
De Engelsen onder ons zyn laim
zamerhand bereid een Christie-mo wi
te doen voor een kop thee inpla le
van wéér Spumante, Rosso of Gr lei
pa .Maar om five o'clock staan )i
nieuwe vaten op het program i
Van Slavonisch eiken, van gla
ber of van een onbestemd soort i
teriaal dat beplakt is met plas
houtfineer, en daardoor op de kl
renfoto tóch eiken lijkt. Want
echte eikebomen kunnen er niet
gen aan groeien niet tegen
verbruik van 70 miljoen hectolfe
per jaar.
Strenge eisen
Tien procent van onze wUnp
duktie valt nu onder de nieuwe v
ten, zegt iemand tegen ons. Dat
zeggen: de druiven moeten in<
daad uit de streek komen waar1
de wyn haar naam ontleent. En 2!
moeten geperst zijn van druivens* i0
ten die by de wet worden genoe
(voor de Chianti bijvoorbeeld:
Sangioveti, de Trebbiano, de C
naiolo en de Malvasia, voor de E:e
dolino de Corvino Veronese, de R te:
dinella, de Molinara en de Negra
Het zyn strenge eisen. Ze zul
de Italiaanse wynproduktie niet
voeren, integendeel. Eerder zal i
hierdoor lager worden. Maar de ki
liteit verbetert erdoor. Italië wil
de naam af, dat zyn wynen net
minder zijn dan die uit bijvoorbe
Frankryk. En het werkt daar h
en serieus aan. Hetgeen u óók w
niet wil zeggen, dat een wyn
het jaartal 1960 op de fles wei
lyk uit dat jaar stamt. Want
jaaraanduiding is niet beschermd.
Kijk daar de Italianen niet kw
om aan. Wyn is en blijft een m< I
waardig artikel, levend by zyn ei
charme en vooral by het snobis
van degene die het drinkt. En
hy een '64-er van '67 lekker vil
moet hy het weten. Laat hem
gelukkig mee zyn. Per slot komt
Franse Beaujolais ook niet voor h
derd pnocent uit de streek van B«f
jolais of had u dat gedacht?
Broeder Jan. adjunct-directeur
van de Tilburgse Trappistenbrou
werij, produktieleider en tevens
ook nog het hoofd van het labo
ratorium. schenkt heel voorzich
tig uit een flesje met gouden eti
ket een kelkvormig glas vol goud
glanzend bier: „La Trappe", spe
cialiteit van het huis.
Met een verheerlykt gezicht drinkt
hU het glas leeg in kleine teugjes en
met een goedkeurend knikje zet hy
de glazen kelk weer op tafel. Het is
aan zyn gezicht te zienbroeder
Jan, die de eenvoudige bruine pii
van de Trappisten draagt, is tevre
den over het brouwsel dat hij met
zichtbaar plezier door zyn keel ge
goten heeft. Broeder Jan is wel de
eerste man die dat mag zyn, de
nieuwe specialiteit van de Trappis
tenbrouwerij „La Trappe" is name
lijk door hem ontwikkeld, gedurende
vUf Jaar van experimenteren in zUn
vrye tyd.
Broeder Jan, met een lachend ge
zicht onder zUn stoppeltjes haar.
kan lofzangen uitbrengen over de
voortreffelijkheden van bier, zoals
dat op de Tilburgse kloosterbrouwerij
wordt geproduceerd. Deze produktie
blijft doorgaan, zo weet broeder Jan
te verzekeren, want dat was de voor
naamste voorwaarde die gesteld
werd by de fusie met de grote Belgi
sche bierbrouwerU Stella Artois in
Leuven.
Voor de vooral na 1950 sterk ge
groeide Tilburgse Trappistenbrou-
wery werd het de laatste jaren oij-
zonder moeilyk om zich blyvend te
handhaven. Het vergt namelijk by-
zonder grote investeringen om niet
bij de ontwikkelingen in de orou-
werswereld achterop te raken. Voor
de bierbrouwerij van de Trappisten
die samen met het klooster en de
kloosterboerdery was ondergebracht
in de besloten N.V. „Koningshoe
ven," was het erg moeilyk daarvoor
de nodige financieringsmiddelen aan
te trekken. Deze investeringen ver
gen bovendien zulke grote bedragen,
dat deze niet uit de liquide middelen
te betalen zyn.
„We liepen dus het risico achterop
te raken in marktaandeel en m
outillage met alle nadelen van Uien
en mogelijk ook een dreigende slui
ting na enige jaren," zo vat broeder
Jan de situatie van de brouwery sa
men. Men had toen drie mogelyl
den. De eerste was het verkopen
de brouwery in zyn geheel. Men
wierp deze mogelijkheid. Dit kon
melyk de continuïteit van het
drijf in gevaar brengen (er wei!
150 personeelsleden zonder daa:
de vyftien monniken te rekenen
ook een dagtaak in de brouw
hebben) doordat de koper kon
sluiten het bedryf in zyn geh
over te plaatsen. Het feit dat
Trappisten daardoor ook een sl
zeggenschap zouden kwijtraken o
een gedeelte van het abdijcomp f
speelde bij het verwerpen van
eerste mogelijkheid slechts een
dergeschikte rol.
De tweede mogelykheid, het
krimpen van de produktie door
aantal produkten af te stoten. W
eveneens verworpen. De bedryfso
vang zou daardoor namelijk tot
geveer de helft worden terug
bracht, wat voor de helft van
medewerkers ontslag zou beteken
De derde mogelUkheid, die nu
kozen is, hield in een fusie met
bestaande brouwery, op voorwal
dat het bedryf in Tilburg norn
zou worden voortgezet. Deze fui
partner is gevonden in de LeuvB
brouwerij Stella Artois en na ond
handelingen van ongeveer een t
jaar. waarin ook het generalaat
de Trappisten en de Heilige SI
werden gekend, leidde dit tot de
sie. Hierdoor kan de betrekke
kleine bierbrouwery van de TH
pisten (een produktie aan bier
toch altyd nog 120.000 hectoliter p
jaar en dan nog eens 35.000 hectó
ter frisdranken) gaan meeprofitef
van het marktonderzoek researt
centrale inkoop en verdere speci»
satie van de grote broer in Leufl
