TUNESIE JAREN ACHTEROP
u kunt
20%
extra op uw
effectenaankoop
verdienen
ONDERWIJZERS IN
ENGELAND STAKEN
ictie voor slachtoffers van de overstromingen
Nasser
Ben Ali
eet weer
onkruid
sparen-
verstandig
en
H handig
J
Nieuwe mis voor gehele wereld
Geen schepen voor
West-Irian
I anwege salarissen
Nog elf personen
door maanstof
„geinterneerd"
PRINSES GRACIA
TEGEN TEVEEL
AAN GEWELD,
NAAKT EN SEX
DINSDAG 2 DECEMBER 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
ADVERTENTIE
HET Nederlands Comité Hulp aan Tunesië (onder be
schermheerschap van Pions Bernhard) begint morgen
een nationale inzamelingsactie voor de slachtoffers
de overstromingen in Tunesië.
NOS wijdt er 's avonds (van 20.20 tot 20.50 uur) een
iiaal programma aan, dat wordt ingeleid door Prins Bern-
i Beelden van het rampgebied in het midden van het
1 zullen een indruk geven van de omvang en de gevolgen
de overstromingen. Een cameraploeg van de NOS heeft
week opnamen gemaakt, o.m. van de overblijfselen van
Romeinse stad, waarvan niemand het bestaan heeft ge
il. De watermassa's hebben de zes meter dikke laag grond
»n de fundamenten weggespoeld, waardoor de ontdekking
de stad mogelijk is geworden!
comité verwacht ondanks het beginpunt van de actie
(twee dagen voor Sinterklaas) een opbrengst van meer dan
drie miljoen gulden. Na de Brandpunt-uitzending is al een
bedrag van rond f 80.000 op gironummer 999 Hulp aan Tu
nesië, Amsterdam) gestort!
DE internationale hulp aan gedupeerd Tunesië is veel
later dan nodig was op gang gekomen, omdat de re
gering in Tunis onder druk van het invloedrijke mi
nisterie van Toerisme lang heeft geaarzeld om mededelingen
te doen over de omvang van de watersnoodramp.
Minister van Buitenlandse Zaken Habib Bourguiba jr. (43)
maakt daar geen geheim meer van. Hij zegt: „Hier in Tunis
druppelden de berichten over de overstromingen aanvanke
lijk ook slechts schaars binnen. Alle verbindingen telefoon,
telegraaf, spoorlijnen en wegen waren vernield, zodat de
gouverneurs ons evenmin goed op de hoogte konden stellen!
„Toen we eenmaal een beeld hadden van de ramp, voelden
we een soort verlegenheid om er publiciteit aan te geven, en
vreesden we, dat het toerisme er schade door zou onder
vinden. Toerisme is voor Tunesië de belangrijkste bron van
inkomsten."
Sprekend namens de regering betuigt de zoon van president
Bourguiba zijn dank voor de acties, die in Nederland ten
behoeve van de slachtoffers worden gevoerd. „We hebben
hard hulp nodig. De regenval en de overstromingen, die
langer hebben geduurd dan de zondvloed, hebben alles weg
gevaagd. wat in zeven acht jaar met grote inspanning is
opgebouwd. We moeten helemaal opnieuw beginnen. In feite
is een klein Marshall-plan nodig om Tunesië er weer boven
op te helpen."
VNIS (GPD) Nasser Ben Ali eet vanavond na zonsondergang
onkruid: groene stengels met kleine blaadjes, die nog het
st op spinazie lijken! Gekookt boven een vuurtje van takken in
ketel smerig water zijn ze het hoofdvoedsel voor het „gezin"
de donkerbruine Berber, meer dan twintig mannen, vrouwen en
lenen. Al weken lang eten ze bijna niets anders.
Tunesische begrippen was
er Ben Ali een redelijk welge-
boer, eigenaar van vyftig
>en en één koe, die voldoende
ichten om de weinig eisende fa-
te onderhouden. De lemen hut
•t dal op ruim honderd kilome-
an Tunis kon nauwelijks voor
bescheiden onderkomen d-oor-
maar hij was er tevreden mee.
vader en zijn grootvader had-
n dezelfde hutten gewoond. Met
nóg meer kinderen. Waar zou
r Ben Ali het recht vandaan
n halen om te klagen?.
t klaagt nóg niet! Zelfs niet
ie rampzalige nacht in septem-
waarin hij al zijn bezittingen
or: zijn lemen hut, die door het
loze geweld van watermassa's
weggespoeld, zijn schapen en
ene koe, die hij voor zijn ogen
verdrinken, terwijl hij zich in
langst vastklemde aan een
istam op een heuveltje. Vier uur
hij daar gestaan, tot zijn borst
it water, dat zich als een band-
het Indonesische woord voor
rtoed) in het dal stortte, alles
Jn weg vernielend, en miljoenen
»n zand en modder meevoerend.
Gestraft
m het water langzaam begon te
m en de zon weer boven de don-
heuvels uitkwam, wist hij het
Allah had de wereld gestraft
een waterplaag, maar tot het
tan had hij nog niet besloten,
sr Ben Ali was in één nacht
ta/nn geworden, een in lompen
Ide bedelaar, maar zijn hele fa-
had het er levend afgebracht,
t had het zo gewild. Mocht hij
nog wrokkend naar het oosten
n?
n nieuwe onderdak is een tent,
lonken door de regering en op-
op de top van een hoge heu-
rer weg van het vertrouwde dal,
s bedekt met een meters dikke
zand. Op enige afstand van el-
staan nog meer tenten. Ze
'esting kinderrijke gezinnen, die
lis de familie van Nasser Ben
ran alles zijn beroofd behalve
de kleding, die zij droegen toen
ratermassa's hen in hun slaap
Men.
jompelend over de scherpe ste-
komt hij ons tegemoet. Argwa-
eerst. daarna vriendelijk als de
hem in het Arabisch vertelt wie
lijn. Schoorvoetend komen de
re mannen naderbij en na hen
■ouwen en kinderen. Nasser Ben
Vele lemen woningen van
isische families zijn door de
stromingen letterlijk wegge-
ten. Op de fot een familie
de overblijfselen van haar
Ali is kennelijk het hoofd van het
tentenkamp. Pas nadat hij heeft ge
sproken wagen de anderen het aan
het gesprek deel te nemen en pas
nadat hij het heeft goedgevonden,
laten de vrouwen zich met de kin
deren op de arm fotograferen:
mooie, donkere vrouwen met veel
gouden tanden en prachtige zilveren
spelden, die him gescheurde, vuile
gewaden bijeenhouden, maar ook
koude, verschrompelde vrouwen, zon
der tanden en op blote voeten, tatoe
ëringen op hun donkere gezichten,
armen en benen.
Het onkruid, dat ze in de omge
ving hebben gevonden, ligt op een
hoop bij de ingang van de tent. Nas
ser Ben Ali schaamt zich ervoor te
vertellen, dat het hun voedsel is.
Hij wordt kwaad als we ernaar vra
gen. Ruw duwt hij de vrouwen weg
en demonstratief vertrapt hij de
stembels. „Dat eten m'n koeien",
verzekert hij. Het is een leugen,
want de enige koe van zyn veesta
pel is verdronken
Gebrek
Op anderhalf uur rijden van de
hoofdstad Tunis wonen in dit scha
mele kamp van een handjevol ten
ten en een enkele hut van takken de
eerste van de naar schatting 270.000
daklozen, slachtoffers van de wa
tersnoodramp. die vijf weken lang
een gebied zo groot als heel Neder
land onder water heeft gezet! Het
ontbreekt hun aan alles, aan voed
sel, kleding, dekens (de Tunesische
„winter" staat voor de deun, ge
neesmiddelen.
Nasser Ben Ali moet zicht
baar zijn trots overwinnen, als hij
bij het afscheid zijn linker hand
laat zien. Er zit een etterende zweer
op. Zijn bedoeling is duidelijk, ook
al verstaan we hem niet. Hij vraagt
om zalf, pleisters, jodium. Als zijn
hand verbonden is. staat er een rij
van mannen, vrouwen en kinderen
I achter hem, smekend om geholpen
1 te worden aan wonden op hun ge
zicht. handen en benen. Ze krijgen
alles wat we aan verbandmiddelen
bij ons hebben. Het is veel te wei-
i nig. Als we wegrijden, staren tien-
1 tallen donkerbruine ogen ons vra- I
gend na. Waarom zijn zij niet ge- j
holpen? Ze draaien zich om en
gaan in doffe berusting terug naar
hun tenten, waaruit een misselijk
makende stank komt
Nu het water in het geteisterde
gebied van midden-Tunesië groten
deels is weggestroomd en weggezakt,
is de omvang van de onvoorstelbaar
grote schade eerst goed te overzien.
Hele dorpen zijn totaal verdwenen,
onafzienbare oppervlakten moeizaam
in cultuur gebrachte grond zijn be
dekt met een laag zand en slib. die
in dikte varieert van tien centime
ter tot ruim twee meter. Vijftig gro
te en kleine bruggen schakels in
het oost-west en noord-zuid verkeer
zyn door het watergeweld wegge- j
slagen, spoorlijnen zijn over l
afstanden van tientallen kilometers 1
vernield, putten, onontbeerlijk voor
Onpeilbaar
de watervoorziening van mens. dier
en land, zijn volgestroomd met mod
der, water.en irrigatieleidingen zijn
als limonaderietjes gebroken, waar
door de bevolking van het Sahelge-
bied tussen de belangrijkste steden
Kairoean en Soesse nu al bijna twee
maanden zonder water zit.
Er is een noodleiding gelegd, maar
die is beslist onvoldoende. Om dan
nog maar niet te spreken over de
schaarse distributie van drinkwater
in flessen.
De financiële gevolgen van de
ramp (in één maand is een hoeveel
heid regen gevallen, die anders in
vijf jaar valt) zijn zij het uiterst
moeilijk in cijfers uit te drukken.
Het menselijk leed blijft echter on
peilbaar. Meer dan vijfhonderd do
den, bijna driehonderdduizend daklo
zen, dreigende hongersnood, massa
le werkloosheid van arbeiders in de
fosofor- en ijzerertsmijnen, die als
gevolg van vernielde spoor- en weg
verbindingen van de buitenwereld zij
afgesloten, werkloosheid óók voor
tienduizenden boeren, wier akkers en
boomgaarden onder zand zijn bedol
ven of door de grillige loop van de
honderden meters brede en woest
stromende riveren, die gewoonlijk al
leen in de regenmaanden december
januari water afvoeren, compleet zijn
meegesleurd.
Wie door het troosteloze rampge
bied rijdt over wegen, die door bull
dozers weer enigszins toegankelijk
zijn gemaakt, vraagt zich af of in
deze in een zandwoestijn veranderde
streek ooit nog eens iets zal bloeien.
Het zijn o.a. Nederlandse deskundi
gen, verbonden aan de Grontmy, die
de mogelijkheden bestuderen, daar
toe in staat gesteld door financiële
hulp f130.000» van onze regering.
Vóór de regenperiode in Tunesië be
gint, moet waar mogelijk koren wor
den ingezaaid: om volgend jaar
een, ook al is het slechts kleine oogst
binnen te halen. Nederland heeft een
gebied van 10.000 ha voor zijn reke
ning genomen, in te zaaien met be
hulp van vliegtuigen, waarvan er
drie met vele tussenlandingen
naar Kairoean komen. Gezien de be
nodigde hulp is deze bijdrage gering,
maar zy kan snel en effectief wor
den verleend. Trouwens: elke hulp,
hoe klein ook, is welkom in Tunesië.
De regering in Tunis heeft een
programma opgesteld van de her
stelwerkzaamheden en projecten, die
in volgorde van belangrijkheid moe
ten worden uitgevoerd. Eerst de
spoor- en autowegen (schade 14 mil
joen dollar.) om de verbindingen te
herstellen. Daarna moet het hele ge
bied van midden-Tunesië opnieuw in
kaart worden gebracht, omdat de
catastrofale overstromingen de topo
grafie compleet hebben gewijzigd.
Een jaar is daarmee gemoeid. In
tussen zullen landbouwdeskundigen
dan wel een globaal antwoord kun
nen geven op de vraag welke gron
den opnieuw in cultuur kunnen wor
den gebracht. In elk geval: het zal
vele jaren duren en kapitale inves
teringen vergen om de schade van
de watersnoodramp enigszins te her
stellen en de landbouw te brengen
op het niveau waar hy was, toen
eind september de eerste van meer
dan 30 loodgrijze regendagen aan
brak, vijf verschrikkelijke weken met
drie piekperioden, waarin de natuure
lementen Tunesië genadeloos hebben
gegeseld.
Veel luilp
Tunesië heeft veel hulp nodig, fi
nanciële hulp en hulp van deskun
digen, om de ergste nood te lenigen.
Vele landen hebben die spontaan en
gul verleend na het eerste verzoek
uit Tunis. Nedeland heeft een genie
detachement van 250 man toegezegd
voor het herstel van 800 meter ver
nielde waterleiding naar de stad
Soesse, de reparatie van een belang
rijke irrigatiebus en voor het reini
gen en repareren van volgestroomde
waterputten. De genie werkt nauw
samen met deskundigen van de
Grontmy, die in Tunesië ontwikke
lingsprojecten uitvoeren en die nu
voor het herstelwek adviezen geven.
Door de recente overstro
mingen werd de rivier de Zeroed
vele malen vergroot.
Het karwei kan beginnen als het
materieel bulldozers, kranen en
baanschuivers iin de haven van Tu
nis is aangekomen en als het ten
tenkamp gereed is. De kwartierma-
kers van de genie zijn er al enige
tijd om de nodige voorbereidingen
te treffen. Zij weten zich verzekerd
van de steun van de Grontmy-ex
pert Jacques Spanjers. die acht jaar
in Tunesië heeft gewerkt.
Langzaam komt het leven in het
getroffen gebied weer op gang. Ka
melen sjokken voor primitieve ploe
gen door het zand. dar het water
heeft achtergelaten Enkele boeren
zaaien koren in, hopend, dat Allah
de groei zal zegenen. In de achter
buurten van Kairoean. waar alleen al
achthonderd huizen zijn ingestort,
worden stenen schoongebikt om ver
volgens voor de herbouw te worden
gebruikt. Het gaat traag, zoals al
les traag gaat in dit land. Aan de
rand van de stad wordt zaaikoren
uitgedeeld. Balen liggen metershoog
opgestapeld, honderden boeren
wachten dagenlang op hun beurt
Niemand maakt er zich druk over.
dat aan alles is gedacht behalve aan
weegschalen voor de eerste distribu
tie. Deze boeren hebben nog een
voorraadje om brood te bakken. En
wie dan leeftOver 'n paar weken
beginnen de schaarse regen weken.
Wie dan nog niet heeft gezaaid, is te
laat. Het spookbeeld van de honger
is kennelyk weinig imponerend voor
hen.
Moeten ze dan eerst (of opnieuw>-
ervaren wat honger is? Zoals Nas
ser Ben Alie en die vele duizenden
die vanavond opnieuw hun maag
vullen met gekookt onkruid? Al we
kenlang nu.
Heel eenvoudig, door met uw vrouw deel te nemen aan
het Premie Spaarplan. Als u samen jaarlijks via effec-
tenbewijzen voor f 500,— of minder een aandeeltje of
obligatie koopt, krijgt u over dat bedrag later per jaar
een premie van 20% (maximaal f 100,—). Belastingvrij.
Aan het Premie Spaarplan kunnen deelnemen zij die in
Nederland wonen, tot de leeftijdsgroep van 21 t/m 59
jaar behoren en in het vorige jaar een belastbaar in
komen hadden van ten hoogste f 15.000,—. Het maximum
spaarbedrag is f 250,— per deelnemer per jaar en f 500,-
voor een echtpaar.
Vraag morgen eens inlichtingen over dit spaarsysteem
met effectenbewijzen. Banken, Boerenleenbanken, Raiff-
eisenbanken, Spaarbanken en Hypotheekbanken zullen
u graag helpen. U kunt ook een brochure over alle
spaarvormen van het Premie Spaarplan aanvragen bij
het Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid,
afdeling Voorlichting bezitsvorming, /aSXPostbus 51,
Den Haag. I
ROME (AP) De mis, welke nog
dateert van het concilie van Trente,
heeft in geheel Italië plaatsgemaakt
voor een mis welke de hedendaag
se kerk verbindt met die van de
eerste Christenen.
Voor 28 november 1971 zal het
nieuwe misformulier in de gehele
DJAKARTA (ANP) Een van de
twee motorschepen van 200 ton. die
door president Soeharto zijn besteld
voor West-Irian, kan niet op de be
loofde tyd naar zijn bestemming
worden gezonden omdat het verkeero
gebouwd is, zo meldt het Indonesi
sche dagblad „Indonesia. Raya". De
president beicofde de schepen toen
hij in september West-Irian bezocht.
Indonesia Raya schryft dat de
„Teloek Patipi". die in de haven
van Tandjong Priok ligt. een slagzij
van elf graden maakt. Er mankeren
onderdelen er, de navigatde-uitrus-
ting is ook onvolledig.
Het blad meldt verder, dat drie
motorschepen van 200 ton tot oud
roest zyn vervallen sinds zy vyf jaar
geleden voor de kustvaart naar
West-Irian werden gezonden Zy
zyn gebouwd door de Indonesische
werf P. T. Pantra.
wereld worden ingevoerd. Met de
Engelse vertaling zal men waar
schijnlijk met palmzondag 1970 ge
reed zyn.
Het eerste deel van de nieuwe
mis is reeds op 7 maart 1968 van
kracht geworden toen de verplich
ting om de mis in het latyn op te
dragen verviel.
Het tweede deel van de wijzigingen
houdt o.a. in, dat leken de ciborie
met hosties en de kelk met wijn
naar de priester brengen voor de
consecratie. Het is verder de bedoe
ling dat de misgangers tijdens de
mis een persooniyke groet brengen
b.v. door degene naast hem de hand
te drukken of daar een accolade.
HOUSTON (texas) (AP) Als
gevolg van een technische fout zijn
elf personen, werkzaam in het ruim
tecentrum te Texas, onder wie zeven
geleerden gisteren aan het nieuwe
maanstof van de Apollo XII blootge
steld. Deze personen zyn nu ook in
de afgesloten ruimte ondergebracht
waarin de bemanning van de Apollo
XII samen met 13 andere personen
leven.
Alle 28 „geïnterneerden" zullen de
vrijheid herkrygen als gebleken is
dat maanstof volkomen onschadelijk
is-
De „ontslagdatum" is 10 decem
ber. de dag dat het minitieuze on-
I derzoek van de stof is voltooid.
Van onze correspondent)
LONDEN (GPD) De onderwij-
lersstaking, die gisteren in Enge
land is begonnen betekent twee we
ken extra vakantie voor meer dan
200.000 schoolkinderen. Aan de sta
king, die volgt op een reeks een-
dags-guerrilla-stakingen, nemen
meer dan 4000 onderwijzers en lera
ren deel. Hun vakbonden hebben 326
scholen over het hele land voor de-
se unieke staking „eselecteerd.
Beweerd wordt dat zy bij deze se
lectie met opzet scholen zouden heb
ben gekozen in gebieden met veel
lichte industrie om zodoende een
maximum aantal moeders te dwin
gen hun werk te verlaten om op de
kinderen te passen, daarmee de in
dustriële produktie aantastend
Hierop heeft onder andere een
grote telefoon- en kabelfabriek in
Essex met volle orderboeken ter
waarde van vele miljoenen ponden,
speciaal voor de export, gereageerd
door een plaatselyk speelcen-
trum open te stellen voor kinderen
van hun employees, zodat de moe
ders niet thuis behoeven te blyven
De onderwUzers en leraren eisen 1
en salarisverhoging van 133 pond
(1150 gulden) per Jaar, na een aan- i
bod van 50 pond «425 gulden) over
eenkomstig verhogingsnorm van
3.5 procent te hebben verworpen, zy
zyn ook ontevreden over de alge
mene salarisschaal van 860 pond
(7300 gulden) tot 1600 pond (13.600»
gulden.
Vooral de Jonge onderwijzers met
een schamel inkomen van 13 pond
«110 gulden i per week, zitten in de
kiem. hoewel ook de ouderen door
het ontbreken van financieel pers
pectief dreigen vast te lopen. Vele
jonge, getrouwde onderwyzers kun
nen slechts door al hun vrye tyd
opeisende bybaantjes het hoofd net
boven water houden.
Wat voor de onderwyzers geldt, is
ook van toepassing op de verpleeg
sters. hoewel de laatsten om geen le
ven in gevaar te brengen, niet kun
nen staken, zy hebben daarom be
sloten het publiek te verzoeken in de
komende dagen Richard Crossman.
de minister van Sociale Zaken, met
een miljoen speciaal gedrukte brie
ven te overstromen, waarin op bete
re betaling voor hen wordt aange
drongen. Protestmarsen en massa
meetings van verpleegsters zyn op
hel ogenblik in Engeland een gebrui-
keiyk tafereel.
NEW YORKlAP) Prinses Gra-
cia van Monaco is van mening dat
de hang naar naakt en sex op het
toneel en op het witte doek „ons
misschien zal terugvoeren naar een
afschuweiyk soort Victoriaanse
preutsheid".
Zy vindt het jammer dat men zo
ver gaat en is bang voor een terug
slag
„Alles is tevéél, geweld, naakt en
sex Ik houd niet van dingen die zo
duideiyk zyn. Ik heb liever iets sub-
tielers. waardoor er wat overblyft
voor de verbeelding. Ik houd er niet
van geslachtsgemeenschap op het
toneel of op de film te zien. Ik be
doel. ik ben in mijn eigen seksuele
leven geïnteresseerd, niet in dat van
iemand anders", aldus de prinses in
een exclusief interview met het
Amerikaanse weekblad „Look"
