SPRAAKWATERVAL OP DE MAAN
AR weggehoond
0LGA
Sé Verhoog
DRQSTE
morgen
lekkere saucijzen
Na steekpartij huis
brand gestoken
in
Kabinetscrisis voorkomen
na terugtocht Biesheuvel
Nieuw!
bonbons
in moderne zeskantige dozen
Stemming leed niet
onder televisiepech
J erkleurde Surveyor
gedeeltelijk gesloopt
SE
/baf
Oudere
nacht
De
BAKZEIL
ASTRONAUTEN
OP TERUGWEG
f5.-terugvoor
uw oude wekker
als unü kiest voor
Junghans
(§uct Qlieuivb
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 20 NOVEMBER 1969
No. 32948
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: Drs. J. R. Soetenhorst
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 14,85 per kwartaal (postabonnementen f 17,25), f 4,95 per maand (bij vooruitbetaling), losse nummers f 0,25
Witte Singel 1. Leiden - Giro 57055
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
W
W tel
Sloperij
MAAN De stemming van de maanreizigers heeft in geen
rnkel opzicht geleden onder de tegenslag, dat zij hun fascine-
iende wandelingen door het uitvallen van de televisiebeelden
niet voor het oog van de gehele wereld konden maken. Integen
deel, lachend, giechelend, voortdurend pratend en grappen ma
id, hebben zij ook vanochtend weer over de woeste verlaten-
lid van de maan gedwaald om een zeer druk programma af
e werken, waaronder een bezoek aan de Surveyor-III.
De vluchtleiêing in Houston is enthousiast over deze enorme
waakzaamheid die veel goed maakt van de pech, dat directe beel-
n ontbreken. Maar in Houston verwacht men wel, dat de maan-
andelaars enigszins schor zullen zijn wanneer zij weer veilig in de
Ipollo de weg naar huis inslaan.
Si de eerste expeditie op het
ipervlak zijn Conrad en Bean
ivond om acht uur gaan sla-
Dat ging ditmaal in hangmat-
q heel wat beter dan bij Armstrong
Aldrin, die op de bodem van de
untaxi hun rust moesten vinden.
De astronauten werden eerder
L om half drie wakker dan
rd verwacht en vroegen als kin-
ren die niet wachten konden op
feestelijk uitje om eerder aan
3 tweede maanwandeling te mo-
a beginnen. Houston gaf daar toe-
mming voor en om 04.59 uur he-
jochtend begon de tweede wande-
f met de afdaling van Conrad
nr de maanbodem. De bedoeling
lts geweest, dat dit om 06.43 zou
Rieden. Bean volgde Conrad drie
auten later. De eerste taak die zij
[richtten was het lossnijden van
defecte televisiecamera, die zij
na hun eerste maanwandeling
it meer hadden kunnen repareren,
tegenstelling met de oorspronke-
:t bedoeling wordt de camera-
te naar de aarde teruggebracht
een onderzoek naar de oorzaak
ohet falen te kunnen instellen.
Na deze operatie begaven Conrad
zich op weg naar de Sur-
I die ongeveer 200 meter van de
sdingsplaats ligt. Tijdens de wan-
verzamelden zij veel monsters
de maanbodem, ook door grond-
tot twintig centimeter diep-
'oorts lieten zij maanstenen van
illingen rollen en bestudeer-
jjj het effect van neergeworpen
mi op de maanbodem. Dit werd
Houston geregistreerd door de gis-
ingeschakelde seismometer
«durend maakten zij opnamen
Hj beschreven levendig hun han-
mgen en de omstandigheden
mn het later op te rapen maan-
Wiaal zich oorspronkelijk be-
ii Zjj ontdekten verder een klein
iertje waarvan de bodemkleur
i lichter was dan de rest van het
ovlak.
tg tijdens hun wandeling naar
Surveyor kregen Conrad en Bean
temming van Houston om langer
ra te blijven dan was geprogram-
rd, namelijk vier uur in plaats
drie en een half uur. Deze toe-
werd gegeven ondanks het
dat zij eigenlijk voor lagen op
i werkschema.
o gedeelte van de weg naar ae
uyor moesten de wandelaars ge
worden door aanwijzingen uit
aangeszien de onbemande
:enner schuil ging achter
gen in de maanbodem. Bean
al door al zijn fotomate-
heen, zodat alleen de camera
Janrad het bezoek zou kunnen
By de nadering bleek, dat de kleur
van de Surveyor aanzienlijk was ver
anderd. Waarschijnlijk onder invloed
van het sterke zonlicht waren de
lichte kleuren bruin geworden. Om
streeks tien minuten voor half acht
bereikten de wandelaars het gevaar
te. dat nu ruim tweeënhalf jaar op
de maan staat. Het werd dooi
Conrad uitvoerig gefotografeerd
evenals de directe omgeving. De ca
mera een stukje kabel, plaatjes glas
en aluminiumbuis werden gedemon
teerd voor onderzoek op aarde. Daar
bij heeft men niet alleen belangstel
ling voor de wijze, waarop de ma
terialen de langdurige en extreem
wisselende omstandigheden, op de
maan hebben doorstaan, maar te
vens hoe de zeer geringe hoeveelheid
aards microbiologisch materiaal op
de Surveyor zich onder die omstan
digheden heeft gehouden. Daarom
wordt een deel van de gesloopte stuk
ken in speciale containers vervoerd
In de omgeving van de Surveyor1
werden opnieuw grondmonsters ge
nomen en oppervlaktestenen verza
meld. Ook nu weer vond dit verza
melen uiterst gedocumenteerd plaats
veel nauwkeuriger dan indertijd na
de eerste maanlanding.
„Inpakken!" i
one
(ADVERTENTIE)
UW SLAGER
foor gemest KALFSVLEES,
KALFSLEVER
oigen gemaakte fijne
VLEESWAREN.
UW POELIER
fazanten - hazen - haze-
Imten - hazeruggen - wilde
wnden - wilde konijnen.
Verse kip en braadstukken.
•OEZASTR. 39-41, TEL. 21415
Bilt verwacht van heden tot
'vond, wisselende bewolking
'^tselijk enkele buien. Koude-
en temperaturen overdag
dezelfde als vandaag. Over
matige, langs de kust krach-
tussen west en zuidwest.
(Opgemaakt te 12.40 uur)
21 NOVEMBER
8.10 uur; onder: 16.42 uur;
l°P: 15.09 uur; onder: 5.16 uur.
r te Katwijk te 0.58 en 13.19
«gwater te 9.13 en 21.26 uur.
Om enkele minuten voor half ne
gen kregen de wandelaars opdracht
van Houston, „in te pakken en bin
nen te komen". Oonrad voelde daar
niets voor omdat hij het veel te mooi
vond. „Jammer dat we maar voor
vier uur zuurstof hebben. Ik kan het
best acht uur volhouden, het gaat
allemaal erg gemakkelijk".
Oorspronkelijk zouden Conrad en
Bean maximaal 50 kg maanmate-
riaal meenemen, maar deze hoeveel
heid moest verminderd worden, om
dat onverwacht ook de defecte tele
visiecamera mee terug moest naar
de aarde. Het juiste gewicht van het
mee te nemen maanmateriaal is
thans nog niet goed bekend.
Bean ging de ladder van de Intre
pid om vier minuten over half ne
gen op, nadat alle „rommel" zoals
Conrad het noemde was opgebor-
Dit hadden we moeten
zien, maar we zagen het he
laas niet. Zo waren vanoch
tend Conrad en Bean bezig
bij de Surveyor. Een van de
maanwandelaars bevestigt de
televisiecamera van de Sur
veyor op het rugpak van de
ander. Het is een beeld uit de
film, die de Amerikaanse te
levisie vanochtend uitzond in
plaats van de vervallen direc
te televisiebeelden van de
maan. De film werd op aarde
gemaakt tijdens een oefe
ning in een geheel nageboot
ste maanomgeving
gen. Ook uit het verslag van dit in
laden bleek, dat het werken op de
maan de astronauten zeer gemakke
lijk viel, hoewel de stem van Conrad
op het laatst wat vermoeid klonk.
Om kwart voor negen ging het luik
van de Intrepid weer dicht nadat ook
Conrad veilig binnen was gekomen.
De wandeling had ruim 3 uur en 45
minuten geduurd.
Familiedrama in Groningen
GRONINGEN (GPD) Bloedend gespeeld. „De man zit nog in
en gillend holde de 45-jarige mevr.
Struik vanmorgen haar kleine wo
ning uit „Hij heeft me gestoken,
roep de politie". Enkele ogenblikken
later kwam haar zwager, de heer
F. Nijveen, hevig bloedend het huis
je uit. Een paar honderd meter ver
der zakte hij in elkaar.
Onthutste buurtbewoners hoorden
kort daarna twee doffe explosies,
waarna de woning fel begon te bran
den. Met zware brandwonden over
dekt vonden de brandweerlieden een
man die als een wilde met een stilet
to. benzine en lucifers was omge
gaan: de ex-echtgenoot van mevr.
Struik.
Het was een publiek geheim dat
de echtelieden, die sinds enige tijd
gescheiden van elkaar leven, vaak
ruzies hadden als de man terugkeer
de naar zijn vroegere woning.
Elke ochtend bracht de heer Nij
veen uit voorzorg zijn schoonzuster
naar haar woning. Vanmorgen werd
de vrouw opgewacht door haar ex-
man, die haar met 'n mes in de borst
en buik stak. Angstig holde de vrouw
het huisje uit. Haar zwager, woe
dend geworden, trachtte een mes te
grijpen en de aanvaller te lijf te
gaan. Ook hy moest het onderspit
delven. Hevig bloedend aan een wang
en de keel strompelde hij het huisje
uit en zakte in elkaar.
Twee GGD-wagens, politie en
brandweer snelden naar de plaats,
'"ouner bestaat uit 28 pagina's I waar het familiedrama zich had af-
huis", riep mevr. Mannes,
schuin achter het huis van mevr.
Struik woont. Brandweerlieden von
den hem bewusteloos in een slaapka
mer op de bovenverdieping. Zijn
benen en gezicht waren overdekt met
zware brandwonden.
Mevr. Jonkman had gezien hoe hij
met een mes in de hand in de keu
ken had gestaan en later een jerry
can met benzine bij zich droeg. Vlak
daarna hoorde ze twee explosies,
die de binnenmuren wegsloegen. In
een oogwenk stond de woning in lich
terlaaie. Het interieur brandde ge
heel uit.
De GGD bracht de drie gewon
den van wie de beide mannen er het
ergst aan toe waren, naar het Aca
demisch Ziekenhuis.
anti-revolutionairen ln de
Tweede Kamer hebben bak
zeil moeten halen. Hun verzet
tegen de belastingplannen van
minister Witteveen is afgestoten
op het dreigement van de rege
ring te zullen aftreden. De AJt.-
fractieleider, mr. Biesheuvel, zelf
zegt zich te hebben verkeken op
de opstelling van het kabinet. Hij
had verwacht dat zijn geestver
wanten in de regering zijn bena
dering, een zakelijke benadering
zoals hij zegt, zouden steunen.
En dat zij niet aan dr. Witteveen
de kans zouden hebben gegeven
om het onaanvaardbaar uit te
spreken. Een onaangename ver
rassing dus voor mr. Biesheuvel
en de zijnen.
Door zijn strategie heeft de
A.R.-leider zijn positie ook buiten
zijn eigen partij verzwakt. Dat is
bijzonder opvallend na de tegen
slagen, die hij sinds het partij-
convent van zijn partij twee we
ken geleden heeft gehad. Zijn
jeugdige achterban laat zich nau
welijks meer in bedwang houden.
Zijn schoten voor de boeg, aan
genomen dat Biesheuvel er nog
eentje zou durven lossen, zullen
nog slechts de lachlust opwekken.
In het parlement en daarbuiten.
Ook de oppositie zal weinig
heil meer zien in een oriëntatie
in de richting van de anti-revo
lutionairen. Zo blijft het beeld
van een regeringspartij, die het
risico niet wilde lopen om een ka
binet tot aftreden te dwingen.
Een partij die zich daardoor in
een isolement heeft gemanoeu
vreerd. Die desondanks mee moet
doen aan een coalitie, waarin zij
de „gevangene" is geworden van
de WD.
MAAN De maaixreizigers Conrad
en Bean zijn begonnen aan de eerste
etappe van him terugkeer naar de
aarde. Vanmiddag tegen half vier
ontbrandde de stijgraket van de In
trepid. die het onderste deel van he*
ruimtevaartuig als lanceerpiatform
op de maan achterliet. Na ki een
baan om de maan te zijn gekomen,
moeten Conrad en Bean koppelen
aan de Apollo, waarin Gordon ruim
veertig mrr alleen heeft vertoefd.
ADVERTENTIE
DEN HAAG (GPD) De anti
revolutionairen hebben de politie
ke slag om de belastingverlaging
verloren. Na een gevecht van twee
dagen stuitte de AR-fractie van
nacht op het „onaanvaardbaar"
van de regering en zag zich daar
door geplaatst voor de keuze het
verzet tegen de belastingoperatie-
Witteveen op te geven of de
regering ten val te laten brengen.
„Wij wensen geen politieke crisis
om een zakelijk verschil van me
ning", zei mr. Biesheuvel, toen hij
het eerder op de dag ingediende
AR-amendement onder hoongelach
van oppositie en publieke tribune
weer introk.
Mr. Biesheuvel erkende na afloop
ruiterlijk dat hij de verliezer was
en door de gang van zaken politiek
is aangeslagen. Hy nam het kabinet
echter kwalijk dat de Kamer niet in
vrijheid over het AR-tegenvoorstel
heeft kunnen beslissen.
In zyn verklaring tot de kamer
hield de AR-fractieleider staande
dat het standpunt van zijn fractie,
een belastingcorrectie van 450 mil
joen in 1970 en yan 450 miljoen in
'71, te prefereren blijft boven dat
ADVERTENTIE
PERFOLATEX
matras
super aktiverende nachtrust
van de regering, die volgend jaar De regering besloot bat de harde
al 600 miljoen wil teruggeven en in I lijn in een spoedberaad waarvoor
1971 de resterende 300 miljoen.
De anti-revolutionaire fractielei
der werd door de oppositie om zyn
houding weggehoond. „Schoten voor
de boeg zullen voortaan niet meer
worden geloofd", zei drs. Den
Uyl. „De drie van Drachten en
Dronten zyn weer samen thuis met
de heer Geertsema. Dit kabinet
wordt beheerst door de VVD en de
AR-fractie is daarvoor aansprake
lijk".
De fractieleider van D '66, mr.
Van Mierloo, noemde het AR-op-
treden- een „devaluatie van het par
lementaire overleg" en dc aanvoer
der van de PSP, drs. Wiebenga,
sprak van een „politieke flop".
De grote confrontatie van Bies
heuvel met Witteveen besloot een
tweedaags debat, waarin dc AR-frac
tie de politieke spanning zodanig
wist op te voeren, dat afgevaardig
den tot uit het buitenland toe wer
den opgeroepen voor de stemmingen.
Ondanks een serie niet onbelangrij
ke toezeggingen, dienden de heren
Kieft en Goudzwaard toch het amen
dement in, waarin de verlangde ge
lijk verdeling werd geregeld. Mr.
Biesheuvel zei na afloop dat hij niet
op het\ „onaanvaardbaar" van Wit
teveen had gerekend. De harde op
stelling van het kabinet werd de
fractieleiders van de regeringspar
tijen inderdaad pas laat in de avond
meegedeeld.
premier De Jong zijn ministers naar
het Kamergebouw riep. Aanvanke
lijk schijnt het niet in de bedoeling te
hebben gelegen zich zo hard op te
stellen, maar naarmate het debat
vorderde, werd de kans groter dat
het amendement wel eens zou kun
nen worden aangenomen. Behalve
de oppositie dreigden ook de boeren
van Koekoek voor het amendement
te stemmen.
Witteveen kreeg de machtiging
van het kabinet om namens de gehe
le regering het onaanvaardbaar uit
te spreken, ook namens de AR-minis-
ters, die aanvankelijk meer voor een
zakelijke benadering voelden. De
premier zelf kwam er deze keer
niet aan te pas, maar bleef angst
vallig in de ministerskamer.
(Zie ook pag 7)
ELECTRONIC
ATO-PHON
Niet opwinden
Snoer looi
Loopt een jaar
op één batterij.
Seconden-eecuur.
Tweetonige wekker.
Diverse uitvoeringen
vanaf f 52.50
JUNGHANS
c/e mooiste tijd
Vandaag publiceren wij onze traditionele Sint Nicolaas puzzel. Dit
jaar stellen wij voor goede oplossingen f 750,--beschikbaar, een be
drag dat als volgt is verdeeld:
EEN HOOFDPRIJS VAN 150,—
EEN PRIJS VAN 100,—
EEN PRIJS VAN 50,—
VIER PRIJZEN VAN 25,—
TIEN PRIJZEN VAN 10,—
DERTIG PRIJZEN VAN 5,— en
VEERTIG PRIJZEN VAN 2.50
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
een fleurige verpakking voor koninklijke Dro9te kwaliteit I
Mayfalr en Prlmroae S.4S
een goed stuk vlees hoort erbl]
bloemkool, savooiekool ot
witte kool met
Opdienen met aardappelpuree.
Smakelijk eten.
Zie verder pagina 13.
Uit het Leidsch Dagblad van
19 November 1869:
Het aantal reizigers giste
ren uit Leiden naar 's-Gra-
venhage door de Hollandsche
IJzeren Spoorweg - Maat
schappij vervoerd, bedraagt
in het geheel 4199.
Het feest in de Residentie.
Had het weder zich eerst
slecht laten aanzien, de hoop,
die men Dinsdag begon te
koesteren, dat de feesten
door fraai weder zouden wor
den begunstigd, werd niet be
schaamd.
