richt zich
Parijse snobsalon
I
f -
(Joed begin in
1 Munt Brussel
Vestdijks zesde soort
Medische
faculteit
politieke
keuze
\Koulevarddivertissement van Nederlands acteur
"Vi
V
fr
™jLohengriiT en „De Vier Heems-
□mderen"
DE MANTELSPECIALIST
Leiden: Haarlemmerstraat 163
Jacob Dooi jen aard
(93) overleden
Kunstenaars-
bonden «aan
fusie aan
(JDAG 7 NOVEMBER 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 21
(ADVERTENTIE)
Jim,
ai *-i
De door vrouwen omringde Henri Garcin zoals de cartoonist
icü Cabu hem in de Figaro afbeeldde.
or—
37)1
(Door Frank Onnen)
PARIJS (GPD) Henri Garcin is de Nederlandse acteur die
na de oorlog bij zijn aankomst in Parijs zijn Franse naam van
Jean-Paul Sartre leende om eerst in het cabaret en vervolgens
op de planken en in de filmstudio's, een carrière op te bouwen
die hem nu wel tot in de topklas heeft gebracht.
En die uitzonderlijke prestatie mag dan nog wel wat vetter wor
den onderstreept, aangezien Henri Garcin zich. behalve als acteur in
alle sectoren van het moderne en klassieke repertoire, bovendien ook
als toneelschrijver nog een goede naam heeft verworven
En zo kan men hem nu dan weer met zijn flegmatische humor en zyn
op het podium van het Mathurins- charme A la Mel Ferrer als solist
theater ontmoeten. waar hij schitteren kon
zicht omringd heeft met een keur- j
troepje vrouwelijk schoon alsmede
met één mannelijke tegenspeler om j
Parijs met zijn laatste stuk, „Quel-
que chose comme Glenariff" Zoiets
als Glenariff) te kunnen laten ken
nismaken.
Van het fenomeen acteur-auteur I
heeft Frankrijk met Sacha Guitry,
Roussin, Robert Lamoureux. Billet-
doux of Weingarten de laatste tien
tallen jaren al heel wat voorbeelden
in diverse formaten en met uiteen
lopende aspiraties gekend. Maar
Henri Garcin heeft dit nieuwe blij
spel toch wel duidelijk voor eigen pu
bliek en op eigen maat gesneden.
Het verhaal van de wat vreemde
vrijgezel die zichzelf onweerstaan
baar weet of althans waant en
die tegen zijn veertigste jaar dan
toch eindelijk eens besluit de veelzij
dige banden met de andere sekse tot
een bilaterale verbintenis simpe
ler gezegd: een huwelijk te redu
ceren, maar die dan niettemin wéér
aarzelen gaat. aangezien men „niet
gelijktijdig èn een beslissing èn een
vrouw kan nemen".
((Door André Glavimanso
ndl«RUSSEL (GPD) De Brussel -
Munt is het seizoen goed begon-
o. Met Wagner's „Lohengrin" in
u' zaal van het oude operagebouw
en met „De Vier Heemskinde-
4" door het Ballet van de Twintig-
2.S Eeuw in een circustent op
Brusselse Grote Markt.
)ver die tent is nogal één en an-
d. B te doen geweest. Die zou het
Tj/üd van de Grote Markt ontsieren
J dat was de vele Heemschutters
irg. Met name de Vlamingen on-
hen keerden zich tegen de ,JPro-
nse" Bé j art. Dan is er nog een
tieke kibbelpartij aan de gang
de Brusselse gemeenten,
i een vast complex met een grote
waar ook balletten kunnen wor-
gegeven, willen bouwen. Het
jiie Koninklijke Circus, waar het
liet van de Twintigste Eeuw tot
■toe dikwijls is opgetreden, schijnt
voor de komende jaren
er voor zijn oorspronkelijke be-
pming te zullen worden gebruikt,
fe het ook zij of zal gaan. op
Tv-Jï of andere manier is er voor zijn
(™ï»angers altijd wel gelegenheid
art en zijn balletgroep te zien
k deze keer maken zij er weer
gebruik van. De tent, waarin
is voor zo'n twee en een half
toeschouwers is avond aan
afgestampt vol.
schouwspel loont de moeite,
zou Béjart niet zijn wanneer
[in deze nieuwe versie enige
geleden zijn de Vier Heems-
al in het circus geweest
liet een hoofdstuk „contestatie
gebracht en elementen van het
ie danstheater De muziek
voor een deel via de geluids-
gereproduceerd en dat zijn al-
fragmenten uit klassieke
irne werken. Maar hoofdzaak
slagwerk, waarvoor Fernand
a en Bé j art verantwoorde-
klcjzijn- Af en toe bereiken zij hal-
ar(iierende effecten
jéjart heeft de Vier Heemskinde
tl over een opstand van jonge
in, verteld door dansers op de
ïe van een stripverhaal". Wie het
aanvaardt, kan genieten van een
i. veelzijdig ballet, dat met buiten-
veel discipline wordt ge-
it. Het is voor het begin van
'seizoen al heel wat. Voor de vol
maanden staan drie nieuwe
rafieén van Béjart op het
Iplan „De overwinnaars," „De
en „Actus tragicus."
opera zelf is dus met de onver-
Itbare Lohengrin begonnen. De
is van Ernst Pöttgen, die het
seizoen „Die Meistersinger
Nürnberg" heeft geënsceneerd,
irs en kostuums zijn van Joelle
.nd en Roger Bernard. Het de-
is eigenlijk niet veel meer dan
3 f grote zwarte trap met verschei-
p platformen. Die dienen dan als
voor koning Heinrich der Vog-
.als bruidskamer en als trappen
hel altaar van de kerk Tegen
zwarte fond doen de nogal strak
)uden kostuums het heel mooi,
3e
Timo Callio als Lohengrin.
zü het dat het toneelbeeld af en toe
nogal duister is. Alles speelt zich, als
in een droom, af achter een scherm
van gaas. Daarop worden tussen de
bedrijven en tableaux in telkens re-
produkties van oude gobelins gepro
jecteerd. Hendrik Diels, groot
Vlaams Wagnerdirigent hy schat
zelf tenminste honderd keer Lohen
grin en kunstcriticus had het
laatste woord: een requiem in tech
nicolor. En zo was het ook wel, me
de omdat de bewegingen van koren
en figuratie nogal statisch zijn. Men
heeft het allemaal maar op de koop
toe genomen omdat men een voor
treffelijke voorstelling kon beleven.
André Vandernoot, voor ons niet al
tijd een dirigent, die de gave van de
synthese bezit, heeft deze keer zich
zelf overtroffen. Zijn leiding stond op;
een aanzienlijk hoger peil dan an
ders. Zelfs de nogal eens wat triviaal
aandoende gedeelten van Wagner's
werk heeft hij door een uiterst zorg
vuldige en genuanceerde uitvoering
klank en kleur doen geven. De be
zetting van de grote rollen is uitste
kend. Catarina Ligendza mag dan
niet door een blufferige impresario
„La grande Ligendza" worden ge
noemd, zij heeft toch een prachtige
volle sopraan, die haar voor Wag-
nerzangeres geknipt maakt. Om
daarbij nog niet te spreken van haar
wel zeer Noordgermaanse vormen.
Timo Callio heeft van de Lohen-
grinfiguur een kerel weten te maken
en zelfs in een solo als „Nun sei be
dankt, mein lieber Schwan," toch
wel geen hoogtepunt van operamu
ziek, heeft hij eerlijke ontroeringen
gelegd. Van de overige bezetting
heeft ons dan de Ortrud van Isabell
Strauss erg geboeid door haar na
tuurlijk acteren en door haar bewo
gen zingen van haar partij. Lohen
grin blijft een opera, die afgestoft en
opgewreven door de regie en goed
uitgevoerd nog altijd de moeite
loont. Dat heeft de Munt dan weer
eens bewezen.
Een goed half dozijn passeert dan
nog eens gelijktijdig of successieve
lijk de revue en het kern-end oog van
de held. om dat „ewig weibliche" in
haar verschillende, positieve en ne
gatieve aspecten te demonstre
ren door middel van een confron
tatie met een blonde maagd die toch
geenszins op het mondje is gevallen,
een winkelmeisje dat zich met ba-
zar-romantiek heeft volgezogen, een
journaliste die je van het lijf moet
slaan, een Duitse kampeerster, die
hij op een landweg ontmoette, een
bepluimde revure-girl die met alles
er op en er aan en „er onder" zo
uit de hemel komt gedaald en waar
mee dan de hele avond gevuld wordt
alvorens de huwelijkskandidaat zijn
dagdromen ontknoopt en met een
vijfde, zesde of zevende schoonheid
de afspraak maakt de wittebroods
weken in een Schots plaats ie „zo
iets als Glenariff" te zullen door
brengen.
Marivaudage
Loodzwaar hoeft men aan „Gle
nariff" dus zeker niet te tillen en na
„Echappee belle", dat hy samen met
Raymond Bouteille schreef en waar
van de fantasie van een andere di
mensie was. had ik persoonlijk als
auteur wel iets meer van Garcin
verwacht. Het is boulevard-divertis
sement, een Marivaudage. die zich
somds wat al te duidelijk op de Pa
rijse snobsalon richt, maar die ook
weer niet van originaliteit in opzet
en uitwerking gespeend is. in zijn
vermenging van ingrediënten die
aan het toneel, de film en de operet
te werden ontleend. In het bewust
zijn of de veronderstelling dat
Franse komedianten toch niet kun
nen dansen of zingen in tegen
stelling tot hun Amerikaanse colle
ga's had Garcin hen die op
gave dus bespaard, om desalniette
min een zoveelste worp naar een mu
sical te willen doen. En inderdaad
wordt „Glenariff" dan ook voor een
een stuk geschreven, waarin htf
ruim deel door de voortreffelijke
muzikale pastiches van Olivier
Despax gestuwd en gedragen. Maar
bovenal heeft Henri Garcin in
samenwerking met Daniéle Lord die
als mede-auteur vermeld wordt
(Vervolg van pagina 1)
DEN HAAG (GPD) Dr. Van j
Dijk vond de keuze van Maastricht
overigens een politieke keuze. Hij wil
de zich niet tegen de beslissing ver- j
zetten, maar zag er de eerste tien
jaar niets van komen, omdat de we
tenschappelijke bemanning van een
dergelijke nieuwe faculteit, zoals ook
bij de vestiging van de zevende fa
culteit in Rotterdam is gebleken,
uiterst moeilijk, zo niet onmogelijk
wordt.
De liberaal zag daarom meer in de
uitbreiding van de affiliatieregelin-
gen, die voorzien in samenwerking
tussen universiteiten en ziekenhui
zen elders, waarvan Twente gebruik
wil maken. Op die manier kunnen er
volgens hem nog wel 600 co-assisten
ten worden geplaatst Ook aan de
Vrije Universiteit in Brussel Is vol
gens de liberaal nog wel plaats.
Naar de mening van dir. Van Dijk,
die daarin de steun kreeg van drs.
Dijkstra (D'66), had de keuze op
Twente moeten vallen, omdat daar
mee een unieke kans zou zijn benut
om het medisch wetenschappelijk on
derwijs te integreren in het technisch
hoger onderwijs. Ook drs. Tilanus
<CHU> had het logischer gevonden
als Maastricht een juridische of li
teraire faculeit had gekregen.
Prof. Diepenhorst ARP> vond dat
de voorkeur van de minister te een
zijdig is gebaseerd op de nodig ge
dachte spreiding van het weten
schappelijk onderwijs, een argument
dat dr. Ter Woorst, die namens de
meerderheid der KVP-fractie sprak,
juist heel acceptabel vond. De KVP'er
verdedigde de regeringsbeslissing dan
ook krachtig.
Dat deed ook dr. Tans 'PvdA), die
meende dat met de beslissing van de
regering het grootste spreidingseffect
wordt bereikt, terwijl ook de regiona
lisatie van de gezondheidszorg, waar
van zijn fractie voorstander is, ge
diend is. Dr Tans zei dat Maastricht
door haar ligging bovendien boeiende
perspectieven kan bieden voor geheel
eigen en nieuwe ontwikkelingen in
het wetenschappelijk onderwijs
Met de ontwikkeling van een Lim
burgse universiteit zal de capaciteits
verdubbeling van het medisch hoger
onderwijs, dat in 1980 moet zijn be
reikt. niet worden gehaald Daarom
vond hij het verantwoord ook in
Twente en Brabant tot de opzet van
stichtingen voor klinisch hoger on
derwijs te komen, die tot universitei
ten kunnen uitgroeien Ook PSP en
CPN spraken zich uit voor Maas
tricht. De heer Jongeling daarente
gen voor Twente. Minister Veringa
antwoordt woensdag.
OEN HAAG
ROTTERDAM
LEIDEN
HAARLEM
AMERSFOORT
BREDA
TILBURG
UTRECHT
S. Vestdijk: Het verboden baccha
naal, De Bezige Bij 'Amsterdam».
Of dit nieuwe boek van Vestdijk
behoort tot ten van de vijf soorten,
waarin hij, naar hij zelf eens gezegd
heeft, zijn romans kan verdelen, is
lang niet zeker. Het is geen autobio
grafie, half-autobiografie, geen his
torische, geen fantastische en ook
geen psychologische roman. Ik zou
willen beweren dat we met „Het
verboden bacchanaal" te maken heb
ben met een zesde soort en wel met
de realistische roman. Want deze ro
man is een er haal, gewoon een ver
haal met de nadruk op de minder
plezierige eigenschappen en gewoon
ten van een groep Nederlandse bur
gers. Het werk bevat ook geen „es
sayistische e.ementen, rustige vertel
trant, stilistische doorwrochtheid,
stijlschoonheid, diep borende dialoog
weinig handeling, eigenschappen
die Vestdyk /.elf aangewezen heeft als
factoren van belang Het gaat zui
ver en alleen om een stel mensen,
him onbescnaafdheid, hun platheid
gezien onder het licht van de huis
kamerlamp van het realisme.
Aangezien het hoofdthema van de
roman is: burgers in feeststemming
aan een feestmaal, komt men on
willekeurig op de gedachte aan an
dere feestmalen in de recente litera
tuur, ie weten Gerard Walschaps
„Het Gastmaal" en Hugo Claus'
„Omtrent Deedee" Gemeen hebben
deze drie fpestmaalromans de af-
afkeer van de drie schrijvers die zij
nadrukkelijk demonstreren. Het is
hen er geen van drieën om te doen
zich nu eens aangenaam te wente
len in poep en braaksel men zie
De Sade zij bezigen deze kwalijk
riekende zaken alleen als middel en
nooit als doel. Het onderscheid tus
sen de drie feestmalen is ook dui
delijk. Bij Walschap hebben we kort
Literaire kroniek
door
Clara Eggink
gezegd te doen met zoiets als „de
dichter", althans met de mens van
hoger orde gevangen in en bevangen
door een gemeenschap die hem i;i
hun stomheid voor gek verklaart. Bij
Claus' roman heb ik gesproken over
eer manifestatie op de grens van
mystiek en masochisme, van een hels
carnaval en een aswoensdag. In deze
Een van de aantrekkelijkste
soorten hagedissen, die men in
een terrarium kan houden, is de
Afrikaanse gekko, die uitblinkt
door zijn kleuren en bijzondere
levendigheid. Deze soort is bij
zonder klein; hoe klein kan men
op deze foto zien links een vol-
ivassen. daarboven enige pasgebo
ren gekko's.
BLARICUM ANPi in de ouder
dom van 93 jaar is. na een langdurig
ziekbed, in Blaricum overléden de
nestor van de Gooise schilders. Ja
cob Dooijewaard. De overledene werd
12 augustus 1876 in Amsterdam gebo
ren. studeerde daar aan de Quelli-
nusschool. aan de Rijks-normaal
school en de Kunstnijverheidsschool.
Hij heeft in Nederland. Amerika en
Noorwegen gewerkt, waar hy ook
veel exposities heeft gehouden.
Mede op zijn advies schonk me
vrouw W. Singer de gemeente Laren
het Singermuseum. De overledene
was Officier in de Orde van Oranje-
Nassau en bezat diverse onderschei
dingen van Amerikaanse kunstaca
demies.
UTRECHT 'ANP) Vyf kunste
naarsorganisaties willen per 1 fe
bruari 1970 samengaan. De hoofdbe--
sturen van de Algemene Bond van
kunstenaars NVV de Bond van
Christelijke Kunstenaars in Neder
land 'CNV», de Nederlandse Be
roepsvereniging voor Muziek en Dra
matische Kunst, de Nederlandse Ka-
tholieke Bond v. Musici en Artiesten
NKVen het Orkesten verbond zul
len het fusievcorstel aan hun leden
ter goedkeuring voorleggen. De nieu
we organisatie, die ruim 2000 leden
zal tellen, wil toetreden tot het NVV
en tot de Federatie van Beroepsver
enigingen van Kunstenaars. De kwes
tie van aansluiting bij het NW zal
voor nader overleg worden voorge
legd aan het overlegorgaan van de
drie vakcentrale».
roman van Vestdijk vindt men der
gelijke achtergronden niet en daar
om is het dat ik van realisme spreek.
Het gaat hem werkelijk om die groep
van mensen en hun gedragingen.
Merkwaardig is en blijft het dat drio
auteurs van groot formaat zich ge
worpen hebben op bacchanaalachtige
maaltijden om te demonstreren wat
zij ervaren hebben.
„Het verboden bacchanaal" dan
voert mis het tafereel op van een
feestdag in het huU Van der Laan.
Vader is twvitig jaar chef bij een
firma in kantoorbehoeften en dat
moet gevierd worden. De heer Van
dei" Laan haalt zijn gasten van hek
station met de auto; de echtparen
Würdeman, Van Heesteren en Van
Leeuwen, oni zangrijk, goedlachs en
banaal. Er zou nog een gast komen,
de wat geheimzinnige «niet erg) Carl
Ftntener, een vrijgezel met eigenaar
digheden maar door allen beschouwd
en bewonderd als hun aanvoerder.
Hij heeft echter een telegram ge
stuurd om te zeggen dat hij ziek is,
hoewel hy later toch op komt dagen.
Het sohijnt dat gemeld groepje on
der leiding van Carl een soort sleu
telclubje vormt, maai- aangezien de
Van der Laans, door de vermeende
afwezigheid van Carl, de schilder
van het cadeauportret Lycklema a
Niieholt uitgentxiigd hebben, ver
zoekt de gastheer zijn gasten op weg
naar huis voor deze keer hun fat
soen te houden hetwelk enig protest
oplevert.
De beste nside information" be
treffende het doen en laten van'de
familie en ziin omgeving ontvangen
we van de oudste zoon Frans die met
een wat overhitte fantasie zoveel
mogelijk op de loer ligt, half en haif
in samenwerking met zyn jongere
broer Sybrandt die zich nog uitleef!
in erotisch opscheppen en afgezaag
de vieze moppen Onthullend is
voorts de beschrijving van de plaat
niet de eekhoorns boven het bed
van het dienstmeisje Corrie en haar
overpeinzingen over de heer Carl.
Eerst komt Van der Laans baaa met
zyn vrouw feliciteren. Diens toe
spraak met de Interrupties van Van
Heesteren bijgenaamd Kerrie-Kees
en verdere onderbrekingen, waaron
der de komst van Carl, hebben wo
helemaal aangehoord als op bladzij -
de 92 het klaterend handgeklap"
valt. Na een lang lang gesprek over
rare namen in de trant van TCr-
naayen, Nacktarsoh, Rystebil e.d.,
gaat men aan tafel alwaar onder het
E€schrans, gemors, gedrink en geloop
naar de wc de conversatie met on
voorstelbaar ouderwetse balanismen
bepaald geen beter peil bereikt. Een
telefoontje voor Van der Laan stoort
de pret en aan het einde krijgt het
echtpaar daar ruzie over aangezien
een boosaard er hem van op de hoog
te heeft gesteld dat zijn vrouw een
verhouding heeft met bovengemelde
schilder Mc rouw ontkent natuur
lijk en verwyt haar man dat het
hem in wezen niets zou kunnen sche
len en dat hij alleen maar bang is
dat er over zoiets geklets zal worden.
Een wat overbodig dispuut, want dat
we hier te maken hebben met een
ïe.selijk stel nuichelaars die wel elkaar
de hand boven het hoofd zouden
houden maar voor vreemde inmen
ging niets voelen, was ons al duide
lijk.
Allemaal zeer goed voorgedragen
natuurlijk, maar moest dit zesde soort
nu wel?
