Verkeer in
RANDSTAD
overspoelt alle
plannen
BUXI: In Enimeii primeur van nieuw middel van openbaar vervoer?
Rusland nodigt
Tsjechoslowaak.se
ijshockeyers uit
Kruising tussen
bus en taxi
ATERDAG 1 NOVEMBER 1969
LEIDSCH DAGBLAD
Er is geen oplossing in zicht Yoor de verkeersproblemen in de
Randstad-Holland. De wegenbouw blijft ondanks groot
scheepse projecten als de „ruit om Rotterdam" ver achter bij
ie toename van het verkeer. Als de huidige inzichten over de
financiering van de wegenbouw niet worden losgelaten, zal in
die toestand geen verandering komen.
Dat gevoel heeft ir. P. H. van Hel-
emond, hoofdinspecteur bijzondere
iiensten by Rijkswaterstaat, directie
wegen.
Ir. Van Hellemond is onder meer
jetrokken by de uitvoering van „De
ruit om Rotterdam", een gigantisch
ïomplex van wegen, viaducten, plei
nen, bruggen en tunnels, waarvan be-
angryke onderdelen al in gebruik
sijn genomen. In 1972 is het project.
3at rond 750 miljoen gulden kost, na
genoeg gereed. Nu al echter doen
sich by de Van Brienenoordbrug
§én van de twee oeververbindingen
van de ruit in de spitsuren grote
opstoppingen voor.
De 41 kilometer lange ruit om Rot
terdam bestaat op de Benelux-tunnel
na uit twee rijbanen van elk drie rij
stroken en heeft duidelijk een dub
bele functie. Ze is niet alleen de grote
route voor het doorgaande verkeer,
maar fungeert tevens als een soort
supeiTondweg voor het lokale ver
keer.
De totale oplossing voor alle ver
keersproblemen rond Rotterdam biedt
zy echter niet.
„Ons kruis is", aldus Ir. Van Hel
lemond, „dat wy moeten bouwen voor
de spitsuren. En dat is een onmoge
lijke opgave, Als iedereen tegelijk de
kerk uit wil. wordt het ook dringen.
Maar je zou toch al een heel stuk
verder zijn, wanneer het spitsuur zich
meer spreidde".
Op de Van Brienenoordbrug duurt
het ochtendspitsuur van half acht tot
half negen en het middagspitsuur
van vijf uur tot half zeven.
Aan topcapaciteit
De brug verwerkt op het ogenblik
per etmaal 59.000 voertuigen en zit
daarmee vrijwel aan zijn topcapaci
teit. die eigenlijk vrij laag is. Een nor
male weg van twee keer drie rijstro
ken kan gemakkelijk 100.000 auto's
per etmaal aan. De steile hellingen,
de weefbewegingen die gemaakt moe
ten worden en de openingsperioden
voor de scheepvaart beïnvloeden de
capaciteit van de brug zeer ongunstig
(ter vergelijking: de uit twee keer
twee rijstroken bestaande Maastunnel
verwerkt weliswaar met veel pijn
en moeite per dag 86.000 auto's. De
drukte in de Maastunnel is overigens
veel gelijkmatiger over de dag ver
deeld dan op de Van Brienenoord
brug)
In Rotterdam passeren dagelijks
206.400 voertuigen de Nieuwe Maas.
De twee niet tot de ruit behorende
oeververbindingen de Maastunnel en
de Willemsbrug nemen er in totaal
133.000 voor hun rekening, de Van
Brienenoordbrug en de Beneluxtun-
nel 71.600.
De Beneluxtunnel (een toltunnel -
het tarief voor een personenauto be
draagt één gulden) is één van Neder-1
lands opmerkelijkste voorbeelden van I
een niet-kloppende verkeersprognose.
In 1964 nog werd aangenomen dat de I
tunnel in 1970 per dag 57.000 voertui- j
gen zou verwerken. Het gaat er ech-1
ter op lijken, dat het er nog geen J
17.000 zullen zijn. Op het ogenblik
gaan er maar 12.600 auto's per dag
door.
De Beneluxtunnel zal in de toe
komst behalve van de ruit om Rot
terdam ook deel uitmaken van een
nieuwe autosnelweg (de Beneluxweg»
van Den Haag naar Roosendaal en
wordt dan zeker een stuk drukker. Er
zal geen sprake van zijn, dat van de
overcapaciteit straks nog veel over is.
Maar voorlopig is van de vier zij
den van de ruit de westelijke (met de
Beneluxtunnel) nog duidelijk „onder
belast") en de oostelijke (met de Van
Brienenoordbrug) eigenlijk al over
belast. De noordelijke en de zuidelijke
zijde (de noordelijke randweg en de
zuidelyke randweg) functioneren nog
maar voor een deel. Pas rond 1972 zal
blijken hoe groot hun rol is.
Kleinpolder plein
De ruit is rijk aan tot de verbeel
ding sprekende kunstwerken als de
Van Brienenoordbrug, de Benelux
tunnel en het één kilometer lange
viaduct door de Spaanse polder. Maar
ook het Kleinpolderplein wordt zeer
imposant. Op dit plein sluit rijksweg
13 (de overstelpend drukke weg naar
Den Haag» aan op het lokale Rotter
damse wegennet en links en rechts
op de noordelijke randweg. Om het
gigantische verkeersaanbod te ver
werken wordt het plein in vier lagen
uitgevoerd. Op 1 november is de eer
ste fly-over op het plein gereed ge
komen en kan het viaduct door de
Spaanse polder, dat tot dusver al
leen in oost-west-richting bereden
mag worden, ook voor het west-oost-
verkeer in gebruik worden gesteld.
Indrukwekkend is ook het verkeers
plein hi de vorm van een ster, dat bij
Pernis de zuidwestelyke hoek van de
ruit moet gaan vormen Ook de ster
Ls getekend in vier lagen. Waarschijn
lijk worden er voorlopig echter maar
drie uitgevoerd.
De verkeersdrukte op de „Ster van
Pernis" zal voor een belangrijk deel
afhangen van de toekomst van de
Zuidhollandse eilanden. Rotterdam
heeft met die eilanden grote haven
plannen .waar minister Schut op
grond van de tweede nota ruimtelyke
ordening echter niet aan wil. Maar
Rotterdam is er niet de stad naar om
het hoofd snel in de schoot te leggen. I
Het gemeentebstuur blijft ook nog
steeds vechten voor een container
haven op de noordelijke oever tussen
Hoek van Holland en Maassluis
Komt die haven er, dan zal dat
duidelijk van invloed zyn op de druk
te op het reeds voltooide Kethelplein
in de noordwestelijke hoek van de
ruit.
Dynamiek
De Randstad-Holland is voor weg- J
ontwerpers een probleemgebied. Niet
alleen om zijn dichte bebouwing en
zyn drassige bodem, maar vooral ook
om zyn dynamiek. In de rest van het
land ligt het wat gemakkelijker. Als
straks bijvoorbeeld de E 8 klaar is,
dan ligt er een weg. die Twente by
wyze van spreken eens en voor al
tijd uitstekend met West-Nederland
verbindt. Je hebt er haast geen om-j
kijken meer naar.
Over de Randstad-problematiek
zegt ir. Van Hellemond„Als de men
sen zeggen: We hebben geen zin
mèer om in die hoge flats te wonen:
we doeken dat groene hart van Hol
land maar eens op", dan wil dat zeg
gen dat er een enorme aanpassing
van het wegennet nodig is. Als ze zeg
gen: dat Westland daar maken we
grote havens van", dan heeft dat ook
voor ons consequenties".
Een probleem is. dat het voorberei-
den van een weg zo onnoemelijk veel
tyd kost. Je krijgt zittingen van een
Landbouwschap, je krijgt handteke
ningenacties. etc.. etc. en als het dan
eindelijk zover is. dat je beginnen
kunt, is je ontwerp vaak al weer ach
terhaald door nieuwe ontwikkelingen.
Je kunt het dan alleen nog maar zo n
beetje bijknutselen. Het voorbereiden
en bouwen van een weg in de Rand
stad-Holland kost zeker zeven jaar''.
De Randstad zal", aldus de heer
Van Hellemond, altyd een stad blij
ven van files en ronddolende auto
mobilisten, op zoek naar een parkeer
plaats". Hoe groot de rol van het
openbaar vervoer zal worden, hangt
volgens hem in de eerste plaats af
van de lengte van de files en de
ruimte op de parkeerplaatsen.
„De meeste mensen wachten liever
tien minuten in hun auto voor de
Van Brienenoordbrug dan tien minu
ten in regen en wind op de bus".
Luchtopname van het gigan
tische verdiepingswerk aan het
Kleinpolderplein in Rotterdam.
(Luchtfoto Artica-Press).
r
WENEN 'AP. De Tsjechoslo-
waakse ijshockeyploeg die verleden
jaar weigerde de hand te schudden
van de Sow jets die zy in Stockholm
op de wereldkampioenschappen twee
maal hadden verslagen hun over
winningen waren de indirecte aanlei
ding tot de „ijshockeyrevolte" in
Praag en andere Tsjechaslowaakse
steden is door de Sow jet-Unie uit
genodigd om deel te nemen aan een
internationaal toernooi in Moskou.
Dit toernooi zal duren van 1 tot 9
december en er zal aan worden deel
genomen door de Sowjets, Canadezen
Zweden. Finnen. Oostduitsers en ver
moedelijk dus ook door de Tsjecho-
slowaken.
In 1970 zullen de wereldkampioen
schappen ijshockey worden gehouden
in Canada.
kêthelplein
Foto rechts: Maquette-tekening van
het Kleinpolderplein. Rechtsboven de
uitgang naar Den Haag.
Links: Kaart van de ..ruit om Rot
terdam". Een project dat rond 750 mil
joen gaat kosten.
De nieuwe woonwijk Emmert/
Emmerhout, waar momenteel bij-
na 1200 van de geplande 3200 wo
ningen zijn gerealiseerdis vol
gens moderne stedebouwkundi-
ge opvattingen ontworpen op en-
kele kilometers afstand van het
centrum van Emmen.
Wat echter ontbreekt is openbaar
vervoer. In een brief aan de 270 ge
zinnen ln Emmerhout schrijft het
gemeentebestuur van Emmen dat het
geen eenvoudige zaak is een bus
dienst te openen, omdat er tegen
woordig zoveel gezinnen zijn met
eigen vervoermiddelen dat er voor
grote bussen al gauw onvoldoende
passagiers zyn.
De bewoners van Emmerhout is de
afgelopen dagen gevraagd een oor
deel te geven op de volgende situa
tie, die nog niet bestaat: „Tussen
Emmerhout en Emmen wordt een
geheel nieuw soort openbaar ver
voer gebruikt. Een comfortabel voer
tuig, waarmee op z'n hoogst twaalf
personen en veel bagage vervoerd
kunnen worden, rydt elk half uur
naar het N.S.-station op tijdstippen,
dat er aansluiting is op de vertrek
kende treinen".
„De route is zo gekozen dat men
hooguit drie minuten behoeft te lo
pen om in te stappen. Door telefo
nisch plaats te bespreken is het mo
gelijk dat de buxi nog dichter bij
huis komt. Er zijn geen vaste hal
ten, zodat men overal langs de
route door de hand op te steken kan
instappen. De rit naar Emmerhout
wordt gemaakt enkele minuten na
aankomst na de trein en een half
uur later. Men heeft altijd een zit
plaats. In het plan wordt gedacht
aan richtprijzen van f 1,30 en voor
kinderen van vier tot twaalf jaar
f 0.65".
De heer A. van Dyk uit Havelte,
directeur van de D.V.M. noemt de
buxi-dienst een verbeterde autobus
dienst. „Er wordt een overwegend
vaste route gereden, maar binnen
de woonwijk zelf zyn er voor de
chauffeur mogelijkheden om taxiser
vice te geven, zoals het naar de wo
ningen rijden en het uitladen van
koffers enz.".
Volgens de heer Van Dijk maakt
een complex van factoren het inte
ressant om juist in de nieuwe woon
wijk Emmerhout deze landelijke
proef te nemen. „In een moderne
wijk, zoals Emmerhout met momen
teel slechts vier wegen kan men
niet rijden met een ruim tien meter
lange bus".
Emmen is niet de enige plaats,
waar men in nieuwe wijken met
openbaar vervoersproblemen zit. In
veel plaatsen van gemiddelde groot
te komen nieuwe woonwijken tot
stand, waarbij de afstanden tot het
centrum langzamerhand te groot
worden om te lopen en te fietsen.
Voor een stadsbuslijn zijn deze
plaatsen vaak nog te klein. Maar
toch bestaat de behoefte aan open
baar vervoer. Het nemen van een
taxi kan een eenling zich niet per
mitteren en eigen vervoer heeft niet
iedereen voorhanden. De Stichting
centrum voor vervoersplannen heeft
daarom gezocht naar een combinatie
van de goede eigenschappen van de
taxi (aanpassing aan de persoonlyke
wensen van het land) en van de bus
(lage prijs).
Als de resultaten van de enquête
j zo zyn dat de D.V.M. besluit een
proef te nemen, dan zal er een voer
tuig worden ingezet dat voorzien zal
zijn van een mobilofooninstallatie.
Op deze wyze is het mogelyk dat
passagiers telefonisch op een bepaald
tijdstip plaatsruimte reserveren.
De buxi-dienst zal eventueel be
gin volgend jaar kunnen ingaan.
Aan het begin- en eindpunt houdt
men het voorlopig op het N.S.-sta
tion. Dit bleek in eerste aanleg de
voorkeur te verdienen boven een
route door de drukke hoofdstraat in
Emmen.
De dienst zal van maandag tot en
met vrydag worden gereden van ze
ven tot elf uur en op zaterdagen,
zondagen en feestdagen van negen
tot twaalf uur.
Tips voor de gezondheid
or
aar
kepan op het
zet.zorg er dan voor
dat de steel met naar
voren uitsteekt Wanneer
altijd had gedaan zouden
duizenden verbrandmgsgevallen min-
der te behandelen hebben gek
^ekregen^
