DDTgevaar voor mens en dier Wees wijzer: betaal die aanmaning niet Sluipende vergiftenwinnen terrein De onmacht van de vooruitstrevenden REVOLUTIE EN VREDE DOOR BRAM LEEUWEN GOUD v. d. Water ZATERDAG 1 NOVEMBER 1969 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 7 LEIDSCH DAGBLAD Vietnam" is zo langzamerhand een nachtmerrie en ook een slagwoord geworden. In Ame rika, maar ook in de rest van de westelijke wereld. Niet alleen het conflict op zichzelf, dat daar is en wordt uitgevochten is al ontelbare malen belicht. Maar een complex van zaken die ook maar in de verte met „Vietnam" te maken hebben, er een zeker verband mee tonen, wordt in alle toonaarden geanalyseerd. Want de strijd in Vietnam is op de een of andere manier de jaren zestig van de twintigste eeuw gaan beheer sen, zij heeft geleid tot volstrket nieuwe ontwikkelingen in het politie ke denken, tot een opstand van een generatie in Amerika, die zich over een groot deel van de wereld heeft gespreid. Zonder Vietnam zyn verschijnse len als de ook bij ons ingeburgerde „teach-in" ondenkbaar. Misschien lag het allemaal wel in de lijn der ontwikkeling, maar „Vietnam" heeft tal van ontwikkelingen versneld en tal van reputaties van personen, groepen en generaties mede ontluis terd. En dat geldt net zozeer ons land als gebieden van Oost-Europa, die we tien jaar geleden nog aan duiden met die landen achter het IJzeren Gordijn. Die impuls van Vietnam valt ook te bespeuren achter een bundeltje essays uitgekomen onder de ti tel „Wereldvrede en Revolutie", Po li tiek-theologische analyses. Samen- Een hoofdman van een stam kannibalen heeft de leden van zijn stam verboden in het vervolg nog Amerikanen te con sumeren, omdat ze te veel DDT bevatten Het is zo op het oog een wat simpel en nietszeggend grapje, maar wie even verder doordenkt, beseft dat daarmee een groot probleem voor de mensheid is aangesneden: de ver giftiging van ons voedsel door insectendodende middelen (insecticiden). Het is een probleem waarover de geleerden zich op het ogenblik het hoofd breken, zonder het verlossen de woord te kunnen spreken. het er over eens dat er dringend rceuwe soorten nodig zijn! De oud-directeur van do Planten kundige Dienst, dr. C. J. Brièr heeft onlangs een ernstige waarschuwing uitgesproken aan het adres van che mische fabrieken, die bezig zijn nog zwaardere vergiften samen te stel- V. DDT heeft de wereld in het ver leden uitstekende diensten bewezen, maar datzelfde DDT zou ook wel eens de ondergang van de mensheid ten gevolge kunnen hebben. Tenmin steller is de Duitse hoogleraar in de sie wanneer de landbouwers ook de kerkgeschiedenis Hans Eckehard komende jaren doorgaan steeds Bahr. Hij houdt zich vooral bezig zwaardere landbouwvergiften uit te met wat hij zelf de politieke theolo- strooien over fruitbomen, gewassen gie noemt, een theologie van nu. die volledig doordrenkt is van het poli tieke denken van nu. misschien wel en kweekbakken DDT en ander insecticiden hebben een zekere waarde. Dat zal zelfs de meer politiek dan theologie is. Dat 1 beste bioloog in ons land niet kun- blijkt ook wel als men de verdere es sayisten en hun onderwerpen uit de- ee groep analyses bekijkt. Sven Papcke. socioloog, schrijft over wereldrevolutie als vrede. Het is een wat wild. maar bepaald niet on scherpzinnig stuk. Papcke gaat eerst de doelstellingen van de Omwente ling van af de Franse Revolutie van 1789 tot Vietnam toe na. Hij be schrijft revolutionaire middelen en is op zijn best als hy in een kort hoofdstuk aantoont, hoe de door vele vooral in Europa als revolutionair beschouwde president John F. Ken nedy toch gevangen werd in Ameri kaanse tradities die met name in ontwikkelingslanden als zinloos wor den ervaren. Papcke schrijft hoe Amerika steeds weer in de Derde We reld de status quo heeft ge handhaafd. Hij bericht Kennedy van naïviteit als hij zegt dat het grote voordeel der Amerikanen is aan de kant van de vrijheid te staan. Pap cke vindt een merkwaardig onver- Niet missen DDT is sinds tientallen jaren het middel bij uitstek om insecten te vernietigen, en de landbouwer van dir ogenblik zou zijn chemische landbouwvergiften geen ogenblik kunnen missen. Het onkruid zou de planten binnen de kortst mogelijke tijd overwoekeren en de schaarse p.antjes, die de strijd tegen het on kruid zouden overwinnen, werden oamiddelijk opgevreten door de dui- motten bit de Amerikanen om zich zenden insecten. Spuiten dus met in- ook andere verwerkelijkingen van de serticiden en landbouwvergiften en vrijheid te kunnen voorstellen 1»'» zo veel en giftig mogelijk, want en hier citeer ik Papcke. ..vrü- j Maar de medaille voor de grote beid bluft voor meer dan 80 procent "Pbrengsten van land- en tuinbouw- van de mensheid een hol er. daar- gebieden^heett ook em keerüjde door politiek zinloos voorbeeld, wan nen ontkennen. Bij de bestrijding van de malaria heeft dit chemische preparaat ons onschatbare diensten bewezen en ook onmiddellijk na de oorlogsjaren, toen velen lange tijd onder de armoedigste omstandighe den hadden geleefd, was de bus DDT een uitkomst om zich te ontdoen van het ongedierte, dat de gelegenheid had gekregen tienduizenden mensen te besmetten en daarmee verdere uitbreiding van de vlektyfus te voor komen. delen. Voor de derde maal binnen een periode van drie jaar is er een ernstige sterfte onder de roofvogels en uilen geweest. Maar tot een defi nitief verbod voor het gebruik van deze dodelijke vergiften heeft de mi nister van Landbouw Lardinois het nog niet kunnen brengen. Gifspuiterij neer die vrijheid niet voor funda mentele herziening van de politieke en structurele verhoudingen in de Derde Wereld strijdt". Bahr zelf schreef Vrede zonder Revolutie? Hij wijst op het scepti cisme over en weer ten aanzien van eikaars systemen, waardoor nog steeds een gevaarlijke alles-of-niets houding bestaat in beide kampen. Of zo men wil alle drie de kampen als ik China meereken en dat mag toch waarachtig wel. En, als ik hem mag citeren, al weer met als aanleiding Vietnam: „Tegenwoordig moeten we van de harde gedachte doordrongen raken, dat de vrede desnoods ook tegen eigen vrienden verdedigd moet worden. Want vrede en zelfbeschik king zyn ondeelbare rechten en geen napalmbom is gerechtvaardigd door het simpele feit dat die door een van de bondgenoten geworpen werd." Verder om even de politieke theo loog aan het woord te laten: „Tegen woordig ligt het vermoeden voor de hand dat de praktijk van de Ameri kaanse buitenlandse politiek vooral ten gevolge van een vroeg-puriteinse mentaliteit zich zo hardnekkig tegen Iedere verandering verzet. De metho de van het „search and destroly". duivels uitbannen met bulldozers in staat is een deel van de vervuiling een zwarte. Wat gebeurt er bijvoor beeld met de restanten dodelijke landbouwvergiften, die via de akkers in de sloten en kanalen terecht ko men? Ze zetten daar hun vernieti gende werking van het biologische waterleven voort. Uitsterven Micro-organismen in het water kunnen de concentratie van het gif niet weerstaan en sterven langzaam uit. De vis krijgt het ook zwaar te verduren. Niet alleen wordt de voed selvoorraad steeds kleiner, maar d° producenten van de zo noodzakelijke zuurstof in het water laten ook al gauw versteK gaan met het gevolg zuurstofarm water en massale vis sterfte. De dode dieren in het water gaan tot ontbinding over en by dat „Ver- J teringsproces" wordt opnieuw de toch al schaarse hoeveelheid zuur stof uit het water gehaald. Daarmee is een proces in werking gesteld dat als uiteindelijk resultaat heeft een j sloot, die tot- in de wijde omtrek j stank verspreidt en water bevat dat i zwart van kleur is. Geen biologisch leven, dat het in dit water uit houdt. Nu heeft water enkele goede eigen schappen en één daarvan is. dat het Wat de „gifspm... j" uiteindelijk voor gevolgen zal hebben op het bio logisch milieu is op het ogenblik nog n;et met tien computers te voorspel len, maar biologen zien de toekomst heel donker in. Zij hebben aange toond. dat bepaalde schadelijke in secten door een aantal „gelukkige" factoren vergiftiging overleven. Het nageslacht kan het werk voortzetten ook met verg-fspuitingen want de insecten blijken immuum te zijn geworden voor het vergif. De Vogels en andere insecten die eens een „grote opruinv'ng" h-elden onder de schadelijke insecten zijn door de landbouwvergiften flink uit- g°dund of volledig verdwenen, zodat de schadelijke insecten ook hier vrij spel hebben gekregen. Tenzii. de boeren nog zwaardere vergiften gaan gebruiken. En dat ge beurt vrijwel elk jaar. Eind septem ber hebben in Rome deskundigen on der auspic-'ën van de Voedsel- en landbouworganisatie van de VN 'FAO) gesproken over dit probleem. Zij kwamen tot de conclusie dat de wereld dreigt een tekort te krijgen aan insecticiden d:e bij d landbouw kunnen worden gebruikt. Men was len. Gebruik van zwaardere vergiften maakt de zaak alleen maar erger, want het gunstige resultaat is maar tijdelijk. Immuniteit Het spuiten heeft geen zin want binnen korte tijd zijn de schadelijke insecten weer immuun geworden en staat men voor hetzelfde probleem Bovendien begint het gif nu reeds dermate grote concentraties te krij gen, dat het ook voor de mens ge vaar gaat opleveren. „De mens kan optreden tegen de natuur als een terrorist, hij is zelfs in staat de na tuur met één klap volledig te ver- irctigen. Maar we vergeten daarbij, dat we zelf ook een deel van de na tuur zijn en op die manier de wortels afkappen, waaruit wij levenskracht putten". Het grote gevaar schuilt na melijk in de nawerking van de che mische stoffen. Tot die gevaarlijke stoffen behoort ook de DDT. Het wereldgebruik van DDT bedroeg vorig jaar 300.000 ton, waarvan vijftien procent werd ge bruikt voor medische doeleinden, bij voorbeeld de bestrijding van malaria. DDT dringt via de plantenwereld door in het dierlijk en menselijk or ganisme. Steeds toenemende hoe veelheden worden via voedsel, water en lucht in ons lichaam opgenomen en daarna opgeslagen in onze vet- weefsels. De DDT voelt zich daar bijzonder eoed thuis. DDT blijkt zich ook over grote af standen te kunnen verplaatsen: zelfs in vetweefsels van robben op de Noordpool die duizenden kilometers van de bewoonde wereld leven en nooit in aanraking zijn gekomen met de mens. werden sporen van DDT aangetroffen. Ook in het Wadden vogel sterk en verbruikt een groot sectenverdelgende middelen te koop deel van zijn vet. Bij dat proces in ons land en in het overgrote deel komt de opgeslagen DDT vrij. Het zitten zeer gevaarlijke stoffen. Wie dier, dat al ernstig verzwakt is, kan de aanslag van de insecticiden niet meer verdragen. Er zijn vogels ge signaleerd die na het uitkomen van de jongen wegvlogen maar dodelijk vergiftigd door de insecticiden neer stortten en korte tijd later stierven. Er zijn meer frappante voorbeel den te noemen van de gevaren die dreigen bij de toepassing van DDT. In Australië zyn strenge voorschrif- de voorschriften eens nauwkeurig leest bemerkt in negen van de tien g.-vallen, dat de producent geen en kele verantwoording neemt voor even tuele schadelijke gevolgen. Het is overigens niet alleen de DDT die gevaar voor mens en dier oplevert- Oud-directeur van de Plan tenkundige Dienst dr. C. J. Briër weet te vertellen, dat ook stoffen als dimetan, lindaan, ziram en zwavel ten voor melk in blikjes: ze mogen behoren tot die stabiele stoffen, die slechts een minimaal percentage aan ook na jaren hun nu nog nauwelijks bekende gevaarlijke werking blijven behoudenDr. Brièr heeft ook ge waarschuwd voor het feit. dat. een enkel vergift misschien geen direct aanwijsbaar gevaar voor de mens op levert. maar een combinatie van en- DDT bevatten anders worden ze af gekeurd. Maar terwijl de blikjes- melk aan sterke voorschriften is ge- e°bied sterven vogels door overmatige bonden blijkt, dat de voeding van hoeveelheden insecticiden. Australische moeders al veel meer DDT bevat dan de voorgeschreven Eidereentl maxima voor de blikjes. En dan ver- krle stoffen levensgevaarlijk kan zijn. Tr geten we even het feit. dat de moe- I Dr- J W. Tesch, voorzitter van de Vooral de eidereend is daar het der tijdens de groei al DDT naar het Gezondheidsorganisatie TNO in Den slachtoffer geworden. In het voedsel cn geboren kind overbrengt. Haag heeft gezegd dat men met de van deze vogel bevinden z.ch flinke Medischf onderzoekingen hebben chemische vergiften het kritieke punt aangetoond dat teveel DDT voor de genaderd. Misschien zyn we het al gepasseerd. Hij heeft al herhaalde lijk gepleit voor een actief optreden Frof. dr. D. J. Kuenen, hoogleraar in de algemene dierkunde te Leiden is bijzonder verbaasd over het feit, dat nog steeds geen internationaal verbod voor het gebruik van DDT is uitgevaardigd. Algemeen bekend ls dat de gevolgen zeer gevaarlijk kun nen zijn, maar men gaat rustig door. percentages landbouwvergiften. Om- dat het dier tijdens de broedtijd nau- T x welukszyn nest verlaat vermagert de ka" Jt lyk dat DDT kankerverwekkend is. Ontsnappingsclausule Een eerste stap in de goede rich ting is het verbod van DDT voor huishoudelijk gebruik, maar er is een minder fraaie „ontsnappingsclausu le" aan toegevoegd: de fabrikanten mogen hun resterende voorraden op maken. En wie controleert dat niet ap diverse plaatsen nieuwe voorraden DDT worden vervaardigd? Want de vraag is nog steeds groot. In tientallen verpakkingen zijn in- al die praktijken stammen uit de tijd van de brandstapels en het gods dienstig sektarisme De politicoloog Dieter Senghaas schrijft in deze bundel een bijzonder problematisch stuk over afschrik king en bewapening. Wat rommeli ger dan Papcke en Bahr, maar mo gelijkheden gevend voor discussies.. Bahr en Hams Jtirgen Benedict, al weer een duidelijk politiek geïnspi reerde theoloog, schreven samen nog een artikel over de filosoof van de Amerikaanse jeugd uit de jaren zes tig, Herbert Marcuse. Dit korte bestekte leent zich na tuurlijk slechts voor een meer dan vluchtig aanstippen van dit boek: het is geen gemakkelijke kost. Het is ook niet allemaal even wijs wat er in staat. Maar er valt wel over te praten. Daarom vooral is het een boek van deze tijd. Een praat- en discussieboek. j r s zelf af te breken, het zogenaamd zelfreinigend effect, maai* wanneer de verontreiniging zo ingrijpend is geweest, is er weinig meer aan te doen. Het zou fabelachtige bedragen kosten om dermate vervuild water weer in goede „conditie" te brengen. Geiietisrli ADVERTENTIE Juwelier - horloger Haarlemmerstraat 181 DEN HAAG <GPD) Veertien honderd Nederlanders hebben in de afgelopen weken een aanmaning tot betaling in hun brievenbus gekre gen van het in Gent 'België) geves tigde juridische kantoor Wijs en Jos- mar. Het bureau eist van de gea dresseerden zestig gulden wegens „contractbreuk". Wie zyn die veertienhonderd van wie Wijs en Josmar in totaal de mooie som van vierentachtigdui- Geleerden hebben de laatste tyd I zend gulden wil innen? Het zijn reeds vaak waarschuwend de vinger 1 mensen die ooit eens hun hante- opgeheven en sterk gepleit voor het kening hebben gezet onder een lid- zoeken naar nieuwe mogelijkheden maatschapscontract van de Europa deze firma gesloten colportagecon- tract by de Europaclub geannuleerd hebben gekregen. Via het Belgische bureau Wys en Josmar eist Anko vijftig gulden schadeloosstelling voor deze annulering want Anko heeft door provisie verloren bij de Europa meer over de Europa club, maar van ..de grootste boekenclub van Euro- De colportagefirma Anko NV is tegen de „sluipende vergiften", maar tot nu toe lijkt het aan dovemans oren gezegd. Misschien wordt de mens over vijf tig jaar in eens voor een voldongen Insecten worden langzaam immuun voor insectendodende middelen. feit geplaatst. De mens-van-vandaag leeft pas vijfentwintig Jaar in een „biosfeer" vol met verraderlijke ver giften. Maar hoe zal het straks uit werken op de mens, die vanaf zijn geboorte steeds opnieuw chemische sloffen heeft moeten inademen en opeten? Het zijn nu nog vraagtekens, al staat wel vast dat we in de toekomst voor grote problemen geplaatst zul len worden. Elk initiatief, dat uit eindelijk en liefst op korte termijn tot een internat.ionaal verbod zal leiden is dan ook toe te juichen. Staatssecretaris Kruisinga heeft de kat de bel aangebonden op het con gres van de Wereldgezondheidsorga nisatie in New York. Hij heeft er bij de directeur van de WHO 'World Health Organisation) op aan ge drongen samen met de voedsel- en landbouworganisatie te bekijken of er methoden ontwikkeld kunnen wor den om de voor de milieuhygiëne schadeliike landbouwchemicaliën zo als DDT te vervangen door andere. Het. is te hopen dat spoedig een op lossing wordt gevonden. We zouden allemaal wel weer eens een kropje sla willen proeven zonder DDT. Dc voorzitter van de Politieke ten doen. De A.R.-radikaal Albeda. Party Radikalen. mr. Erik Jurgens. die de bijeenkomst presideerde, liet heeft vandaag op een studieconferen- blUken dat hij meer dan genoeg heeft tie van zyn party in Venlo nog eens van het maken van politieke pro getuigenis afgelegd van zyn geloof in gramma's. Dat is begrijpelijk als het Progressieve Akkoord. De vraag i men bedenkt dat de schetsen en wie met wie gaat samenwerken in de blauwdrukken op het ogenblik bij el- politiek wordt volgens Jurgens de ke zich respecterende party bij tien toetssteen die de geesten tot schei- tallen de deur uitrollen, ding zal brengen. Jurgens is en Maar wat dan? Hoe schudt Je het blyft optimist. progressieve deel der natie, dat zich HU sluit de ogen voor de werk*- ■ThoiTden''„Tï, KhU?t te houden in de kleurloosheid van de lijkheid van de dag: de onmacht van 1 -hrint^mir® het progressieve deel der natie om WerSX h^ft tot elkaar te komen en rich in slag- ™?P hifft nog efn "u' orde op te stellen tegenover de ehns- °°rd op' Er werd wnensttamvond telijke concentratie, die tegen de verdrukking in geleidelijk meer vorm krijgt. De anti-revolutionairen zetten volgende week zaterdag een nieuwe stap in die richting, CHU en KVP volgen later in november. IVan die onmacht der vooruitstre- niet anders dan via een omweg te venden waren eerder in de week het vinden. In de aanmaningen van het Belgische incassobureau staat wel tiental heren, dat samen de werk groep PAK vormt, kennelijk meer op. Er werd woensdagavond wat gefilosofeerd over kaders, waar in alle vooruitstrevenden elkaar zou den moeten kunnen vinden en over richtlijnen die zouden moeten dienen als breekijzers om in de huidige po litieke verhoudingen te zetten. Vage termen waaraan geen inhoud werd gegeven. Maar misschien komt dat nog, al ziet het er niet naar uit, dat tien vrijblijvend pratende heren de uw. vciivicii uij ue cuiupa- oeigiscne incassoDureau staat wel KcuneujK meer DOijtieke samenwerk-w trover Vri, club plus een tientje „bureel- en het oude adres Tussenmeer 92 te Am- doordrongen. Wat mistroostig waren Ho__ andere kosten" voor het innings- sterdam, maar de telefoon van dit z*i woensdagavond bijeen. p u ets voor voe" bureau. kantoor wordt opgenomen door een Hoewel uitgebreid met twee kers- Een dringend advies aan iedereen assurantie-kantoor. Anko NV blijkt verse KVP-ers. wekte de werkgroep Het ïykt dan ook niet erg waar- niet de indruk nog veel heil in eigen schijniyk dat bU de kamerverklezin- bezigheden te zien. De kater van het gen van 1971 de christelijke concen- PSP-congres, dat het PAK afwees, tratle bevochten zal worden door werkte nog en de fut was er duidelijk een Progressief Akkoord. Tenminste die zo'n brief heeft ontvangen: be- nog slechts uit een man te bestaan: taal in geen geval. Betaal geen cent. directeur Koeman, wonende in Zun- Anko NV heeft niets van u te vorde- dert (N.B.i. Bredaseweg 24, tel. ren en Wys en Josmar kan niets 01696—3515. maar dan ook niets tegen u begin- voor onkruid- en insectenbestrijding. j club voor boeken en grammofoon- nen. Hebt u intussen reeds betaald De heer Koeman „Ik zat finan- In Wageningen worden op dit ogen- platen NV bij een colporteur, natuur- vraag dan terugbetaling van uw zes- cieel aan de grond. Toen kreeg ik blik al proeven genomen met zo-lyk. i tig gulden bij de Europaclub NV. van de Europaclub de door ons afge- genaamde „genetische bestrijdings- 1 Toen die mensen, meestal omdat Strijkviertel 83. De Meern <U.), lukt sloten contracten terug. Maar voor middelen". dc colporteurs hun valse verhalen dit niet, laat het dan even de krant my was niet bewezen dat dat allemaal dat biedt geen basis voor een pro- dooi op de~democraten zich^bil^het Het grote gevaar van de chemische 0p de mouw hadden gespeld, by de weten annuleringen waren wegens mislei- gressieve concentratie met enig PAK aan te sluiten. Want D'66 neemt Europaclub protesteerden, hoorden De Europaclub zegt geschrokken dende werving. Als er door fouten kans op succes. een sleutelpositie in, die beslissend uit. Het zit de heren dan ook niet mee. Eerst liet D'66 het afweten, nu weer de PSP. De werkgroep heeft nu nog slechts niet zolang D'66 niet naar de rode kant kleur bekent en daar ziet het vooralsnog niet naar uit. Mr. Jurgens deed vandaag ln Ven- de steun van PvdA en PPR, maar lo nog eens een hartstochtelijk plei- bestrijdingsmiddelen, die op het ogenblik gebruikt worden is name lijk dat het niet alleen de schade lijke insecten doodt, maor ook de dieren die juist de „opruimers" in de natuur zijn. Medewerkers van het Instituut voor Veterinaire Farmacologie en Toxi- kerhe,d zeggen dat hu er aan ontsnapt cologte van de Ryksumvemteit m ,s Het doet er we,k ul het f m artikel het gaat. ol het nu een onderzoek* ver- >*f ™"d E rirht. ZU onderzochten een aantal d',geval bUjktH dat de Eu™pa" willekeurig verzamelde dode roofvo- plub„ Nv °nlangs de, "menwerking gels en uilen afkomstig uit.aUe de- h«[t verbroken met drie van de len van ons land. vier colportagefirma s die voor haar Uit het. onderzoek bleek dat zestig wei-ving onder het publiek deden, procent van de vogels was omgeko- j ^en van ^rma s namelijk Anko men. hetzij door het insecticide diel- 1 NV. is niet tevreden over de finan- dun. hetzij door een dodelijke kwik- ciële afwikkeling by het verbreken verbinding. Zowel kwikverbindingen van die verbintenis, als dieldrin worden gebruikt als zo- Daarom is Anko nu degenen te lijf naamde zaaizaadontsmettingsmid- 1 gegaan, die in het verleden een via zy lange tijd niets meer. Zij kregen te zijn van de aanmaningen-actie van de Europaclub zelf was geannu- Het ls opvallend hoe weinig dat geen catalogus, geen boeken of pla- van haar vroegere wervingsfirma leerd. Zou ik natuurlijk wel recht PAK-overleg op landelijk niveau tot ten. geen rekeningen. Anko. De Europaclub wil. na het hebben op myn provisie. Ik dacht, nu toe eigenlijk heeft opgeleverd. De Zij herademden. Maar wie ooit zyn rumoer dat er tot een jaar geleden als ik die mensen aanschrijf, hoor heren praten nu al bijna een jaar handtekening heeft gezet onder een is geweest rondom de praktijken van ik wel van ze hoe het zit", colportagecontract. kan nooit met ze- namens haar werkende colporteurs. Weet meneer Koeman dan niet is voor de vraag of de politieke ver houdingen zich ooit willen wijzigen of niet. In feite was het PAK al ter zie le toen D'66 besloot er niet niets liever dan rust. Kropveld zegt directie-assistent mr. F.C.M. Drost: „Wij hebben ook en kele klachten gekregen. Wy hebben intussen Anko en het bureau Wijs gedreigd als ze zouden doorgaan met het uitsturen van aanmaningen. Als Anko nog één brief uitstuurt, gaat hy voor de bijl". Mr. Drost denkt dat Anko er Wijs en Josmar de verzending van aanmaningen direct staakten, toen zy hen begin oktober met een proces dreigde. Maar Anko was slimmer" men sprak in de aanmaningen niet dat hy alleen maar op dreigende toon geld eist en helemaal niet om inlichtingen vraagt? Koeman: „Ach, kyk, daar ben ik niet zo in thuis, hoe je dat moet doen. Heeft meneer Koeman met zijn actie dan geen geld geïnd? Koeman „Natuurlijk zijn er men sen die zeggen: Nou ja, ik betaal het wel. Zoals ik zei, ik zat aan de grond en de aanmaningen hebben my tot dusver en aan geld en aan verklaringen toch wel wat opgele verd". met elkaar, maar alles wat tot dus- mee te doen Jurgens waarschuwde ver is bereikt, is een oranje boekje D'66 dat een geïsoleerde opstelling met fraai geschreven proza dat de zal leiden tot vervreemding van de richting aangeeft waarin men denkt. democraten met hun potentiële geest- Aanvankelijk zouden op basis van j verwanten. Die vervreemding ls in die proza een aantal sub-werkgroe- de kamer al zichtbaar. De relaties pen het materiaal aandragen voor een nieuw program, dat zou kunnen dienen als tegenwicht voor de stuk ken die de drie christelijke partijen op tafel hebben gebracht. Dat schijnt inmiddels ook wel ge- zUn duidelijk verkoeld en Den Uyl neemt niet meer de moeite Van Mierlo om steun te vragen voor zijn oppositionele moties. Het is de de mocraten kennelijk een zorg. Hun enige doel schijnt vooralsnog te zijn beurd te zijn, want het materiaal lag zo goed mogelijk de verkiezingen woensdagavond op tafel. Er werd van 1971 te halen zonder zich al te wat schuins gekeken en al gauw kwam het hoge woord er uit: we we ten eigenlijk niet wat we «r mee moe zeer naar links of rechts te compro mitteren. R. W. Helding»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1969 | | pagina 7