lOost-Europa bereidt zich
Jvoor op veiligheidsgesprek
Mafia loert op
Britse casino's
Legerterreur
op Sumatra
Palestijnen
willen praten
AARDBEVING
I'iDOOR PROEF
■'\imet
kernbom
Kerkelijke waarschuwing
Arafat in Cairo
m
Giftige
kogels
VS-leger
Zware straf
ioor „bommen
werpers" in
Griekenland
BONN EN MOSKOU MEER OP ELKAAR AFGESTEMD
en
INDONESISCH ADVOCAAT
ITALIË, VAT VOL TEGENSTRIJDIGHEDEN
In
vogelvlucht
LUWTE
ig. riATERDAG 1 NOVEMBER 1969
LEIDSCB DAGBLAD
PAGINA 11
t i
eid
mi m
Izai
.1 ehuii BONN, MOSKOU, PRAAG (AFP, AP) De nieuwe West-
KerSuitse minister van Buitenlandse Zaken, Scheel, heeft ver
in p«laard, dat zijn regering alles zal doen opdat met de Sowjet-
besprekingen kunnen worden gehouden over een verkla-
waarin het gebruiken van geweld wordt verworpen. Hij
-.al „zeer spoedig" Moskou een datum voorstellen waarop men
JJJJfe besprekingen, in Moskou, zouden kunnen beginnen.
Dit, zei hij, is het antwoord van
tran^onn op een verklaring van de Sow-
jet-Unie van 12 september, waarin
n 'oflnen voor dergelijke besprekingen
Kek belangstelling aan de dag legde,
aast
Bonn hoopt spoedig de Poolse par-
igewoftjsecretaris Gomoelka en de minis-
itie ter van Buitenlandse Zaken. Jedry-
uurchowski, voorstellen te doen ten aan-
°Aien van het openen van een derge-
ljdZ3|iJk gesprek.
y1 Minister Scheel zei. dat hij op zijn
'laatste reis naar Moskou, in augus-
;ev. itus. de indruk had gekregen, dat het
aak hiaken van „goede contacten" geen
uldf^emakkehjke zaak is. maar aan de
oonhendere kant was hem toch een zeke-
nderre bereidheid opgevallen de met Bonn
eiJ, bestaande contacten „te handhaven
en te verdieen".
Inderdaad ziet de Sowjet-Unie in
regeringsverklaring die de West-
e Ueiöuitse bondskanselier Brandt deze
week aflegde, positieve elementen.
Per. „Er zijn enkele passages die de
aandacht waard zijn —in de eerste
het door de Bondsrepubliek
rela
teki
stul
sseer.
iweg
;enst
WASHINGTON (ReuterI Bij de
g te Alcoeten-eilanden is gisteren een
a- Sthevige aardbeving geregistreerd op
ongeveer 265 kilometer van de plaats
g fa waar de VS kortgeleden een water-
et rastofbom tot ontploffing brachten,
huis De Richterschaal wees 6,4 aan en
zo het epicentrum werd gelokaliseerd op
&i83,ongeveer 45 kilometer van het eiland
Adak. In het gebied zijn vele kleine
eilandjes, maar volgens het Ameri-
ur) kaanse seismologisch centrum in
^'7gd Washington vond de beving waar
schijnlijk op de zeebodem plaats en
niet op het land.
o.i Ei- is hevig geprotesteerd toen de
B- Amerikanen op 2 oktober op het ei-
land Amsjitka een waterstofbom van
lbotel.2 megaton op 1220 m onder de
;r. oo grond tot ontploffing brachten. Het
1710'eiland ligt in een gebied dat seis-
vr- misch zeer gevoelig is en vele mensen
t^tjin Alaska, Canada en Japan en ook
Üeide enkele Amerikaanse geleerden vrees-
w ^den voor aardbevingen of vloedgol-
risióven.
tot Maar de Amerikaanse commissie
*°novoor atoomenergie verzekerde dat er
sanl geen gevaar was en verklaarde na
24.afloop dat er geen radioactiviteit was
vrijgekomen en dat er geen aardbe-
rue vinSen en vloedgolven waren ont-
reiijl staan. Volgens een woordvoerder van
de commissie was er geen verband
tussen de kernproef en de aardbeving
tvan gisteren.
geuite voornemen om het verdrag
tegen de verspreiding van kernwa
pens te ondertekenen. Eveneens po
sitief is het plan van de regering van
de Bondsrepubliek, deel te nemen
aan voorbereidingen voor een alge-
meen-Europese veiligheidsconferen
tie." Dit zei gisteren de Russi
sche regeringswoordvoerder Zamja-
tin „Aan de andere kant moet op
gemerkt worden dat het program be
palingen bevat die gericht zijn op
bestendigen van de dogma's uit het
verleden."
De landen van het Warschau-pact
stellen voor in de eerste helft van
1970 in Helsinki een Europese veilig
heidsconferentie te houden. Dit staat
in een gisteren door de ministers
van Buitenlandse Zaken van die lan
den uitgegeven document, opgesteld
na afloop van de tweedaagse bespre
king die zij in Praag hebben gehou
den.
In een toelichting op het voorstel
zeggen de ministers onder meer dat
„de socialistische landen die het do
cument hebben ondertekend de vaste
overtuiging zijn toegedaan dat een
dergelijke conferentie kan bijdragen
tot het verminderen van de spannin
gen in Europa waardoor de zaak van
het wederzijds begrip tussen de
landen en de ontwikkeling van
de vriendschappelijke betrekkingen
wordt gediend." Om de mogelijkheid
dat de conferentie zal mislukken zo
klein mogelijk te maken, stellen de
ministers van de Warschau-pact-lan-
den voor:
de veiligheid in Europa te verze
keren op grond van het afzien van
geweld of het dreigen met geweld
van de verschillende Europese lan
den:
de betrekkingen tussen de landen
onderling te verbeteren met name op
het gebied van de handel, de eco
nomie en de wetenschap op basis
van rechtsgelijkheid en in een geest
van politieke samenwerking.
De Westduitse minister Scheel rea
geerde in Bonn door te zeggen voor
het houden van een Europese veilig
heidsconferentie te zijn als deze
zorgvuldig is voorbereid, als men er
redelijkerwijs nuttige resultaten van
kan verwachten en als de Verenig
de Staten en Canada er aan mogen
deelnemen.
Gezaghebbende kringen in Londen
zijn van mening dat het in Praag
uitgegeven document getuigt van
een soepeler houding van het oost-
blok, die zü toeschrijven aan het
feit dat de betrokken landen graag
zouden zien dat hun voorstellen zou
den worden aangenomen. Deze soe
pele houding zou met name kunnen
worden afgeleid uit het ontbreken
van eisen tot erkenning van de DDR
en de Oder-Neisse-grens als west
grens van Polen.
De voorstellen van de Warschau-
pact-landen zullen op 5 november
worden bestudeerd door de perma- I
nente raad van de NAVO in Brussel.
De besluiten die daar dan worden
genomen, zullen aan de goedkeuring
van de ministerraad van de NAVO
worden onderworpen. Deze raad
komt van 3 tot 5 december eveneens
in Brussel bijeen.
voo:
reek
licht
DJAKARTA Een vooraanstaan-
de Djakartaanse advocaat heeft
vandaag het Indonesische leger er
van beschuldigd, Noord-Sumatra te
terroriseren. Hij heeft een beroep
gedaan op president Soeharto, een
l/faj vind hieraan te maken.
De publikatie van deze beschuldi
ging door het officiële Indonesische
persbureau Antara verleent tevens
enige geloofwaardigheid aan geruch
ten, volgens welke generaal Soehar
to voornemens is, maatregelen te
nemen tegen enkele van de „mili-
ai* taire potentaten", die hem omringen,
(in het algemeen is het regel, dat
geen aanvallen op generaals door
Antara mogen worden gepubliceerd
zonder toestemming van kolonel Ali
Siregar, de inspecteur-generaal van
het Indonesische leger).
De eerder genoemde advocaat
heet Adnan Boeyong Nasoetion. Hij
heeft kort geleden een van de negen
Jongeren verdedigd, die in Medan
tNoord-Sumatra) tot gevangenis
straffen werden veroordeeld na-
3 dat zij zich gekant hadden tegen de
verkiezing van de burgemeester. Hen
was ten laste gelegd, dat zij leden
van het Jeugdfront van hun vrijheid
hadden beroofd door hen te dwingen,
hun steun aan de burgemeester in
te trekken. Hierbij zouden steekpen
ningen gebruikt zijn. De negen jon
geren hebben de beschuldiging te
gengesproken en zijn tegen hun
vonnissen van twee weken tot acht
maanden gevangenis in beroep ge
gaan.
Te buiten
Toen mr. Nasoetion door het Indo
nesische legerblad „Berita Joed-
ha" beschuldigd werd van deelne
ming aan het proces omdat hij
slechts uit was op publiciteit, open
de Nasoetion het vuur op het leger.
Volgens het Antara-bericht, heeft
hij gezegd, dat het bijzondere com
mando voor het herstel van orde en
gezag in Noord-Sumatra zijn be
voegdheden te buiten ging, zodat het
er thans op leek, dat de provincie
in een oorlogstoestand verkeert. De
mensen waren bang om hun mening
te zeggen. Zij, die slechts weinig van
de geldende opvatting verschillende
meningen verkondigden, liepen het
risico gebrandmerkt te worden als
communisten.
Mi'. Nasoetion heeft ook 'n toespe
ling gemaakt op grootscheepse
smokkelarij in Noord-Sumatra. die
naar algemeen wordt aangenomen,
door topfiguren in het Indonesische
leger wordt georganiseerd. «President
Soeharto heeft in een rede op 16
augustus gewaarschuwd, dat het met
de smokkel afgelopen moet zijn).
CAIRO (AP) De Palestijnse
guerrillaleider Jasser Arafat heeft
zich bereid verklaard in Cairo di
recte besprekingen te voeren met Li
banese vertegenwoordigers teneinde
een oplossing te vinden voor het con
flict tussen de guerrilla-organisaties
en de Libanese autoriteiten.
Een Palestijnse delegatie onder
leiding van Arafat zal zaterdag uit I
Damascus naar Cairo vertrekken.
In de Egyptische hoofdstad is reeds
een Libanese delegatie onder leiding
van de opperbevelhebber van het le
ger generaal Emile Boestani aanwe
zig.
Het besluit naar Cairo te gaan
voor onderhandelingen zou volgens
het persbureau vrijdag in Damascus
zijn genomen tijdens een stormach- j
tige zitting van de uitvoerende raad j
van de Palestijnse Bevrijdingsorgani
satie. Tenslotte bleek een meerder
heid voor onderhandelingen met de I
Libanezen.
„De stem van Palestina" heeft gis-
teravond bekendgemaakt dat Pales
tijnse guerrillasoldaten de dorpen j
Hassan, Hammoud en Sjadra hebben I
veroverd na gevechten met het Liba-1
nese leger die 14 uur hebben ge
duurd.
Volgens „De stem van Palestina"
hebben Libanese militairen het vuur
geopend op het vluchtelingenkamp
Badawi.
Een foto nit Laos dat zich
steeds meer ontwikkelt tot een
tweede Vietnam. Een luchtdoel
geschut van het pro-communis
tische Patet Lao-bevrijdingsleger.
Amerikaanse bommenwerpers
voeren per dag soms 400-500 aan
vallen uit op stellingen van de
Patet Lao. Volgens berichten van
de Patet Lao zouden meer dan
1200 Amerikaanse bommenwer
pers zijn neergehaald. De Ameri
kaanse regering heelt onlangs
ontkend dat Amerikaanse troepen
actief betrokken »ouden zijn bij
de strijd in Laos.
LONDEN (GPD) Brlt.se ker
kelijke leiders hebben in een rap
port gewaarschuwd, dat de be
ruchte misdadigersorganisatie,
welke bekend staat als de Mafia,
Engelands speelzalen bedreigt.
Sinds de Mafia verdreven is van
Cuba en van de Bahama's pro
beert zij thans via Engeland vaste
voet in Europa te krijgen.
Een leidende figuur in de Ame
rikaanse onderwereld zou reeds één
Londens casino beheersen en hij zou
proberen verscheidene andere op te
kopen, ondanks het feit dat de Brit
se regering onlangs wettelijke maat-
j reeelen tegen duistere speelhol prakt ij
ken heeft genomen.
1 Daartoe is een zogenaamde „ga-
i ming board", een toezichthoudend
lichaam opgericht, dat de vergun
ningen voor het gokbedrijf verstrekt.
Niet alleen worden de kwalificaties
van de gegadigde nauwkeurig onder-
zocht, maar tevens wordt nagegaan
wie financiële steun verlenen van
achter de schermen en wie de direc
teur is die de dagelijkse leiding op
zich neemt.
In 1968 bezat Engeland naar schat
ting 1200 casino's. Verwacht wordt
dat niet meer dan 250 casino's een
certificaat zullen krijgen.
Hoewel de Mafia er wellicht de
voorkeur aan geeft de wettelijke weg
te volgen, bestaat het gevaar dat de
nieuwe wet op het gokspel haar
daartoe juist zal verlokken. Het is
clubs niet toegestaan illegaal krediet
voor gokspelen te geven. Deze bepa
ling wil het publiek ei-voor bescher
men om uit eigen impuls meer geld
te verliezen dan de bedoeling is of
dan men zich kan veroorloven. De
I nieuwe wet wordt pas in 1970 van
kracht, maar de ervaring onder de
I oude wet leert, dat de genoemde be-
j paling moeilijk zal kunnen worden
nageleefd.
Paardenraces vormen in Enge
land de grootste gokbron. Maar liet
nieuwe staatsorgaan, dat het kans
spel op de renbanen regelt heeft
volgens het kerkelijke rapport het
WASHINGTON <AFP> Het j
Amerikaanse ministerie van Defensie
heeft elk commentaar geweigerd op
een bericht in de .New York Times'
van gisteren, volgens hetwelk het
Amerikaanse leger zou beschikken
over 20.000 giftige kogels, die bij ge
troffenen een darmvergiftiging zou
den veroorzaken gelijk aan die welke
het gevolg is van het eten van be
dorven voedsel.
De patronen zouden zijn opgesla
gen in het arsenaal van Pine Bluff
(Arkansas), waar ruim 330 technici
werken aan chemische en biologische
wapens. Het zou om twee soorten
kogels gaan. één van het type 3 8 mm
en een „splijtkogel". waarvan de
werking de „New York Times" niet
duidelijk is. Volgens het blad „zijn er
I geen bewijzen dat de kogels in de
praktijk zijn gebruikt". De kogel zou j
in 65 procent van de gevallen een
dodelijke uitwerking hebben.
gokken aangemoedigd en de greep
van de bookmakers op het publiek
versterkt.
Geschat -wordt dat de totale gok-
omzet in Engeland in 1968 2.1 mil
jard pond heeft bedragen: 130 mil
joen pond minder dan in 1967. Hier
bij wordt echter geen rekening ge
houden met de illegale gokpraktij
ken.
Illusie
Het rapport is. evenals het alge
mene gevoelen in Engeland, tegen
een staatsloterij, welke de kerkelijke
leiders beschouwen als een middel
om „onze verantwoordelijkheden te
ontlopen, inplaats van ze onder ogen
te zien". „Het is een socioal gevaar
lijke illusie te menen, dat de levens-
I omstandigheden van een land door
een loterij ook maar enigzins zicht-
I baar zouden kunnen worden verbe
terd".
Het rapport stelt vast dat iedereen
het er over eens is dat er in Enge-
j land teveel wordt gegokt. De groei
van 't gokwezen wordt door talrijken
beschouwd als een bewijs dat de En
gelsen als volk hun kansen en hun
krachten misbruiken. Erkend wordt
dat gokken niet dient te worden ver
boden. maar door de wet in goede ba-
nen geleid.
ATHENE (Reuter) Een Griekse
krijgsraad heeft vandaag vier jonge
ren tot gevangenisstraffen van 23
j tot 25 jaar veroordeeld wegens het
j plegen van bomaanslagen in Athene,
j Drie anderen kregen op dezelfde be-
«huldiging straffen van zes tot acht
jaar. Allen werden voor perioden
van vijf tot tien jaar uit hun bur
gerrechten ontzet.
De krijgsraad bevond hen sculdig
aan een reeks bomaanslagen waar
van de laatste 18 oktober werd ge
pleegd en waarbij in Athene zes
mensen gewond raakten. De laatste
aanslag leidde tot de arrestatie van
10 mensen die zouden behoren tot
de „Griekse Democratische Bewe
ging".
Acht van de beschuldigden ver
klaarden schuldig aan het ten lastf
gelegde te zijn. Twee studenten wer
den vrijgesproken en een negentien*
Jarige jongen kreeg een Jaar voor
waardelijk.
Met het opdragen van een plech
tige gedenkdienst is gisteren in
Athene het feit herdacht dat vorig
Jaar ex-premier Papandreoe is over
leden.
Aanwezig bl)v de plechtigheid wa
ren Papandreoe's jongste zoon en
naamgenoot George, zijn weduwe, de
actrice Kyveli, enige voormalige mi
nisters en ongeveer 30 afgevaardig
den van de unie van het Centrum,
welke partij Papandreoe vroeger ver
tegenwoordigde, ook waren er onge
veer 300 andere belangstellenden.
Enige tientallen agenten hadden
post gevat bij de toegang tot het
kerkhof. Vorig jaar werden tijdens
de begrafenisplechtigheid meer dan
40 personen gearresteerd wegens be
lediging van het militair bewind en
36 van hen werden tot straffen van
een tot vier jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
Atletiek Op het kalzndercon-
gres van de Internationale Atletiek
Federatie in Boekarest heeft de
Europa-commissie gisteren de Euro
pese atletiekkampioenschappen 1974
toegewezen aan Rome. De Italiaanse
hoofdstad had zich voor deze kam
pioenschappen als enige stad kandi
daat gesteld.
Boksen De Westduitser Peter
Weiland en de Franse zwaargewicht
Bernard Thebault boksen op 29 no
vember in Kiel tegen elkaar, met als
inzet de vakante Europese titel in
het zwaargewicht. De titel in deze
klasse is de Engelsman Henry Coo
per kort geleden ontnomen, omdat
hij wegens ziekte niet in de ring kon
verschijnen.
Italië is een vat vol tegenstrijdig
heden Wie zich per trein langs de
heerlijke Riviëra-kust tussen Ge
nua en La Spezia verplaatst, komt
sterk onder de indruk van de kolos
sale tunnelwerken. die hier als ter
loops zijn aangelegd en verrukke
lijke bergdorpen als de vermaarde
.Cinque Terre" toegankelijk heb
ben gemaakt. Maar de reiziger weet
tegelijkertijd, dat er vooral in het
„diepe zuiden" nog een enorme ach
terstand is, die slechts moeizaam
wordt ingelopen. Ook in het noor
den kwahi dezer dagen weer eens een
van die gedrochtelijke tegenstellin
gen aan het licht, waaraan Italië zo
bijzonder rijk is. In dat noorden ze- I
telt een indrukwekkende industrie,
wier produkten zich gemakkelijk I
kunnen meten met de beste voort-
brengselen van de Europese top-
nijverheid. Men denke aan auto's,
schrijfmachines, koelkasten, naai-
machines en vele andere in een mo-
dern huishouden onontbeerlijke appa- j
raten. Maar de massale stakingen, 1
die in de afgelopen weken ook dit
deel van Italië hebben geteistei-d.
wijzen op een tragisch gemis aan
eenstemmigheid tussen leiding en
werknemers, waardoor, zoals direc
teur Agnelli vaststelde, alleen reeds
in de Fiatfabrieken van Turijn sinds
1 januari van dit Jaar voor het
enorme bedrag van driekwart mil
jard gulden aan produktie verloren
ging. Vreemd, zo'n schrikwek
kend verlies in een land, dat zich
in enkele tientallen jaren tijds van
een voornamelijk agrai'isch gebied
op-laag-niveau ontwikkelde tot een
van 's werelds leidende industrielan
den. Met uitzondering van Japan
heeft de groei nergens zulke enorme
sprongen vooruit gemaakt als juist
in Italië. Maar de politieke en gees
telijke vooruitgang is bij de stof
felijke groei ver ten achter gebleven.
Van die innerlijke tweespalt In dit
land Is de wereld thans dagelijks ge
tuige: een groot deel van het niet-
Italiaanse rooms-katholicisme loopt
storm tegen de behoudzucht in de
top van het Vaticaan. en op politiek
gebied zijn de onderlinge wrijvingen
binnen de partijen niet van de lucht,
zodat zelfs een massaal blok als de
communistische partij in drie duide
lijk onderscheiden groepen is uiteen
gevallen. Hetzelfde geldt voor een
machtige partij als die van de chris
ten-democraten, die na de oorlog on
getwijfeld grote verdiensten heeft ge
had voor de „sprong voorwaarts",
maar het tempo allang niet meer
kan bijhouden. Italië's grootste ge
breken zijn niet moeilijk aanwijs
baar: teveel beslissingen moeten in
Rome worden genomen ofschoon de
grondwet van 1947 in ruime mate
rekening houdt met de uitbreiding
van de provinciale bevoegdhe
den: nog altijd trachten de Ita
lianen zich los te maken van de tij
dens Mussolini welig tierende bu
reaucratie. maar tevergeefs: de lei
ding van de vakbonden heeft, als in
Engeland, het contact met de ge-
wont leden verloren: aan de univer-
siteiten bestaan nog waarlijk-middel-
eeuwse toestanden, die het hoger on- 1
derwijs in ernstige mate schaden en
telkens weer aanleiding geven tot
botsingen. Dit alles behoeft op kor
te termijn verbetering. Italië is, juist
door de geweldige groei van zijn wel
vaart, hard toe aan een innerlijke
reformatie. Hoe langer die wordt
uitgesteld, hoe gevaarlijker de woe
lingen zullen zijn, waaraan het land
nu telkens ten prooi is.
Het trekt de aandacht, dat het
Kremlin zich in de laatste tijd
wat gematigder uitdrukt dan
voorheen. Het lijkt erop. dat de. voor
Moskou zo gunstige „regeling" van
de Tsjechoslowaakse kwestie de Sow-
i jetrussische leiders, en met name
partijchef Brezjnèw, min of meer
1 tot bedaren heeft gebracht. Hun
angst voor een „vrijheidsexplosie"
aan Ruslands westelijk „front" lijkt
voorbij en de politiek van het Krem
lin, die zich lange tijd kenmerkte
door dreigende uitlatingen en een on
gemakkelijke omgang met andersden
kenden. schijnt iets van haar kramp
achtigheid te hebben verloren. Brezj-
new heeft onlangs de Chinese pre
mier Tsjoe En-lai zelfs weer „kame
raad" genoemd en onderstreept, dat
de Sowjet-Unie bereid is tot han
delsconcessies om het klimaat tussen
beide landen te verbeteren. Niet min
der opmerkelijk is, dat Brezjnew bij
die gelegenheid ook vriendelijke
woorden richtte tot de nieuwe rege
ring van kanselier Brandt in Bonn.
Men zou zeggen: hij kon moeilijk
anders, want de duidelijke nederlaag
van de extremistische NPD toonde
r>^g eens aan, dat de beschuldiging
van een nieuw nationaal-socialisme
in de Bondsrepubliek aan het poli-
tieke-sprookjesboek was ontleend.
Dit alles voorspelt allerminst dat
die zwaluwen een politieke zomer
betekenen. Maar het is toch, ander
zijds, een gunstig voorteken, dat da
Sowjet-Unie zich tevens bereid
heeft verklaard met de Verenigd#
Staten besprekingen te beginnen
over de al te lang uitgestelde con
trole op en beperking van nucleaire
wapens, kortweg aangeduid als ..Salt1*
strategie arms limitation talks).
Zonder overdrijving mag dit een
stap vooruit worden genoemd, die
vooral te danken is aan een zekere
mate van nucleair evenwicht, die
geen van beide partijen het gevoel
geeft als „zwakkere" aan de confe
rentietafel plaats te nemen en het
decreet van de ander te moeten aan
vaarden. Ook dit is overigens nog
allerminst een terrein vol geurende
bloemen. Want mislukking van een
dergelijk veelbelovend overleg over
een zo riskante zaak als de produk
tie van kernwapens zou de afschu
welijkste gevolgen kunnen hebben en
op een nieuwe, dan niet meer te
stuiten wedloop tussen de reuzen
kunnen uitdraaien. Maar wanneer
het overleg op 17 november a.s. in
de Finse hoofdstad Helsinki begint is
er in elk geval een kans op vermin
dering van het gevaar door eventueel
gebruik van kernwapens.
RL
