Dienstplichtigen in twee
tappes gelijk met beroeps
Proces vol tegenstrijdigheden
FELLE
KRITIEK
OP
MUNITIE-
EABRIEK
Pvda-motie Wieldraayer
Bloemenvaktentoon-
stelling Aalsmeer
FOKKERPILOOT
IN CONFLICT MET
GARl DA-LEIDING
PvdA stemde
tegen begroting
gemeentefonds
Geref. Kerken en
ii'tkering-in-eens
Nog vraagtekens bij drankinvloed rechter R.
GERO CASSETTES
v. d Watei
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG (GPD) De Twee-
Ie Kamer heeft er gisteren bij
oinister Den Toom (Defensie)
terk op aangedrongen haast te
naken met de definitieve bezol-
ligingsregeling voor dienstplich
tigen. In een motie vroeg de so-
ialist Wieldraayer de bewinds
man om de wedde in twee etap-
>es (in '70 en '71 op te trekken
ot het. niveau van de vrijwillig
dienende militairen.
Ook KVP-er Maenen, die mede
sprak namens ARP en CHU, over
woog; hierover een motie in te die
nen. Hü wilde eerst afwachten of
de minister hereid is een kabinets
beslissing over deze zaak voor 1 ja
nuari a.s. te bevorderen en of hü de
weddes dan met terugwerkende
kracht wil verhogen. De heer Mae-
nen was bang dat de dienstpliohti-
jen anders volgend jaar helemaal
jeen verhoging krygen.
Ook de liberaal Vonhoff was voor
stander van gelijkstelling van dienst
plichtigen met beroepsmilitairen.
Hi) zag hiervoor in de huidige be
groting echter geen ruimte. Een
wedde-verhoging mag de investerin
gen niet aantasten, zei hij.
Dienstplicht
Volgens velschillende fracties is ei
genlijk geen sprake meer van alge
mene dienstplicht, nu in de praktijk
niet meer dan gemiddeld vier van
de tie.i dienstplichtigen ook werke
lijk opkomen. De heren Kikkert
en ook de nieuwe Westduitse rege
ring verkorting wil bestuderen.
De heer Vonhoff vond dat een wendige dienst, die volgens hem uit Achter de regering stal el v.l.n.r
I spoedige herziening van de regie-Behandeling van de Defen-
menten op de krijgstucht en de in- sienota in de Tweede Kamer.
gewetensbezwaarde naar huis moet de tijd zijn. Hij wilde vooral ook de staatssecretaris luchtmacht A. E
Thoff enj worden gezonden als hij. gezien zijn' onderofficieren betrekken bij de be
(CHU), Wiedraayer,
Janssen (.PPR) vonden it discri-1 fysieke en psychische conditie ook;
minerend. De heer Kikkert bepleitte i geen normale dienstplicht had kun-
een kort-verbandleger met 5-jarige nen vervullen. Dat nu nog het tegen-
contracten. Het salaris van de ver- deel het geval is, was de heer Von- beperkte mogelijkheden,
banders, die via de arbeidsbureaus hoff duidelijk geworden tijdens zijn
M. Duynstee, staatssecretaris sum
sluitvorming. De contactcommissies marine A van Es. minister van 1 trekkingen
in de kazernes worden, volgens de Defensie W. den Toom en staats
heer Maenen, gefrustreerd door tè secretaris landmacht J. C. E
Haex.
O
(.Van onze parlementaire redactie).
DEN HAAG (GPD) De fractie
van de Partij van de Arbeid in de
Tweede Kamer heeft gistermiddag
geweigerd haar steun te geven aan
de begroting van het gemeentefonds
uit protest tegen het financiële be
leid van de regering t.a.v. de ge
meenten. Dat gebeurde nadat een
motie van de socialist drs. Franssen,
waarin het regeringsbeleid werd af-
j gekeurd, was verworpen. De motie
kreeg slechts de steun van PvdA,
PSP. CPN en de Groep-Aarden.
De fractie van D"66. die zich aan
vankelijk ook niet erg gelukkig had
betoond met de wijze waarop de re
dering de gemeenten van geldmid
delen voorziet, zag, naar mej. mr.
j Goudsmit verklaarde, na de verde-
erging door de ministers Witteveen
'Financiën) en Beemink (Binnen
landse Zaken i nog wel enige licht
punten in het regeringsbele'd en
rteunde de motie niet.
Verworpen werd ook een tweede
motie van drs. Franssen. waarin de
regering werd gevraagd de gemeen
ten een investeringsniveau van 6.110
miljoen in '69 en 6.460 miljoen in '70
1 te garanderen. De meerderheid van
de Kamer had aan een dergelijke
uitspraak geen behoefte na de toe
zegging van minister Witteveen, dat
hij de rest van dit jaar de kapitaal
markt ter beschikking van de ge
meenten zal laten. Behalve van
P"dA. PSP CPN en de Groep-Aar-
I den. kreeg deze motie wel de
steun van D'66.
LUNTEREN (ANP) De gerefor
meerde synode in Lunteren heeft
gisteren gunstig geoordeeld over het
standpunt van de regering inzake het
voorstel van de commissie-Van Wal-
betreffende de financiële be-
tussen de staat en de
kerken.
ADVERTENTIE
De heer Wieldraayer had felle kn-
kunnen worden geworven, moet ho- recent bezoek aan het kamp voor tiek op het democratiseringsbeleid moreel te vergroten. Hij drong aan
eer zijn dan het jeugdloon, aldusgewetensbezwaarden in Vledder. Ook van minister Den Toom. „Er wordt °P e*11 door net parlement gekozen tueie uit Kering ook zunen aanvaar-
iden rif svnode opsloot zien daaj-over
Dit betekent evenwel niet. dat de
Gereformeerde Kerken een even-
het CH-kamerlid. de heer Vonhoff zei dat hij de las-
Na afloop 7»n het dienstverband j ten voor dienstplichtigen
zouden de militairen een functie bij dienstplichtigen onbillijk
schuchter een beetje inspraak gege-
en niet- ven. maar het blijft broddelen. Er is
verdeeld geen echte medezeggenschap", aldus
rijk, provincie of gemeente kunnen i vond. Of het leger vervangen moet de socialist, die een pleidooi hield
ombudsman voor militairen
De heer Wier da (PvdA
voor vermindering van de omvang
van de krijgsmacht, maar wilde te
den. De synode besloot zich daarover
pleitte nader te beraden. De deputaten voor
het contact met de overheid is op
gedragen het standpunt van de sy
node aan de overheid en het parle-
krijgen. De heer Kikkert schatte de worden door een beroepsleger wist voor gekozen onderdeelsraden met gelijkertijd een kwaliteitsverbetering,
omschakeling op een dergelijk vrij-1 hij nog niet. Daarvoor is eerst nog bevoegdheden, die in de wet veran- In een motie vroeg hij de minister menit schnite.ijk mee teaeien.
willigersleger op 5 a 6 jaar.
de PvdA neemt de neiging tot
afschaffing van de dienstplicht, ge
zien het huidige selectiebeleid, toe.
deelde de heer Wieldraayer mee. De
KVP-er Maenen vroeg zich af of
van degenen die vrijgesteld worden
van dienst geen bijdrage verwacht
mag worden aan de algemene mid
delen ten behoeve van hun leeftijds
genoten die wèl in dienst moeten.
De heer Wieldraayer drong verder
aan op diensttijdverkorting, nu
Frankrijk naar twaalf maanden gaat
(Van onze parlementai'" redactie).
DEN HAAG (GPD) De VVD'er
Koudijs wil mede namens de an
dere regeringspartijen dat minis
ter Den Toom door een onafhanke
lijk bureau van deskundigen laat on
derzoeken of voortzetting van het
Staatsbedrijf Artillerie-inrichtingen
in Amsterdam gewenst is of niet.
Het kamerlid meent, dat de gang
van zaken bij het bedrijf zodanig is
dat de leveranties van munitie vaak
jaren te laat plaatshebben, waardoor
de inzetbaarheid van belangrijks wa
pens wordt uitgesteld en beperkt.
Ook was de heer Koudijs niet ge
lukkig met de te hoge kostprijzen
van de produkten van dit staatsbe
drijf. „Ik heb de stellige indruk",
aldus de heer Koudijs, „dat de prij
zen van vele munitiesoorten van het
staatsbedrijf zeer aanzienlijk hoger
liggen dan die van andere indus
trieën in binnen- en buitenland.
Bezwaar maakte Koudijs tegen een
post op de begroting van twee mil
joen gulden „voor de financiering
van additioneel aan te schaffen
outillage voor de produktie van
nieuwe munitie". Het kamerlid ver
moedt dat het hier munitie betreft
voor nieuwe wapensystemen waar
over de landmacht nog geen beslis
sing heeft genomen.
Een beslissing over de invoering
van deze nieuwe wapensystemen zal
volgens Koudiis pas over twee jaar
dus door het nieuwe kabinet
worden genomen. Een Nederlandse
onderneming is volgens het kamerlid,
overigens od dh moment reeds vol
ledig geoutilleerd om deze munitie te
produceren.
De heer Lems (PvdA) was ver
heugd over de opvatting van de heer
Kcudiis ten aanzien vrn de Artille
rie-inrichting.
Hij wees ei-op dat de PvdA zich in
deze zaak vori" iaar ook reeds kri
tisch had opgesteld.
studie nodig.
De heer Maenen drong
kerd zijn. De heer Wieldraayer wilde de landmacht in te krimpen van zes De commissie-Van Walsum wil de
aan op i de contactcommissie niet zien om het t°t vier goed uitgeruste brigades, kerken een jaarlijkse tegemoetko-
Verder wilde hij de nucleaire taak ming geven als vergoeding van de
van de landmacht laten vervallen, goederen, die in vroeger eeuwen door
de kruisers vervroegd uit de vaart ne- de staat werden overgenomen van de
men en de marine luchtvaartdienst kerken,
logistiek samenvoegen.
LEIDEN -
enigde Staten, het enige land metafkopen,
een zelfstandige Marine Luchtvaart- j
dienst. De heer Wier da gaf staats
secretaris Duynstee (Luchtmacht
in overweging de twintig straalja-
Begin volgende maand neerde veilingen Bloemenlust en de gers verkopen aan de Bondsrepu-
Minister Witteveen echter
wil, in afwijking van dit advies, een
Volgens de socialist is Nederland,eenmalige uitkering geven en daar'
behalve de Sowjet-Unie en de Ver- mee de kerkelijke rechten voorgoed
Zuid-Afrika
6 tot en met 9 november) wordt in
de grote veilinghallen van de Cen
trale Aalsmeerse Veiling weer de
jaarlijkse Bloemenvaktentoonstelling
gehouden. Deze wordt georganiseerd
C.A.V.. met een toale oppervlakte
van acht ha. in gebruik zijn geno-
men.
Het Aalsmeerse proefstation zal in
haar stand de vakmensen weer tal
De gereformeerde diaconie zal het
„Christelijk Instituut" in Zuid-Afri
ka in de komende drie jaar met
rp 1 i 50.000 gulden per jaar gaan steunen,
ie veel lailKS Dit js een belangrijk besluit, omdat
De liberaal Koudijs meende dat. het Christelijk Instituut op de bres
Den Haag Spuistraat 14, Leiden Haarlemmerstraat 53
Rotterdam Schiedam Vlaardingen Dordrecht Breda Tilburg
door de afdeling Aalsmeer van de van proeven tonen op het gebied het niet juist is dat het aantal tanks staat voor het doorbreken
JJ 1J. T-,..:,. T -- pnortViaif) ir< rik» "ZiiirlafrilrtJ
Nederlandse maatschappij
Tuinbouw en Plantkunde.
De tentoonstelling, die als
jaarlijks evenement in de bloemen
en plantenwereld mag worden ge
zien. zal dit jaar worden geopend
door de heer H. Remund centraal-
president van de Zwitserse Tuinders-
bond.
Ook dit jaar belooft deze Jaarlijks
door duizenden bezochte exposi
tie de voorgaande weer te overtref
fen. De talrijke inzenders 58 voor
de bloemen en planten en 35 voor de
technische afdelingen zullen er
ook nu naar streven alleen het al
lerbeste en het allernieuwste in
hun stands te exposeren. Wat de
bloemen en planten betreft, deze zul
len hoofdzakelijk bestaan uit decora
tieve groepen. Hiervoor was in totaal
een expositieruimte aangevraagd
van rond 3400 m2. Het bestuur heeft
dit echter moeten terugbrengen naar
rond de 2000 m2. De totale opper
vlakte, die met paden enz. beschik
baar is, bedraagt 5300 m2.
Vorig jaar werd de tentoon
stelling door 24.900 bezoekers be
zocht, waarvan 7000 buitenlanders.
Als primeur voor deze tentoonstelling
zal er dit keer een witte Euphorbia
Fulgens te zien zijn, die naar wordt
verwacht het als kerstversiering stel
ling zal gaan doen.
Het ruimtegebrek waarmee de
tentoonstellingscommissie jaar
lijks nog steeds te kampen heeft,
hoopt men in 1973 te hebben opge
lost. Dan zullen de nieuwe veiling
hallen, van de vorig jaar gecombi-
rekening in de kassen 't allernieuw
ste getoond zal worden.
Na de officiële opening donderdag
morgen. waaraan een bijeenkomst in
de burgerzaal van het gemeentehuis
voorafgaat, zal de tentoonstelling die
dag vanaf een uur tot tien uur en
vrijdag en zaterdag van negen tot
tien uur zün geopend, zondag zal de
expositie van twaalf uur tot zes uur
zijn geopend.
SCHIPHOL (ANP) Op gezag maatschappij, waaraan zij in totaal
van de president-directeur van de 1 11 Friendships hoopt te leveren, niet
emieuwae J™ T luchtvaartmaatschap- voor een particulier conflict in de
tot 700 wordt u,tge-; Bisteren ds, C. Bevers Naude. de dl- r.arlld> h„r Wiwek„ SoeD_ waagschaal steUen. Nadat Burner
voor van de ziektebestrijding zoals meel- door de aankoop van de Duitse Leo- apartheid in de Zuidafrikaanse Ker
douw en schimmel, terwijl voorts op pards en de vernieuwde Centurions ken. De gereformeerde synode had
OAA fVAA •iatAWA», de P Dnonrc XT niidn /la rli_
een I bet gebied van de automatische be-
van ruim ow wi im» worut uitge- bio«ic" jW{_.b
breid Deze 190 tanks meer zullen de recteur van het instituut, al. gast rrprn„„„„rd, KLM in de afgelopen maanden een acht-
exploitatiekosten verder verhogen,
meende de heer Koudijs.
Onjuist is het volgens de heer
Koudijs dat er bij de kiohtmach
nog twee squadrons zijn, die boven
het aantal komen dat Saceur van
ons land vraagt. De exploitatiekos
ten van deze extra-squadrons zijn
normaal in de begroting ingecalcu
leerd. maar <ie heer Koudijs wilde
dit ongedaan maken.
in haar midden.
Ds. Beyers Naudé vertelde, dat zyn
instituut werk doet onder de onge
veer 2000 zelfstandige, gekleurde ker
ken. groepen en secten in Zuid-Afri
ka. Deze gekleurde kerken hebben
een groot wantrouwen in de officiële
blanke denominaties in Zuid-Afrika,
ook tegen die waarmee de Neder
landse Geref. Kerken contact heb
ben.
piloot G. Burger, wonend in Kaag- tal Indonesische vliegers voor de
dorp. niet meer de F 27 Friendship- besturing van de F 27 heeft opge-
toestellen, die Garuda van de Fok- leid en een viertal Friendships naar
kerfabrieken koopt, naar Djakar- Djakarta voor aflevering heeft over-
ta vliegen. De heer Wiweko stelt n.l. gevlogen, is inmiddels een andere in-
geen enkele prüs meer op Burger, structeur-piloot, Rentier van de NLM
aangekomen voor de opleiding van
De Fokker-directie respecteert de
wensen van Garuda en wil de goede
verhouding met de Indonesische
ADVERTENTIE
DEN HAAG (GPD) Het proces te
gen de Haarlemse rechter bleef ook gis
teren gekenmerkt door eigenaardige te
genstrijdigheden. Dit is een strafzaak
waarvan men, zelfs nadat twee van de
drie procesdagen verstreken zijn. nog
steeds de uitslag niet kan voorspellen.
Werd dinsdag eindelijk alle twijfel wegge-
vaagd over de kardinale vraag öf de veronge
lukte bromfietser wel door de auto van mr.
R. getroffen is zelfs de verdediging gaf dit
tenslotte ietwat schoorvoetend toe een levens
groot vraagteken blijft staan achter de vraag
of mr. R „zodanig onder invloed van drank en/
of luminal heeft verkeerd dat hij niet geacht
kon worden zün auto naar behoren te bestu-
Juwelier - horloger
Haarlemmerstraat 181
j Zo formuleert de wet het en zo staat het op-
1 genomen in de dagvaarding van mr. Rosingh
Wat gisteren na minutieuze getuigenverhoren
I door prof. mr. Van Hattum wel als een paal bo-
I ven water lykt te zyn gekomen: het feit dat
j mr. R luminal gebruikte, het feit dat luminal
I de uitwerking van alcohol versterkt en het feit
dat het bloed van de Haarlemse rechter twee
I uur na het ongeluk tenminste 1,05 promille al-
I cohol bevatte.
I De officier van justitie sprak gistermorgen
van 1,15 pro mille, maar uit het verdere verloop
van de zitting bleek dat zün opmerking op een
vergissing moet hebben berust.
Het bloedalcoholgehalte vormt uiteraard een
eeuners uit te wyzen. De zigeuners, j sterke aanwyzing, maar mag niettemin niet
die uit Frankryk afkomstig zün. en alleen-bepalend worden geacht voor de beant-
afgelopen zomer illegaal Zweden wa- woording van de vraag of verdachte zyn auto
ren binnengekomen, om zich daar te naar behoren kon besturen,
vestigen moeten zaterdag het land Tot nog toe lyken die verklaringen geen uit
hebben verlaten. i sluitsel te geven. Urenlang heeft de rechtbank
Zigeuners weg De Zweedse re
gering heeft, ondanks protesten uit
de openbare mening, besloten 47 zi-
gisteren allen verhoord die kort na het onge
luk met de Haarlemse rechter in contact zijn
geweest.
Gistermiddag hoorde de rechtbank de man
die mr. R heeft geholpen met uitstappen. Met
een arm om diens schouder heeft hy de Haar
lemse rechter naar boven geholpen, de greppel
uit. „Hij maakte een verwezen indruk, ik dacht
aan shock, of zoiets, maar ik kreeg helemaal
niet de indruk dat hy gedronken had. De ge
dachte aan dronkenschap is dan ook geen mo
ment bij me opgekomen", zei administrateur
Heilco Horst (44). Op een nadere vraag van de
president antwoordde hy: „Nee. ik heb ook niets
geroken, maar de eerlykheid gebiedt me te zeg
gen dat myn reuk erg slecht is".
Vervolgens is mr. R in aanraking gekomen
met de twee verbalisanten, die beiden drank
roken en die beiden van oordeel zyn dat de
verdachte beslist niet in staat was tot behoor-
lyk autoryden. Daarna is de rechter per am
bulance naar de Haarlemse Mariastichting ge
bracht. waar, zoals gemeld, de assistent-chirurg
De Spiegeleer „geen enkel symptoom van drank
gebruik" constateerde, alhoewel deze arts vlakby
de verdachte is geweest om enkele kleine wond
jes op zyn gezich te bekijken. Ook de arts rook
niets.
Op het Haarlemse politiebureau ontmoette mr.
R. de hoofdinspecteur G. J. Endlich, die dooi
zyn ondergeschikten Uüngs was opgetrommeld
in verband met de aanwezigheid van zo'n uit-
zonderlyke verdachte. „Dag dokter", zei mr. R
tegen de hoofdinspecteur, die in burger was om
dat hy zo van tafel kwam. De hoofdinspecteur
maakte zich bekend en keerde enkele minuten
later terug. Weer stond mr. R op en weer zei
hy: „Dag dokter". Ook de heer Endlich ver
klaarde gistermiddag dat mr. R naar drank rook
en dat hy zyns inziens niet kon autoryden.
Daarna, om kwart voor acht. arriveert de
arts Sing King Lie (62) van de Haarlemse G.G.
Garuda-vliegers op de F 27.
Niemand op Schiphol, ook de heer
Burger zelf niet, kan verklaren waar
op de bezwaren van de Garuda-pre-
sident eigenlijk gebaseerd zijn. Vast
staat slechts, dat Wiweko, die, naar
bekend, zelf ook vlieger is en die de
ze zomer op Schiphol een korte op
leiding voor de besturing van de
F27 heeft genoten (echter niet van
Burger), eind vorige maand als co-
piloot van Burger een gloednieuwe
Friendship van Schiphol naar Dja
karta overvloog en in Bangkok wei
gerde de reis met Burger voort te
zetten.
en G.D. op het politiebureau, om mr. R bloed
af te nemen. Om de bijbehorende vragenlijst te
kunnen invullen heeft ny mr. R geobserveerd.
Hy rook wel alcohol, maar hy achtte mr. R
„niet merkbaar" onder drankinvloed. „Ik was
verbaasd over het gevonden alcoholgehalte",
zei dokter Lie gisteren. „Wat had u verwacht?",
vroeg de rechter. „Minder", zei dokter Lie.
Hoofdagent Paul Remans (51): „Toen wy vlak
voor hem stonden roken wy al dat hy drank op
had. Hy maakte een versufte indruk. Toen zei
collega Boerrigter: u hebt een borreltje ge
dronken. Dat is niet zo, antwoorde de heer R.
Het is toch duidelijk te ruiken en het is ook
aan u te zien", zei Boerrigter. Toen werd meneer
R. nydig en hy riep weer dat het niet waar
was".
Verdediger mr. Benno Stokvis probeerde een
opmerking te maken of een vraag te stellen,
maar hoofdagent Remans sprak met stemver-
hem mee. In de wachlfcamer van decanaat,
ting zei meneer R tegen collega Bokser: ik ben
rechter R„ je akn van my wel vertrekken
Toen Bokser dat niet deed riep meneer R.: „Als
ik zeg dat je weg kunt gaan dan ga je" Ik
zal me over je beklagen"
„Daar staat niets over in het proces-verbaal",
kreeg mr. Benno Stokvis er eindelijk tussen
„Ho. ho", riep hoofdagent Remans, „ik ben
nog niet uitgesproken. Toen zei Bokser als u
klachten hebt dan zegt u dat maar straks op
het bureau". De hoofdagent schepte even
adem en ging op verhitte toon verder: „En nou
nog iets. Die dokter Lie, die staat hier net rus
tig te verklaren dat hy hem niet merkbaar
onder invloed vond. Maar op de vragenlijst had
hij alles ingevuld, behalve nou juist die ene I Als gezagvoerder op deze afleverings-
vraag. Toen hoofdinspecteur Endlich later het vlucht had Burger daar bezwaar te-
formulier 'naliep, bleek dat. Hy belde dokter Ren. Hij wilde zich aan het vlucht-
Lie op en die zei: vul maar in dat hy niet schema houden en liefst niet te laat
merkbaar onder invloed was". in Djakarta aankomen.
Deze vroeg daarop per telex in
Djakarta bU Garuda een andere co-
piloot aan. die een dag later per
lyntoestel arriveerde. Samen met de
ze Indonesiër vloog Burger het toe
stel toen door naar Djakarta.
Het Franse persbureau AFP meld
de gisteren uit Djakarta, dat het con
flict zou zyn voortgevloeid uit een
denigrerende opmerking van Burger
over Wiweko. die, na slechts 14 uren
trainen, de landingen van het toe
stel telkens aan Burger overliet.
Burger zelf echter wüst deze
I beschuldiging vierkant van de hand.
„Als trainer van de Indonesische F
I 27 -vliegers ben ik wel de laatste die
zich daaraan zou kunnen ergeren".
van de moeilijkheden is achteraf door
de Garuda bedacht. Ik zou toch wel
een bijzonder groot gebrek aan tact
moeten hebben als ik de president
van de Garuda, met wie ik nooit an
ders dan prettig heb samengewerkt,
een dergelijk verwijt zou maken, zelfs
al was het waar, dat hij nog te
weinig ervaring op de Friendship
heeft".
Onderweg had zich wel iets anders
voorgedaan. Wiweko wilde na de te
maken nachtstop in Bangkok daags
daarna een etmaal blijven staan in
Singapore of desnoods nog langer.