broeiende
actie VS
in Laos
Amerikanen
vertrekken
overhaast
mator gelooft: Rotterdam in verwarring over "oefening'
OVERLEG RUSSEN
EN CHINEZEN IN
CHINA BEGONNEN
vierde maag
staking in
strokarton
BERICHT
t"
Doelwit
mist In het heerlijke
herfstzonnetje.
Commissaris
Inspraak bij
benoeming
burgemeester
en C. d. k.
Erasmus-college
prof. v. d. Beugel
OOSTDLITSERS
KAPEN POOLS
LIJNVLIEGTUIG
ill
jtlcht 1 maart 1860
MAANDAG 20 OKTOBER 1969
No. 32921
EIDSCH
facteur: Drs. J. R. Soeteiihorst
DAGBLAD
A. E. van Dishoeck
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 14.85 per kwartaal (postabonnementen f 17,25), f 4.95 per maand (bij vooruitbetaling), losse nummer» f 0,25
Witte Singel 1, Leiden - Giro 57055
Telefoon Directie en Administratie. 25041; Redactie: 21507
rNGTON (AP, GPD) Groeien Amerika's militaire
fengen in Laos terwijl die in Vietnam afnemen? Volgens
jiikaanse senator Stuart Symington is het „belachelijk
men, dat er Amerikanen vechten en sterven in Laos".
>n, die voorzitter is van een subcommissie van de Se-
r buitenlandse betrekkingen, is vandaag begonnen met
rzoek om vast te stellen in hoeverre de Amerikanen in
Jrwikkeld zijn geraakt. Ofschoon de hoorzittingen van
ton geheim zijn, heeft hij beloofd zo spoedig mogelijk
r te zullen maken, wat de als getuigen opgeroepen sol-
1 burgers uit Laos zullen meedelen.
AÏLANp:^
iff zo weinig bekend is Inzake
(trekkingen met Laos heeft al
lang geduurd", aldus Syming-
ils het goed is wat we heb-
iaan, heeft het Amerikaanse
recht op dit te weten. Wan-
Set verkeerd is geweest maakt
ihouding nog slechter". Het is
dat Noordvietnamese com
er) het grondgebied van de
Laos misbruiken voor
van oorlogsmaterieel en
oappen van Amerikaanse
daarop gereageerd met bom-
:enten. Bijna honderd Ameri-
vllegers zouden tijdens deze
a boven Laos zijn vermist.
ïoornaamste doelwit van de
unen in Laos is de Ho Tsji-
die door Laos slingert en
Ie communisten wordt gebruikt
om de gedemilitariseerde zone tus
sen Noord- en Zuid-Vietnam te ver
mijden. Tot zover het nieuws over
Laos.
Onze correspondent in Washing
ton, mr. H. L. Leffelaar, meldt over
de situatie in Vietnam, dat er aan
wijzingen zyn. dat president Nixon
in zijn aangekondigde rede van 3
november een aantal belangrijke
nieuwe voorstellen zal doen om de
oorlog te beëindigen. Er is zelfs spra
ke van. dat president Nixon over
weegt eenzijdig een staakt-het-vuren
af te kondigen.
De president zou overleg plegen
over een aanzienlijke vermindering
van de Amerikaanse troepensterkte
in Vietnam (in dit verband wordt
gesproken van terugtrekking van
300.000 man voor eind 1970», en over
beperking van de bombardementen.
Geroutineerde politici zien in deze
min of meer officiële geruchten re
geringspogingen om na te gaan wat
de reactie is op de voorstellen. Daar
naast kan het natuurlijk nooit
kwaad om dergelijke overwegingen
in omloop te brengen, nu senator
Fullbright op 27 oktober met zijn
commissie voor buitenlandse betrek
kingen een onderzoek zal beginnen
naar de oorzaken van het schijn
baar vastgelopen Vietnam-beleid.
Senator Muskie stelde in een te
levisie-vraaggesprek dit weekein
de voor om een beroep te doen op
secretaris-generaal Thant van de
Verenigde Naties om, in samenwer
king van alle betrokken partijen, de
mogelijkheden te onderzoeken voor
de basis van een coalitie-regering in
Vietnam. Muskie meent, dat Thant
daarvoor bijzonder geschikt is, omdat
hijzelf een Aziaat is en bekendheid
geniet in dat deel van de wereld.
ROTTERDAM/DEN HAAG (GPD)
Het overhaaste vertrek van het
Amerikaanse vliegdekschip York-
town' en het eskortevaartuig, de
jager .Ingraham', die aanvanke
lijk tot woensdag een beleefd
heidsbezoek aan Rotterdam zou
den brengen, heeft de bevolking
van de Maasstad dit weekeinde in
verwarring gebracht.
Omstreeks zes uur zaterdagavond
werden via de politieradio's in Rot-
vex wacht van heden tot
ftvond.
n vannacht vorming
Morgenmiddag op vele
zonnig Overwegend droog.
*®d en ongeveer dezelfde
"Wr als vandaag.
(Opgemaakt te 12.40 uur)
21 OKTOBER
1.15 uur; onder: 17.34 uur
V 16.16 uur; onder: 2.01 uur
te Katwijk te 12.08 uur;
te 7 44 en 20.09 uur.
bestaat uit 18 pagina's
LEIDEN Dat kan allemaal in Nederland: de kalender
geeft als datum 20 oktober aan en nóg kan men in hemds-
mouwen op een terrasje in het zonnetje achter een pilsje
zitten.
Zoals hier bij restaurant „De Vergulde Turk" in Leiden
waar de zonzoekers ontsponnen naar het voorbij schietende
verkeer zitten te kijken.
Ook voor morgen wordt het zelfde rustige herfstweer ver
wacht. In de langer wordende nachten daalt het kwik echter
al flink in de richting van het vriespunt. Maar de mist die
zich op veel plaatsen door afkoeling vormt, lost gelukkig nogal
makkelek op, (Foto LD/Holvast)
terdam, I>e>n Haag. Amsterdam en
Brussel alle surveillerende agenten
opgeroepen de opvarenden van de
beide schepen in de vermaakcentra
cp te sporen en hen aan te raden
zo spoedig mogelijk naar Rotterdam
te gaan.
Aanvankelijk zouden de Yorktown
en de Ingraham reeds om half tien
vertrekken. Omdat honderden mari
nemannen niet op het appel versche
nen, werd cüt vertrek tot elf uur
's avonds uitgesteld. Toen op dat tijd
stip werd uitgevaren, ontbraken nog
stteds tenminste tweehonderd ma
trozen van de in totaal 2700 opva
renden die aan 't passagieren waren
in de warme buurten van de haven
stad of zich laafden aan de Holland
se en Belgische cultuur.
Tot diep m de nacht vroegen de
Rotterdammers zich af wat dit over
haaste vertrek kon betekenen. Het
gonsde van geruchten. De Amerika
nen zouden op de loop zijn gegaan
voor twee Russische coasters, vol
sor.deringsapparatuur, die ligplaats
Ir. de Rotterdamse haven hadden
gekozen. Russische onderzeeboten
zouden in de Noordzee zijn gesigna
leerd. Het zou opnieuw spannen in
bet Midden-Oosten.
ADVERTENTIE
Fa. J. v. d. STOK
VAN 1881
BREESTR. 155 - TEL. 21838
SERVIEZEN
■Som ze een» bewonderen.
Naar schatting 150 Ameri
kaanse matrozen bleven dit week
einde achter in Rotterdam door
het plotselinge vertrek van de
Amerikaanse oorlogsschepen utt
Rotterdam.
JARENLANG is het ambt van
Commissaris der Koningin in
een provincie een wat vage func
tie geweest. In de loop van de ja
ren werd het ambt veelal ge
schonken aan oud-ministers of
staatssecretarissen die in het
Haagse milieu ongelukkig terecht
waren gekomen. Voorbeelden
daarvan zijn oud-staatssecretaris
Kranenburg (helmen-affaire), de
oud-ministers Van Rooy (gestrui
keld over de loonpolitiek, in op
spraak geraakt door de uitbrei*
ding van zijn wc) en Van Aartsen
(niet opgewassen tegen de zwaar
te van zijn departement, Verkee#
en Waterstaat).
De laatste tijd is er een opmerke
lijke verandering te zien rond de
functie van Commissaris. Het
wordt inzet van prestige-gevech-
ten tussen actieve politici, die nog
niet aan het einde van hun poli
tieke loopbaan lijken te zijn. Dat
was het geval in Groningen waar
mr. Toxopeus de buit weg wist te
kapen voor zijn partijgenoot, de
al jaren als Commissaris gedood
verfde mr. Geertsema. Op het
ogenblik is het vrijkomende Com
missariaat van Friesland inzet
voor een partijstrijd. De geboren
en getogen Fries, dr. Vondeling
wordt genoemd. Anderen schui
ven staatssecretaris Kruisinga,
die als inspecteur voor de volksge»
zondheid in Friesland heeft ge
werkt. naar voren.
Het mag verheugend genoemd
worden dat men zich zo be
trokken gaat voelen bij een
functie die jarenlang maar weini.
gen heeft geïnteresseerd. Ander
zijds is de binnenlandse politiek
er bepaald niet mee gebaat, als
tal van actieve politici het Bin
nenhof verlaten, om te vroeg te
gaan uitblazen als Commissaris
van de Koningin.
ADVERTENTIE
In verband met de voortgezette kos
tenstijgingen heeft het ministerie van
Economische Zaken de Nederlandse
dagbladen toegestaan een bescheiden
abonnementsprijsverhoging toe te
passen.
Met ingang van 1 november as zijn
de prijzen van ons blad als voigt
va&tgeeteki
f 4.96 per maand
f 14.85 per kwartaal.
DIRECTIE.
Oefening"
Inmiddels was ook bekend gewor
den dat twee andere vliegdekschepen,
du tezamen met de Yorktown een
eskader vonnen, de Franklin D. Roo
sevelt en de Forrestal uit havens aan
de Amerikaanse oostkust waren ver
trokken. Omstreeks middernacht,
Nederlandse tijd, verklaarde een
woordvoerder van het hoge Ameri
kaanse marinecommando in Norfolk
in Virginia tegenover onze Ameri
kaanse correspondent, dat het hier
om een grootscheepse paraatheids
oefening ging voor een deel van de
Amerikaanse marine
De woordvoerder deelde mee dat
over dergeHjke oefeningen geen com-
mentaar wordt gegeven. Vermoede- I
lijk hebben de bij deze manoeuvres j
betrokken eenheden opdracht gekre- j
gen op te somen naar de Caraïbische
Zee.
Dat deze oefening in het week-
einde is geaouden. wekt wel enige
verbazing, daar het de gewoonte Is
paraatheidstests niet op zaterdag of
zondag te houden, teneinde de bur
gerbevolking niet te alarmeren.
Lang nadac de beide oorlogsbo
dems de Lekhaven hadden verlaten
en reeds buitengaats waren, drup
pelden nog steeds Amerikaanse ma
rinemannen nietsvermoedend met de
trein en over de weg binnen. Zy zul
len door Nederlandse mariniers wor
den opgevangen en ondergebracht in
de Van Glient-kazerne in Rotter
dam.
Volgens de laatste berichten zijn
ven de 200 Amerikanen, nu 180 naar
Engeland overgevlogen.
Initiatief
voorstellen in
Tweede Kamer
(van onze parlementaire redacuo)
DEN HAAG (GPD) Drs. H. M.
Franssen en drs. Ed van Th^jn (bei
den PvdA) hebben vandaag by
de Tweede Kamer twee initiatief
voorstellen ingediend met de bedoe
ling meer inspraak te geven aan
gemeenteraden en provinciale staten
by benoemingen van de burgemees
ter en de Commissaris der Koningin.
In de memorie van toelichting op
het voorstel tot wijziging van de ge
meentewet, zeggen beide kamerleden
van mening te zijn dat een interim-
regeling noodzakelijk is, omdat niet
eerder dan in 1975 een herziening
van de grondwet kan worden ver
wacht. waardoor een bindende In
spraak mogelijk wordt.
Zij zouden zelf het liefst zien dat
de procedure van benoeming, herbe
noeming en ontslag van burgemees
ters dezelfde is als die, die geldt
voor wethouders.
„Aan een dergelijke interim-rege
ling is behoefte", zo zeggen zy in
de memorie van t oelichting, „nu
gebleken is dat de ervaringen met
de huidige, ongereglementeerde in
spraakprocedure niet gunstig zyn".
De heren Franssen en Van Thijn
herinneren eraan dat vrywel geen
enkele benoeming in grote of mid
delgrote gemeenten zonder onver
kwikkelijke bijverschijnselen tot stand
is gekomen.
Zij wyzen op de benoemingen in
Den Helder. Gouda. Den Haag. Haar
lem, Arnhem en Zwolle.
Het wetsontwerp wil de raad in
de gelegenheid stellen een aanbeve
ling van een of meer personen in
te zenden volgens regels bij algeme
ne maatregelen van bestuur".
MOSKOU (Tass. Reuter. AP) In
Peking zijn vandaag onderhandelin
gen begonnen tussen regeringsdele
gaties van de Sowjet-Unie en Rood-
China over „kwesties van wederzijds
belang", aldus een officiële bekend
making in Moskou. De Russische af
vaardiging die in totaal uit acht
man bestaat, staat onder leiding
van de vice-minister van Buiten
landse Zaken, Koeznetsow. die een
uitstekende naam heeft als onder
handelaar in moeilijke problemen.
Aangenomen wordt, dat de grensge
schillen verreweg het voornaam
ste punt van gesprek zullen vormen,
dit als gevolg van de ontmoeting van
de premiers Kosigin en Tsjoe En-iai
op 11 september Jl. in Peking.
Intussen heeft de Sowjetrus-
sische partij-ideoloog Soeslow in een
lang artikel in het belangrijke tijd
schrift „Kommunist" een aanval ge
daan op „de avontuurlijke en
CAMBRIDGE (AP) Twee Ne
derlanders zijn uitverkoren het ko
mende jaar de „Erasmus-oollege6"
aan de universiteit van Cambridge
te geven.
Het zyn prof. dr. E. H. van der
Beugel, hoogleraar van internationa
le betrekkingen aan de Universiteit
van Leiden en Willem Sandberg, oud
directeur van het Stedelijk Museum
van Amsterdam.
De Erasmus-colleges staan onder
auspiciën van Engelse zakenlieden
die veel contacten hebben met Ne
derland.
I BERLIJN DPA. AFP. AP)
Twee Jonge Oostduitsers hebben een
j vliegtuig van de Poolse maatschap-
I pij Lot. dat met 63 passagiers en een
bemanning van negen van Warschau
op weg was naar Oost-Berlijn, door
bedreiging van de piloot met plastic
waterpistooltjes, gistermiddag ge
dwongen koers te zetten naar West-
Berlijn. De viermotorige turboprop
van het type 11-18 landde daarop
omstreeks 2 uur op het vliegveld Te
gel in de Franse sector van de voor
malige Duitse hoofdstad De twee ka
pers vroegen in West-Berlyn om po
litiek asiel Aan dit verzoek werd vol
daan en de twee werden daarop vrij
gelaten. De overige passagiers kon
den kort daarop met het vliegtuig
de reis naar Oost-Berlijn hervattea
chauvinistische politiek van de com*
munistische partij in China,
wier leiders hebben gebroken mei
het marxisme-leninisme en met de
beginselen van het proletarische in*
ternatlonalisme". ZIJ proberen de
communistische wereldbeweging m
tweeën te splijten. Soeslowe artikel
was de heftigste Russische aanval op
China sinds de hierboven genoemde
onverwachte ontmoeting Kosigin*
Tsjoe. Zonder melding te maken vkn
de grensgeschillen legde Soeslow de
nadruk op de ideologische geschillen,
waarmee hij dus duidelijk onder
scheid maakt tussen regering»- en
partijpolitiek. Dit houdt in. dat het
vernietigende Russische oordeel over
de Chinese communistische ideologie
geen belemmering behoeft te
vormen voor het aangaan van be
sprekingen Inzake grensgeschillen.
WINSCHOTEN (ANP) Voor de
vierde achtereenvolgende maal werd
er vandaag massaal gestaakt in de
Oostgroningse strokartonfabrieken.
Vanochtend zyn circa 2400 werkne
mers van de zes bedrijven in Oude-
Pekela en de fabrieken, in Nieuwe-
schans, Stadskanaal en Veendam
niet aan het werk gegaan. Vanmid
dag werden in Oude-Pekela, Hooge-
zand en Sappemeer stakingsvergade
ringen gehouden. Daar aou worden
beslist over een eventuele verlenging
van de 24-uursstaking van vandaag.
©uc/ ©Iteuws
Uit het Leidsch Dagblad van
18 October 1869:
Gisteravond werd door
den voorlaatsten trein van j
Amsterdam het hek aan de
Warmondsche zijde b\) Zo-
merzorg stukgereden. Door
den locomotief werd een ge-
deelte van diJ hek door het
andere, aan den kant van
het station gelegen hek heen
medegesleept.
I In de Arnh. Ct. wordt r
i eene kamer te huur ge-
I vraagd, met mededeeling dat
de voorkeur zal worden gege-
ven aan eene woning, waar
in geen juffrouwen kijven,
geen meiden twisten, geen
kinderen schreeuwen of
geen kippen worden gehou-
j den.
