,Ik restaureer en vecht voor het
behoud van Leidse binnenstad"
Voorlopig" af scheid
van prof. Kernkamp
Moeder-klaar -oversten
Lammenschansweg
RANDFIGUURHERT OOSTERMAN:
LIEEHEBBER VAN ANTIQUITEITEN
HERSCHEBBER VAN HET VERLEDEN
'tHUYS IN
DEN HOUC
PIERROT
Edinburgh bij
Boerhaavecursus
muniMRDrs
BERSOONLIJK CONTACT IIETHOUDER-
OUDERS HAI) SUCCES
GERO CASSETTES
v. d. Water
DIRECT
RESULTAAT
Zh
l£ï VRIJDAG 17 OKTOBER 196#
LETDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
(Door Pieter C. Rosier)
LEIDEN Of ik een kunstenaar ben? Welnee, noem me maar een randfiguur. Ik restaureer
istrijd voor het behoud van de oude binnenstad. De Leidse kunstenaarsprijs? Ach, ik vind
R-oon dat de beeldende kunstenaars het recht hebben op een behoorlijke atelierruimte en ik
u an me daarom op dat gebied graag in voor die jongens. Leuk overigens, hoe ze me vorige
a iek naar Buut 110 hebben weten te lokken. Ik ben vast van plan voor die honderd vijf tig
lden wat moois uit te zoeken.
Aan het woord ts de oud-onderwijzer Bei t Ooosterman '49 die over veel wü praten behalve over
'hzelf. Hij woont met vrouw, peuter en twee poezen in de molen aan de Kanaalweg. Wie hem over-
n spreken wilmoet naar 't Huys in den Houc aan het Pieterskerkhof. Het interieur van dit vijftien-
teuwse pand heeft op het ogenblik veel weg van een puinhoop.
ADVERTENTIE
VERLOVIRGSRINGEN
lot Oosterman echter is al ruim
erhalf jaar bezig om orde in deze
ioniseerde chaos van oude
oe rechtse IJsselstenen. zware houten
I ken en dikke glasplaten te schep-
Hij denkt voor de verbouwing
dit kapitale bezit ,.het dak en
vliering zijn zoals U ziet al ver-
nog één jaar nodig te
iben. Maar dan zal 't Huys in
Houc, dat door Bert Oosterman
iieie jaren geleden is aangekocht,
als een architectonisch juweel in
historierijke stadsdeel te pronk
an. „Ik heb niet zozeer het huis
wel de plek gekocht", zegt Bert
21 ierman. die met toestemming van
^gemeentelijke instanties driftig
het restaureren is geslagen. Hij
to heugt er zich bijzonder op straks
de sfeervolle omgeving van de Pie-
skerk te wonen en te werken. Bert
sterman, die een grote belangstel -
g heeft voor antiquiteiten „Chi-
j, -5 en Japans porcelein. Europees
glas en aardewerk hebben m'n
irkeur" wil graag een antiek-
ïdel beginnen en grafische kun'ste-
ars in de gelegenheid stellen hun
t hij hem te exposeren. De ten-
nstellingsruimte zal gevonden
len worden in de kelder van Oos-
lahs „cultuurpaleisje". dat het le-
in oud-Leiden ongetwijfeld zal
- au verrijken. Bert Oosterman „ik
id een grafiek of een tekening veel
ecteur dan bijvoorbeeld een schil-
rü" ziet het op touw zetten van
itoonstellingen uitsluitend als een
- tebberij. „De handel in antiquitei-
zal my uiteindelijk toch aan het
J M)ks s ukje brood helpen". Hoe
nt deze kleurrijke randfiguur, de
kunstzinnige molenbewoner, deze
tiekhandeiaar in spé „het doet
niet toe wat voor vak je uitoefent
je in' elk geval maar werkt" nu
de kost? „Ik maak maquettes,
ureer oude meubels en heb bo-
ndien de zorg over de waterschaps-
idellen* van het Hoogheemraad-
voor Rijnland, die stuk voor
ik met achttiende eeuwse zin voor
ecisie zijn gemaakt. Deze modellen
ner in de loop van de Jaren niet op
imit gegaan, dat is duidelijk. Met
restauratie van' het Gemeenlands-
is aan de Breestraat kwamen ze
eens te voorschijn. De restaura-
van dit gebouw mag dan wel een
stbare aangelegenheid zijn uit cul-
nrhistorisch oogpunt is zo'n
wonheidsbehandeling gewoon
«dzaak. Stel je voor dat een der-
lijk uniek cultuurmonument ook al
verval zou raken".
Gemiste kans
Bert Oosterman roert met deze
wte uitroep een punt aan, waar-
hjj urenlang kan zitten bomen.
In oude luister herstellen van
Leidse binnenstad, dat is een van
talrijke stokpaardjes. „De oude
inenstad, ja die is verschrikkelijk
maar Leiden heeft dan ook in
jaren vijftig allerlei kansen ge-
Heel wat gemeenten hebben in
periode kans gezien om geld voor
dauratiedoeleinden van het ryk los
Mjgen. Leiden daarentegen liet
toen echter helemaal afweten. En
W terwijl we hier toch monumenten
de eerste orde hebben. Ik vind
bijvoorbeeld erg spijtig dat de
Latijnse school leeg staat. Daar
toch al lang een bestemming
gevonden kunnen worden of
in overleg met burgerlijke instanties.
Iedereen wéét toch dat het leegstaan
van een pand het verval in belang
rijke mate bevordert. Het mag ge
woon niet gebeuren dat zoals kortge
leden nog in de krant stond de Jaco-
bazaal gesloten wordt wegens ernstige
bouwvalligheid. Het. Herenlogement,
daar keek je al twee jaar geleden van
het plafond dwars door alle pannen
heen de lucht in. En wat hebben ze
niet met dat Herenlogement een
plannen gehad. Plannen, die nooit
zijn uitgevoerd. Als een gemeente
haar monumenten wil bewaren dan
moet ze er in de eerste plaats een
bestemming aan geven. Er zijn toch.
vooral hier in Leiden, mogelijkheden
te over. Enfin, nu is het in feite te
laat. In de jaren vyftig toen de ren
tevoet lager en het rijk scheutiger
was. kon je met een beetje moeite
wel aan geld komen. Dat is vandaag
de dag afgelopen, de kansen zijn
voorbij. De Zijlpoort, die valt zowat
in elkaar. Het Boerhaavecomplex.
daar is onlangs nog professor Lun-
singh Scheurleer door de vloer ge
zakt. De Boerhaavezalen worden
straks inderdaad gerestaureerd, maar
dat is alweer geen gemeentelijke
kwestie. Er zijn namelijk plannen om
er een medisch-historisch museum in
onder te brengen, een rijksaangele
genheid dus.
Het apothekershuisje van datzelf
de Boerhaavecomplex is intussen in
el kaai' gezakt en afgebroken. En
waarom nou? Waarom moet het zo
ver komen dat van het stadsmaga-
zijn alle pannen verdwenen zijn en
de balken verrot? Iedereen heeft de
plicht om een cultuurgoed in zo zui
ver* mogelijke staat aan een volgende
generatie dooi* te geven, dat geldt
dus ook voor een gemeentebestuur
Met conservatisme heeft het niets
te maken. Het is gewoon heel fijn
als er in een stad een goed restau-
ratiebeleid wordt gevoerd. Particu
lier initiatief op dit gebied valt na
tuurlijk toe re juichen, maar het is
in elk geval prettig wanneer de over
heid niet helemaal af laat weten.
Een gemeentebestuur dient, hoe dan i
ook. welwillend en aanmoedigend
tegenover dergelijke particuliere ini
tiatieven te staan. Je merkt er hier
in Leiden jammer genoeg zo wei-
nig van. Het gemeentebestuur voert
op het ogenblik een soort open plek- j
ken beleid, met als gevolg dat de i
Leidse binnenstad één rotte kies is 1
Van de overheid mag je echt wel i
vei'wachten dat ze ten aanzien van
de monumentenzorg het goede voor-
beeld geeft".
stadsherstel te interesseren. Of het
allemaal aal lukken? Als de zaken
doelmatig woiden aangepakt, bij
voorbeeld op basis van een naamloze
vennootschap, kom je echt wel tot
resultaten die de moeite waard zijn
Ik geloof verder dat het belangrijk
is om naast de grote beleggers ook
de Leidse bevolking zelf aan het
stadsherstel deel te laten deelnemen
door middel van kleine obligaties of
aandelen. Dat de Leidenaar geen
belangstelling voor zijn stad heeft
is een sprookje'.
Vlooie
naam
Bert Oostennan heeft zelf over g
brek aan belangstelling niet te kla
gen. Er kan geen Leidenaar op hei
Pieterskerkhof lopen of hij werpt j
wel even een nieuwsgierige blik in
't Huys in den Houc. Een mooie j
naam voor een kunstzaal en antiek
winkel overigens.
JUWELIER H0RL0GER
maarsminsteeg 21 loden tel 20778
I LEIDEN Wanneer van dinsdag
28 oktober tot en met zondag 2 no
vember in het kader van de regel
matige uitwisseling tussen de medi
sche faculteiten te Edinburgh en
Leiden zeventien Schotse gasten hun
Leidse collegae bezoeken, zullen een
aantal van hen medewerken aan de
Boerhaavecursus over ziekten van de
t ractus gastro-intestinalis, die op
donderdag 30 en vrijdag 31 oktober
in Leiden wordt gegeven. Deze eur-
sus is de eerste. die door de
I Commissie Boerhaavecursussen voor
Voortgezet Medisch Onderwijs in sa
menwerking met de medische facul
teit in Edinburgh wordt georgani
seerd.
Op de cursus over de traefcus gas
tro-intestinalis, die onder leiding
staat van prof. dr. W. R. O. Goslings,
zullen een aantal aspecten van ziek
ten van de slokdarm, de maag, de
dunne en de dikke darm worden be
handeld. Tijdens de cursus zal zowel
aan de theoretische en fundamentele
achtergrond als aan de praktische
aspecten aandacht worden geschon
ken.
Bert Oosterman bezig met de
restauratie van zijn ..nieuwe''
huis. Zijn (jonge i vrouw helpt
graag een handje mee.
(Foto LD/Holvast
ADVERTENTIE
de grootste ruimte
de grootste keuze
in damesschoenen
Haarlemmerstraat 140
Hogewoerd 2
Gangetje 2
Leiden
ADVERTENTIE
HOOFDPIJN fOEDEM
Sjah in Washington De sjah
van Perzië is in Washington aange
komen, waar hy zyn eerste officiële
besprekingen met president Nixon
zal houden. Keizerin Parah, die de
bedoeling had gehad de sjah te ver
gezellen, kon niet meegaan omdat
zy haar vierae kind verwacht.
LEIDEN Prof. dr. J. H. Kernkamp heeft gistermiddag in
het Groot Auditorium zijn afscheidscollege gegeven als buiten
gewoon Leids hoogleraar in de economische geschiedenis, welk
ambt hij in november 1951 had aanvaard. Een definitief af
scheid betekende dit nog niet, want officieel zal dit eerst over
enige tijd ook namens Leiden in Utrecht gebeuren, waar prof.
Kernkamp zijn gewoon hoogleraarschap neerlegt.
Prof Kernkamp herinnerde aan gen van indertyd over dit probleem
de „handel op de vyand" die hem nader toelichten
Reeds in de jaren twintig was h{j ge
ïnteresseerd in het leren van Pieter
de la Court, de Leidse lakenhande
laar die zoveel relaties had met Am
sterdam. Omtrent deze mysterieuss
figuur is men de laatste tyd beter ge
ïnformeerd geraakt door de uitgave
van zyn door de scheidende hoogle
raar gepubliceerde briefwisseling.
Een bezorgde toon spreekt meer
malen uit deze correspondentie in ty-
steedë heeft geboeid en waarover hy
sprak in zyn oratie. Nog steeds ko
men uit het Leidse koopmansarchief
van Daniël van der Meulen nieuwe kamp naast zijn onderwys met Lei
gegevens opduiken, die de opvattin- den in contact hebben gebracht.
O* K-del „p de vpapd en Dan», iÏÏÏÏ
van der Meulen waren echter niet de
enige onderwerpen die pof. Kern-
Stadsherstel
Bert. Oostermans woordenstroom
is nauwelijks te stuiten. Dat hij het
niet bij woorden laat. daartoe vor-1
men zyn éénmansreetauratie en zijn I
ij vei* voor het behoud van de pan-1
den aan de Lokhorststraat het beste
bewijs. Ook het stadsherstel-idee
naar het voorbeeld van Amsterdam
laat hem geen moment los. Hij i
praat er enthousiast en uitvoerig j
over. „Bij vele Leidenaars leeft de
gedachte om, waar mogelijk, de lege
plekken in de stad. die vroeger be- j
bouwd zijn geweest, weer een ge-
(Van één onzer stadsredacteuren)
LEIDEN Wat middels oproepen van de burgemeester en
via ambtelijk overleg niet mogelijk bleek, is de wethouder van
verkeerszaken, mevrouw N. A. den Haan-Groen, gisteravond
gelukt door persoonlijk contact met ouders van kinderen, die
vier scholen in de nabijheid van de Lammenschansweg bezoe-
zicht te geven. Op de plaats van de ^en gr 0p deze drukke invalsweg een jeugdverkeers-
afgebroken Pieterskerkstraat-mulo j ut j i
stonden in vorige eeuwen prachtigebrigade om de schooljeugd veiliger te laten oversteken. De
huizen met tr&pgeveltjes. Die huis
jes zouden daar nu eigenlijk weer
neergezet moeten worden. Dat bete
kent een revaluatie van de binnen
stad, die alleen maar bevorderlijk L jn het voorjaar hebben de ouders
voor de leefbaarheid ter plaatse. Een Van kinderen, die elke dag vier keer
op zakelijke basis gefundeerd stads- Lammenschansweg twee ry-
herstel zal allereerst moeten probe- banen en twee ventwegen moeten
ren het centrum van zijn verrottmgs- j oversteken, nun ongerustheid la-
probleem af te helpen door bijvoor- ten blyken middels een handtekenin-
fflenwerking met de Universiteit of beeld oude panden, die waardevol genactie, waarop 300 handtekeningen
zijn voor het stadsbeeld, aan te ko- kwamen te staan. De actie werd on-
pen, te restameren en er vervolgens dersteund door vragen van raadsle-
1 een bestemming aan te geven De ge- 1 c]en Daarop heeft het college geant-
meente kan er positief aan meewei- Woord.
brigade komt onder toezicht van een brigade van moeders
(eventueel vaders), waardoor de Lammenschansweg als derde
in Leiden z.g. moeder-klaar-oversten krijgt.
ADVERTENTIE
Voor
Juwelier - horloger
Haarlemmerstraat 181
ken door het beschikbaar stellen van Wethouder mevr. Den Haan was
panden, die zij zelf niet of nog niet gisteravond naar de school in de Du
kan restaureren en door het opslaan
van oude materialen die by de af
braak van panden vry komen en bij
restauraties weer gebruikt kunnen
worden.
De ver wezenlij king van een stads-
herstelidee is uiteraard niet mogelyk
zonder geld. Et is al een financiële
commissie, die haar best doet om de Lammenschansweg naar haar
grote maatschappijen en kapitaal- mening nooit In aanmerking zal ko-
1 krachtige particulieren voor dit men voor ongelykvloerse kruisingen;
Rieustraat gekomen om de zaak per-
soonlyk met de ouders van de kinde
ren van de vier scholen door te ne
men.
Een vyftigtal oud era vormde het ge
hoor.
zy hoorden van d« wethouder,
dat:
de weg wel met lichten beveilig
de kruispunten en een z.g. groene
golf zal krygen zodra de verkeersin
tensiteit, die meestal samengaat met
de verkeersveiligheid, dit vraagt;
het college niet voelt voor lap
middelen als een tunneltje of een
voetgangersoversteekplaats, die vol
gens de wethouder de veiligheid niet
bevorderen «Deze mening werd on
dersteund door iemand van de ver-
keers-politie, die verklaarde het nog
jonge voetgangerslicht op de Willem
de Zwygrrlaan niet veilig te vinden'
I EIDENS wethouder van ver
keerszaken mevrouw Den Haan
heeft gisteravond bewezen wat
persoonlijk contact vermag. Ze
heeft niet als gemeentebestuur
der en politicus met getallen en
kreten geschermd, maar eenvou
dig van moeder tot moeder ge
sproken. En daarmee heeft ze het
„verzet" gebroken, dat in de wijk
bestond tegen het optreden van
kinderen en ouders als verkeers-
brigadiers op de drukke Lam
menschansweg. Gevolg: direct re
sultaat, want de brigade kan bij
wijze van spreken vandaag of
morgen draaien, zij het. dat de
groep zal moeten groeien. Met het
bereiken van dit resultaat moe
ten noch de wethouder noch de
ouders inslapen. De wethouder
heeft beloofd de vinger aan de
pols te houden om te weten wan
neer verdergaande maatregelen
Dit PC t lammenschansweg nodig
zijn. Ook de ouders moeten die
1 polsslag in de gaten houden.
Conclusie ven mevr. Den Haan: Er 1 llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllilllllllllllllM||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
kan nu direct iets gebeuren als er de drukke weg evenwel net als op
«en jeugdverkeersbrigade komt «één de Damlaan en de Churchill-laan on-
school heeft zioh al gemeld), die op der toezicht van moed ere moet staan.
hiervan pryst De la Court in oktober
1663 zyn geboortestad als een oord
van opvallende gezondheid aan. Hy
vermeldt dat in het Leiden van toen
130.000 mensen woonden van wie
geen 25 wekelyks stierven, om ver
volgens hen, die meer dan honderd
jaar wensten te worden, het leren in
Leiden aan te bevelen.
Posthumus schat in zyn geschied
schrijving van de Leidse lakenhandel
het aantal inwoners van Leiden in
die tyd op 72.000. Het nauwkeurige
aantal is niet bekend, maar het
staat vast dat Pieter de la Court wat
dit betreft overdryft. Ook was zyn
bewering niet juist dat Leiden buiten
de gevarenzone van de pest was ge
legen. want de Sleutelstad betaalde
eveneens een zeer hoge tol aan deze
gevreesde ziekte.
Prof. Kernkamp somde ook andore
zaken op. die hem met Leiden heb
ben verbonden, op grond waarvan hfl
zyn afscheidscollege de titel had ge
geven „Ontmoetingen op het Rapen
burg en omgeving in het heden en
verleden."
l>t
Mevrouw Den Haan-Groen
Haar beroep op moeders had suc
ces negen dames stelden zich di
rect beschikbaar maar niet voor
dat de wethouder heel wat tegenwer
pingen had moeten ontzenuwen en
vragen beantwoorden. De ouders ble
ken nog niet allemaal „in" voor de
oplossing, maar zagen wel, dat ze
op dit moment de enig haalbare is.
De wethouder beloofde voorts de
plaatsing van met lichten uitgeruste
borden, waarmee het verkeer op de
zebrapaden wordt geattendeerd.
aar am
Prof. dr. B W Schaper wees er in
zyn toespraak namens het hukii-
gingscomité en als voorzitter van de
sectie geschiedenis op. dat een af
scheid op 65-jarige leeftyd niet als
een vervroegd emeritaat kan worden
gezien. Hy deelde de mening van
prof Kernkamp dat een afscheid na
40 jaren in overheidsdienst echt wel
gerechtvaardigd was. en dat boven
dien het hoogleraarsambt tegenwoor
dig zwaarder is dan ooit. Hij prees
de persoonlyke veelzydigheid van
prof. Kernkamp en wees er op dat
onder diens leiding zowel in Utrecht
als in Leiden de economische ge
schiedenis is uitgebouwd tot een vol
waardig onderdeel van het historisch
curriculum.
Voorts werd het woord gevoerd
door dr. J. van Heyst, oud-medewer
ker van de scheidende hoogleraar
die zyn vele kwaliteiten prees, en na
mens de studenten door de heer An-
driessen. die grote waardering toon
de voor het aandeel van prof. Kern
kamp in de herstructurering van de
studie in de geschiedenis.
Ranzige boter In de afgelopen
weken zyn de kusten van zuidweste
lijk Noorwegen bevuild met tonnen
verrotte boter afkomstig uit een
Duits bevoorradingsschip, dat in 1944
voor de kust van Noorwegen tot zin
ken is gebracht. De boter is vermoe-
delyk door de zware stormen die de
laatste tijd in het gebied geheerst
hebben uit het wak losgeraakt.
