11
Energievoorziening bijna
wintigvoudige
Leidse scholieren ontsteld
over moorden in Brazilië
C0RPEL
Bi j opening kleinere
fouten clan Ned.
Zuivelbureau vindt
OctKJ^AlW» 6'5 5.55
JN YKEMA'S VEERTIG JAREN
JAM
l v, d Water
VOLGENDE WEEK PROTEST-BIJEENKOMST
Slijlvolle klassieke meubelen
R. en IIover Groenoordhal
OBE (TOERDAG 16 OKTOBER 1969
LEÏDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
LEIDEN „Wat een dynamische ontwikkeling". 'Pol deze conclusie komt
oud-directeur van de S.L.F., ir. Y. Ykenia, als hij hij zijn afscheid de
^Lduktiecijfers van „zijn" bedrijf nog eens overziet. En inderdaad in de
jaar, dat ir. Ykenia zich met „de Langegracht" verbonden weet. zijn de
3 oduktiecijfers enorm gestegen.
■De
bap
telefoontje naar de een- zulk een energieke leiding heeft ge-
„ik moet er nog een beetje
wennen, dat ik niet meer op kan-
geeft ons de exacte ge-
eng. Hier zijn ze: in het jaar dat
Ykema zijn entree bij de Licht-
arbrLieken maakte (1927) had de gas-
.jflli het was toen nog stads-
een produktie van 15.5 mil-
kubieke meter. Het vorig jaar,
was toen overgeschakeld op
dgas. leverde de SLF aan haar
fseh emers 78 miljoen kubieke meter
ub igas, hetgeen gelijk is aan 155
Gn joen kubieke meter stadsgas. Het
plet. ruik van aardgas, dat steeds po-
airder is gewordenwekt de ver-
udi jbt-ing, dat 1969 niet een omzet
1100°a 120 miljoen kubieke meter
wel 200 240 miljoen stadsgas uit
bus zal komen.
s dit een grote vlucht im het gas,
elektriciteitsproduktie geeft een
grotere sprong te zien. Bij de
151 hst van ir. Ykema had de elektri-
D£ itscentraie een „omeet" van 31.6
ck Ijoen kWh. Nu wy ruim veertig
ir verder zijn sloot de SLF het jaar
af met een elektriciteitsproduk-
529 miljoen kWh. Ver-
chting voor 1969: 580 a 600 mil-
n kWh.
leer dan de helft van deze pro-
stie wordt in Leiden geïmporteerd
eenvoudige lieden, dat de ca-
ujciteit van de SLF ten enemale on-
ioende is. Maar o wee als een
'ng optreedt. Eerst dan is Lei-
in last.
Stroom valt uit
üsi Nog onlangs viel de stroom even
hetgeen tot gevolg had, dat onze
factie tientallen alarmerende tele-
mtjes bereikten van bedrijven, die
niet uit de voeten konden, waar-
Dr het produktieschema in de war
lp en van huismoeders, die niet
iden wassen, strijken, koken, naai
en noem maar op. Ook vielen klos
radio uit Leiden en zijn ver-
igmgsgebied (ruim dertig gemeen -
leven bij de „autoriteit" van de
iF, een energiebron, die niet meer
eg te denken is in ons daglij kse le-
hf. I
Nieuwe eentrale
Wie deze cijfers even op zich
at inwerken (nogmaals in veertig j
pe ar van 31 naar straks 600 miljoen
ili Wh) krijgt er vermoedelijk enig he
lp voor, dat Leiden van EZH-zijde
ei4et verzoek kreeg een nieuwe centra-
te bouwen. Een centrale, waarover
laatste maanden wij behoeven
lap et woord koelwater maar te noe-
oen —nog al enig rumoer is ont-
i taan. Ir. Ykema zegt er dit zelf van
'ijftig jaar geleden was elektrische
lfi erlichting nauwelijks algemeen ver-
reid. Thans is de elektrische koel-
ast, de elektrische wasmachine etc.
niet meer weg te denken. Daarom
lijn elektrische centrales noodzake
lijk, Het is nu alleen maar jammer,
jdat in de streekplannen etc. wel aan
het grasland en de plas wordt
«dacht, doch niet aan een lcvens-
behoefte als elektrische energie. Dit
schept problemen, die niet op te los
sen zijn, met het uitspreken van het
i woord „neen".
Waar keren wij nog'even terug tot
man, die aan dit energiebedrijf
ADVERTENTIE
geven. Ir. Ykema, die in 1904 te Me-
rauke op Nieuw-Guinea, waar zijn
vader gouvernementsambtenaar was,
werd geboren, bezocht de hbs te Dja
karta om in 1921 zijn studie aan de
Technische Hogeschool in Delft
voort te zetten. In 1926 verwierf hij
aan deze hogeschool het diploma van
elektro-technisch ingenieur. Na aller
eerst enkele jyren in het particuliere
bedrijf werkzaam te zijn geweest,
volgde op 1 april 1927 zijn aanstelling
als bedrijfs-ingenieur bij de SLF. Met
ingang van 1 februari 1946 Leiden
kende toen nog zijn noodgemeente-
raad werd ir. Ykema benoemd tot
drecteur van het bedrijf, in welke
functie hij de met oktober 1945 met
pensioen gegane directeur, ir. G. A.
var Klinkenberg, opvolgde.
Aanvankelijk was ir. Ykema belast
net de uitbreiding en modernisering
van de elektrische installaties van
de centrale, waartoe belangrijke
nieuwbouw noodzakelijk was, gevolgd
door werkzaamheden voor het kabel
net in Leiden en randgemeenten.
Daarnaast was aan ir. Ykema opge
dragen de behandeling van vraag
stukken inzake de tarieven, die o.a.
hebben geleid tot de invoering van
bet woonhuistarief, dat het elektrisch
koken ook in het Leidse stroomleve-
rmgsgebied mogelijk maakte.
De moeilijke bezettingsjaren buiten
beschouwing gelaten, heeft ir. Ykema
nimmer eèn tijd van teruggang
de cijfers liegen er niet om. Red. in'
het bedrijf meegemaakt. Terwijl bij
zijn komst reeds ijverig werd gewerkt
aan de uitbreiding van de centrale,
kwam onder zijn leiding in 1955 de
laatste grote expansie-drang tot
stand, die een investering van niet
minder dan 25 miljoen vergde.
Stoom
Verder kwamen tijdens zijn direc
toraat tot stand een installatie voor
het kraken van raffinaderijgas en
werd met de stoomlevering aan grote
instellingen en bedrijven wij noe
men het Acad. Ziekenhuis en het
Diaconessenhuis, tal van bedrijven en
scholen, het flatgebouw aan de Boer-
haavelaan en de N.Z.H.-werkplaats
begonnen. Ook de koolgasproduktie
(in 1963 gestaakt) werd onder zijn
leiding opgevoerd. Een groot aandeel
heeft de met 1 oktober j.l. afgetre
den directeur ook gehad in het in
1942 in het leven geroepen N.V. Elec.
triciteitsbedrijf-Zuid-Holland, een or
gaan, dat alle energiebedrijven van
Zuid-Holland overkoepelt en 1at op
een efficiënte produktie is gericht.
Van' zijn verdere functies noemen
wij die van directeur van de N.V
Lugdunum, een lichaami dat de elek
triciteitsvoorziening verzorgt in Ter
Aar, Nieuwkoop, Nieuwveen en Ze
venhuizen, directeur (van 1952 tot
1969j van de gemeentelijke gasvoor-
ziening in Zuid-Holland, bestuurslid/
vice-voorzitter var de Ver. van direc
teuren van Eelek.-bedrijven in Neder
land, commissaris van de K.E.M.A. en
leraar in de Elektriciteitsleer, verbon
den aan het Kon, Genootschap
„Mathesis Scientiarum Genitrix".
Ir. Ykema, die er zich over kan ver
heugen, dat ir. H. W. Brooshooft zijn
plaats op de S.L.F. gaat bezetten
„hij was voor mij de kandidaat"
heeft ook nog wel een kort oordeel
over de oprichting van een streek-
bedrijf. <tIndien wij dit niet zelf en
uit vrije wil doen, komt er straks een
tijd, dat ons dit als uitvloeisel van
de nieuwe elektriciteitswet wordt op
gelegd."
Omschakeling
Tenslotte spreken wij met ir. Yke
ma nog over de (langzame) over
schakeling van 127 op 220 volt, waar
voor bij de S.L.F. alle plannen gereed
liggen om tot deze ombouw over te
gaan. Na ons vooraf de verzekering
te hebben gegeven, dat deze ombouw,
mits aan de leidingen niets man
keert, de gebruikrrs voor geen extra
kosten stelt, verkondigt hij als zijn
mening, dat een ieder, die niet indi
vidueel tot deze ombouw overgaat
„zich zelf in financieel opzicht tekort
doet". Het steeds maar weer bij de
aanschaffing van 220 volt-apparaten
kopen van een transformator jaagt de
mensen ook op kosten. In vele gezin'-
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE)
nen treft men tegenwoordig reeds
drie of meer transformators aan.
Laat men toch bij een aankoop van
b.v. een televisie, een wasautomaat,
een stofzuiger eens overwegen of het
geen aanbeveling verdient om dan
ook maar tot ombouw over te gaan.
Toegegeven^ dat men bij een dergelij
ke ombouw ook tot aanschaffing van
nieuwe gloeilampen moet overgaan,
doch ook deze lampen hebben niet
.diet eeuwige leven". Van tijd tot tijd
wordt er toch wel een nieuwe (127
volt) lamp gekocht. Waarom dan
niet maar in eens op 220 volt overge
schakeld? Op den duur zou kunnen
blijken, dat men bij overschakeling
het gelijk ook in financieel opzicht
aan zijn zijde heeft.
Afscheid
Morgenmiddag van 4.15 tot 5.45 uur
treedt nog één maal in de Burgerzaal
van het Stadhuis ir. Ykema in het
middelpunt van de belangstelling, om
dan terug te vallen in de besloten
heid van het gezin. Het is tijdens een
receptie, die hem wordt aangeboden
door het gemeentebestuur.
Een energiek man neemt dan of-
I ficieel afscheid van een bedrijf, dat
Ir. Y. Ykema: problemen wor
den niet opgelost met het uitspre
ken van „neen".
(Foto LD/HolvastI
voor een groot verzorgingsgebied
geldt als de energiebron, waaruit de
gemeentelijke motorische krachten
worden gevoed en waardoor ook het
huiselijk leven zo veel aangenamer
werd: elektriciteit en aardgas. Ir.
Ykema, die ruim veertig jaar geleden
mede de kraan tot deze bron wijd
openzette, verdient daarvoor de dank
van zeer velen. Aan zijn opvolgers de
taak deze bron niet te doen opdrogen.
S. PLATTEEL
ADVERTENTIE
Voor g
juwelier - horloger
Haarlemmerstraat 181
Fred Hoogenboomeen Leid
se student, die probeert om de
Zweedse etnoloog Lars Persson
naar Nederland te halen. Lars
Persson heeft onlangs op de tele
visie van zich doen spreken door
te beweren, dat de moordpartijen
°P de Indianen in Brazilië nog
oltijd doorgaan.
(Foto LD/Holvast)
LEIDEN In navolging van
Leeuwarden en andere Neder
landse steden, gaan ook de Leidse
scholieren protesteren tegen de
systematische moord op de Indi
anen in Brazilië. Er wordt mor
gen op alle middelbare scholen in
Leiden en in de mensa een stencil
uitgereikt, waar in het kort bij
zonderheden over deze verbijste
rende massamoord worden gege
ven. Bovendien zijn de twee ini
tiatiefneemsters van deze actie,
Laura Chorus en Barbara van
Heemert, leerlingen van het Ste
delijk Gymnasium, van plan om
1 volkende week donderdag 'n mee
ting te houden in Den Burcht. Zij
willen voor die gelegenheid Bram
de Zwaan uitnodigen als spreker.
Hij is net uit Latijns-Amerika
teruggekeerd.
De scholierenacties zijn ontstaan
na een tv-uitzending, waarin de
Zweedse etnoloog Lars Persson in
een Brandpunt-programma onthulde,
dat de wreedheden in Brazilië nog
steeds doorgaan. Volgens hem heeft
de Braziliaanse regering 11 vliegtui
gen in Canada besteld, om die in te
zetten tegen de Indianen.
Lars Persson
Een andere Leidenaar, de schei
kunde student Fred Hoogenboom,
doet verwoede pogingen deze Lars
Persson naar Nederland te krijgen
voor het houden van spreekbeurten.
Ook hij is na zich gedocumen
teerd te hebben —ontsteld over de
massa-slachting onder de Braziliaan
se indianen door lieden die zich
meester willen maken van grote
stukken (ertsrijke) grond. Geen mid-
in noten - eiken en mahonie
OUD HOLLANDS
WINDSOR
QUEEN ANNE
CHIPENDALE
EMPIRE
BIEDEMAIER
MEUBELTOONZALEN
Oude Rijn 28 Leiden Telefoon 01710-23431
ALLEEN VOOR HET BETERE MEUBEL
LEIDEN In een brief aan
net Nederlands Zuivelbureau
nebben burgemeester en wet
houders gereageerd op de door
dit bureau geuite kritiek m.b.t.
het openingsprogramma voor de
Groenoordhal. Deze kritiek
richtte zich voornamelijk op de
volgende punten
bij de opening op 12 sep
tember was de tentoonstelling
niet gereed en kon de eerste
groep huisvrouwen die een be
zoek aan de stand van het Zui
velbureau zouden brengen, niet
worden ontvangen, omdat de
elektriciteitsvoorziening pas een
uur na de opening kon functio
neren;
de toegezegde plantenver-
siering was niet aangebracht;
het bloemschikfestival ging
niet door;
er heeft geen rondgang met
genodigden plaatsgevonden na
de officiële opening;
O er was geen adekwate be
waking aanwezig;
hoewel de tentoonstelling
zaterdag 13 september om 20.30
uur zou sluiten en de stands op
maandag 15 september zouden
worden afgebroken werd in de
loop van zaterdag bekend ge
maakt, dat de waarnemend di-
••ekteur geen verantwoording
zou dragen voor standmateriaal
dat na zaterdag 18.00 uur nog in
de stand aanwezig zou zijn. De
wnd. directeur was voorts niet
bereikbaar voor degene die de
verantwoordelijkheid droeg voor
de stand van het Zuivelbureau.
B. en W. reageren hierop als
volgt:
de stroomvoorziening was
wel degelijk tijdig in orde maar
op vrijdagochtend om 10 uur
werd door het Zuivelbureau als
nog een milkbar op het elektri
citeitsnet aangesloten, waardoor
kortsluiting ontstond. De instal
lateurs. die onmiddellijk ter
plaatse waren, slaagden erin de
ze storing binnen een kwartier
te verhelpen;
van een definitieve af
spraak over het"* aanbrengen
van een plantenversiering is het
college niets bekend. Tijdens de
opbouw van de stands is hier
over ook niet gerappelleerd door
de standbouwers;
het uitvallen van het
bloemschikfestival was te wijten
aan externe factoren met een
persoonlijk karakter waarop B.
en W. niet verder kunnen in
gaan. Ter compensatie werd
echter wel een modeshow geor
ganiseerd. die veel publiek trok;
Het zou niet doennlijk zijn ge
weest om een kleine 400 genodig
den tijdens de rondgang een
weg te doen kiezen langs de
zuiveltentoonstelling. Overigens
hebben velen dat op eigen Ini
tiatief wel gedaan;
Inderdaad had er meer be
wakingspersoneel aanwezig kun
nen zijn. Juist echter om scha
de te voorkomen is er op aange
drongen de stands nog zaterdag
af te breken. De wnd. directeur
van de hal is tenslotte op 12 en
13 september constant in de hal
aanwezig geweest.
B. en W. besluiten de brief
met de opmerking dat zij aller
minst willen zeggen dat bij de
organisatie van het openings
programma geen fouten zijn ge
maakt. Zij menen echter dat de
ze fouten kleinere proporties
hebben dan door 'het Zuivelbu
reau wordt gesuggereerd.
Zij trekken ten zeerste in
twijfel de conclusie van het
Zuivelbureau dat de deelnemers
aan de tentoonstelling door hun
deelname hun eigen reputatie
zouden hebben geschaad.
del wordt daarvoor geschuwd. De
Braziliaanse regering maakte zelf
vorig jaar de massa-moorden we
reldkundig: een dorp was met dyna
miet weggevaagd, overlevenden wer
den door mitrailleurs neergemaaid,
dorpen werden opzettelijk besmet
met pokken.
Fred Hoogenboom heeft thans tien
man om zich heen verzameld, die
wat willen gaan doen aan de Brazi
liaanse situatie. Zij zullen zich met
name gaan inzetten voor de vrijla
ting van politieke gevangenen in
Brazilië. Hiervoor worden nauwe
contacten onderhouden met Amnesty
International, een vanuit Londen
opererende organisatie. Amnesty In
ternational verzamelt namen en ge
gevens van politieke gevangenen en
geeft die door aan haar leden over
de hele wereld, met het verzoek een
stortvloed van brieven en kaarten te
sturen naar de kopstukken die ver
antwoordelijk zijn voor de gevangen- 1
nemingen.
Van uit Leiden
Vanuit Leiden zal de groep van
Fred Hoogenboom vooral contacten
proberen op te nemen met missiona
rissen van wie ze weten dat ze on
langs zijn teruggekeerd uit Brazilië
(tips naar Rijnsburgerweg 37). De
gegevens die Fred Hoogenboom op
die manier uit Latijns-Amerika ver
krijgt, wil hij weer doorspelen naar
Amnesty International (postbus 5151,
Scheveningen).
Een delegatie van de Leidse scho
lieren zal, samen met vertegenwoor
digers van andere Nederlandse scho
len, op 28 oktober handtekeningen
lijsten aan Kamervoorzitter Van
Thiel gaan overhandigen, om de
aandacht van regering en parlement
op de Braziliaanse situatie te vesti
gen.
LEIDEN/AMSTERDAM Op
de RAI in Amsterdam is gister
avond de vijftigduizendste bezoe
ker van de ruimtevaarttentoon
stelling Maanvaart '69" geregi
streerd.
Het was de achtjarige Alexan
der Lagaay uit Leiden, die met
zijn vader de tentoonstelling be-
zocht Adjunct-directeur F. Pau-
I len overhandigde hem een bouw-
I doos van een Apollo-Saturnus-
I raket.
De expositie, die vorige week
donderdag door de drie Ameri-
kaanse maarivaarders werd ge-
opend, duurt tot en met a.s. zon-
I dag.
ADVERTENTIE
lSWASMIOOEl
