ood-China en Sowjet-Unie
aan praten over grenzen
De Aga
gaat trouwen
Gibraltars wilde apen
nog altijd springlevend
Britse rots in Spaanse branding (slot)
Geen geweld
WASHINGTON
ZAL SAIGON
NIET IN DE
STEEK LATEN
PLAN-BOERMA
MELK
OVERSCHOT
NAAR LANDEN
MET TEKORTEN
In Zwitserland
weer geval van
spionage
NPD-congres in
Berlijn verboden
^JfcoBNSDAG 8 OKTOBER 1969
LETO8CB DAGBLAD
PAGINA 9
PEKING/MOSKOU (Reuter. AFP) China en de Sowjet-
Unie hebben besloten besprekingen te gaan voeren ter oplos
sing van hun grensconflicten. Deze besprekingen zullen op een
nog overeen te komen tijdstip in Peking beginnen op het ni
veau van vice-ministers van Buitenlandse Zaken. Dit heeft de
Chinese regering gistermiddag bekendgemaakt.
De grensconflicten moeten, naar
Peking verklaarde, op vreedza
me wijze worden opgelost. Toegege
ven werd, dat er tussen de twee lan
den „onverzoenlijke principiële ver
schillen" bestaan, die ook nog lang
zullen blijven. Maar dat mag nor
male betrekkingen, op basis van
vreedzaam samenleven niet verhin
deren. Kan de grenskwestie thans
niet geregeld worden, dan moet in
elk geval de bestaande toestand be
waard worden en „beslist geen toe
vlucht tot geweld worden genomen".
„Ohiraa en de Sowjet-Unie hebben
totaal geen reden een oorlog over de
grenskwestie te gaan voeren", aldus
Peking.
In Moskou onthielden Russische
functionarissen zich van commen
taar op de Chinese verklaring. Deze
werd echter gezien als een beves
tiging van berichten van vorige week
uit onofficiële Russische bron, vol
gens welke binnen 2 maanden in de
Chinese hoofdstad besprekingen zul
len beginnen. De eerste vice-minister
van Buitenlandse Zaken. Koeznet-
sow, zal volgens deze berichten de
Russische delegatie leiden. Koeznet-
sow staat bekend als de man „voor
moeilijke zaken" van het Kremlin.
Hy vertoefde vorig jaar, na de inva
sie der Warschaupact-strijdkrachten
in Tsjecho-Slowakije, enkele weken
in Praag.
Twee nota's
tember in Peking van gedachten
wisselden over de grensconflicten, de
handel en andere kwesties van we
derzijds belang. De Chinese rege
ringsleider had met het oog op de
gewapende botsingen aan de grens
en in het belang van een strikte
handhaving van de status quo voor
gesteld, „dat de strijdkrachten van
de twee landen het contact zouden
verbreken door zich terug te trek
ken uit of zich te onthouden van ht
binnentrekken van alle omstreden
gebieden", aldus de verklaring. De
Chinese regering had vervolgens op
18 september en 6 oktober de Sow
jet-Unie ln nota's voorstellen ge
daan inzake voorlopige maatrege
len aan de grens teneinde een ge
schikt klimaat te scheppen over de
besprekingen.
China had. aldus de verklaring, op
24 mei j.l. al laten weten, dat het be
reid is de bestaande verdragen met
de Sowjet-Unie, daterend uit de tsa
ristische tijd en door de Chinezen
als „ongelijke verdragen" beschouwd
als basis voor een totale regeling van
de grenskwestie te aanvaarden Ttaen
al had het voorgesteld in afwachting
van zo'n regeling de status quo te
bewaren en gewapende conflicten te
vermijden. „Het is Jammer dat dit
voorstel van de Russische regering
niet het antwoord kreeg dat het ver
diende", aldus Peking, dat de Sow
jet-Unie verantwoordelijk stelt voor
de gespannen situatie.
vallen. Zou een handvol oorlogsma- i
niakken het wagen Chinas strate-
gische bases aan te vallen, dan zou
den de 700 miljoen Chinezen zich 1
verheffen om verzet te bieden en de j
agressieoorlog te beantwoorden met
de revolutionaire oorlog", aldus de
Chinese regeringsverklaring, die over
het algemeen zeer mild van toon is.
„Geldig
I
.Absurd"
Mevrouw Lovell, echtgenote
jan de Amerikaanse ruimtevaarr-
>,r James Lovell. arriveerde gis-
eren in Rotterdam aan boord
it* ih de Atlantic Astronaut"het
j0, ieuwste schip van de United
>rd tates Li les. dat vandaag voor de
zrste maal van een geregelde
eni lenst de Maastad binnenliep.
en
w Onrust in Las Vegas In Las Ve
is in de Amerikaanse staat Neva-
is vannacht een 50-jarige blanke
wdgeschoten toen daar in de ne-
fcrwijk voor de derde achtereenvol-
ènde nacht rellen waren. Volgens
n ooggetuige werd de blanke van
hteren aangevallen door een jonge
j ger. Elders in de stad werden scho-
n gehoord. Een negerrechter kreeg
I n klap op het hoofd met een fles
en hy een groep negers tot kalmte
achtte te brengen. De autoriteiten
indigden eerder de noodtoestand af
Ffp stelden een avondklok in.
iai
10 Nieuwe president Brazilië Gene-
oj al Emilio Garrastazu Medici, een
h -jarige generaal, is door de militai-
'ui junta tot opvolger van de zieke
ss raziliaan.se president Arthur da
Silva gekozen.
ze
In de Voorstad Midwest van
Oklahoma City, V.S.. is een vlieg-
uig van het type F-100 op een
huizen neergekomen, toen de
\iloot er niet in slaagde een lan-
"<ig op de nabijgelegen lucht-
achtbasis te maken. De tweede
ot werd bij het ongeluk ge-
maar wonder boven ivon-
deden er zich verder geen
ynlijke ongelukken voor. De
oto geeft een beeld van de ver
woesting.
ATLANTIC CITY (Reuter) Vol
gens de Amrikaanse minister van
Defensie, Meivin Laird, zal de rege-
ring-Nixon Zuid-Vietnam niet in de
steek laten en zal niet capituleren op
de voorwaarden van Hanoi. De Ame
rikaanse regering gelooft, dat de
tweeledige aanpak van „Vietnamise-
ring" en „onderhandelen" de beste
weg is die zfj kan volgen. Minister
Laird zei dit op de conventie van de
Amerikaanse vakbeweging (AFL-
CIO) en op het moment, dat Ameri
kaanse studenten bezig zijn met de
voorbereidingen van anti-Vietnam-
demonstraties op 15 oktober.
De door Laird genoemde Vietnami-
sering betekent voor Zuid-Vietnam
het opbouw-en van een gezondere eco
nomie, sterkere binnenlandse veilig
heidstroepen, een sterkere regering en
sterkere strijdkrachten. Aan het slot
van zijn toespraak zei minister Laird:
„Ik kan niet een wonderbaarlijk ein
de van de oorlog beloven. Ik kan niet
beloven dat onze verliezen zo laag
I zullen blijven als de vorige week. toen
I zij lager waren dan in bijna drie jaar.
Maar ik kan u wel zeggen dat wij op
de weg zijn die de beste kansen in
houdt, dat de Amerikaanse verliezen
zo klein mogelijk zullen blijven en
dat de oorlog in de kortst mogelijke
tyd zal worden beëindigd zonder dat
wij onze voornaamste doelstelling zul
len opgeven.
In de Chinese regeringsverklaring
werd nog meegedeeld. dat de
premiers Kosigin en Tsjoe En lai tij
dens hun ontmoeting van 11 sep-
ROME (AP) De directeur van
de Landbouw- en Vnedselorganisatie
van de Verenigde Naties (FAO), de
Nederlander dr. A. A. Boerma, heeft
een plan ingediend, dat ten doel
heeft de consumptie van melk en
melkprodukten in de ontwikkelings
landen te vergroten, waardoor de
grote overschotten in de ontwikkel
de landen zullen kunnen verminde
ren.
Boerma heeft zijn ideeën uitge
werkt in een „internationaal zuivel-
ontwikkelingsplan", dat de proteïne-
kloof in de ontwikkelingslanden moet
overbruggen. Doel op lange termijn
is te bereiken, dat de ontwikkelings
landen zelf kunnen voorzien in hun
behoefte aan proteïnehoudend voed
sel.
Zolang dit doel niet is bereikt zou
den de tekorten moeten worden aan
gevuld door invoer uit landen met 'n
zuiveloverschot, aJdus Boerma. Het
plan voorziet in financiële hulp, tech
nische bijstand en materiële bij
stand.
Boerma zegt. dat uit studie6 is
gebleken, dat vele ontwikkelingslan
den voorshands nog niet zullen kun
nen voldoen aan de binnenlandse be
hoeften. Zijn plan wil de bestaan
de overschotten aan melk- en melk
poeder ten nutte maken in de ontwik
kelingslanden.
.JDe iChinese» regering heeft nim
mer teruggave geëist van het gebied
dat tsaristisch Rusland door middel
van ongelijke verdragen annexeerde.
Daarentegen was het de Russische
regering die bleef volharden in de
bezetting van steeds meer Chinese
gebieden in strijd met de bepalingen
van die verdragen, en brutaalweg
eiste dat de Chinese regering die be
zetting als wettig erkende".
De Chinese regering noemt het in
haar verklaring „belachelijk en ab
surd China zwart te maken door te
beweren dat het van plan is een
atoomoorlog te ontketenen". Kenne
lijk in commentaar op onbevestigde
berichten volgens welke de Russen
met een aanval op China's nucleai
re centra hadden gedreigd, wordt
verklaard, dat China zich anderzijds
nooit zal laten intimideren door be
dreigingen met oorlog en kernaan-
Waarnemers in Moskou wijzen er
op dat de Russische pers haar aan
vallen op China sinds de ontmoeting
van Kosigin en Tsjoe en-Lai in Pe
king bijna geheel heeft gestaakt. Wat
de door China genoemde „ongelijke
verdragen" betreft wordt opgemerkt
dat de Chinezen er voorheen steeds
aan vasthielden dat alleen bespre
kingen konden worden gehouden als
de Sowjet-Unie de „mogelijkheid"
van deze verdragen erkende. De Rus
sen hebben zich steeds op het stand
punt gesteld dat het volkomen gel
dige overeenkomsten zijn, waarover
niet te praten valt.
BERN (Reuter» De Zwitserse
minister van Justitie. Walder, heeft
de arrestatie van een Franse han
delsreiziger bekendgemaakt. die
heeft toegegeven buitenlandse iden
titeitskaarten te hebben verkocht
aan een Rus. die werkzaam was voor
de Internationale Tele-communicatie
Unie. De Fransman, de 40-jarige
Marice Saurel, is op 30 september
j.l. in Genève gearresteerd, terwijl
de Rus. Kotsjegarow. 41. de vol
gende dag Genève heeft verlaten.
Dit is de tweede spionagezaak. die
zich binnen twee weken in Zwitser
land heeft voorgedaan. Op 23 sep
tember werd een Zwitserse techni
cus aangehouden op beschuldiging
werkplannen voor Mirage-straalja-
gers te hebben verkocht aan Israë
lische agenten.
In een door het ministerie van Jus
titie uitgegeven communiqué wordt
gezegd dat Saurel ongeveer 4000 fr.
had ontvangen voor het verkopen
van de identiteitspapieren aan Kot
sjegarow. Het ministerie zei dat de
ze documenten door spionnagedien-
sten worden gebruikt voor hun agen
ten om als model te dienen bij het
vervaardigen van vervalste papie
ren. Saurel heeft toegegeven in 1966
door Kotsjegarow gerecruteerd te
zijn.
LONDEN (Reuter) De Aga
Khan, geestelijk leider van 20 mil
joen Ismaëlische mohammedanen in
32 verschillende landen, heeft giste
ren in Londen en Parijs aangekon
digd dat hij zal trouwen met een
Engelse. Sars-h Frances Croker
Poole. Men verwacht dat het huwe
lijk eind deze maand in Parijs of
Genève zal worden gesloten.
De Aga Khan. oudste zoon van
wijlen Prins Ali Khan. is in 1957 zijn
grootvader sultan Mohammed Shah
I opgevolgd.
De toekomstige bruid van de 32-
jarige moslimleider is in 1940 gebo-
I ren in Nieuw Delhi. Haar vader,
luitenant-kolonel Arthur Croker Poo
le. heeft gedurende zijn gehele car
rière bij de cavalerie van het Brits-
Indische leger gediend. In 1946 ver
huisde haar familie naar Engeland.
Zij huwde in 1959 met de Engelse
lord James Charles Crichton-Stuart,
welk huwelijk acht jaar later werd
ontbonden. Tot voor kort werkte zij
als mannequin onder de naam Sarah
Stuart. Zij is intussen mohamme-
daanse geworden en zal Begoem
i Aga Khan worden genoemd.
Weer aardschok in Zuid-Afrika
Een zware aardschok heeft gisteren
de westelijke Kaapprovincie voor de
j derde maal in een week tijd getrof
fen. Na de eerste aardschok gedeel
telijk herstelde huizen in en bij de
steden Wolseley. Ceres en Tulbagh
liepen verdere schade op. In dit ge
bied. waar veel wijn vandaan komt,
werd ook aanzienlijke schade toege
bracht aan irrigatiekanalen en pij
pen.
Steun voor misvormden De far
maceutische maatschappij „Astra" te
Stockholm, die het middel thalido
mide heeft verkocht, zal Jaarlijks
zesduizend kronen betalen aan hon
derd kinderen, die door dit middel
misvormd ter wereld zijn gekomen.
Dat zal gebeuren totdat de kinderen,
nu negen jaar oud, 67 zijn gewor
den en dan normaal ouderdomspen
sioen ontvangen. Van de honderd
kinderen zijn er 95 Zweeds en 5
Deens.
Cl
I BONN GPD> —De drie Westelij
ke geallieerden hebben de NPD-bfj*
i eenkomst verboden die de afdeling
Berlijn op 20 oktober in de voarmali-
f ge Duitse hoofdstad wilde houden,
i Burgemeester Schütz van Berlijn had
daarom gevraagd. Hij vreesde orde
verstoringen bij deze bijeenkomst. De
bijeenkomst van de NPD zal nu op
22 november in Hannover worden ge
houden. NPD-voorzitter Adolf von
Thadden toonde zich verrast over de
maatregel van de drie Westelijke ge
allieerden.
De NPD maakt overigens moeilij
ke tijden door. Vooral in de deel
staat Noord Rijn Westfalen heers*
een crisisstemming onder de natio
naal democraten. Bij de bondsdag
verkiezingen behaalde de NPD in dito
gebied slechts 3 procent van de stem
men. Op 9 november worden in deze
deelstaat gemeenteraadsverkiezingen
gehouden. Verwacht wordt dat de
NPD slechts in enkele gemeenten zal
deelnemen aan deze verkiezingen.
(Van onze speciale»verslaggever)
GIBRALTAR (GPD) „Het enige
dat bij ons niet deugt is dat wij
slechts 25.000 Inwoners tellen. Als on
ze bevolking groter das. dan waren
wij al onafhankelijk en lid van de
Verenigde Naties". Het is Sir Joshua
Hassan, vermaard advocaat en tot
voor kort eerste minister van de
stadsregering, die het probleem-Gi
braltar tot deze kern herleidt. En in
derdaad: het ia de dwergstatus, die
maakt dat de stad staatkundig al
tijd op andere machten zal zijn aan
gewezen: Groot-Brittannië of Spanje
Ruim 275 jaar heeft Londen het
beheer over de rots gevoerd. Het kon
dat doen krachtens het Verdrag van
Utrecht van 1713, waarbij Spanje
Gibraltar in eeuwigdurende eigen
dom aan de Britse kroon overdroeg.
Alleen Indien Engeland de rota ooit
aan anderen zou willen geven, dan
zou Spanje daarbij de eerste rechten
hebben. Madrid meent, dat met de
verlenging van zelfbestuur aan Gi
braltar een dergelijke overdracht
heeft plaatsgevonden. Het met dikke
stoflagen overdekte Verdrag van
Utrecht wordt nu door Spanje ge
hanteerd om de wereld duidelijk te
maken, dat Groot-Brittannië vol
strekt in gebreke is gebleven. Madrid
deed dat met veel succes: in decem
ber vorig jaar kreeg het er met flin
ke meerderheid een resolutie van de
Algemene Vergadering der Verenigde
Naties door. dat vóór 1 oktober 1969
de koloniale status van Gibraltar
zou moeten zijn opgeheven Spanje
legt dit uit als steun aan zijn aan
spraken op de rots. Veel van die
steun aan Spanje berustte op be
weegredenen die niets te maken had
den met feitelijke belangstelling voor
Gibraltar. Zuidamerikaanse staten
steunen als vanzelf het Spaanse moe
derland in dit soort kwesties. De
Arabische landen tonen hoe erken
telijk ze zijn voor het feit. dat Spanje
de staat Israël niet heeft erkend, de
Sowjet-Unie en hun satellieten ble
ken niet te zijn vergeten, dat Spanje
als enig Westeuropees land de Inval
in Tsjecho-Slowakije niet had ver
oordeeld.
Vrij en geheim
De regering Franco i6 diplomat»!:
tot allerhande krachttoeren bereid
om het grote prestige-doel. de terug
keer van Gibraltar na tweeëneen-
halve eeuw. naderbij te brengen.
Weliswaar leverde de volksstem
ming op de rots in september 1967
een verpletterende uitspraak tegen
Spanje op, maar Madrid doet het
voor de hand liggende en schildert
dit referendum af als een kaart die
door Londen zorgvuldig tevoren was
doorgestoken, omdat immers onder
het bereik van de kanonlopen dei-
Britse oorlogsbodems geen echte uit
spraak mogelijk was. Maar de stem
ming was wel degelijk vrij en geheim,
Wie het Gibraltar van vandaag be
zoekt komt onder de indruk van de
gezindheid der bevolking, die niet
tegen de Spanjaarden, maar wel te
gen Spanje en vooral tegen het diep
gewantrouwde Spanje-van-Franco is
gericht.
..Zo heftig is dit gevoelen, dat het
jarenlang nodig zou hebben om af
te koelen, ook in het geval Spanje
een democratisch land zou zijn ge
worden". zegt Sir Joshua Hassan
Hf/ acht het een theoretische vraag
hoe de toestand er uit zou zien als
Spanje reeds nu een democratie was
„Dan zou er geen sprake zijn van
veronachtzaming van ons recht op
zelfbeschikking, neen. het hele pro
bleem zou eenvoudig niet bestaan".
Wat ook verder de redenen van
Londen mogen zijn het gezag over
Gibraltar te handhaven redenen
van binnenlands-politieke en van
strategische aard feit is. dat
Groot-Brittannië op grond van mo-
rele en historische overwegingen de
rots nu niet kan loslaten en er ook
niet over denkt dit te doen: voor- j
alsnog vallen de belangen van En- 1
geland en Gibraltar samen.
De bevolking heeft geopteerd voor
het Gemenebest. Op economische
gronden: de redelijke welstand van
thans zal onder Spaans bestuur uit
gesloten zijn. En politiek is er geen
spoor van vertrouwen in Franco's
toezegging. dat bij herstel van
Spaanse soevereiniteit de bestaande
privileges der bevolking gehandhaafd
blijven. Sir Joshua: ..Spanje heeft
niets gedaan om onze sympathie
te winnen. Beurtelings zijn wij ge
streeld en verketterd. Nu wordt onze
economie, die in eigen behoeften kon
voorzien door totalitaire ingrepen 1
verstikt, en zyn wy voor onze ver- j
dere ontplooiing van Britse steun af- j
hankelyk geworden".
Sterke troeven
Door zijn geografische positie heeft j
Spanje tactisch uiteraard sterke
troeven in de hand. Een volgende
stap zou het storen van de radio-
en tv-uitzendingen op Gibraltar kun
nen zijn. Of algehele isolering door
het verbieden van alle lucht- en
treinverbindingen. Wat de landings
baan in Gibraltar betreft zou het
formeel zelfs juist kunnen beto
gen, dat die ln de neutrale zone
tussen Spanje en Gibraltar is aan
gelegd in stryd met de overeenkomst
van 1909 «dat vliegveld bewees ove
rigens tijdens de tweede wereldoor
log de geallieerden in Noord-Afrika
onschatbare diensten». Wat de wa
teren bij Gibraltar betreft kan Span
je zich evenzeer formeel beroepen op
zijn soevereiniteit. Maar weinigen in;
Gibraltar geloven, dat Madrid met!
Engeland een directe en meer harde
confrontatie zou aandurven, die door
dergelijke acties wordt teweegge
bracht.
Het zou potsierlijk zyn als het niet
zo erg was. Spanje wenst Gibraltar
„te dekoloniseren". Gibraltar voelt
zich geen kolonie, en als er dan al
gedekoloniseerd zou moeten worden,
dan zeker niet door Spanje! De be- i
volking. ook het grote deel dat dei
Engelse taal niet machtig is, blijft
overgevoelig voor alles wat zou kun-
nen lijken op Britse terugtrekking. I
Bij de Jongste verkiezingen QOh
'69» kon onder de druk van de om»
standigheden een nieuwe party, voor
standster van algehele eenheid met
Groot-Brittannië. een vrij groot suc
ces boeken. Eén van haar leiders. Bob
Peliza. Is thans leider der regering.
Een tekenend feit, ook al is het on
waarschijnlijk dat Londen aan dl*
verstrekkende verlangen zal voldoen.
Dit immers zou afvaardiging van Gi
braltar in het Britse parlement bete
kenen en wat men de één toestaa*
kan men de ander niet weigeren. Ook
gebieden als de Fyi-eilanden en an
dere delen van het Gemenebest zou
den dit recht kunnen verlangen, wat
alleen al een ernstige verstoring van
het Britse parlementaire twee par
tijen-systeem zou betekenen.
Misschien*
„Zelfbestuur van Gibraltar, dat is
de formule der Britten, waaraan wij
uitvoering hebben gegeven. Zolang
Spanje op deze wijze doorgaat zal het
zo blijven", zegt Sir Joshua Hassan.
„Als de Spaanse opvattingen veran
deren. dan is er misschien wel over
een nieuwe houding te spreken".
Dit „misschien" speelt waarschijn
lijk mee in de gedachten van andere
leidende Gilbraltarianen. Al was hefc
alleen maar. omdat isolement van de
rots. geografisch gesproken, niet blij
vend zal kunnen zijn en omdat het
niet realistisch is ten eeuwige dage
een soort eiland-economie te hand
haven Maar in de werkelijkheid van
vandaag zal het aan Groot-Brittan
nië en Gibraltar niet liggen als het
Franco wordt verijdeld de rots bij te
schrijven in de reeks van zijn triom
fen
De bekende traditie wil. dat Enge
land op de rots zal blijven zolang
daar apen in het wild leven. Als ze
opraken, komen er zelfs uit Afrika
nieuwe bU. Welnu, die grillige zoog
dieren zitten nog steeds op de gigan
tische steenklomp Met geen weet van
V.N-resoluties. En springlevend, zo
te zien.
