Rotterdams project op de
onder wijsdag
Ambulancevervoer
in district Alphen-
Leiden-Hillegom
Chaos in Leids verkeer
LEKKER BROOD dijsseibioem
Motie-Van
Scliaik bij
begroting
Justitie
Dr. Grandia: onderwijs en sociaal milieu
Als
te
het huis
klein is
Onderwijsmap
Samenwerking
Ouders
Herfstwandeling
Warmondse bos
DRIE LEIDSE
GASTVROUWEN
OP EXPO '70
GOUDEN ARMBAND
OF COLLIER
v. d. WATER
VRIJE DAG VOOR
SCHOOLJEUGD
Afbraak bekende
Leidse gebouwen
WOENSDAG 8 OKTOBER I960
LE1DSCH DAGBLAD
PAGINA .3
ADVERTENTIE
Hoge woerd 128. Leiden
(Door Henk de Kat)
LEIDEN/ROTTERDAM „In Rotterdam zijn tientallen la-
Igere scholen die jaren achter elkaar geen enkele leerling heb
ben afgeleverd aan de mulo, hbs of het gymnasium. Wel aan
de huishoudschool en de lagere technische school. Dat ligt min
der aan de school of de onderwijzer, dan aan het milieu waar
m de kinderen van die scholen in zijn opgegroeid. Aan het gezin
en de buurt dus".
1 Deze verontrustende constatering is afkomstig van dr. J. H.
N. Grandia, die zaterdag in de Stadsgehoorzaal op de Leidse
onderwijsdag zal spreken. Over het onderwerp dat hij bij die
gelegenheid zal aansnijden (onderwijs en sociaal milieu) had
den wij een interview met hem.
I Dr. Grandia is namelijk de gees-
telyke vader van een Rotterdams
.onderwijsproject, dat overal in het
land veel belangstelling heeft ge
trokken. Tweeduizend Rotterdam
piertjes van vier jaar zullen vier
-laar lang door deskundigen worden
- legeleid vanaf de kleuterschool tot
Len met de tweede klas van het mid-
lelbaar onderwijs. En wat dit pro
leet zo uniek maakt: het weten-
chappelijk bureau voor onderwijs
jan Rotterdam (waarvan dr. Gran-
lia adjunct-directeur is) gaat daar-
JbÜ ook proberen om het contact tus
sen de ouders van de leerlingen en
school te verbeteren.
De tweeduizend kinderen zijn al-
afkomstig uit twee sociaal ver- 1 naar het middelbaar onderwijs, en
iderde Rotterdamse wijken: het om ze te leren daar zelfstandig te
rden en de Afrikaander-
«vijk. Onder „sociaal verouderd" ver
staat dr. Grandia: smalle straten,
r kleine woningen, weinig speelplaat
sen. „In principe zijn deze kinde
ren al maatschappelijk achter-
ue
ïajoude
Ter gelegenheid van deze on
derwijsdag is een map samen
gesteld, waarin verscheidene as
pecten van de bestaande onder
wijsproblemen worden belicht.
Uiteengezet wordt o.a., dat het
onderwijs, als grootste gemeen
schapsvoorziening, niet alleen
een zaak is van leerkrachten,
ouders. wetenschappelijke
krachten en politici, doch ook
van de kinderen zelf.
studeren.
gesteld. Zij komen vooral in de on
geschoolde beroepen terecht, als ze
15 jaar zijn. Op die leef
uekent dat, dat hun toekomstkansen
al beperkt zijn".
Dfn
rij'
Tot zover dit project, waar het
rechtstreeks de school betreft. Dr.
Grandia wil daarnaast en dit is
tfn 15 jaar zün. Op die leeftijd be- i fn bet0^ aamenwerking
j tot stand brengen tussen gezin en
school. Hij denkt daar op verschei
dene manieren aan te kunnen bou
wen.
Het wetenschappelijk onderwijs
bureau stelt om te beginnen twee
pedagogen aan, die onder meer van
tijd tot tijd op huisbezoek zullen
gaan bij de ouders van de bij het
[t dr. Grandia. Hun woordenschat j Pr°ïect betrokken leerlingen. Dr.
taalgebruik zijn als ze zes jaar J Grandla verwacht hier veel van. De
:yn niet erg ontwikkeld Daarbij kunn0n "'"de-
Hoe komt dat nu? De kinderen uit
leze buurten komen al onvoldoende
irbereid op de lagere school, ge-
..De gezinsomstandigheden
zijn belangrijker dan de
schoolf actor en. daar ben ik
van overtuigdaldus dr.
Grandia. Als dit project goed
loopt hoeft voor hem het
klasse-gemiddelde (thans
ongeveer 35 leerlingen per
klas) niet per se omlaag te
worden gebracht.
Maar men kan de ouders
nu wel overtuigen van het
nut van goed onderwijs voor
hun kinderen, er zijn nog an
dere 1 actoren die het pro
ject kunnen tegenwerken.
Het project is immers vooral
bestemd voor wijken met
..smalle straten en kleine hui- I
zen", zoals dr. Grandia zei.
Juist in deze bekrompen wo
ningen komt er meestal van
leren niet veel. Vaak kunnen
de kinderen nergens anders i
zitten dan in de huiskamer, i
waar de andere gezinsleden
dan weer naar de radio of de
tv willen luisteren en kijken.
Dr. Grandia beaamt dit. Hij
is dan ook een voorstander de Kamer zal vragen.
van het openstellen van de Dr Van
scholen na de eigenlijke
schooltijden, zodat de kinde
ren die daar behoefte aan
hebbener rustig kunnen le
ren. Op dat gebied ligt trou
wens ook werk voor de buurt
(Van onze parlementaire redactie)
Den HAAG (GPD) Het tweede-ka
merlid dr. Th. E. E. van Schaik
(KVP) wil in de Tweede Kamer een
motie indienen om minister Polak
van Justitie uit te nodigen alsnog
een wetsontwerp in te dienen waar
door aan de drie oorlogsmisdadi
gers die in Breda levenslange ge
vangenisstraf uitzitten, gratie
wordt verleend.
De heer Van Schaik verklaarde
gisteravond deze motie* te willen in-
LEIDEN —Het Instituut voor Na
tuurbeschermingseducatie organi
seert zaterdag een wandeling door
het Warmondse bos, die in het te
ken van de herfst zal staan. De na
druk zal worden gelegd op padde
stoelen e.d. De leiding berust by le
den van de Chr. Jeugdbond van Na
tuurvrienden. Iedereen, die de ben
zinedampen en het jachtig verkeer
wil ontvluchten en in de vrije na
tuur wil wandelen is zaterdagmiddag
om half drie welkom bij de ingang
van het bos.
Naar afgelegen eiland De In
donesische regering heeft bekendge
maakt dat 10.000 van de in totaal
65.000 achter de tralies zittende com
munisten naar een afgelegen eiland
zullen worden gestuurd „om daar
een nieuw leven te beginnen".
Zuid-Korea bedreigd De com-
dienen tijdens de behandeling in de missie van de VN voor Korea heeft
Tweede Kamer van de begroting van gisteren doen weten dat de spannin-
Justitie. Mr. W. J. Geertsema VVD)gen tussen Zuid- en Noord-Korea
de voorzitter van de vaste kamer- j voortduren, vooral als gevolg van
commissie voor Justitie meende dat spionage Van 31 maart tot 31 augus-
de commissie - in verband met cie yan dit zyn er bij gevech
plannen van de heer Van Schaik
voor de behandeling van de begroting
dan waarschijnlijk wel extra tijd aan
gisteravond
verder te geloven, dat hij een meer
derheid van de Tweede Kamer ach
ter zijn motie zal krijgen. Mr. Geert
sema verklaarde daarentegen dat de
VVD-fractie in de Tweede Kamer op
drie dissidenten na tegen de motie
huizen, vindt dr Grandia Volgens hem zou het niet juist
Die zouden zo een beetje zün - vooral voor die nabestaanden
meer vlees en benen kunnen de drie oorlogsmisdadigers naar
krijgen. huis te laten terugkeren.
ten 32 Noordkoreanen. 18 leden van
het commando der VN en vijf Zuid-
koreanen gedood. Voorts werden er
in dat tijdvak 31 militairen van de
VN gewond en 13 Noordkoreanen ge
vangengenomen.
LEIDEN - Dokter A. Lam. hoofd
van de dienst geestelijke volksge
zondheid bij de G.G. en G.D. in Lei
den, is benoemd tot lid vande Raad
voor de Kinderbescherming in Den
i Haag.
Dmt nog de instelling van de ou-
rders. Naar de mening van dr. Gran
dia zijn zü weinig ambitieus ten
Yichte van hun kinderen. De kin
eren gaan naar school omdat ze
og leerplichtig zijn. ..Dat is na-
dituurlijk heel anders dan als je naar
nide lagere school gaat om later ver
der te kunnen leren. Maar de hou
ding van de ouders is wel te begrij
pen", voegt dr. Grandia aan zijn
Jfeienswijze toe, „zij hebben zelf ook
_Jnaar weinig onderwijs gehad".
'zo Wat houdt dit Rotterdamse pro
ject, dat ruim 250.000 gulden per
ijaar gaat kosten, nu precies in?
kan drie fasen onderscheiden:
1Op de kleuterschool (in totaal
jZijn er acht bij het project betrok-
3C'ken> wordt het speel/leer-plan in
gevoerd. Dat is een steeds meer op
gang makend onderwijssysteem,
waarbij het kind al spelende het ge
leerde in de praktijk brengt. Met het
ïbispeel leer-plan hoopt men te berei-
'8 'ken dat de woordenschat van de
leerling vóór de laeere school al is
en het mondeling taalge
is verruimd. Op de kleuter-
:hool wordt reeds begonnen met het
inbrengen van taakbesef.
li# Ook op de lagere school wordt
""veel aan taalverwerving gedaan,
[vooral via het zogenaamde project-
inderwijs. Zowel het mondeling als
ihet schriftelijk taalgebruik zal wor
den gestimuleerd. Daarnaast gaat
l|men er steeds op hameren: de lage
re school is bedoeld om straks naar
^het middelbaar onderwijs te kun-
Jnen.
zc In de derde fase van het project
is de leerling een jaar of twaalf,
lertien. De laatste twee jaren van
het project zijn bedoeld om de leer
lingen te begeleiden bij de overgang
lijk maken waarom hun kind school
gaat, en wat het daar precies doet.
Voor dit laatste zullen ze de ouders
ook een paar keer per jaar uitno
digen voor een „open schooldag",
waar ze vrü in de school kunnen
rondkyken.
Een ander belangrijk winstpunt
van dit persoonlijke contact is, dat
de pedagogen aan de onderwijzers
kunnen doorgeven onder welke om
standigheden hun leerlingen moe
ten leven en werken. De onderwij
zer kan met die wetenschap het ge
drag van een leerling verklaren, en
zijn onderwijsmethode daarop af
stemmen.
Dr. Grandia neemt voorts twee
medewerkers aan, die de func
tie krijgen van „sociaal contactman". I Dr. GRANDIA
Zij moeten zich gaan bezig houden
met de vrije-tijdsbesteding in de search wil zeggen: onderzoeken wel-
twee buurten, wat tenslotte ook be- ke factoren nu eigenlijk van in- j
palend kan zijn voor het leergedrag.vloed zijn op het leergedrag en de
Het is niet de opzet dat zij zelf al- leerprestaties".
Hij verwacht en hoopt dat over I
tien jaar dit project geïnstitutiona- j
liseerd zal zijn. Het plan voor dit
project is bij mij ontstaan na mijn
proefschrift over de levensloop van
ongeschoolde arbeiders. (In '68, geti
teld: „Uitdaging en antwoord").
Daarbij bleek mij dat deze catego
rie maatschappelijk achterblijft. Ik
heb toen dit plan gemaakt en het
naar de burgemeester gestuurd. Kijk
en dat is nou ook Rotterdam: de
burgemeester schreef er met rood
potlood op „Dat moeten we doen",
en binnen een maand was aldus be
slist.
lerlei activiteiten in vakanties e.d.
gaan ontplooien, maar meer dat zij
de buurtverenigingen hiervoor gaan
inspannen. Zy gaan dus de schakel
vormen tussen het gezin en de school
enerzijds, en de sociaal-culturele in
stellingen aan de andere kant.
„Nee. dit is geen experi
ment". haast dr. Grandia zich te
verklaren, op een desbetreffende
vraag. „Het is 'n doorlopend project.
Wij willen er twee dingen mee berei
ken: de democratisering van het on
derwijs verder op gang helpen, en
daarnaast aan research doen. Re-
(ADVERTENTIE)
DEN HAAG LEIDEN Twaalf
Nederlandse en een gelijk aantal
Japanse meisjes zijn aangesteld als
gastvrouwen op de Nederlandse af
deling van. de Wereldtentoonstelling
in Osaka, die medio maart 1970 of
ficieel zal worden geopend.
De Nederlandse hostesses zijn: Ca-
trien Ariëns uit Amsterdam, tolk-
vertaalster Frans: Theodora de Blé-
court uit Den Haag. secretaresse;
Ursula de Boei uit Amsterdam, in-
formatrice Rijksmuseum Amsterdam:
Elisabeth Borghols uit Den Haag.
informatrice VVV Den Haag: Lilian
Ho Kang-You uit Leiden, rech-
tenstudenteRemke van Hoytema
uit Amsterdam, assistente in een I
antiekhandel uit AmsterdamMa-
riëtte Jongstra, receptioniste in een
hotel te Bazei; Christine Ketel uit
Leiden studente Japans; Caroline
LEIDEN Gedeputeerde Sta
ten van Zuid-Holland hebben de
colleges van burgemeester en
wethouders van Alphen aan den
Rijn. Hillegom en Leiden ver
zocht om zorg te dragen voor de
opening van het intergemeente
lijk overleg inzake de totstand
brenging van de gewenste regio
nale voorziening van ambulance
vervoer in één van de zes in te
stellen districten in de provincie.
Leiden is. evenals Rotterdam en
Den Haag. in het overleg betrokken
vanwege zijn centrale positie, hoe
wel de stad uit hoofde van het aan
tal Inwoners niet voor een bijdrage
ingevolge de provinciale subsidiere
geling in aanmerking komt.
Voor zover bekend zijn buiten Lel
den in het district 15 ambulance- of
ziekenwagens gestationneerd, één in
Hazerswoude, Nieuwkoop en Lisse,
twee in Hillegom, Noordwijk, Kat
wijk, Noordwijkerhout en Oegst-
geest en vier in Alphen a d. Rijn.
Het provinciaal bestuur wenst, dat
eind maart van het volgend jaar het
overleg tot resultaat heeft geleid.
Permanent
Een commissie van burgemees
ters uit Zuid-Holland heeft het pro
bleem in studie gehad. Zij rappor
teorde, dat buiten de bebouwde kom
men via praatpalen ongevallen moe
ten kunnen worden gemeld. Per ge-
meen te zal tenminste één arts perma
nent bereikbaar moeten zijn. Ook
de ziekenauto's moeten via een mo
bilofoon altijd bereikbaar zijn. Voor
de permanente bezetting van de a-
larmpasten wordt gedacht deze on
der te brengen in politiebureaus, bij
de brandweer of bij wegenwachtsta
tions. Coördinatie, van alarmposten
geschiedt door het instellen van cen-
traalposten. Eén van de alarmpos
ten kan tevens centraalpost zijn.
Een voldoende functionerende
alarmpost vereist een dag en nacht
parate personeelsbezetting, die te al-
len tijde contact kan opnemen met
een arts. die op zijn beurt onverwijld
behandeld kunnen worden. Ook moet
men op de post bekend zijn met de
verkeersverbindingen in het gebied
en met eventuele obstakels in de
verbindingen.
Volgens het ontworpen en voorge
stelde schema voor de districtsinde
ling wordt het eerste district ge
vormd door de regio's Alphen a d.
Rijn. Hillegom en Leiden, het twee
de door Delft. Den Haag inclusief
Wassenaar en Naaldwijk, het derde
door Bodegraven, Gouda en Nieuwe-
kerk a.d. Yssel, het vierde door Oud-
Beyerland, Dordrehct. Gorinchem
en Sliedrecht, het vijfde door de regio
Middelhamis en het zesde door het
gebied van „Rijnmond" en drie ge
meenten ten noorden van dit terri
toir.
eró acltrijoen
Van één onzer stadsredacteuren
LEIDEN De chaos in het
Leidse (spitsuur-)verkeer duurt
voort. De hoop van de politie, dat
de tweede dag van twee afslui
tingen aan de rand van het cen
trum verlichting zou brengen
doordat gewoonteverkeer andere
wegen zou zoeken, is niet be
waarheid. Integendeel, gistermid
dag was de situatie benauwender
dan maandag.
De afsluiting van de Rynzichtbrug
ADVERTENTIE
Zoekt een
voor f 70,- en f 100,- of f 300,-
en f800,-.
JUWELIER
Haarlemmerstraat 181
heeft ze.
ALTIJD VOORDELIG
's Maandags gesloten.
Keulen uit Amsterdam public rela- enerzijds en van de weg over het
Schuttersveld bij de Valkbrug ander
zijds brengt extra grote verkeersstro
men op toch al overbelaste routes.
Leid ens centrum bezi t wein ig of geen
mogelijkheden om het verkeer om te
leiden en alle drukte komt dus op
dezelfde punten samen. Dat zijn in dit
geval het Stationsplein en de Sta
tionsweg enerzijds en de stoplichten
bij de Gyzelaarsbank anderzijds. De
afstand hiertussen is zó gering, dat
de route al gauw verstopt raakt.
Dit is vooral in de middag en te-
LELDEN ln verband met de te gen de avond het geval. De ochtend-
venvachten blijde gebeurtenis in het spits is zoals altijd in Leiden
gezin van prinses Beatrix en prim minder moeilijk, omdat het ver-
Claus is voor de rijksscholen de keersaanbod dan kennelijk kleiner of
volgende regel mg getroffen:
a. Vindt de bekendmaking plaats
bij de nieuwsuitzending van 7 uui
tions assistente: Ellen Koenei's. stu
dente Frans en Spaans in Parijs;
Margriet de Koning Gans uit Lei
den, studente Nederlands, en Yvon
ne van Raait? uit Den Haag, stu-
j dente economie in Rotterdam.
morgens, dan zullen de leerlingen
dezelfde dag vrij zijn.
b. Vindt de bekendmaking plaats
na dde nieuwsuitzending, dan hebben
zij de volgende dag vrij.
c. Vindt dc bekendmaking plaats
op een zaterdag of een zondag, dan
wordt vrij gegeven op de daarop
volgende maandag.
Hoewel deze regeling voor rijks
scholen geldt, zal de regering het op
prijs stellen indien de besturen van
de gemeentelijke en van de byzon-
dere scholen eenzelfde gedragslijn
volgen.
meer uitgesmeerd is.
Steilivnnd
Je voelt je in het spitsuurverkeer V
als in de steilwand met steeds aan
alle kanten opduikend verkeer. Jeeen vlottere doorstroming te bevor-
draait rond im de mallemolen, die het deren. De stopliohteninsballaitie by
verkeersbeeld be zien geeft. Je trekt de Gyzelaarsbank draait in de spits-
op, je stopt, je trekt op en stopt in uren niet op de automaat, maar de
een perpetuum mobile. Voor de toch I groenfases worden met de hand ge-
geringe afstand van Noordeinde naar regeld. Daardoor is het mogelyk de
Rynsburgerweg heb je in de spits enorme stroom van het Noordeinde
minstens een half uur nodig.
Wat is eraan te doen? De politie
kan weinig doen, omdat er geen om
leidingswegen zün. Hier en daar wordt
het verkeer met de hand geregeld om
meer ruimte te geven. Het is een
halve oplossing, want het betekent,
dat de stromen op de andere aan-
voerwegen groeien.
Wat had gedaan kunnen worden?
Wü dachten, dat het beter zou zün, Een beeld van vanmorgen:
geweest met tegelyk èn Rynzicht- I de Steenstraat mudvol auto's. En
brug èn Schuttersveld weg af te slui-1 daarbij blijft het niet. De rij
ten Gebrek aan communicatie en duurt voort tot over het Stations-
coördinatie? En moet men ook in Lel- plein. (Foto LD/Holvast)
den niet eens gaan denken aan
's nachts werken en overdag de zaak bouw van een noodbrug bü de Rün-
provisorisch voor het verkeer open j zichtbrug En de vraag is natuurlük
houden? j ook wat dit allemaal zou gaan kos-
Wij weten niet of dat technisch ten. Pas na beantwoording van deze
allemaal mogelük Is. evenmin of dit vragen kun je overwegen wat de
het geval zou zün geweest met de I beste weg is.
j In het Leidsch Dagblad van 6 ok-
I tober staan met begeleidende tekst
de afbeeldingen van twee bekende
I Leidse gebouwen, die op het ogenblik
1 onder de slopershamers vallen: het
ouae Diaconessenhuis op de Witte-
I singel en het oude schoolgebouw op
de Pieterskerkgracht, de oude school
van wat met vermüding van de def
tige lange Latünse benaming in Lei
den bekend is als „Mathesis". Dat
deze school nu en sinds lange tüd „de
school van Mathesis" wordt genoemd,
is begrüpelük en gemotiveerd: want
de laatste ruim vüftig jaar was het
I gebouw uitsluitend bij Mathesis in
I ceoriuk. Maar oude Leidenaren
herinneren zich. hoe ze daar op de
I Pieterskerkgracht zün schoolgegaan
op de Leidse Gemeenetlyke
j HBS met 5-j.c. En ondergetekende is
j de laatste nog levende oud-leraar,
die. van 15 februari 1914 tot Juli 1915
nog in dit HBS-gebouw heeft gedo
ceerd. Dit gebouw diende toen voor
de HBS overdag en Mathesis
's avonds. By gebrek aan voldoende
ruimte voor de toenmalige tienklas-
sige HBS was toen één klasse on
dergebracht in een oud. somber en
vochtig leslokaal van het aangren
zend oude Gymnasium (hoek Lok
horststraat en Schoolsteeg).
Bü het begin van de cursus septem
ber 1915 werd de „nieuwe HBS" aan
de Burggravenlaan (thans Rem-
brandtlyceum) in gebruik genomen.
Het is nauwelüks te beschrUven. wat
voor een opluchting dit betekende
voor leerlingen en docenten. Dit zal
stellig ook het geval zün geweest,
toen nog maar kort geleden Mathe
sis zün oude woning verliet en zün
nieuwe aan de Dieppoellaan betrok.
B. M. Noach,
(oud-leraar HBS) Leiden
B. M. NOACH,
