Een wereldzoals die zou moeten zijn Fragmenten uit een opmerkelijk boek Ontmoeting op de Oosterschelde Geld en bezit voor de Iarganen bewijs van lage beschaving Fabrieksdirecteur Ad Beers, Leidschendam, over zijn boek: otic x j^iviiaExv 1 o \j J LLIDSCH b.iuoL.UJ <Wk „Buitenaardse be- leschryft Stefan Denaer- oiem van Ad Beers, di- n Beers Zonen N.V. in een ontmoeting met wezens van een pla- ons zonnestelsel. Hij is lot in de Zeeuwse wate- onderwaterliggende vlie- el gestoten en komt met tag In contact. In de irdt hij via computers op gebracht van hun leef- m iciale structuur van hun de stand van hun tech- Rudolf Das illustreerde it door uitgeverij N. Klu- '61 ter) wordt uitgegeven en U vandaag en volgende antal uittreksels publlce- Diepgebruinde Ad Beers, 46-jarige Leidschendammer, mede-directeur van Beers Zonen N.V., Nederlandse im porteur van de Scania-Vabis auto's, schreef als Stefan Denaerde het boek „Buiten aardse beschaving". Een ti tel, die rechtstreeks naar de bestsellerlijst stormt: de eer ste druk van 5.000 exempla ren is in de vooraanbieding al uitverkocht geraakt. t t Ad Beers vertelde ons in zijn Leid- schendamse woning: „De belangstel ling is enorm. Ze heeft me bijzon der verrast. Een verklaring valt mis schien wel te geven. Het boek spreekt aan zoals de ruimtevaart dat nu ook doet. Wat mijn boek betreft is die belangstelling dus eigenlijk toevallig: ze valt precies in de periode waarin de mens geheel geconfronteerd wordt met het begrip kosmos. Hij heeft ineens ervaren dat hij een nietig ding is in de ruimte, dat er daarin ook veel meer te vinden is dan het verschijnsel mens alleen". Ad Beers, vader van vier kinde ren, beoefent in zijn vrije tijd gaar ne de zeilsport. Op zijn tjalk koerst hij al vele Jaren over de vaderland se wateren. Het mag daarom niet verwonderlijk heten dat het verhaal dat aan ..Buitenaardse beschaving" ten grondslag ligt, zich afspeelt op de Oosterschelde. De voor de somma van f 14,90 te bemachtigen toekomst visie van de bijna twee meter lange fabrieksdirecteur behandelt de aan varing van de tjalk met een drijven de vliegende schotel. De confronta tie van de schrijver met enkele we zens van de planeet Iarga vormt de essentie van het volgens insiders in technisch opzicht volledig reële boek. Ad Beers zegt over de televisie uitzending: „Er is wat teveel de na druk gelegd op de entourage. Maar het verhaaltje was natuurlijk alleen maar nodig om de werkelijke essen tie bestaansrecht te geven. Hij er kent dat hy lange tijd heeft rond gelopen met de gedachte om zijn maatschappij-visie op papier te zet ten. „Uiteindelijk heb ik het in de herfst van 1967 geschreven. Een Jaar later heb ik het herschreven. De eerste versie was te lang. Te moei lijk ook eigenlijk. Ik heb de tweede en definitieve versie populairder ge maakt. Toch bleef het wel zó, dat er veel informatie in een klein bestek wordt gegeven. Maar dat vind ik nu ook weer niet zo heel erg. Mijn uitgangspunt was dat ik mijn gevoe lens onder woorden moest brengen, een soort rapport daarover uitbren gen". „Ik schrijf over een superieure be schaving, zoals die in mijn verbeel ding op een andere planeet bestaat. Ik heb een wereld opgeroepen zoals die van ons zou moeten zijn: zon der oorlog, nationalisme, rassenon- geljjkheid, armoede en al het ande re onrecht. Ik beschrijf dus in feite het doel waar de mens naar toe zou moeten groeien, het einddoel van de mens". Mensen, die al hebben kennis ge nomen van zijn boek, hebben laten weten uiterst verbaasd te staan over de feilloze wijze waarop Beers ook de technische meest extreme facetten van zijn utopie beschreef. Is hij in derdaad geheel onderlegd op het ein deloze terrein van psychologie, filo sofie. architectuur en de moderne technologie? Beers blijft hierop met een lachje het antwoord schuldig. „Een moeilijke vraag. Ik kan er geen duidelijk antwoord op geven". Maar wat neemt hy dan in zyn vrye uren aan literatuur door? Beers: „Erg weinig populaire literatuur. Ik lees voornamelyk tydschriften en dag bladen. Voor de rest is het wel voor namelyk gespecialiseerde literatuur en dan voornamelyk Engelse boe ken". De in een fraai ingerichte Leid- schendamse bungalow wonende Ad Beers erkent op by na gretige toon dat over de huidige maatschappely- ke inrichting weinig goeds te mel den valt. Zyn kritiek en zienswyzen beiydt hy dan ook uitvoerig in zyn boek. Hy zegt: „De maatschappy klopt niet. Vandaar dat ik de ideale maatschappy schets waar wy naar toe zouden moeten. Ik zie heel dui- deiyk dat de ontwikkeling op aarde zo verkeerd en gevaarlyk gaat, dat het de ondergang van de mensheid tot gevolg kan hebben. Maar daarom moet men my nog niet als een on heilsprofeet beschouwen. Myn boek heeft een positieve strekking. Ik stel dat de mens een grandioze toekomst wacht als' hy zyn verstand by el kaar houdt. Dat element zit er ze ker in. Myn boek vertelt dat het nu tyd is om iets te gaan onderne men. Het beschryft een universele ideologie, het maatschappeiyk stel sel dat de mens in de vorm van planmatig denken naar zyn eind doel moet brengen". Op dat punt stuit het gesprek. Ad Beers: „Het is zo moeilyk om er veel over te zeggen. Myn boek heeft een zeer ideële zin. Maar voor de rest hangt alles gewoon af van de wyze waarop u er na lezing op zou rea geren". juist aan de wateroppervlakte. Een sinister, donker- - De diameter was wel zo groot als ons schip, zeker Het rustte op een opstaande rand die wel van glas flecteerde het. In het midden stond een metalen a een ingewikkelde vorm, ongeveer anderhalve meter Vtwee meter hoog. De totale afmetingen van het ge kten mijn verbazing. Ik wist wat er verder nog onder Minstens de afstand van een zwembad kon je lopen et platform zonder van de stalen ondergrond af te f moest wel een van die roemruchte vliegende scho- Ik wist alleen niet dat ze zo groot waren en dat die der water konden. Ni mijn handzoeklicht uit et de pikhaak systema- ïip af te peilen. Vóór. by geveer 40 cm en achter cm diepte. Het gek ik elke keer de pikhaak ik van de bodem moest alsof iemand hem vast itste het vreemde gedrag impas door myn hoofd: vastgevaren op een etisch monster!. We za- En. vastgekleefd op een lagneet. In de greep van itenaardse wezens, mogelykheid om te ont- as de plastic byboot. In 3, nood konden we er met De byboot lag nog zelfde plek van het plat- de vredige stilte van deze erlatenheid werd plotse- 06 riest plan geboren. Per ;ening lag de bijboot niet it meter van me van- derde maal sprong ik a het water, waadde er gelijk naar toe en trok ig geen halve minuut la weer aan boord en bond *y. dat! Ik begon weer yn zelfvertrouwen terug Maar de beklemming terug by het horen van ld en sissend geluid. Er gebeuren. Ik pakte rper en richtte het licht 1 lorra. Aan de rand schar- bwort deksel langzaam en omhoog. it kropen twee gedaanten Idels bekende ruimtekos- tilden enige voorwer- welke met kabels of ten verbonden. Hun be- eden denken aan oude :n schokkerig. Wat de- Ze stonden op het dek een langzame plechtige fjlmijn richting waarbij ze de bol legden ter hoogte hoofd. [reep het. Wat een heer- tag. Het was een groet, Üijke respectvolle groet, wamen ze aangedribbeld rand van het platform, galden ze hun buiging ielijk en vervolgens ble- iet licht van myn lamp Iden staan, en dramatische scène: lelde vond de con- bats van een mens met tardse intelligentie. Maar fes voor deze ontmoeting acht voorbereid. Hy was idan een in het nauw ge- t, die in zyn natte kle- ip en voelde bibberen, cc gedaanten voor my wa- cj eer d n 1.40 meter en op u 'eken ze bedrieglyk veel in Armen, hoofd en benen, g 1 normale plaats. Alleen Ij *aren veel korter dan de u >or hun armen tot bene- eën reikten. De metaal- atuums waren glad en |de schouders en ellebo- geledingen te zien. De I benen stonden op brede ®ok achterwaarts uitsta- een loopvogel. In het {I de voorvoet een split die lsel was aangebracht. I ataken in soepele, van vele geledingen voorzlenen hand schoenen. Ook deze waren anders dan de onze omdat niet alleen de duim. maar ook de tweede vinger tegenover de andere vingers stond. Het waren zware klauwachtige han den. Wat sterk opviel, was de brede goudkleurige ceintuur rond hun mid del. bezaaid met motieven en appa raten. Eén ervan was duideiyk een hamer met een scherpe slagkant. Rechts hing een slang met een uit einde. iets dat aan een pistool deed denken. Midden voor hun buik droe gen ze een soort haspel, omwikkeld met dun blinkend draad. De andere apparaten waren my onbekend. Niet alleen uit hun lange, zware armen en de enorme schouders, maar ook uit hun snelle bewegingen, kreeg ik de indruk van een enorme lichaamskracht. Oersterke wezens, zo te zien! De bollen rond hun hoofd De korte nek kreeg daardoor ln zy-aanzicht een veel zwaarder aan zien dan de onze. Ditzelfde gold voor hun hele lichaamsbouw. Ze waren veel sterker en solider gecon strueerd dan wy. Hun armen en schouders, ofschoon in hoofdmaten vergeiykbaar met de onze, waren zwaarder en de spierbundels meer geprononceerd. Hun klauwachti ge handen met opvallend zichtbare spierbundels langs de polsen maak ten de indruk in kracht niet onder te doen voor een bankschroef. Dit te zamen met een breedgeschouderd torso en zware, abnormaal korte benen, gaf aan hun voorkomen het zelfverzekerde air dat ze nog niet opzy zouden gaan voor een gorilla. Ook de kwaliteit van hun spier weefsel was anders. Het leek har der te zyn, meer zoiets als massief rubber. De dunne huid volgde het eronder liggende spierweefsel veel nauwkeuriger dan bij ons. Deze huid was boven op de schedel tot achter in hun nek bedekt met dicht inge plante platliggende korte haartjes, die glansden als de vacht van een glad pelsdier. De kleur van deze haartjes was voor ieder van dit achttal verschillend. De kleuren roestbruin, goudgeel, zilvergrys en zilverwit kwamen afzonderlyk of ge mengd erin voor. De onbehaarde huid had een bleek glasachtig „chan geant" effect. Langs de randen van het gezicht toonde de huid wat donkerder grys- bruin dan in het middenvlak. Draai den ze hun hoofd, dan werden de randen en huidplooien die zoëven waren minder transparant dan ik aanvankelyk dacht. Zodra ik de schynwerper erop richtte, verander den ze in blinkende kerstboombal- len. Alleen met meer indirect licht kon ik flauw hun hoofden onder scheiden. Wanneer je zelf niet kunt tekenen, hoe in hemelsnaam kun je dan iemand anders een gezicht la ten tekenen, waarvan hy nog nooit in zyn leven gedroomd heeft? Hoe kun je met woorden een gelykend portret creëren? Myn vriend Rudolf Das. die de buitengewone knappe illustraties voor zyn rekening nam, heb ik tot wanhoop gedreven by myn vertwy- felde pogingen om een werkelyke ge- ïykenis te vinden, die iets van hun superioriteit zou weerspiegelen. Hy heeft me doen inzien, dat zelfs een foto niet in staat zou zyn om de geestelyke kracht van deze wezens vast te leggen en dat ik genoegen moest nemen met een afbeelding die de biologische raskenmerken zuiver weergaf. De expressiviteit van het gezicht moet aan de ver beeldingskracht van de lezers wor den overgelaten. Het waren vooral hun diepliggen de ogen met grote ruitvormige pu pillen die zoveel indruk op my maakten door hun hypnotische kracht. Het waren de bedachtzame, rustige ogen van diepe filosofische denkers, die met een onderzoekende welwillendheid op my gevestigd wa ren. Hun hoofden waren in grote ly- nen even groot als de onze, alleen iets langer in de richting van het achterhoofd. Midden, boven op hun schedel lag een benige kam, die naar voren uitmondde in een duide- lyke gleuf dwars over hun voor hoofd. Dit gaf de Indruk alsof hun schedel in twee compartimenten verdeeld was. Naar achteren toe was vanaf deze kam een zware halfron de spierbundel te zien die over het achterhoofd naar beneden liep, via de nek naar de schouders. donker waren, weer licht van kleur en andersom. Dit merkwaardi ge wisselende kleureffect was iets waar ik meerdere malen met studie naar heb zitten kijken. Hun gebitten zagen eruit als twee gebogen naadloze witte strippen, een van onder en één van boven, die als een schaar over elkaar heen sloten. Door de byzondere verlichting straalden deze gebitten tezamen met het geel-wit van hun ogen een sterke lichtreflex af. wat aan hun gezich ten iets kunstmatigs gaf. Ze bewogen zich ook al zo vreemd Ze konden lange tyd vrywel doodstil biyven zitten of staan en deden dat veel langduriger en vaker dan wy ooit plegen te doen. Maar.wan neer ze in actie kwamen, gebeurde dat met flitsende snelle bewegingen die hun geweldige lichaamskracht verraadden. Vulkanen waren het. ^Ja een pe riode van apatische rust, bruiste een golf van energieryke bewegelykheid omhoog met een temperament waar een Spanjaard jaloers op kan zyn. Ik kan natuurlyk eindeloos aan het vertellen biyven, maar op dringend verzoek van myn uitgever moet ik me strikt beperken tot de noodzakeiyke gegevens. Alleen nog een enkele opmerking over hun kleding. Ze droegen een soort uni formen in de vorm van donkerblau we zydeachtige overalls met drie kwart mouwen en een diepe V-hals. Daaronder was witte onderkleding te zien die met een ouderwets aan doend opstaand kraagje langs hun nek liep. Rond hun middel droegen ze een brede goudkleurige ceintuur die ondermeer voorzien was van motieven die op atoom modellen leken. Ook langs de V-vor- mige insnyding van hun over alls was een smalle goudkleurige strip aangebracht met weer andere motieven. In de aflevering uit mijn boek hiernaast heb ik een beschrij ving gegeven van de verschij ningsvorm van de Iarganen, die zo onverwacht voor mijn ogen waren opgedoken in de Ooster schelde. Welk een verschil met ons, mensen! Maar dat het ver schil niet alleen uiterlijkheden betrof, werd my duidelijk toen het in het ruimtevaartuig tot een gesprek kwam. Een geheel nieuwe gedachtenwe- reld opende zich: een wereld van uiterste efficiëncy, vol met wetten waarop hun maatschappeiyk en eco nomisch stelsel bleek gebaseerd. Steeds benaderden zy hun thema's vanuit het begrip efficiëncy. By voor beeld: rechtvaardigheid was voor hen: de efficiëncy van de rechtvaar digheid. Hun formule was: de planeet wordt bestuurd volgens het kosmisch universele economische stelsel. Dat bleek een gericht economisch plan dat op de meest efficiënte wyze het doel nastreeft om middels algehele behoeftebevrediging de mens zover te bevryden van materiële invloeden, dat deze geen invloed meer uitoefe nen op zyn gedragsmotivering. Met andere woorden, je moet zorgen dat iedereen zoveel tot zyn beschikking heeft dat geen mens zich meer in teresseert voor aardse goederen. Nu schyn je dat alleen voor elkaar te krygen wanneer je ervoor zorgt dat alle mensen ook nog evenveel heb ben. anders biyft de afgunst bestaan. Maar als je ook dat bereikt hebt, dan is een beschaving min of meer stabiel. Ik knikte goedkeurend; alle men sen verlost van materiële zorgen, geen afgunst en hebzucht, dat was het wel. Alleen een kleinigheid, hoe kryg je dat voor elkaar? Misschien een toverspreuk by maanlicht? Zelfs die toverspreuk hadden ze klaar lig gen: consequente liquidatie van alle discriminaties! Dat is het! Wanneer je dat maar tot het uiterste door voert. dan ben je er. Ik bleef goedkeurend knikken, want per slot van rekening is „dis criminatie" een naar woord, dat we dringend kwyt moeten. Goed dus, en wat is de eerste discriminatie die je moet aanpakken? Dat is het per- soonlyk bezit. Elke vorm van bezit is een grove discriminatie t.o.v. een mens die minder of niets bezit. Er zyn slechts twee oplossingen, elke mens bezit evenveel of elke vorm van bezit afschaffen. -De laatste is de meest efficiënte. Ik zat meteen styf rechtop Wat had ik als welgesteld bedryfsdirec- teur nu aan myn fiets hangen? Be zit aifschaffen? Myn hemel, dit wa ren raszuivere communisten! Zie Je wel. ik had aan dit gesprek niet moe ten beginnen. Dit wordt niks! Ik zat even in dubio of ik myn misnoegen zou uitspreken, maar ondertussen was de explicatie doorgegaan met de volgende stelling Wanneer je consequent bent, dan moet het geld ook worden afge schaft want dat is een onmiskenba re vorm van bezit. Ze gingen nóg verder. Geld en bezit zyn de Indicaties van een zeer primitief beschavings niveau! Wanneer ze ergens een pla neet vonden, bewoond door een in telligent ras. dan was dit het eerste waar ze naar keken. Ik heb zo het gevoel gekregen dat ze voor ons niet meer waardering hadden dan voor een intelligente apensoort. Dat we wel het verstand hebben om raketten te bouwen, maar niet genoeg om in te zien dat we spoedig de natuurwet van de jungle, het recht van de sterkste, moesten afschaffen, was toch wel iets curieus dat ze nodig eens moesten bestuderen. Of ik ze dat nu eens kon uitleg gen, want zelf waren ze er nog niet achter gekomen. Ja, wat doe je in zo'n situatie? Je slikt Je boosheid over communisme maar even in en je kykt even wat schichtig naar hun apensmoelen, die met belangstelling op een antwoord wachten. Dan haal je Je schouders op en zegt dat je daar nog nooit over nagedacht hebt. Dat was jammer, want dat was ho- gelyk interessant. Wat ze hier had den aangetroffen aan discriminaties was toch wel het uiterste wat denk baar was. We deden niets anders dan praten over de discriminaties, maar het re sultaat was dat er steeds nieuwe by- kwamen. Ik moest het hun maar niet kwaiyk nemen dat dit nutte loze gekrakeel, dit consequente langs elkaar heen redeneren op hun lachspieren werkte. Anderzyds was het toch wel meer huiveringwek kend dan lachwekkend op het mo ment dat aan het verschil van in zicht kracht werd bygezet door mid del van een atoomwapen-arsenaal met een onvoorstelbaar vemieti- gings- en vergiftigings-effect. We moeten stoppen met de dis criminaties, gewoon onze wetgeving veranderen! Het enige moeiiyke is dat persoonlyk bezit, maar dat is toch uit te leggen? Ik dacht van niet. Afstand doen van het eigen bezit? Nee, dat ging niet. dan kwam je aan het eigen „ik", wy wilden wel de wereld verbeteren, maar dan moest je beginnen met je buurman. Aha, dus de zelfzucht. Dat was ook hun mening. Dat vonden ze heel ver standig van me. Maar je kunt toch ook aan een zelfzuchtig mens uitleg gen dat een wereld zonder discrimi naties veel prettiger leefbaar wordt en dat je bovendien een welvaart kunt creëren die minstens het vyf- voudige is van de onze; mondiaal gesproken zelfs het tienvoudige? Ja. als Je dat kon uitleggen werd het anders, maar voorlopig was by ons duidelyk gebleken, dat een bezitloze maatschappy als byv. het commu nistische blok. alleen maar een la gere welvaart creeerde, dus wat zou je uitleggen? Aha, is het dat? Ja, daar konden ze inkomen. Het was erg jammer dat de communisti sche idealen verzand waren door in- efficiëncy Anders hadden ze een hoop goed kunnen doen. Maar ik verwarde de zaken; hun efficiëncy kwam voort uit het foute uitgangs punt van een staatsgeleide economie en niet uit een gemeenschappeiyk eigendom. Overigens leed het west- blok min of meer aan dezelfde kwaal. Want ook by ons kwam er steeds meer overheidsbemoeiing. Nee, dan de universele economie! Dat was heel wat beter! Daar was een on belemmerde economische expansie. Daar hadden de economische lei ders het voor het zeggen. Myn humeur klaarde zienderogen op. Blykbaar was het toch geen com munisme. Maar wat dan wel? mag niet meer zyn dan dat waarop hy recht heeft. Alle boekingen gaan via deze computers, die gekoppeld staan aan de grote „blokwinkels" in elke wooncylinder. Je kunt dus niets kopen. Grote en dure dingen zoals huizen, auto's, boten, waardevolle kunstvoorwerpen enz. kun Je alleen „huren", zy noemen dat: het ge bruiksrecht verwerven. Minder dure dingen worden niet verhuurd, want dat is niet efficient, maar daarvan verwerf Je door af boeking van de totale waarde het gebruiksrecht voor het leven. Dat is dus precies hetzelfde als by ons het bezit, alleen vervallen de goederen by gen woongebied begonnen ze een gro te fabriekshal te bouwen «en dat is dan niet zo'n kleintje) die bestemd was voor een bepaald industrieel doel. Dan bouwden ze daar eerst tydeiyk zo'n robotmonster in, dat complete woningsecties produceerde. Zo'n sectie was ongeveer 20x20m en 6 m hoog en bevatte twee woon lagen. Ze waren geheel van kunst stof en compleet Ingericht met glas, meubilair, allerhande machines, de communicatieapparatuur enz. enz. tot in de laatste details klaar voor bewoning. Op de bouwplaats zelf stond lk even verbaasd te kyken. In de grond het overiyden terug aan de trusts. Dan de laatste categorie: de ver- bruiksartikelen en dienstverlening. Daarvan wordt ook de totale waar de afgeboekt en ontstaat het recht tot verbruik. Dat is dan ook het zelfde als by ons. alleen mag je wat de goederen betreft niet meer in voorraad hebben dan je redelyker- wyze voor eigen gebruik nodig hebt. Anders kan de rest verbeurd ver klaard worden. Juridisch gesproken blyven alle goederen te allen tyde het eigendom van de trust die ze geleverd heeft. Dat betekent niet alleen dat de trust het onderhoud, de reparaties en een bepaalde levensduur garandeert, maar ook dat deze het totale risico van verlies of tenietgaan draagt. Daarom worden alle gebruiksgoede ren van een onwaarschyniyk hoge kwaliteit gemaakt, want repareren is niet alleen kostbaar, maar, <och hemel!) ook verschrikkelyk ineffi ciënt. Het is daar een slecht oord voor verzekeringsmaatschappyen, de detailhandel en reparatiebedryven. De trusts werken op kostprysba- sis waarby onze term „rendement" vervangen is door „de kosten van de continuïteit". Doorsnee van de vliegende schotel waarin de Iarga-mensen in de Oosterschelde belandden. lag een geweldige stervormige span ten constructie met een diameter van meer dan 300 m. Zoals hun da ken een halve discus te noemen zyn met de bolling naar boven, zo is hun fundatie van precies dezelfde vorm, maar met de bolling naar onderen. In het midden kwamen alle spanten op een geweldige ring en de spant- hoogte was daar minstens 20 meter. Van onder af waren deze spanten beplaat met donker-gryze platen aie leken op de huid van hun ruimte schip. Het kernpunt van de con structie was nu dat op deze schotel een zware soliede cylinder gebouwd werd, 250 m in diameter en wel van een staalconstructie omgoten met iets dat op zwart beton ïykt. De dikte van de aldus ontstane muur was ongeveer drie meter. Zo ontstond een zuivere doosvorm die van boven afgedekt werd door een dakconstructie die in zwaarte niet onderdeed voor de fundatie. Alleen werd deze beplaat met glas. Deze doos was dermate stabiel dat Je by De totale produktie van goeaeren en diensten is op Iarga in handen van een zeer gering aantal giganti sche maatschappyen, de „trusts". Het zyn geweldige organisaties die elk miljoenen werknemers omvatten en die werkzaam zyn over him ge hele planeet. Er zyn primaire trusts, die door middel van eigen distribu tiekanalen in contact treden met de consument en secundaire trusts die toeleveren aan de primaire. Op Iarga wordt niets betaald, maar alles geregistreerd. Van een particulier wordt in het computer centrum van elke wooncylinder ge registreerd wat hy verbruikt en dat Elke trust voert een constant in vesteringsbeleid ter vervanging en uitbreiding van haar produktiemid- delen. Conjunctuurfluctuaties kennen zy daardoor niet. Hun economie heeft de stabiliteit van een rots. Al les schynt daar gebudgetteerd en ge pland te zyn op een voortdurende efficiëncyvergroting, precies zoals by onze grote maatschappyen. Ook hier is het toverwoord: automatisatie. Hoe bouwen Iarganen hun huizen? Die efficiëncy begint langzamer hand op myn lachspieren te wer ken. In een nieuw daartoe aan te leg wyze van spreken het hele ding op kon hysen zonder dat er iets zou breken of scheuren. Waarschynlyk bestand tegen zware aardbevingen? Maar tot dusverre was het, buiten een keldergedeelte, alleen maar een skelet waaruit een woud van zware consoles stak. Maar wanneer dit klaar was, werd de rest een peule- schil. Aan de rand van de Iets over stekende dagconstructie werden de complete woningeenheden opgehesen en op de consoles geplaatst, zodat ze als een nestkastje tegen de beton- wand hingen. Ze pasten precies tegen (Vervolg op puzzelpagina

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1969 | | pagina 19