lode - in - leer voor
[mine meisjes
Voor ongehuwde moeders in
Nederland 27 tehuizen
X
V
'na
Schoenmode wordt
nog gevarieerder
VS ÏÏESSELING MAAKT:
)AG 5 SEPTEMBER 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 23
ien smalle werkplaats aan de Amsterdamse Keizersgracht zit leerbewerkster Ans Wesse-
- sigaret in de ene, kroesje koel bier in de andere hand tussen tientallen accessoires
leurig leer. In het kleine winkelraam liggen bikini's van zwart en helroze leerbesla-
iet grote metalen doppen. Aan de wanden hangen ceintuurs en riemen, een werktajel
kleurige pols- en enkelbanden.
HWesseling ontwerpt ze alle
le maakt ze (met hulp van
jistente) ook zelf. Uit haar
Mcomen nu al twee jaar lang
van leer die hoogst op
merkelijke blikvangers zijn voor
ieder meisje dat ze kan dragen.
Op lakonieke toon vertelt ze het ver
haal dat erby hoort: „Eerst was ik
hoedenmaakster, maar een paar
Jaar geleden ben ik opeens in leer
gegaan. Ik dacht: als het niet lukt,
zoek ik wel weer ander werk. Mijn
eerste succes kwam toen ik drie rie
men in Antwerpen wist te verkopen.
Ik had precies m'n reis eruit. Dan
krijg je moed en je gaat verder".
Ans Wesseling (zelf nog jong)
maakt haar accessoires voor een
jonge klantenkring. „Ze zijn vooral
bedoeld voor dunne meisjes. Als je
te dik bent, staan ze ordinair". In
Brabant koopt ze van tijd tot tijd
een flinke voorraad grote vellen leer
Zilverleer en chroomleer, rund-,
kalfs- en reptielleer in een kleine
vijftig verschillende kleuren, soepel
geiteleer en alle tinten lakleer. Een
paar stansmachines. een stikmachi
ne. linealen en messen vormen haar
gereedschap.
Ze maakt brede polsbanden van
wit lakleer met een groot fantasie
horloge erop, brede riemen met in
gebouwde tasjes, heel kleine platte
tasjes die aan een riem of ketting
om het middel worden gedragen,
smalle en zeer brede ceintuurs en
maagbanden in twee contrasterende
kleuren. Maar al die kleurige za
ken krygen pas karakter wanneer
Ans Wesseling ze met metaal gaat
beslaan.
Ijzerwerk
Daarvoor gebruikt ze allerlei soor
ten ijzerwerk. Reusachtige gespen
en grote pennen, nestels, kettink
jes en spiralen, doodgewone koffer
slotjes en metalen ritssluitingen. De
ritsen zet ze recht of schuin tussen
de stukken leer van meerdelige cein
tuurs zodat ze variabel van maat
worden. Voor de avond maakt ze
soms een hele paillet tencollec-
tie Haar bizarre creaties worden niet
alleen in eigen huis verkocht, maar
ook in enkele bekende Amsterdamse
modehuizen. Schoenontwerper Jan
Jansen bijvoorbeeld verkoopt bij zijn
schoenen speciale Wesseling-banden.
En een flink deel van de produktie
uit de kleine werkplaats wordt naar
Amerika verkocht.
Voorkeur voor leersoorten? „In dit
werk heb je het meest aan glad leer",
vindt Ans Wesseling. „De armban
den mogen niet knellen of plakken.
Lakleer is fijn. maar te plakkerig
voor halsbanden Die mogen niet
stug zijn. Ik gebruik er heel soepel
leer voor, zoals chroom- en kalfs"
Ze gelooft dat de leermode nog
steeds in opgaande lijn is. „Misschien
niet wat de kleding betreft, maar
bij de accessoires beslist wel Kle
ding maken kan ik trouwens niet zo
goed, al vind ik leren pantalons
wel fijn". Ze vindt de gebondenheid
aan een bepaald model een nadeel
by het ontwerpen van (leren) kle
ding: een broek is een broek waarin
hoogstens met de pijpen kan worden
geëxperimenteerd. Voorlopig gaat ze
een beetje door op „dat hele brede"
in haar accessoires. Grote brede rie
men. met allerlei zakken en tasjes
eraan. „Dat is bovendien praktisch",
zegt Ans Wesseling. „Voor mij is een
riem een gebruiksvoorwerp, net als
een paar laarzen. Ik zie erg veel in
allerlei praktische zaken van leer".
Links: Leerbewerkster Ans
Wesseling: ..Voor mij is zo'n riem
een gebruiksvoorwerp. Ik zie erg
veel in allerlei praktische zaken
van leer."
Boven: Opmerkelijke acces
soires voor dunne meisjes: leren
ceintuurs, riemen en pols- of
halsbanden van leer met aller
hande metaalbeslag, ontworpen
en gemaakt door Ans Wesseling.
„Zolang het ongehuwd moederschap nog beschouwd wordt
als een overtreding van de maatschappelijke normen, zolang
het door betrokkenen zelf en door hun omgeving nog be
schouwd wordt als een schande, zolang men deze normover
schrijding tracht te verheimelijken voor anderen en te ver
dringen voor zichzelf, zal het beschouwd blijven als een taboe
overschrijding."
Dat zegt de Nederlandse federatie van instellingen voor de
ongehuwde moeder en haar kind (FIOM) in haar verslag over
de jaren 1966 tot en met 1968.
Het negatief reageren van de om
geving en de problemen die daar
uit voortvloeien geeft de hulpver
lenende instanties veel werk bij de
begeleiding van de „aanstaande"
ongehuwde moeder
Over heel Nederland is een dicht
netwerk van 61 regionale bureau's
en spreekuur-adressen en 27 tehui
zen voor de tijdelijke opname van
inelfea
opl
I
20 ileon(nën)
?llin|
tPOn moet veel van eau de
3aanebben gehouden en naar
erda) gebruikte hij per maand
vijftig flessen van dit geu-
it. Ook onze gestroomlijnde
Napoleonnen, die zich niet
°P foor het gebruiken van ge-
gingTde cosmetica, al prefe-
Tros der mannen nog altijd
mogelijk geurend (en
reukloos) preparaat.
s iet „schoonheidsprodukt"
Plian is in opmars en in
an (zo weet Marie Claire te
is zyn op het ogenblik
ardi
verschillende merken
isprodukten voor mannen
Behalve specifiek-manne-
letica's als scheerzepen,
les. pre- en aftershave
omvat zo'n cosmeti-
rusting ook zeep. talk-
lu de cologne of eau de
[arlotion, een deodorant en
piratiemiddel. Een van
produkten is een bruin-
ilei die op de huid smelt
het veelbegeerde „gezon-
msde" uiterlijk geeft. Er
anti-rimpelemulsies voor
gelaat. Volgens Marie
een op de twaalf man
de Ver. Staten al een
van dit nieuwe snufje
ït" gebruik.
ook nog een boodschapje voor de
recordtijd de top willen bereiken:
„Ervaring, tyd, studie: dat zijn de
dingen die meetellen. Je hebt tien
jaar nodig om te leren hoe je een
toneel op moet wandelen".
Dertig zijn
Elf
maand was ik nog idool
pnagers. de daarop volgen-
lag ik eruit Niet omdat
ley opkwam. Het was
iy. Toen hij op het toneel
was mijn styl uit de gra-
die dit in weekblad Wo-
elt is Tony Bennett,
gerenommeerd zanger van
der lichte muziek. In zijn
[de tijd waarin de ouders
Klagers van nu zelf nog
ren) had hij een fanclub
^honderdduizend geregi-
leden en toen hij in 1952
troomden zijn bewon-
in rouwkleren naar de
tt die een jaar of zeven
come back maakte heeft
jongeren van nu die ih
Er is op deze wereld in leder ge
val een vrouw die het fyn vindt dat
„men" eindelijk door krijgt dat zij
dertig is. Dat is filmactrice Marina
Vlady: twintig cinema-jaren, drie
zoontjes die zij (uit vrije verkie
zing) alleen opvoedt. Over haar
nieuwste film die „Le temps de vi-
vre" zal heten, vertelt ze aan Elle
dat dit de eerste film is waarin zy
haar eigen gezicht mag tonen: „Een
gezicht dat een beetje ouder wordt,
het gezicht van een vrouw die gele
den heeft, die kinderen heeft gekre
gen. niet meer dat gezicht van
steen dat ik niet zo lang geleden
nog had". Ze vindt haar veelge
roemde schoonheid een masker dat
alles verbergt wat ze werkelijk is.
„Wat ik belangrijk vind is. dat ik
eindelijk op een echte vrouw ga lij
ken".
Pin-up grootmoeders
Sterren van vijfentwintig, dertig
jaar geleden treden vandaag weer
op in Engelse theaters: Ginger Ro
gers. Betty Grable. Anna Neagle,
Veronica Lake. Nova noemt ze de
dansende grootmoeders en consta
teert dat de pin-ups van een kwart
eeuw geleden nog behoorlijk mee
kunnen, al hebben ze niet allemaal
evenveel geluk met hun come-back
Betty Grable geboren in 1916)
moest stoppen na een goede twintig
voorstellingen die vernietigende kri
tieken kregen. Veronica Lake (vijf
tig) die in haar biografie met grote
openhartigheid haar obscure na-
Hollywoodse jaren heeft beschreven
en via tv-baantjes en rollen in grie
zelfilms weer wat in de publiciteit
kwam, kan haar optreden in Enge
land alleen voortzetten dank zij een
dagelijkse dosis pijnstillende midde
len nadat zy bij een val in het thea
ter haar rug had bezeerd. De nu
achtenvijftigjarige Ginger Rogers is
met veel vertoon van publiciteit in
Engeland aangekomen, ziet eruit als
„een damesachtige feeks", maar
haar show loopt goed en levert haar
het niet onaardige «honorarium
van vijfduizend pond per week op.
Ze rookt niet en drinkt niet, is vyf-
maal getrouwd geweest, heeft op po
litiek gebied rechtse sympathieën
en wordt, naar ze zegt, enorm gefas
cineerd door creatieve mensen.
Anna Neagle tenslotte, geboren in
1908. is nog een slanke en jong-uit-
ziende blondine die al verscheidene
maanden, charlestonnend en jitter-
buggend, in een musical speelt. Ze
doet dat. volgens Nova, met een stijl
en gratie en ziet zelfs kans om niet
al te belachelijk te zijn wanneer een
koor van jonge mannen haar in de
lucht gooit, dat waren dan de dan
sende grootmoeders, „still going
strong" in Engeland.
Schrijfster
Anne Montague is vijfentwintig
jaar. getrouwd en haar eerste roman
„La poupee massacre" is zojuist in
Frankryk verschenen. Aan Elle heeft
ze verteld dat ze schrijfsters haat
en daarom haar boek zonder voor
naam had willen signeren, zodat nie
mand zou weten dat ze een -vrouw
is. „Ik schrijf trouwens als een man.
Op een dag heb ik zonder enig plan
drie bladzijden geschreven. Mijn
man heeft gezegd dat ik ermee door
moest gaan. Ik ben drie maanden
met het boek bezig geweest". De
(dramatische) geschiedenis in haar
boek speelt rondom een meisje dat
in opstand komt tegen de toestan
den in de zusteischool waar ze als
kostschoolmeisje studeert. Volgens de
schrijfster een authentiek verhaal
dat een vriendin haar heeft verteld.
Anne Montague heeft geen kinde
ren. maar wel een uitgesproken me
ning over kinderen „Ze zijn niet
charmant en ook niet lief. ze zyn
precies als grote mensen. Ze zijn
alleen vrymoediger en minder diplo
matiek".
„Verleider"
„Elle" over het mondaine leven van
harttransplantatie-chirurg Chris
Barnard. „Hij is met zijn silhouet,
zyn hoekige gezicht en zijn stralen
de tandenglimlach een subtiele me
lange van beroemde Hollywoodse ver-
léiders. Hij staat aan de top op de
lijst van de Ideale verleiderstypen,
nog vóór de autocoureur, de skikam
pioen, de miljardair-playboy, de mo
de-fotograaf en de acteur. HU weet
vrouwen uit alle windstreken naar
zich toe te trekken".
Van onze moderedactrice)
AMSTERDAM GPD> U mag
het allemaal zelf uitmaken deze win
ter, geen mens die u erop aankijkt
of u nu plompe molières draagt,
lieslaarzen of klassieke pumps. Er
zal de komende maanden keuze zyn
uit schoenen met vierkante en ronde
neuzen, met hoge en lage hakken,
met grote gespen of zonder enige
garnering. Het komt alleen nog maar
aan op uw eigen smaak. Een vrij
heid die het de Nederlandse vrouw
overigens echt niet zo gemakkelijk
maakt, want lang niet iedereen heeft
zulke mooie benen als Marlène. En
wanneer de omvang van uw kuit
aanzienlijk meer dan haar 30 centi
meter, de omvang van uw enkel veel
meer dan haar 17 centimeter en de
omvang van uw dybeen heel wat
meer dan haar 47 centimeter is.
dan kunt u zich maar beter niet aan
forse schoenen wagen.
De kloeke Lodewijk de vijftiende
moccasins met formidabele blok-
hakken en vierkante neuzen, die bij
de Nederlandse schoenfabrikanten
en schoenwinkeliers al sinds jaar en
dag mode zijn, staan het beste by
broekpakken en bij sportieve jurkjes,
die in combinatie met wollen mail
lots worden gedragen.
Maar kunt u zichzelf niet zo ge
makkelijk onder de jeugd of de zeer
sportieve vrouwen scharen, dan
heeft u voor de winter meer dan ge
noeg aan een klassieke pump van
transparant zwart lakleer. Modellen
waarby u eigenlijk zwarte, donker
grijze. of chocoladebruine nylons
moet dragen.
I ongehuwde moeders en of hun kin
deren opgericht, met als grote lijn
een driedeling naar levensbeschou-
j wing: katholiek, protestant en alge-
j meen. De tehuizen hebben gezamen-
i lijk een opname-capaciteit van 410
I ongehuwde moeders en 972 kinderen
van ongehuwde moeders. Alle onge
huwde moederzorginstellingen zyn
aangesloten bij de federatie, de
FIOM, die de algemene belangen
behartigt.
Het aantal en het opleidingsniveau
van de maatschappelijke werkers is
snel gestegen, aldus het verslag.
Eind 1961 waren bij de bureau's 39
I maatschappelijke werkers in dienst,
eind 1968 waren dit er 82.
Financiën
1 De ongehuwde moederzorg werd
in de uitbouw van haar activiteiten
ernstig gehinderd door geldgebrek.
Na zeer intensieve besprekingen en
na grote aandrang werd het percen
tage van het rijkssubsidie verhoogd
van 40 naar 60 Van de Nederland-
1 se gemeenten subsidieert echter
tweederde 632de ongehuwde moe-
derzorg nog in het geheel niet.
I Slechts 14 gemeenten subsidië
ren met een vast percentage in de
I kosten de 312 andere met een jaar-
j bedrag, variërend van 5 gulden tot
1000 gulden,
In 1967 werden er in Nederland
in totaal 679 kinderen (buitenlandse
kinderen niet meegerekend) ge-
plaatst bij aspirant adoptie-ouders.
In bijna 95 procent betrof het baby's
van wie door een ongehuwde moe
der afstand was gedaan. Tegenover
dit aantal stond een veelvoud van
aanvragen van kinderloze echtparen.
I Geregeld worden maatschap
pelijk werkers in de ongehuwde
moederzorg geconfronteerd met
cliënten die over abortus beginnen,
zo zegt het verslag. In verband
daarmee werd in oktober 1968 een
commissie abortus provocatus in
het kader van de hulpverlening aan
de ongehuwde moeder, geïnstal-
I leerd. De commissie zal zich niet
uitspreken over de ethische aspec-
j ten: de hulpverlening aan de onge-
j huwde moeder is uitgangspunt en
doel van het overleg in deze com-
j missie en niet de abortus provoca
tus.
Leids onderzoek
In 1966 is een omvangrijk onder
zoek begonnen naar de sociale po
sitie van de ongehuwde moeder. Het
wordt verricht onder leiding van de
socioloog dr. H. Ph. Minkowski van
de Stichting Pro Familia in Leiden.
Fr werden 20190 Nederlanders geën
quêteerd, een groot aantal instellin
gen voor ongehuwde moeder
zorg werd gevraagd naar hun op
vattingen en werkwijze. Eind 1969
zullen de eerste uitkomsten bekend
worden.
i Een enkele maal deden zich moei
lijkheden voor rond het bij een zie
kenfonds zelfstandig onderbren-
I gen van een kind, afgestaan door
een meerderjarige ongehuwde moe
der. Door sommige ziekenfondsen
I werd dan een wachttijd bedongen op
grond van het feit dat het niet
meer met de moeder samenwonen
de kind een zelfstandig object
was geworden. Een actie van de
FIOM resulteerde in 'n circulaire van
het gemeenschappelijk overleg
I ziekenfondsorganisofcies. waaraan
alle ziekenfondsen wordt geadvl-
seerd het kind van een ongehuwde
moeder zonder wachttijd te accep
teren als het voor vrijwillige verze
kering wordt aangemeld.
De geboorte van ieder buitenechte
lijk kind wordt door de burgerlijke
stand bijgeschreven op de bevol-
kingskaart van de moeder. Dat blijft
er opstaan, ook als de moeder af
stand doet van haar kind en tot
voor kort ook als haar kind door
I werkelyke adoptie andere ouders
I had gekregen. Na jarenlange aan
drang van de FIOM is nu bij de mi
nister van Binnenlandse Zaken be
reikt dat nadat haar kind is geadop
teerd, de ongehuwde moeder door
een verzoekschrift kan bewerkstel! i-
j gen dat haar persoonskaart wordt
j vervangen door een nieuwe, waarop
alle gegevens van het kind zijn weg-
i gelaten.
Cijfers
Een groot deel van het FIOM ver
slag is gewijd aan statistische gege
vens met uitvoerige commentaren.
In 1967 werden 4953 buitenechtelijke
kinderen levend ter wereld ge
bracht; 1565 van hen (32 procent)
had een moeder jonger dan 20 jaar,
1831 een moeder tussen de 20 en 24
jaar, 753 een moeder tussen 25 en
29 jaar, 432 een moeder van 30 tot
34 jaar. 240 van 35 tot 39 jaar. De
overige 132 kinderen zijn van moe
ders van 40 jaar en ouder.
De grote meerderheid van de
vrouwen die een buitenechtelijk kind
ter wereld brengen is nooit' gehuwd
geweest (83 procent). Dit geldt met
name voor de vrouwen in de Jongere
ADVERTENTIE)
DAMESMODE
in exclusief jonge stijl..
BREESTRAATI08A-II2 LEIDEN
leeftijdsgroep. Met het stijgen van de
leeftijd verandert het beeld echter
volkomen. Boven de leeftijd van 35
jaar is beduidend meer dan de helft
van de vrouwen, die een buitenech
telijk kind ter wereld brengen, eer
der gehuwd geweest (4 procent we
duwen. 13 procent gescheiden). We
duwen en vooral gescheiden vrouwen
brengen relatief veel groter aantal
buitenechtelijke kinderen ter wereld
dan hun aandeel in de totale bevol
king zou doen verwachten.
Een veel voorkomende mening is,
dat de buitenechtelijke geboorten bU
jonge meisjes de laatste jaren
schrikbarend zijn gestegen. Het
FIOM-verslag weerlegt dit door ver
gelijking van de buitenechtelijke
vruchtbaarheidscijfers (het aantal
geboorten per 1000 ongehuwde vrou
wen) van de jaren 1955 en 1967: het
aantal geboorten per 100 ongehuwde
vrouwen in bijvoorbeeld de leeftijds
groep van 25 tot 29 jaar is veel ster-
ker gestegen dan die by de groepen
1 van 19 jaar en jonger.
