Leidsch Dagblad | 1969 | 23 augustus 1969 | pagina 7

ARBEIDERSCOMMISSARIAAT
TIJDBOM VOOR

ONZE POLITIEK

Welvaartsvast, hoe doen we dat?

FINANCIEEL
WEEKOVERZICHT

NAC in

zorgen

Golden boy"

Hoe bijzonder
is de ambtenaar?

keukens

Arnoldus

ZATERDAG 23 AUGUSTUS 1969

LEIDSCH DAGBLAD

PAGINA 7

leidsch m dagblad Dr. van Gorkum beziet verandering onderneming

Frankrijks „golden boy" op dit
moment is geen sportheld. Het
is evenmin een televisie- of
filmster. Nee, het gaat om een man
die al bijna 150 jaar dood is: keizer
Napoleon I. Zijn tweehonderdste ge
boortedag wordt op het ogenblik
uitgebreid herdacht en de discussie
over zijn betekenis, die eigenlijk
vanaf het leven van „de kleine kor- j
poraal" de Franse gemoederen heeft
bezig gehouden, heeft nieuwe impul
sen gekregen.

En die discussie wordt niet alleen
gevoerd in de kring van de vakhis-
tonci, maar ook onder talloze kran
tenpublicisten. Met grote ernst ha
len zij de kleine details uit het leven
van een kleine man op. Het voor- en
tegen van zijn wetgeving voor
Frankrijk, voor zijn invloed op de
Europese samenleving wordt breed
uitgewogen.

Het lijkt wat merkwaardig, die
publikatiestroom over een man, over
wie wel alles gezegd leek, wat er
over gezegd had kunnen wor
den. Napoleon I schijnt na Jezus
Christus de meest beschreven man
in de literatuur te zyn, maar des
ondanks houdt de stroom van Na
poleon-werkjes niet op. Het ene mi-

Onder het Nederlandse politieke bestel ligt
een tijdbom, die al op scherp is komen te
staan. Dit is de stellige overtuiging van dr. P.
H. van Gorkum. Het dynamiet daarvoor blijkt
niet geleverd te zijn door het gegroeide poli
tieke systeem, maar door de sociologische ont
wikkeling ofwel de veranderde visie op de
structuur van de onderneming.

Om het met de woorden van dr. Van Gor

kum te zeggen: „Het komende SER-advies
betreffende de structuurverandering van de
onderneming, dat waarschijnlijk in september
in een openbare vergadering zal worden be
handeld, met als hèt grote punt de samen
stelling van de raad van commissarissen van
bedrijven, wordt hèt politieke breekijzer in
Nederland vooral in de confessionele par
tijen."

Verkiezingsinzet

Het kabinet-De Jong zal de rit
nog wel uit kunnen rijden: de kwes
tie wordt de verkiezingsinzet. Dood-
litaire leven is nog niet uit, of er I zwijgen is naar de mening van dr.
rolt wel weer een intiem leven uit. Van Gorkum niet mogelijk. Het spel
uit een geschiedenis die trouwens ,s aj jang aan de gang en met name

aangrijpingspunten genoeg geeft
voor roddels.

In ons land zijn twee standaard
werken verschenen over de ft

het CNV heeft in het visie-rapport
en door voorzitter J. Lanser onlangs
nog uitdrukkelijk laten weten, de
programma's van de politieke par

Toch heeft geen vlucht van onder- ondernemingsraad zich niet mengt
nemingen plaats gehad en is West- lin zaken die enkel „des onderne-
Duitsland één van de meest welva- j mers" zijn. Wat die zaken dan wel
rende landen van de wereld gewor- zijn, wordt niet nader omschreven,
den. j De ondernemer en de onderne-

„Het gaat uiteindelijk om macht", mer alleen kan dus bepalen wat
zo zegt de heer Van Gorkum. „De in de ondernemingsraad wél en niét

tactiek is: hoe breek je de bestaan
de macht af? Van buiten af of van
binnen uit. Wat betreft van buiten
af werken, dat is al vijftig jaar ge
beurd, maar het heeft weinig uitge-
haal. Bij werken van binnen uit be

ter tafel wordt gebracht. Als hij
meent, dat het investeringsbe
leid niet in de ondernemingsraad
mag worden besproken, hoewel
daarmee grote werkgelegenheidsbë-
langen gemoeid kunnen zijn, ge-

euur van de keizer. Het eerste is 1 fc^en nauwkeurig te analyser6n op staat meer kans op resultaat, maar beurt het ook niet. De zelfstandig-
i hun sociaal-economische betekenis. wej moeilijker. Dat gaat nu heid van de ondernemer is een bar-

Het komende SER-advies is daar- in Nederland spelen".

rière. die iedere vorm van reéel

van wijlen prof. Geyl, die een om-

fMonieen^NaPolecui'in^de Franse ge- I om 20 van fundamenteel oe- Voor het jongste SER-advies inza- «pverleg belemmert. Door de onbe-

srhiedschriivine Met Churchill zegt lang' omdat hiermee voor het eerst ke de uitbreiding van de bevoegdhe- perkte bevoegdheden van de onder-

6UI1CUÖ<_I11IJV11I5. ivxcu enn aanval ninrrlt crpHaan r»n rip

een aanval wordt
zelfstandige functie van de onder
nemer. „Het is de eerste keer dat
de macht van de onderneming
de zelfstandige functie van de on
dernemer gebroken gaat worden",
zegt dr. Van Gorkum.

Het wordt zodoende dan ook een
sterk verdeeld advies. Volgens dr.
Van Gorkum zouden de drie vak
centrales als dat internationaal
haalbaar zou zijn het systeem
van het arbeiders-zelfbestuur van
de onderneming wensen in te voe
ren. Maar dat kan nog wel 20 tot
30 jaar duren voor dit is bereikt.

hij in zyn inleiding op dit in 1948
verschenen boek: „Ik haat het altijd
om Hitler met Napoleon te vergelij
ken. maarDaardoor maakt de

Utrechtse historicus duidelij k dat
fijn belangstelling voor de figuur
van de Franse dictator direct is ge
ïnspireerd door de tweede wereldoor
log.

De oorlogssituatie doet de histori
cus zoeken naar parallellen in
het verleden en naar zijn karakter
of specialisme zal hij daarbij bevre
diging vinden bij een figuur of een
tijdperk. Voor Geyl was dat in deze

rampzalige tijd de Franse dictator. Daarentegenwillen de werkgev'ers
voor anderen zou het Neerlands ver- onder geen voorwaarde een beknot
leden uit de 16de en 17de eeuw zun, ting van hun macht en ze zullen
de tijd van de strijd om de vrijheid zich daar met a]]e middelen

via po
en de daarop volgende bloeiperiode. ]itjek en kerk tegen de fundamen_

gedaan op de den van ondernemingsraden, heeft nemer en geen enkele garantie voor

„De in 19501 bevoegdheden van de werkne-

hij weinig waaraei
door de wet erkende zelfstan
dige functie van de onderne
mer blijft gehandhaafd. Dat bete
kent, dat de ondernemer de beslis
singen neemt en kan bepalen dat de

Een ander historicus uit ons land. tele
prof. Presser. heeft een eigen visie
op de figuur van Napoleon gegeven.
Met een bijna boosaardige vreugde,
een gekruid taalgebruik en een door
de omstandigheden verhevigde ken
nis, woedt hij tegen de legende van
Napoleon. Hij neemt de keizer onder
de loep; en vernielt hem. Hij maakt
zijn familie volstrekt belachelijk, zet
vraagtekens bij vaststaande monu
menten.

Ook Presser schreef zijn tweedeli-

verandering van de

on
dernemingsstructuur verzetten. „Ik
verwacht daarom een geweldig spek
takel binnen de confessionele par
tijen", aldus dr. Van Gorkum.

Het wordt dus een verdeeld ad
vies. „Het eerste verdeelde advies,
omdat tot dusverre slechts zaken
aan de orde kwamen, waar men het
over eens kon worden. Nu gaat men
de tegenstellingen krijgen".

Overigens meent dr. Van Gorkum,
dat niet alleen de werknemers win-

mer, wordt de ondernemingsraad tot
nul gereduceerd".

Geïsoleerd

Ondernemingsraden zijn volgens
hem geïsoleerd in de onderneming
en afhankelijk van de welwillend
heid van de voorzitter, van de di
recteur. „De ondernemingsraad
hangt in de lucht".

„Zoals de zaken nu liggen, kun
nen de ondernemingsraden zich be
ter opheffen. Want wat heeft het
j voor zin om door te gaan als je geen
bevoegdheden hebt?"

Maar er zullen toch ook wel on-
dernemingsraden zijn die wel func
tioneren?

ge Napoleon onder invloed van de nen bjj het aantasten van de oligar-
lndruk die de tweede wereldooi log chjsche positie van de ondernemers.

bij hem had achtergelaten. Nu,
twintig jaar later, heeft hij enige
afstand genomen van het toen ge
schrevene. Vergeleken bij demonen
als Stalin en Mao wil hij in Napo
leon nu niet meer zien dan een
„provinciale blaaskaak", wiens le
gers zich niet sneller verplaatsten.

Aandeelhouders krijgen ook weer
wat te vertellen ten koste van de
oligarchen.

Risoeo

Het risico dat
s gevolg van

ondernemingen
deze ontwik-

BREDA iGPDi Sombere ge
zichten bij het Bredase NAC. De
ploeg van trainer Canjels had zo
i graag het sterke staaltje van vorig i
jaar (een 3—1 overwinning op i De heer Van Gorkum „Nauwe-
Feijenoord willen herhalen, maar .lijks. En wie geeft de garantie, dat
men heeft er nu nog weinig geloof j ondernemingsraden, die bij uitzon-
in. Drie van de vier voorhoedespelers dering wel beperkte bevoegdheden
zijn namelijk geblesseerd. hebben, deze houden? Als de onder-

De Polen Pogrezba (knieband ver- 1 nemer plotseling zou menen, dat die
rekt» en Frankiewicz (middenvoets- bevoegdheden zaken zijn. die „enkel
beentje gescheurd, weliswaar uit gips des ondernemers" zfjn, is het afge-
maar nog drie weken rust) blijven loPen- Bovendien zijn er on
langs de kant en ook spitsspeler dernemingen, die ondanks de wette-
Jacques Visschers (rugblessure) kan verplichtingen, geen onderne-
niet meedoen. mingsraad hebben".

Bovendien zitten Jan van Gorp Er wordt wel eens gesteld dat de
(achillespees) en Addy Brouwersj werknemers onvoldoende niveau
«ontstoken teem in de lappenmand, hebben, waardoor ze in de onderne-
maar zij zullen er zondag even ne- mingsraad te weinig tegenspel kun-
g°ntig minuten uitkomen. Althans n®A geven.

volgens Bob Maaskant, de assistent De heer Van Gorkum: „Onzin. De
van Leo Canjels. ondernemer baseert zijn beslissingen

dan de Romeinen tweeduizend jaar keling naar het buitenland „vluch-
eerder. Maar daarbij rekent hij niet I ten", acht dr. Van Gorkum vrij be

de miljoenen doden die de oorlogen
van Napoleon gekost hebben.

En toch, en toch, de legende
duurt voort. Een legende die
Napoleon zelf leven heeft inge
blazen. Hij begon er mee op Sint-
Helena, zijn laatste verban
ningsoord, waar hij in urenlange re
denaties zijn politiek testament op
tekende. De glans van de militaire
roem en de macht, zij zijn steeds
weer sterker gebleken dan de be
proevingen die het Franse volk in
Napoleons tijd ook heeft moeten on
dergaan. Vorsten hanteerden de le
gende om ermee aan de macht te
blijven of er mee omhoog te ko
men. Het duidelijkste voorbeeld is
dat van Napoleons achterneef Na
poleon III, die kans zag om op de
vleugels van de roem van de eerste
Napoleontische adelaar uit te drij
ven naar een nieuw keizerrijk.

De tegenstanders onder de ge
schiedkundigen hebben zich vooral
tijdens het Tweede Keizerrijk ge
roerd. Zij leverden strijd tegen de
legende, schreven in zwarte kleuren
een anti-legende. Maar het hielp
niet. in de jaren na de nederlaag
tegen de Duitsers (1871) kreeg de
legende van de roemrijke keizer
nieuw voedsel. Schandalen in de
derde Republiek, zoals de Dreyfus-
zaak. wakkerden het Napoleontische
vuur alleen nog maar aan.

En de eeuwige discussie duurt
voort. Het Frankrijk van nu. dat
zichzelf vei'lost heeft van de indruk
wekkende charismatische leider
Charles de Gaulle, en zich een tech
nocraat als leider heeft geko
zen zonder charisma, zwijmelt
zachtjes over de figuur van een
reeds lang gestorvene.

J. R. S.

perkt. Een pi'oduktieapparaat is
moeilijk over te brengen, zo zegt hij
en zoveel keus is er bovendien in het
buitenland niiet. Verder wijst
dr. Van Goi'kum op de Bondsre
publiek waar onder druk van het
toenmalige Engelse Labour-kabinet,
dat de macht van de „staal-baron-
nen" Krupp c.s. blijvend wilde in-
perken in 1945 paritaire raden
van commissarissen werden in-
gesteld in de staalindustrie en in de j
mijnbouw. In andere bedrijfstakken
en bedrijven bestaan de raden van
commissarissen (nog) voor 1/3 uit
werknemers- en voor 2/3 uit aan-
deelhoudersveitegenwoordigers.

DR. VAN GORKUM

o.a. op marketing en financiële ad
viezen van haar eigen deskundigen.
Ze behoren allemaal tot het perso
neel. Maar wel kun je je afvragen:
welke goede kerel wil er voor Jan-
Hein in de ondernemingsx-aad zit
ten, waar hij toch alleen maar voor
querulant wordt uitgemaakt? Van
een werkelijk gesprek is meestal
geen sprake. Na de vergadering, in
de fietsenstalling, komen de menin
gen pas goed los. Het goed beman
nen is geen enkel probleem, wel de
angst voor de broodheer, het afhan
kelijk zijn".

Maar leden van de ondernemings
raad kunnen toch niet ontsla
gen worden?

De heer Van Gorkum: „De pijn
zit hem niet in het ontslag, maar in
het promotie-maken. De angst dat
wat je zegt in de ondernemingsraad
van invloed kan zijn op je promotie
is weliswaar groter dan gerecht
vaardigd is, maar ze bestaat. Jon
gens in de carrièrelijn zijn dan ook
nooit als kandidaat beschikbaar".

Wat zou volgens hem de belang
rijkste bevoegdheid voor een onder
nemingsraad moeten zijn?

Fift - Fifty

De heer Van Gorkum: „In de eer
ste plaats wil ik nog eens opmerken,
dat een ondernemingsraad uitslui
tend zin heeft als de raad van com
missarissen op fifty-fifty basis is be
zet, dus voor de helft of het liefst
meer dan de helft bestaat uit werk
nemers. Tenslotte kan alleen de
raad van commissarissen een direc
teur eruit gooien als hij het niet
goed doet.

Maar één van de belangrijkste
punten zou zijn het mee-beslissen
over het promotiebeleid. Het zou ook
zo moeten zijn, dat een afdeling zijn
eigen chef kiest. Dat zou op den
duur een heleboel pijn doen helpen
verdwijnen".

En tot slot: „Als de democratie er
gens beginnen moet. is het in
de onderneming. Het wordt dan ook
de hoogste tijd. dat de zelfstandig
heid van de ondernemer eindelijk
eens wordt aangetast. Zelfs de in
houd en de mate van die zelfstan
digheid worden in het jongste SER-
advies niet omschreven".

Om niet minder dan „het Degon-
nen openbare proces van morele ver
wording" te stuiten, kwam het ka-
binet-Kuyper na de spoorwegstaking
van 1903 met een nieuw artikel 358
bis e.v. wetboek van strafrecht. Tot
op den dag van vandaag stelt dit
straffen variërend van zes maanden
of zeshonderd gulden tot vier gulden
op werkweigering (staking) door
ambtenaren. Ondanks de stichtelijke
bedoelingen van de voorstanders is
dit stukje gelegenheidswetgeving niet
erg geslaagd te noemen.

Minister Loeff die het indiende
kenschetste het zelf als een „nare
geschiedenis", de oppositie gebruik
te nog wel krassere termen. Hoewel
er na 1903 verschillende ambtenaren-
stakingen hebben plaatsgevonden, is
het op grond van artikel 358 bis nog
nooit tot een strafveroordeling geko
men. BU de staking van het Amster
damse gemeentelijke vervoerperso
neel in 1955 hadden sommige com
mentatoren zelfs niet eens door dat
het strafartikel van toepassing is op
alle ambtenaren en dus ook op deze

Amsterdamse staking

Het is dus niet verwonderlijk dat
het kabinet-De Jong in het georga
niseerd ambtenarenoverleg heeft
voorgesteld artikel 358 bis nu maar
te schrappen. Temeer daar het kabi
net een wetsontwerp heeft inge
diend dat het recht op staking
mits georganiseerd door de erkende
vakbeweging en binnen nogal wat
grenzen voor de gewone werkne
mers wil erkennen.

Artikel 358 bis is echter niet alleen
wat dood hout in het strafrecht dat
gekapt moet worden. Het is ook een
symbool. Zo stelde dr. J. Plantenga
in zijn dissertatie (1921) dat ambe-
narenstaking „zou gelijk staan met
loochening van het overheidsge
zag zelf. van godswege haar opge
dragen".

Het is tekenend dat het kabinet-
De Jong zijn voorstel tot schrapping
van artikel 358 bis koppelt aan een
algemener voorstel te bezien of de
bijzondere status van de ambtenaar
(althans van sommige groepen ambt
ten ar en) nog wel moet worden ge
handhaafd. Van verschillende zijden
is er op aangedrongen de rechtspo
sitie van de ambtenaar nog eens te
bezien omdat theorie en praktijk van
de „de openbare dienst" elkaar niet
helemaal meer dekken.

Van oudsher stelt de overheid een
zijdig de arbeidsverhouding met de
ambtenaar vast. Op grond van de
ambtenarenwet is echter een geor
ganiseerd overleg op gang gekomen
dat in de praktijk aardig begint te
lijken op het onderhandelingsmecha
nisme in de particuliere sector. Bo
vendien wordt in de particuliere sec
tor het individuele arbeidscontract
steeds meer beheerst door regelingen
van bovenaf, met name de cao's.

ADVERTENTIE

Internationale topontwerpers hebben efficiency,
stijl en kwaliteit verenigd in één woord: Monke.
Onze adviseurs tonen u graag de nieuwste
keukenvondsten en de verbazend grote kollektle.
Monke heeft een unieke service: de Monke
ontwerpers maken een gratis ontwerp voor uw
keuken naar maat. Wilt u meer weten, ook over
het Monke financierings-plan?

Kom morgen Monke keukens kijken bij:

(TOD <H> (TD CKZ O

Jac. Arnoldus zn. Haarlemmerstraat 58.
LEIOEN Tel. [phone].

(Wilt u gratis een prachtige kleurenbrochure? Even een briefkaartje Q

een welvaartsvast pensioen te ver
zekeren.

Grote ondernemingen hebben met
kunst- en vliegwerk pensioenvoor
zieningen voor het personeel in het

Nieuwe uitgaven

De gladde paal

Ïvau macht, door F. Springer. Uitg.:
Em. Querido, Amsterdam.

I Samami, hai, door Bea Vianen.
(Querido))

De wondere wereld der vogels, door
A. Portmann. Geïllustreerd met
foto's van Jan P. Strijbos. Uitg.L.
J- Veen. Amsterdam.

(Van onze financiële medewerker)

DEN HAAG (GPD) Nooit is ei-
zoveel over sociale welvaai-t gespro
ken en geschreven als in onze da
gen en vaak lijkt het wel of er al
leen maar een cijfermatige benade- leven kunnen roepen die enigerma-
ring is om het ideaal te verwezen- te op een welvaartsvaste uitkering
lijken. Het lijkt wel of sociale wel- gelijken, maar het aantal ouderen
vaart uit de computer kan rollen dat voornamelijk van het mini-
zonder dat iemand zich erom be-

kommert waar het allemaal van--

daan moet komen.

Maar verschuivingen in het be-
Isteedbare inkomen zijn alleen maar
mogelijk ten koste van anderen en
i de nationale koek kan alleen maar
j dikker worden door een vermeerde-
ring van de produktie. Zolang die
j vermeerdering er niet is, kunnen er
nog zoveel cijfers te voorschijn ko- j
men, maar dan wordt niemand er
echt beter van. Hieraan moet wor- j
den gedacht bij het lezen van een
artikel in het KVP-maandblad po- j
litiek, waarin gepleit woi-dt voor het
optrekken van het minimumloon tot
f 10.000 per jaar (welvaartsvast).

Het leven gaat snel. maar de in
flatie nog sneller en het is vrijwel
ondoenlijk om voor elk mens een
waax-devast minimum-inkomen te
verzekex-en zolang er geen einde
komt aan de intexing op de koop
kracht van het geld, welke nu al zo
vele jaren achtereexx optreedt. Het
vraagstuk van de pensioenvoox-zie-

een waaxdevast, ja zelfs den. Het is dan ook een kruis dat er

geen remedie is te bedenken, die de
spaarder vrijwaart voor de gevolgen
van de geldontwaarding.

Geruime tijd is er gesproken over
een bescherming door belegging in
effecten, maar de recente koersda-
lingen op de effectenbeurzen van
Wall Street, Amsterdam. Londen en
Parijs tonen aan dat aandelen niet

banken, in Washington bijeen komen kop opsteekt, onze munt niet wordt
om de stand van zaken te bespx-eken. j meegesleurd?

Ongetwijfeld zal er in de wandel- j Het zijn niet de enige geldzorgen,
gangen druk worden gespx-oken over die de bouwnijverheid bezig houden,
de mogelijkheid om door een wijzi- i Er is nog een vraagstuk dat steeds
ging van het stelsel van vaste wis- nijpender wordt en wel dat van de
selkoersen een einde te maken aan betalingen door de opdrachtsgevers.

de monetaire chaos waarin de we
reld verzeild dreigt te raken.

Zelfs in de Verenigde Staten gaan
er al stemmen op om te komen tot
een grotere flexibiliteit in de wissel
koersen dan bij de bestaande mar
ges mogelijk is. Het is een oud lied,
dat gee>n- enkel stelsel van wissel
koersen in stand kan worden gehou
den als er landen zijn die de beta
lingsbalans pex-manent onevenwich
tig houden. Het vraagstuk is intus

Zowel het rijk als de gemeenten
stellen de betalingen zolang mo
gelijk uit wegens het feit dat de
schatkist de bodem laat zien en de
gemeentekassen uitgeput zijn.

De Bank voor Nederlandsche Ge
meenten zal weldra weer een gooi
doen naar de gunst der beleggers
door een hoge rente te bieden voor
een nieuwe lening, maar een ecla
tant succes kan het niet worden we
gens het feit. dat er geen animo be

Zeeverhalen, samengesteld
H. R. de Vries. (Veen).

door

mumbedrag van de a.o.w. moet le
ven wordt steeds gx-oter. Zelfs bij de
huidige hoge rentestand zou een
vermogen van bijna 80.000 gulden
niet toex^eikend zijn om een inko
men te verzekeren dat gelijk is aan
het bedrag van de a.o.w.-uitkering.

Voor de financiële wereld hebben
beschouwingen over het sociale wel
vaartspeil grote betekenis, want zij
tonen aan hoe moeilijk het is om
uit besparingen verkregen vermogen
in stand te houden. De betekenis
'ning wordt steeds nijpender en het van kapitaalverzekeringen neemt
I is alleen de overheid, die via de fis- steeds meer af naarmate de eisen

sen zo nijpend gewox'den dat het staat om veel middelen voor lange
heel best mogelijk is dat september tijd vast te leggen, zolang er niet
de maand der beslissingen wordt op een zekere stabiliteit in de ren-
het punt van de wisselkoersen. te-ontwikkeling valt te bespeuren.

j Ook de belangstelling voor beleg-
naar evenx-edigheid met de geldont- Bij de Westduitse verkiezingen I ging in aandelen blijft beperkt. Juist
waarding in koers stijgen. Goud aan het einde van september zal omdat de omvang van de handel zo

heeft evenmin een waarbox-g gege
ven, omdat de prijs is vastgenageld
op een illusoir niveau, d at alleen
gehandhaafd kan blijven zolang net
Internationale Monetaire Fonds als
üxtermediair kan optreden om in
hun betalingsbalans verstrikt ge
raakte landen op de been te hou
den.

Weldra breekt echter het ogenblik
aan. waarop de ministers van Fi-

worden uitgemaakt welke koers de beperkt blijft, is het opvallend dat de

Duitse mark zal vax-en. Het pond
sterling komt dan in de periodieke
moeilijkheden, omdat het najaar een
zware last voor de Britse betalings
balans betekent wegens de seizoen-
importen van tabak, granen en ka
toen. De Belgische frank, door alle

autoriteiten aangeprezen wegens de i sen in het algemeen op het verlaag -
solide positie, waarin hij verkeert, de niveau blijven hangen of zelfs
zal een moeilijke periode doorma- wat oplopen. De uitverkoop is achter
nanciën van de meer dan honderd ken. De gulden staat momenteel ver de rag en nu is het wachten op de
aangesloten landen, gesecondeex-d j buiten schot, maar wie zal zeggen xxieuwe klanten, zo werd op de Am-

koersen zich in het algemeen tame
lijk goed kunnen handhaven op het
vexiaagde peil dat tot stand kwam
na de koersdalingen van de afgelo
pen maanden.

Ook in Wall Street valt het ver
schijnsel te constateren dat de koer-

Het onderscheid over en weer tus
sen ambtenaren en andere werkne
mers neemt ook af, doordat bij de
ontwikkeling van de welvaartsstaat
de overheidstaak steeds minder ex-
clixsief wordt. Wat is het verschil
tussen een verpleegster in een par
ticulier- en een verpleegster in een
overheidsziekenhuis? Tussen een fit
ter bij het gemeentelijk energiebe
drijf en een fitter in particuliere
dienst? Tussen een onderwijzer bij
het openbaar en een onderwijzer bij
het bijzonder onderwijs?

De „openbare dienst" wordt in de
maatschappelijke werkelijkheid nau
welijks meer ex-kend als een specia
lisme. Temeer daar het aantal over
heidsdienaren steeds toeneemt. On
geveer 14 procent van de beroepsbe
volking is in overheidsdienst (volks
telling 1960) en „als iedereen amb
tenaar is, is niemand meer ambte
naar". Er is dus alle aanleiding te
bezien of het rechtskarakter van de
ambtenaarsverhouding zo niet ge
lijkgesteld dan toch verder aange
past moet worden aan de gewone
arbeidsverhoudingen.

Maar de vraag rijst of dit zonder
voorbehoud kan. Brengen sommige
soorten ambtenarenstaking niet zxxl-
ke wezenlijke belangen van de sa
menleving in gevaar, dat enige bij
zondere beperkingen gewenst zijn?
Het is te verwachten dat de regering
deze vraag bevestigend zal beant
woorden. Om de gedachten te bepa
len volgen hier zijn voorstellen:

a. Een stakingsverbod moet blij
ven gelden voor hogere ambtenaren,
die zo dicht bij het overheidsgezag

taa, dat ze er als het ware me®
vereenzelvigd worden tevens voor
ambtenaren bij de vitale diensten",
brandweer, politie, gas-, water-, en
elektriciteitsvoorziening. Vooral wat
betreft de laatstgenoemde sector rilst.
dan onmiddellijk toch weer de vraag
van discriminatie ten opzichte van
werknemers in sommige vitale par
ticuliere bedrijven.

b. De overheid moet bevoegdheden
krijgen een ambtenarenstaking te
breken, met name door een aange
kondigde staking voor maximaal één
maand te schorsen en een recht t.e
vorderen dat het werk hei-vat wordt.
Hier krijgt dus de overheid in feit®
de bevoegdheid naar believen over
te stappen van de stoel van ..werk
gever-partijdigheid" naar de stoel
van „overheid-onpartydigheid".

I cus erin slaagt om haar dienaren tot inkomensvergroting hoger wor- 1 door de presidenten van de centrale 1 dat, als de valuta-onrust weer de I sterdamse effectenbeurs gezegd.

Met name in dit laatste punt zitten
de vragen. Het wordt verdedigd met
een beroep op het vaak politieke, liet
economische, demonstratieve en ge
zagsondermijnende karakter van d®
ambtenarenstaking Het is echter de
vraag of daarmee nog niet teveel
wordt vastgehouden aan de gezags-
mythe die men nu met het strafarti
kel 358 bis wil schrappen.