AARDE VUILNISVAT CHEMISCHE INDUSTRIE BOOSDOENER Gedwongen verhuizing politieke gevangenen naar Ceram van Java Avifauna- directeur V. d. Valk overleden )OR BE pi BI NATHAN AN VAREN ATLEET DOOR BROMFIETSER MISHANDELD STRAND VOOR NATURISTEN OP TEXEL Blad Vaticaan over Defregger LETLAKHA TOCH NAAR ONS LAND? Minder ontslag bij Werkspoor dan verwacht fSDAG 13 AUGUSTUS 1969 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA T van van het grootste belang, dat jijn met zijn zijtakken onver- onder een internationaal be ijorgaan wordt geplaatst met (tak: 't kwalitatieve beheer van Vier. Tot deze conclusie komt %ecteur van de gemeentelijke xjleidingen van Amsterdam ir. tn der Veen, in een artikel in pas verschenen weekblad „De njlsvergiftiging van de Rijn in Jtieur" naar aanleiding van dit jaar. In dit beheersor- lB| dienen de landen van het atagebied te zy'n vertegenwoor- T (Zwitserland, Frankrijk, 'fland, Luxemburg en Ne- jnd) de basis moet worden ge in een overeenkomst tussen it er om, aldus ir. Van dei- of de mens in staat is de te behouden en zijn ri- eip te herstellen in stromen ichoon. helder en sprankelend waarin men zwemt en de vrij blijven van fenol, in side of radio-actief materiaal, beschaving die het gevaar ontaarding en verrotting van water niet weet te keren, in verval. Zonder een slui- regeling wordt de Rijn over- n aan krachten die de maat- j! pij niet in de hand heeft. Wie eep op de natuur loslaat, lardt dat de ontaarding van ituur vrij spel krijgt, zo ir. Van der Veen. lerlevering aan de grote ste- Holland kon in juni onge- docrgaan omdat de op iter aangewezen waterlei- edrijven ondanks de late chuwing, op tijd de toevoer en op de reservoirs kon n teruggevallen. Bij het stij- waterverbruik in de toe- en de toenemende kans op reiniging van de Rijn zullen reservoirs in Nederland no- j jn. Naast de plannen voor in de Biesbosch een lerlijk spaarbekken in het meer en infiltratie op de Ve- zullen op een aantal andere >n in Nederland aanvullende oil's moeten komen, ülrs hebben echter alleen zin jj er het rivierwater als regel roldoende kwaliteit is, zodat egenheid bestaat de reser- te zullen. Bij een rivier die lurend slecht water heeft ok reservoirs zinloos. De Rijn op zo'n rivier te gelijken, voor er van vergiftiging met P uflan sprake was, waren er aanwijzingen dat het ig misgaat met de Rijn, zo 11 ir. Van der Veen. j te nodige maatregel is dat valiteitsbeheer van de Rijn zijrivieren in één hand komt, eitscontrole is nodig, dit in dat op een aantal ge- e punten langs de loop van jn de kwaliteit in een aantal eters (zuurstof, ammoniak loridegehalte enz.) periodiek, rbeeld dagelijks dient te wor- yastgesteld, de resultaten in jaarlijks worden gepubli- Noodzakelijk is controle aan on. Dat wil zeggen dat lozen van welke stof ook, moet worden gebon- an een vergunning. Er zul- eeds vele soorten stoffen zijn nopgemerkt in de rivier te- omen en waarvan de aard korte termijn is vast te Endosulfan werd in korte determineerd, maar zelfs in val was dit resultaat pas nadat de gifwolk gepas- was. Zonde»; dode vissen als |zing was de toestand nog ernstiger geweest, aldus ir. er Veen. ^huishouding van Nederland belangrijk dat het volgens ir. Ier Veen overweging verdient daarvoor onder te brengen in zelfstandig ministerie van staat en Waterhuishouding, itsluitend met de zorg voor ater is belast. pleit hij voor een wet die het atieve beheer van opper- water zowel als grondwater rERDAM (GPD) Het vre- P van Abi Nathan staat op an vertrekken. .Waarschijnlijk wij komende zondag al naar ork", zei de Israëlische vredes- gisteravond in Amsterdam Groninger eigenaars van hp, de reders H, Paap en W, J. tik uit Haren hun kustvaarder ficieel overdroegen aan het andse vredesschipfonds. 60.000 gulden die voor de koop t schip nodig waren zijn ruim- byeengekomen. Er was zelfs £nd gulden meer. De Amster- predikant W. van Boeyen odigde het geld namens het andse Vredesschipfonds aan than. om werd volgemaakt dooi' bij- van de IKOR-Wilde Ganzen- h van een actiecomité dat in nd geld heeft bijeengebracht, de technische uitrusting van üp is nog 150.000 a 200.000 dol- Dit geld moet bijeenge- worden in de Verenigde Sta- Vooralsnog is echter a? of men vracht kan krijgen overtocht van de „Peace" van bam naar New York (kosten te betalen. Op 1 juli raakte het chemisch afval-reinigingsbedrijf in Amster dam zijn vergunning kwijt. Re den: luchtverontreiniging en he vig lawaai door explosies. Dit be drijf vernietigde het afval van een groot aantal Nederlandse en Duit se chemische industrieën. Dat af val hoopt zich nu zó op, dat bij verscheidene fabrieken van een noodsituatie wordt gesproken. Men is al begonnen met het lozen van afval op zee, wat overigens niets nieuws is. Overwogen wordt zelfs het teruggeven van de ver gunning aan het bedrijf, dat zijn activiteiten dan op een anderf plaats zou moeten hervatten. Pa in 1972 zou in Rijnmond een ex perimentele installatie die che misch afval verbrandt in bedrijf komen. Een definitieve oplossing van het vraagstuk is niet in zicht. De industrieën vinden dat de rijksoverheid mogelijkheden moet scheppen en de rijksoverheid neent dat de fabrieken hun afval -elf moeten vernietigen. Het dum- >en in zee gaat voort. (Van een medewerker) Tientallen eeuwen geleden voeren Egyptenaren op hun door zee- stromingen gedragen papyrusvlotten van Afrika naar Amerika. Zij droegen hun cultuur met zich mee, achter de zon aan, naar een nieuwe kust. Wier en stronken dreven mee. Vierduizend jaar later doet Thor Heyerdal het na. Hij houwt zich een papyrusvlot, noemt het „Ra" naar de Egyptische zorinegod, en drijft weg, van oost naar west. Zijn eigen cultuur laat hij achter om een veel oudere te Be wijzen. De Oceaan is eerst zoals zij moet zijn: blauwzwart, vaak ruw, maar In beide betekenissen schoon. De Noor meldt: „Wij dopen onze tan- denbortstels in zeewater, wij wassen onze borden en kleren in zeewater. Wij zwemmen er in". Wier en stronken drijven ook mee met hen. En meer nog. „Zo af en toe zien wij flessen of plastic dozen en bussen die zich, wat langzamer dan wij, vei'plaatsen op dezelfde stroming. Maar dat is niet zo erg. Het werkelijk onrustbarende is, dat wij urenlang over een zee hebben gedreven die overdekt was met een lelijke zwarte stof, een of ander aardolieprodukt, dat was even ten westen van Afrika. Midden op de Oceaan tussen Afri ka en Midden-Amerika, zijn we op nieuw in zo'n vervuilde zee terecht gekomen. voor een hele dag. Het spul lijkt op sponzige rommel uit een riool, maar blijkt een asfaltach- tige substantie te zijn als je het op vist. Is het afval van olietankers die op zee hun tanks schoonmaken? Of lekkage van olieboringen op de oceaanbodem? Of misschien nog de lading van de Torrey Canyon, of een ander vergaan schip, die nog meedrijft op de oceaanstromingen? Geen vergunning „Voor lozing van chemische afval stoffen buiten de territoriale wate ren is geen vergunning vereist. On ze enige taak zou kunnen zijn er op toe te zien dat het spul niet voor de Nederlandse kust wordt gedumpt". Dat is een vorige week gedane uit spraak van de Rotterdamse Rijks havendienst nadat de afdeling ge vaarlijke stoffen toevallig tegen een lading van 4000 vaten chemisch af val was aangelopen. Een kustvaar der vol. Dus mocht het schip rustig ver trekken en zyn lading een dag of twee later in 2000 meter diep water bij Noorwegen over boord zetten. Rotterdam heeft enkele gespeciali seerde rederijen die dit werk doen. Andere havensteden ook zo. Zo plon zen per dag duizenden tonnen van de gemeenste stoffen in de vrije zee- Tientallen vaten dichloor propaan werden onlangs door Scheveningse vissers aan wal gebracht. Dat bracht koortsachtige activiteit te weeg om een geschikt opslagterrein te vinden, opdat het publiek buiten het bereik van deze zeer giftige stof zou blijven. Vissers plegen zich bij het uitoefenen van hun bedrijf meer buiten dan binnen de territoriale wateren van hun land te bevinden. Zij bevissen de hele openbare vuil nisbak waarin de zee dreigt te ont aarden. Menig ongeluk ligt dan ook nog in het verschiet. En opnieuw dient de chemische in dustrie als de grote boosdoener te worden aangemerkt. Zij produceert middelen die vooral nuttig dierlijk leven doden, vervuilt de lucht, waar aan een tweehonderd meter hoge schoorsteen niets afdoet, verpest de binnenwateren en bedoezelt nu ook al de oceanen. Niettemin blijft die industrie het onredelijk vinden alleen voor de kosten ter voorkoming van alle over last te moeten opdraaien. Inderdaad, het is een investering die nu eens geen winst oplevert. En de gemeen schap moet meebetalen als afneem- ster van de haar opgedrongen pro- dukten. flacons en container's, eveneens van plastic, opzij te schoppen. Om na thuiskomst aan het tapijt te zien dat hij de stookolie niet heeft kunnen ontlopen. Plastic heeft, indien het niet wordt verbrand wat weer luchtvervuiling met zich meebrengt) eeuwigheidswaarde. Geen bacterie zet er zijn tanden in. Zout Terwijl men klaagt over verzil- ting van de bodem strooit een ge meente als Den Haag, in de winter '68-'69 6455 ton zout op de wegen ten behoeve van lieden die nog geen vijf kilometer van hun werk wonen en toch met de auto gaan. Diezelfde au tomobilisten stellen voor het groot ste deel prijs op een groene stad. Zout is de grote vijand van het groen. De stookolieplaag leidde tot een internationale overeenkomst die schepen verbood 100 mijl uit de kust afgewerkte olie te lozen of olietanks te reinigen. Geen olieveld heeft zich ooit aan die honderd mijl-grens ge stoord. Tot schade van honderd duizenden zeevogels en evenzovele vloerbedekkingen. En buitendien, de tankervloot groeit en daarmee de kans op rampen als die met de Tor rey Canyon. De verontreiniging van de aarde door fossiele brandstoffen (voorna melijk aardolie) vormt het belang rijkste probleem. Olie op het water, roet in de lucht. De neerslag bevat reeds zoveel aan zwavelzuur, vrijge komen door verbranding van olie, dat de plantengroei in de Scandina vische landen er door wordt belem merd. Het verbranden van steenkool en olie heeft het kooldioxyde-gehalte van de atmosfeer al dermate doen toenemen dat bij een doorgaand pro ces de zonnehitte veel minder door de aarde zal worden teruggekaatst dan voorheen. Gevolgen: stijgen van de aardtemperatuur, smelten van de poolkappen dieper worden van de oceanen. Goede weg Eerste De vissers worden natuurlijk de eerste slachtoffers van de verontrei niging van hun werkterrein. Twee Denen haalden een dag of veertien geleden bommen met mosterdgas aan boord, die behoorden tot een partijtje van 20.000 ton. Oorlogsbuit, van Russen en Engelsen en in '47-'48 bij het Oostzee-eiland Bornholm in zee gestort. Mosterdgas is dodelijk, de bommen waren doorgeroest en de vissers liggen in het ziekenhuis. Er ligt zelfs 80.000 ton aan oorlogs- gassen in de Oostzee, Atlantische Oceaan en Ierse Zee. De Oostzee be vat ook nog 7000 ton arsenicum, met water vermengd in doorroestende vaten. Erfenis van een Zweedse mijnmaatschappij die het gif in de jaren-'30 kwijt moest. Landen die kernenergie gebruiken zitten met radioactief afval in hun maag. Zij werpen het in lood ver pakt in zee. Denken er over een nog grotere vuilstortplaats aan te boren. De ruimte. Stouw een capsule vol met radio-actieve isotopen en schiet hem tussen de sterren. Weg is weg. Eén der steunpilaren van de Wes terse civilisatie is gemaakt van plastic. Vandaar dat de strandwan- delaar zich dezer dagen, wadend door plastic lellen en vellen, een weg moet banen door bussen, flessen, Er zijn stappen op de goede weg gezet. Rioolzuiverings- en vuilver brandingsinstallaties vinden algeme ne ingang, allerwege gaat men twij felen aan het nut van bepaalde land bouwvergiften, Nederland en Duits land gaan samenwerken bij het be strijden van water- en luchtvervui ling. De industrie gaat, haars on danks, steeds meer geld steken in het voorkomen van schade door produk- ten en produktie. Veel lauwheid valt er nog te over winnen. Zoethouderij als die van minister Bakker van Waterstaat. De ze bewindsman zegt op kamervra gen niet te geloven dat het lage deel van ons land tijdens de jongste Rijn vergiftiging ternauwernood aan een ramp is ontsnapt. Hij verschilt daar mee van mening met biologen en deskundigen van zijn eigen ministe rie. Wel vindt hij het „wenselijk" dat maatregelen worden getroffen om te voorkomen dat besmet water het IJsselmeer bereikt. Wanneer de Rijn weer eens wordt vergiftigd en het duurt langer dan drie weken hebben de Randstellingen dat tenminste als troost. Een foto van de plaats van de ramp met de tanker Torrey Canyon in het kanaal: niet alleen enorme rookivolken maar ook enorme olievelden dreven af naar de kusten van alle langs het ka naal grenzende landen. DEN BURG (ANP) De Neder landse federatie van Naturistenver- enigingen, de NFN. te Den Haag, heeft de gemeenteraad en het college van B. en W. van Texel verzocht volgend jaar een gedeelte van het strand aan de zuidkust van het eiland te reserveren, waar naturisten en andere belangstellenden textiel- loos kunnen vertoeven. Als het tot een voorstel aan de raad komt en de meerderheid van de raad daarmee instemt, betekent het Texelse naturistenstrand een Neder lands pirmeur. Ons land telt rond 3000 georgani seerde naturisten. Zij zijn aangewe zen op speciale van de buitenwereld afgesloten 17 terreinen. De directeur van de VW Texel, zei dat van Duit se zijde veel belangstelling voor een naturistenstrand op Texel bestaat. Dagelijks wordt namelijk naar de aanwezigheid van een dergelijk strand geïnformeerd ten kantore van de VW. ENSCHEDE (GPD) Een 23-ja rige atleet uit Hengelo, Bennie Luier- weert, heeft zijn trainingsijver dezer dagen zwaar moeten bekopen. Tij dens een tocht over twintig' kilome ter werd hij plotseling aangevallen door een groep bromnozems en mis handeld. Hij kreeg' een grote buil op zijn voorhoofd en verder blauwe plekken op benen, rug en linkerarm. Hoe het allemaal precies gebeurde vertelde de Hengelose magazijnbe diende gistermorgen. „Ik liep zoals gewoonlijk op het ryweilpad en tegen het verkeer in vanuit Oldenzaal in de richting Hengelo. Opeens zag ik drie jongens op een bromfiets die me op alle mogelijke manieren duidelijk maakten dat ik hardstikke gek was. Plotseling kreeg ik een harde klap in de maag. Ik kon eerst niet opstaan, maar toen ik een klein gaatje zag ben ik hard weggelopen naai' een café. Met behulp van iemand hebben we toen één van die knapen te pak ken gekregen. Toen die eenmaal zyn naam had gezegd wisten we genoeg en hebben we hem losgelaten. Maar voor de rest weet ik nog niets". VATICAAN (Reuter) Het offi ciële dagblad van het Vaticaan. de „Osservatore Romano", heeft giste ren zijn openlijke afkeuring uit gesproken over wat het blad noemt „De perscampagne tegen de hulp bisschop van München, dr. Matthias Defregger". Zoals bekend heeft Defegger in 1944, toen hij kapitein bij de Duitse Wehrmacht was, order gegeven tot de executie van zeventien Italiaan se gijzelaars in het dorp Filetto. In dit eerste commentaar van het Vaticaan over deze zaak schrijft het blad, dat de gerechtigheid haar on partijdige loop moet hebben. „Maar men kan er slechts op wijzen, dat de perscampagne die over deze pijn lijke en treurige gebeurtenis is ont staan, de zaak om soms tegenstrij dige redenen een symbolische bete kenis geeft, die er boven uit stijgt. Dit kan een gevoel van vrije en christelijke grootmoedigheid in de weg staan en draagt niet. bij tot het scheppen van het klimaat dat on misbaar is voor een rustige vast stelling rustig binnen de mense lijke grenzen van de omstandig heden en de verantwoordelijkheid". De „Osservatore Romano" schrijft verder, dat het Vaticaan na de pu- blikatie van „Der Spiegel" aan de kerkelijke autoriteiten van München om opheldering heeft gevraagd. Het bleek, dat Defregger voor zijn on middellijke superieuren nooit de tra gische episode in zijn militaire ver leden verborgen had gehouden. Het fundamentele probleem, aldus het blad, is na te gaa.n of de bisschop nu, geestelijk en moreel, „een nieuw mens" i6. DJAKARTA (GPD) De gedwon gen overplaatsing vorige week van 500 ocmmunistische gevan genen uit de Salemba-gevangenis in Djakarta naar de Molukken zou het I begin zyn van de uitvoering van een I plan van het militaire commando in Djakarta om politieke gevangenen naar gebieden buiten Java te ver huizen. In februari j.l. kondigde leger commandant generaal Panggabean reeds aan, dat er een onderzoek op Kalimantan (Borneo) plaatsvond inzake de mogelijkheid politieke ge vangenen naar dit eiland te trans- migreren. De plaatselijke autoritei ten zouden minder enthousiast zijn over dergelijke plannen. De territo riale commandant van de Moluk ken, brigade-genera al Poniman, heeft reeds gewezen op gebrek aan fondsen om deze gevangenen op te vangen. Begin dit jaar viel de naam van het eiland Ceram als opvangcen trum bij informele besprekingen tus sen president Soeharto en een ver tegenwoordiger van het VN-ontwik- kelingsprogramma, de Nederlander Van Arendonk. De mogelijkheid van VN-hulp bij de „re-settling" van deze gevangenen zou daarbij onderwerp van gesprek zijn geweest, maar van concrete plannen in deze richting is tolt nu toe niets bekend gewor den. De nu naar de Molukken „ver huisde" gevangenen behoren tot de zogenaamde B-groep van zware gevallen. Zij werden in vrachtwa gens en onder zware bewaking van het leger overgebracht naar de ha ven van Priok, waar zij zich in scheepten voor de eilanden Boeroe en Ceram. Het dagblad „Noesantara" weet nu te melden, dat binnenkort een nieu we groep gevangenen naar Kaliman tan zal worden gezonden. DEN HAAG (GPD) De Neder landse afdeling van Amnesty Inter national wil de Zuidafrikaanse ad vocaat dr. T. Letlakha, tijdelijk naar Nederland halen. De advocaat, die ontheemd is geraakt, zit nog steeds in een Londense gevangenis in af wachting van zijn toelating tot.En geland. Die toelating scliynt afhankelijk te zijn van de bereidheid van de Kon golese regering dr. Letlakha, die de laatste jaren in de Kongo heeft doorgebracht, een paspoort te ver strekken. Het overleg daarover is echter vertraagd door een regerings wisseling in de Kongo. Amnesty In ternational heeft nu opnieuw de hulp van de kamerleden H. Wieren- ga en H. Franssen (beiden PvdA) in geroepen om dr. Letlakha in afwach ting van de beslissingen in Londen tijdelijk in Nederland toegelaten te krijgen. De kamerleden zijn van plan hiertoe opnieuw contact op te nemen met minister Polak van Justitie. LEIDEN In het St. Elisabethzie- kenhuis is gistermiddag op 74-jarige leeftijd de heer M. C. van der Valk, directeur van het Internationaal Vo gelpark Avifauna en president-com missaris van de NV „De Valkenhorst" die zestien horeca-bedrijven exploi teert overleden. De heer Van der Valk voeide zich gistermiddag niet wel. Een van zijn naaste medewerkers bracht hem daarop naar het St. Elisabethzieken- huis. Vlak na zijn aankomst over leed de heer Van der Valk. M. C. van dei' Valk, die in Voor schoten werd geboren, ging reeds op vrij jeugdige leeftijd in het zakenle ven, een autobedrijf. Toen hij later het restaurant „De Gouden Leeuw" kon overnemen aarzelde hij niet en vanaf dat moment kocht hij restau rants aan de lopende band. In maart 1956 nam hij het beheer over van het Internationaal Vogelpark „Avi fauna", dat enkele jaren eerder wai gesticht en later door de gemeente werd overgenomen. Hij zag kans van dit park weer een bloeiend bedrijf te maken. De teraardebestelling zal plaats hebben op vrijdag 15 augustus om 15.30 uur op de begraafplaats Ro- senburgh in Voorschoten. Deze ter aardebestelling zal worden voorafge gaan door een Eucharistie-viering in de Parochiekerk Pius X, Van Nes straat in Alphen aan den Rijn, aan vang 13.30 uur. UTRECHT (GPD) —'Bij Werk spoor Utrecht zullen aanmerkelijk minder werknemers ontslagen wor den dan het aantal waarover tot dusverre werd gesproken. Het aan tal zal wellicht beperkt blijven tot 80 mensen hetgeen, zoals de heer A. Th. Albers van de ondernemingsraad het uitdrukte, gelukkig een wat gunstiger beeld is dan het aanvan kelijke aantal van 170 mensen. In d« loop van de ochtend is het perso neel hiervan op de hoogte gesteld. Niettemin is gistermiddag in do vergadering tussen directie en de on dernemingsraad van 't bedrijf, door de werknemersvertegenwoordigers er op aangedrongen ook voor de werk nemers waarvan de positie onzeker is gebleven, binnen VMF verband naar een oplossing te blijven zoeken. Van het totaal aantal van 270 werknemers dat direct of indi rect bij de afdeling Staal constructies (Staco) werkt, zullen er 130 bij andere bedrijfsonderdelen van Werkspoor Utrecht kunnen wor den geplaatst, terwijl er 50 uit de in directe sfeer na omscholing hoogst waarschijnlijk bij andere on dernemingen van het VMF-concern in Utrecht of anders daarbuiten (maar niet verder dan Amsterdam) aan het werk kunnen blijven. He* bedrijf geeft de voorkeur aan over plaatsing boven afvloeiing. Dat zijn er nog 50 werknemers, waarover de ondernemingsraad nog geen nadere bijzonderheden weet, zoals namen en functies, en 10 men sen diie tot de staf behoren of aan die pensioengerechtigde leeftijd toe zijn. De overige 30 werknemers sul len, zoals het er nu naar uit met, niet te herplaatsen zijn. Van belang is dat Werkspoor een personeelsfunctionaris gaat aanstel len voor begeleiding van het Staco- personeel, vooral ten behoeve van die mensen die buiten Werkspoor- Utrecht in andere VMF-bedrijven werden opgenomen. In de noordelijke duinen van Zandvoort heeft een grote brand gewoed. Met een groot aantal vrij willigers, enige honderden mili tairen en de brandioeercorpsen van Zandvoort, Haarlem en Over- veen en Bloemendaal heeft men de brand kunnen bedwingen juist voordat het vuur het caravan kamp „De Duinrand" kon berei ken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1969 | | pagina 7