valt over Gibraltar
naar vergeet Andorra
Tot 7% rente!
4%
4^2%
5%
6%
7%
AMRO BANK
AMRO-spaarders
profiterennuvan de volgende
rentepercentages:
Waterpolonieuws
Pompbediende
schopt Duitse
overvallers
kantoor uit
Gewelil en verraad
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
K8DA0 IJ AUGUSTUS 19M)
LE1BSCH DAGBLAD
PAGINA 15
ÏL
van de bevolking van de valleien uit.
Maar zij hebben geen enkele stem
in het kapittel. Hun kinderen die in
Andorra geboren worden, krijgen
geen burgerrechten en zelfs hun
kleinkinderen worden op dezelfde
wijze vernederd. Pas degene die kan
bewtfzen dat zowel zijn ouders als
zijn grootouders hun hele leven in
Andorra hebben doorgebracht, kun
nen met vol recht Andorra an wor
den.
Co-prinsen
jELONA (GPD) De koude oorlog om Gibraltar heeft weer
luw hoogtepunt bereikt. De Spaanse regering, gesteund door
hlomatieke successen in de Verenigde Naties en overeen-
p haar rechten volgens het Verdrag van Utrechtnam harde
men tegen de „laatste kolonie op Europees grondgebied".
geen twijfel over mogelijk dat dit stuk grondgebied
is, van geografisch oogpunt uit bezien. Het is echter opge-
mt Madrid nooit heeft geprobeerd een soortgelijke diplo
ic en economische strijd aan te spannen wegens het feit dat
mer stuk van Spanje eveneens door buitenlandse machten
wperheerst.
De valleien van Andorra bo
ven zijn geografisch gezien zui
ver Spaans te noemen. Beneden:
een oud kanon van de Britse
vesting op Gibraltar richt zich
over de landingsbaan van de ko
lonie en de strook neutrale grond
om het Spaanse stadje La Linea.
anerechten worden geheven. En de
invoer van Andorra is hoogst op
merkelijk voor een arme bevolking
van 15.420 personen. Men kan hier
een vaag idee van krijgen als men
bedenkt dat de belasting van 2 pro
cent die de plaatselijke administra
tie over handelstransacties vraagt,
jaarlijks een goede 50 miljoen
pesetas opbrengt. Dat wil zeggen dat
de Andorranen per jaar goederen
verhandelen ter waarde van min
stens 2500 miljoen pesetas en nie
mand gelooft natuurlijk dat die goe
deren door de Andorranen worden
verteerd. Bovendien zijn de Andor
ranen grootmeesters in het organi
seren van een dubbele boekhouding,
dus de ware omzet van hun „im
port en export"-zaakjes zal wel heel
wat hoger zijn.
En niet alleen de smokkelarij is
schadelijk voor de Spaanse econo
mie. Het is een publiek geheim dat
Andorra een belangrijk doorgangs-
land is voor Spaanse kapitalen die
het eigen land ontvluchten: een
aderlating die de Spaanse economie
bepaald geen goed doet.
Arbeiders
Eén van de redenen die men in
Spanje opgaf voor de laatste maat
regel om de 4808 arbeiders die nog
in Gibraltar werkten van de rots
weg te houden, was dat hun positie
„vernederend" was. Maar de Spaan
se arbeiders in Andorra hebben nog
veel minder rechten en hun positie
Is nog veel meer vernederend. De
10.000 Spaanse werkers in Andorra
maken niet minder dan tweederde
In deze tijd van anti-kolonialisme
op grond waarvan Spanje in de
Verenigde Nateis brede steun voor
haar aanspraken op de rots ontving
is de macht die de Fransen en de
katholieke kerk in Andorra uit
oefenen ronduit „ouderwets" te noe
men. Op grond van de overeen
komst van 1278 zijn de Spaanse bis
schop en het Franse staatshoofd ab
solute souvereinen over dit landje.
Hun privileges als co-prinsen om
vatten een macht over leven en
dood. Zij zyn gelijktijdig bestuur
ders. rechtgevers en rechtsprekers
zonder dat enige grondwet hun pri
vileges beperkt. Tegen hun beslui
ten is geen hoger beroep mogelijk.
Hun ambassadeurs in Andorra, de
„veguers", oefenen vrijwel dic-
Spanjaarden en 452 vierkante
10.000 Spanjaarden en 452 vierkante
kilometer Spaanse grond waar de
Madrileense regering officieel
geen woord te zeggen heeft.
Waarom klaagt Spanje dan steen
en been over Gibraltar en niet over
Andorra? Ongetwijfeld berust dit op
het feit dat de r.-k. co-prins van
Andorra een Spaanse bisschop is.
Madrid meent waarschijnlijk dat zij
via de bisschop van Urgel voldoen
de invloed in Andorra heeft. Per
slot van rekening behoudt generaal
Franco nog altijd het privilege van
de Spaanse koningen: inspraak bij
de benoeming van bisschoppen. Kort
nadat generaal Franco aan de
macht kwam, werd een nieuwe bis
schop in Urgel benoemd, monsenor
Iglesias Navarri. Hij is een goede
bekende van het Spaanse staats
hoofd, was van 1942 tot voor enkele
weken co-prins van Andorra. Nu
heeft hij om gezondheidsredenen
zijn taak neergelegd, en de benoe
ming van een opvolger zal veel voe
ten in aarde hebben. Het Vaticaan
heeft generaal Franco immers ge
vraagd afstand te doen van zijn
privilege bij de benoemingen van
bisschoppen en het einde van de di
plomatieke touwtrekkerij is voor
lopig niet in zicht.
Administrate!! r
Voor het moment heeft het Vati
caan al een omweg genomen in het
geval van Andorra. De Paus heeft
een apostolisch administrateur be
noemd in Urgel 'waarvoor hij Ma
drid niet hoeft te raadplegen) en de
ze is meteen aangesteld als voorlo
pig co-prins van Andorra.
Het ziet er naar uit dat Madrid
zyn invloed op de bisschops-benoe-
mingen in Urgel en daardoor over
het bestuur van Andorra geheel zal
verliezen. Niettemin heeft men nog
geen enkel protest gehoord over de
toestand in dit kleine landje. Het
blijkt dat Madrid geheel tevreden is
met een gedeelde soevereiniteit over
een stuk van zyn grondgebied.
AMSTERDAM De reserves van
dc Sleutelstad zijn gisteravond kam
pioen geworden van de reserve twee
de klasse, afdeling A, en zullen nu
naar de reserve eerste klasse promo
veren. De Leidenaars kwamen tot dit
resultaat door het derde zevental van
het IJ te kloppen.
Uit, het overleg tussen de KNZB,
het Amsterdamse AZ 1870 en Sleu
telstad is besloten de wedstrijd, die
de beslissing moet brengen voor het
kampioenschap van de tweede klasse
as. vrydag in het zwembad den
Hoorn te Alphen aan den Rijn te
verspelen.
Voetbal De Duitse bundes-
ligaclub Hannover '96 heeft het
voorstel van Ajax, de tweede ont
moeting uit het jaarbeursstedenbe-
kertoernooi tussen de beide clubs op
24 september te spelen, aangenomen
De eerste wedstrijd wordt op 17
september in Hannover gespeeld.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG Drie keurig gekle
de Duitse jongelui in een oude, licht
blauwe Taunus hebben gisteravond
een overval gepleegd op het Shell
benzinestation in Kijkduin, vlak by
het strand. Twee jongens hadden
traangaspistolen in de hand en
vuurden viermaal. Een poging de
geldkist leeg te roven mislukte omdat
pompbediende J. Noordover (38) de
overvallers két kantoortje uit schop
te.
De jongelui in de Taunus met het
nummerbord HAN-Ja-45 tankten
voor drie gulden super, betaalden
en reden wee)': weg, de pompbediende
ging het kantoortje binnen en nog
geen halve minuut later stapten ook
de drie jongemannen over de drem
pel. Twee hadden pistolen in de
hand.
De pompbediende schreeuwde zo
hard hy kon waarop de jongelui tot
viermaal toe de trekker overhaalden.
De pompbediende: Je denkt niet
verder op zo'n moment en toen één
van die jongens met zijn tengels aan
de geldkist kwam, schopte ik hem
eerst tegen de hand en daarna keer
op keer onder zyn zitvlak. Ze wilden
wel wegwezen
STAKERS IN TALBOT
WEIGEREN WERK
TE HERVATTEN
LONDEN i AFP'DPA) De sinds
zeven weken stakende hoogovenar
beiders van de Britse staalfabriek
in Port Talbot (Wales) hebben gis
teren voor de derde maal geweigerd
het werk te hervatten. Zy verwer
pen by handopsteken een oproep tot
werkhervatting van de voorzitter van
een door de regei'ing ingestelde
commissie vap onderzoek. Zy spra
ken zich reeds uit tegen bemiddeling
van het Britse vakverbond TUC en
hun eigen vakorganisatie. De sta
king heeft de genationaliseerde Bri
tish Steel Corporation tot dusver 51
miljoen gulden aan produktieverlies
gekost.
Piet Keizer wil
nog
altijd niet
in Oranje spelen
AMSTERDAM (GPD) Piet Kei
zer (26) blyft by zijn weigering in
het Nederlands elftal te spelen. De
herziening van de voetbalrechtspraak
heeft zijn principiële bezwaren niet
weggenomen. „Bij verwijdering ineen
interland loop ik nog steeds het ri
sico voor mijn club te worden ge
schorst", is zyn voornaamste grief.
Vorige week heeft KNVB's secre
taris-penningmeester Burgwal ge
poogd de Ajacied van gedachten te
doen veranderen. Hy arrangeerde
daartoe een gesprek met Keizer,
waarbij Ajax' voorzitter Van Praag
als tussenpersoon optrad.
Keizer vroeg na afloop van de
discussie enige dagen om zich te be
zinnen. „Maar ik kon onmogelyk ja
zoggen, omdat de wyze van straffen
nog precies eender is".
Keizer werd 1 november 1967 ty-
dens de wedstrijd tegen Joego-Slavië
in Rotterdam van het veld ge
stuurd. Hij werd toen voor vyf com-
petitiewedstryden van Ajax uitge
sloten. Een schorsing, waartegen hij
steeds scherp stelling heeft genomen.
Dammen In het damtoernooi,
dat in Paramaribo wordt gehouden,
heeft. Ton Sij brands de leiding be
houden. Hij versloeg dinsdag in de
derde ronde Sheoratan. In de to
taalstand heeft Sij brands nu zes
punten uit drie partijen. Tweede is
Ramcharan met vyf punten. Ivens
is na zijn zege op Redan zesde met
twee punten.
Voetbal De uitslagen van de
gisteravond voor de eerste divisie
\an de Engelse league gespeelde
voetbalwedstrijden zyn: Coventry
CityWest Bromwich Albion 31;
LiverpoolManchester City 32,
Nottingham ForestStoke City 00.
Dit is de nieuwe Mercedes
Benz C-lll sportioagen, die bin
nenkort op de autotentoonstelling
van Frankfort zijn debuut zal ma
ken. De wagen heeft opslaande
deuren en wegdraaibare koplich-
ten. De tweezitter heeft een 230
pk motor, die goed is voor 270
km/u. De prijs van dit moois ia
nog niet bekend.
tvan Spanjes voornaam-
inzake Gibral-
dat dit schiereiland duide-
vormt van haar zui-
jfustiyn. Maar aan de ande-
1 van Spanje, in de Pyre-
pgt een gebied dat honderd
pter is en reeds veel langer
|k 691 jaren, overheerst wordt
frankryk en de katholie-
p Andorra. Het kan niet be-
jworden dat de 452 vierkan-
van Adorra geegra-
'lel Uitmaken van Spanje, zy
leen driehoek op de zuideiy-
p? van de Pyreneeën, waar-
punt in Spanje binnen-
van Andorra gaat
[Onderbreking over in Spanje,
itoen van Franse zyde een
Bk slingerpad moet bestygen
2409 meters hoge pas De La
Waar Andorra is niet alleen
jsch Spaans. De officiële taal
gebied is het Catalaans, dat
de Spaanse Academie
'ordt als één van de vier ta-
Spanje. De Franse academie
nooit maar aan gedacht
..patois", dat ook in het zui-
Prankrijk wordt gesproken,
.iele status toe te kennen.
klaagt dat Gibraltar met
n door middel van verraad
handen viel en dat de bui
overheersing van de rots
werd by een Verdrag van
p 1713 waai' men de stem
geen gehoor schonk.
°°k de Franse macht in An-
ougetwyfeld gegrondvest op
eweld en intimidatie. De
vroegste documenten, daterend
uit de negende eeuw, tonen aan dat
de valleien van Andorra het bezit
waren van de bisschop van Urgel,
de dichtstbyzynde Spaanse stad.
Deze bisschop werd in zyn wereldse
macht by gestaan door een vazal, de
graaf van Urgel. In 1203 beging de
toenmalige graaf van Urgel een his
torische blunder door zijn enige
dochter, Ermesinde, uit te huwely-
ken aan de Franse graaf van Foix,
de stad die 70 kilometer ten noor
den van Andorra ligt. Toen de graaf
van Urgel de laatste adem uitblies,
eiste de graaf van Foix onmiddellijk
de macht over Andorra op. In ver
raderlijke opstand tegen zyn leen
heer, de bisschop van Urgel, stuurde
hy een leger naar de valleien en ze
ventig jaren lang werd hier meedo
genloos gevochten. Uiteindeiyk leg
de Paus Martyn IV in 1278 de stry-
dende partijen een verdrag op,
waarby de stem van de wereldse
Spaanse overheid evenmin werd ge
hoord. De Fransen kregen een deel
van de souvereiniteit over Andorra,
dat sindsdien bestuurd wordt door de
bisschop van Urgel en de erfgena
men van het graafschap van Foix
en aangezien een graaf van Foix
in 1593 koning van Frankryk werd,
behoort dit privilege nu aan het
Franse staatshoofd.
Smokkelarij
Spanje verzekert dat de vrijha
ven van Gibraltar de Spaanse eco
nomie schade toebrengt vanwege de
smokkelary, die in haar topjaren
1500 miljoen pesetas per jaar be
droeg. Maar Andorra is eveneens
een vryhandelszone waar geen dou-
ADVERTENTIE
rente op een
AMRO-
renteboekje of
spaarrekening.
rente op een
AMRO-spaarrekening
met een opzegtermijn
van 3 maanden.
rente op een
AMRO-
spaarrekening
met een
opzegtermijn van
6 maanden.
rente op een
AMRO-
spaarrekening
met een
opzegtermijn van
12 maanden.
rente op een
AMRO-spaarrekening
met een vaste termijn van
24 maanden.
