eense [>etbal wijzen betaald Drama's in het bronsgroen eikenhout i Wat gebeurde er toch met Fortuna '54? juls 1948 zochten al ruim honderd \elers hun geluk in het buitenland Wat verwacht A jax van Söndergaard? AG 6 AUGUSTUS 1969 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 17 jNHAGEN (ANP) Een traditioneel agendapunt be- !4 februari van dit jaar de algemene vergadering van ;e voetbalbond: wel of geen betaald voetbal in Dene- Evenals zovele voorgaande keren liet de mening van igingsafgevaardigden geen twijfel: met 110 tegen 23 werd een financiële honorering voor de voetballers arken resoluut van de hand gewezen. bleef uroetbalnatie Denemarken nadat Noorwegen i winter semi-profvoetbal accepteerde één van de ?rende landen in Europa, waar voor voetballers de iloten blijft. weet hoe lang nog. De verenigingsleiders niet derden spelers niet, die voor hun en andermans Voetballers, waarop bui- clubs met een rinkelende al vele Jaren hun ogen den. ilg: 107 Deense topvoetbal i „bekeerd", in weerwil irincipieel amateuristisch uperieuren. Zij haastten naai- de professionele oetbalcentra. derland koersten Ole So- V), Ole Madsen (Sparta), (GVAV), Beng Schmidt (PSV), Keld Petersen resten Bjerre (PSV) Jor- nsen (Sparta) en Bric (Holland Sport). Niels lolmström de Deense an het vorige seizoen, die 150.000 gulden ontving ondergaard via Rapid Ajax beland zullen in de seizoen debuteren in de competitie. nadat elf van Denemar- amateur-voetballers een nde 32 overwinning be- n de vermeende kwaliteits- Tan Hongarije, keert een iet nog steeds suizebollende iliek van Kopenhagen te- let Idraetspark. Ze negeren t hoofdingang. Een bordje grijst hun de weg naar een ij veld. Vluchtig deponeren men op een wankel tafel- achter de penningmeester .jerde divisieclub B '93 zo'n irnange tak" zegt. Want |s het allemaal begonnen, roor een in verval geraakte [laiteurclub, die de hypo- leen pas aangeschaft club- In een zestal tennisbanen (lijk kan torsen. de bereidheid van elf pro- r die voor het merendeel jgen buiten de Deense ter- •ateren bij een geschopt, heb- por een ongedwongen stoei de clubkas van B '93 te Bén van de artiesten: Tom fd, tassen twee buiten- pnturen (Rapid Wien en (terdam) uiti-ustend in zijn Bd. De kijkers langs de trokken kalklijnen naast lerende Idraetspark-stadion 1 zich aan „Tommy's"- pen. Er klinkt applaus als dier Söndergaard, die als Isde Wenen heeft verlaten, trie vloeiende voetbewegin- Jdertal derderangs Deense laat duizelen en vervolgens dijk met beide voeten op |b staan. (iets vinden de mensen nu Ruk. Zulke stuntjes kan ik l niet laten", glimlacht Son- iatar, temidden van een ïugdige bewonderaars, die iderende gezichten een ing van hun idool in ont- men. Denemarken is Tom rd nog niet vergeten, dat Verdubbeld èltje dat met een nieuws- >lik de aanwezigheid van a-d vaststelt, informeert naar Nederland hè?" Son- knikt. „Dat is veel geld", te melden. Söndergaard j lacht trouwens de hele is op het feest van zijn vereniging het middelpunt. natuurlijk gepraat Veel geld, ja, ja. Sonder- smt geen bedragen. Wel: Ijzonder tevreden, want, ik vermogen kunnen verdub- penningmeester van B '9 3 ïekendmaakt, dat de club- uizend gulden is verstevigd, dergaard nog eens triom- ïaar het bierglas. De be- n danken de prof voet ba 1- üdelijk voor de goede e zij deze eens vooraan- ereniging hebben bewezen houdt dan ieder verder 'lissen de Deense clubs en voetbal op. Eens per jaar vakantieperiode profite- en een aantal andere ver van de aanwezigheid van jagers. agers. in de Deense voet- heeft men met ontzag de ?en gevolgd van ene Ole ie vier jaar geleden de lok- het Rotterdamse Sparta VeerstaanMadsen, destijds geschikt personeelslid bij van de Tuborg-bierbrou- >pte in drie jaar een kapi- ieen, waarmee hij terstond na terugkeer in Denemarken eige naar werd van het depot. „Een bezit waarmee je miljonair kunt worden", fluisterden de Denen. Ole Madsen ontwijkend: „Ach, hier in Denemarken kun je nu eenmaal niets verdienen in de voetballerij. Dus moet je liet maar op een andere manier proberen". Merkwaardig is het voor de buitenstaander echter wel, dat dezelfde Ole Madsen evenals de van PSV teruggekeerde Ole Sorensen trouwens weer een onbezorgd partijtje meespeelt in het Deense nationale team Dit is moge lijk geworden sinds de Deense voet balbond het vorige jaar besloot de bepalingen tem aanzien van ex-profs te wijzigen. Tot 1967 was het voor deze spelers niet mogelijk om ooit nog eens in Deens competitieverband tegen een bal te trappen, laat staan spelen in de nationale ploeg. Aanvankelijk werden zelfs spelers, van wie men slechts vermoedde dat ze in onderhandeling waren met bui tenlandse clubs, reeds een speelver bod opgelegd. Ongeacht het resultaat van een dergelijk contact werden ze reeds beschouwd als prof-voetballer Geleidelijk heeft de Deense bond onder druk van de steeds luidruchti ger schreeuwende progressieve min derheid de teugels laten vieren. De quarantaine werd eerst bepaald op een jaar en vervolgens geleidelijk teruggebracht tot dertig dagen. Clubjes Een kleine triomf voor Dahl Engel- brechtsen, vice-voorzitter van de voetbalbond en aamvoerder van de voorstanders van betaald voetbal- Een aanhang, die zoals de jaar lijkse stemming uitwijst vrij gering is. De oorzaak? Engelbrechtsen „Eigenlijk is dat het belangrijkste van de hele kwestie. Want alle ve- enigingen mogen mee beslissen, het geen tot gevolg heeft dat de kleine clubjes altijd „nee" zullen blijven zeggen. Want de verenigingen in de lagere divisies zijn bang om dan ge heel te worden verdrongen. Maar bij de Deense topploegen ziet men echt de noodzaak van betaald voetbal wel in. Het is toch absurd dat onze beste spelers steeds maar weer vertrek ken?" Frappant is het dat de conserva tieve „amateurgroepering" dit argu ment negeert. Paul Christensen, een onderdaan van bondsvoorzitter Vil- heim Skousen: „We kunnen het met de spelers die blijven wel af. Want dat bewijzen de resultaten in de in terlands toch zeker wel? De overwin ning op Hongarije is er een bewijs van". Bondsvoorzitter Skousen zelf: („een man met oude ideeën, die no dig moet opkrassen", oordelen zijn tegenstanders) voert aan: „Wij heb- Na zijn Nederlandse voetbal- tijd bij GVAV staat Keld Peder- sen in Denemarken weer als on derwijzer voor de klas. Van het verdiende geld liet hij o.m. een bungalow bouwen. ben geen geid voor betaald voetbal Als wij onze spelers betalen gaan de clubs kapot". Iemand, die zich tot verrassing van veel Denen ook tegen het betaald voetbal heeft gekeerd, is Flemming Nielsen. De 35-jarige chef-sportre dacteur van het blad Politikem voet balde zelf zes jaar in den vreemde (Italië en Schotland), maar eenmaal teruggekeerd sloot hij zich bij de te genstanders aan. Ook hij meent een financieel fiasco te voorzien voor de clubs en wijst het plan van de hand om sponsors aan te trekken voor de verenigingen die hun spelers willen betalen. Tevens zegt hij: „Men moet een sociale functie blijven vervullen voor de jeugd. Er wordt in Denemar ken erg veel geld besteed aan het jeugdvoetbal. Met succes, want er staan steeds weer goede jonge spelers klaar om de topvoetbal Iers. die naar het buitenland gaan te vervangen. Wanneer we onze spelers gaan beta len zal dit ten koste gaan van de op leiding van de jeugd". Onbevredigend Er zijn echter ook voetballers, die na hun kennismaking met het winst gevende buitenlandse beroepsvoetbal een andere mening koesteren. Keld Pedersen bijvoorbeeld, na een twee jarig verblijf bij GVAV, bezitter van een moderne bungalow in Köge. Pe dersen: „Er zitten te veel oude man nen in de voetbalbond, die niet wil len inzien dat het spelpeil van het Deense voetbal veel beter wordt wan neer er betaald vootbal komt. Ze vin den het wel goed zo". Pedersen zegt ook: „Voor de top- voetballers is de huidige situatie erg onbevredigend. Ze kregen tot voor kort geen enkele onkostenvergoe ding. De bond stelde steeds: jullie spelen zuiver voor je genoe gen. Zoiets is natuurlijk treurig, al krijgen de internationals nu maxi maal vijfhonderd gulden per seizoen als vergoeding. Dat is voor afwezige werkuren (die velen niet uitbetaald krijgen) nog te weinig. Sommige spelers moesten zelfs bij de sociale ciienst aankloppen. Dat gaat natuur lijk veel te ver". Dit zijn ook redenen waarom trai ners met moderne opvattingen het bij de nationale ploeg niet lang kun nen uithouden. Ook Hemming Enok- sen, de huidige oefen meester heeft zich een voorstander getoond van semi-profvoetbal. Zijn werkzaamhe den worden beknot door de huidige situatie: centrale trainingen vinden vrijwel nooit plaats, een trainings kamp is uit den boze Pedersen vervolgt met: „Het is toch dwaas om te denken dat we op deze manier tot de grootst mogelijke prestaties komen. Pas wanneer Deen se voetballers in eigen land geld kunnen verdienen, zuilen ze niet zo gauw meer naar het buitenland gaan. waar ze het meeste verdienen. Bi of buiten Denemarken, dat wel". De amateurstatus van de Deense voetballer heeft toch een niet te ver waarlozen voordeel. Pedersen geeft toe: ,X>e buitenlandse clubs behoeven aan onze verenigingen geen transfer- bedrag te betalen. Daar hebben wij spelers profijt van, want het bedrag dat wij ontvangen ligt hierdoor ta melijk hoog" Het bericht, dat de Deen Tom Söndergaard (23.) van Rapid Wien naar Ajax gaat, heeft men in Dene marken met een schouderophalen ontvangen. Sterker nog sommige deskundigen oordelen zelfs: „Wat heeft een topploeg als Ajax nu aan Söndergaard". Er wordt ook bij Söndergaards vroegere Deense vereniging B '93 geopperd: „Dat Tommy bij Rapid maar een stuk of zes wedstrijden in het hoofdteam heeft gespeeld en later volledig aan de kant werd ge zet, moet voor Ajax toch 'n ernstige waarschijwing zijn geweest". Over zijn verblijf in Wenen, dat ondanks de verdiensten als een mislukking kan worden beschouwd, zegt Sönder gaard zelf: „Er waren twee oorzaken dat ik niet het gehele seizoen bij Rapid in het eerste heb gespeeld. Ten eerste: de spelers wilden mij als buitenlander niet volledig accepteren en ten tweede, ik werd gedwongen om op een voor mij vreemde plaats te spelen, namelijk als linksbuiten. In gesprekken met de heer Van Praag en trainer Michels is mij verzekerd dat mij zoiets bij Ajax niet boven het hoofd hangt. Trouwens, ook van een kennis die Inge Danielsson heeft ge sproken. heb ik vernomen dat de sfeer bij Ajax zodanig is, dat je als buitenlander meteen in de groep wordt opgenomen. Bovendien werd mij toegezegd dat ik in aanmerking zou komen voor een plaats op het middenveld. Daar gaat mijn voorkeur naar uit. Daarom heb ik echt wel grote verwachtingen in Amsterdam". Maar er klinken zoals gezegd - In Denemarken ook andere geluiden. Van Keld Pedersen bijvoorbeeld, die na een tweejarig verblijf bij het Gro ningse GVAV is teruggekeerd naar Denemarken. Eerst stelt Pedersen: „Tom heb ik goed leren kennen toen we beiden in het nationale elf tal speelden, een paai- jaar geleden. Daarin heeft hij beslist goede presta ties geleverd, maar die kwamen uit sluitend voort uit zijn technisch ver mogen. Want hij is een artiest met de bal. waai- het publiek vaak schik tn heeft". Dan komt de twijfel. Een succesrijk verblijf bij Ajax voor tenminste twee jaar acht Pedersen voor Sön dergaard erg dubieus. „Want „Tom Söndergaard is belust op individueel succes. Hij negeert daarom vaak tac tische opdrachten en mist in per soonlijke duels de nodige hardheid. Bovendien is hij mentaal niet erg sterk. Kortom: Söndergaard is niet rijp voor topvoetbal. Ajax heeft een groot risico genomen. Het kan na tuurlijk anders uitpakken, maar ik vrees dat hij het niet zal redden. Rapid Wien is bij de transactie van Söndergaard de beste koopman ge- HEERLEN (GPD) Uitzichtloos. Dat is de positie waarin het betaalde voetbal in Limburg verkeert. Lege tribunes, mokkende sup porters en vittende bestuursleden, trieste overblijfselen van wat eens het voetbalwalhalla van Nederland werd genoemd. Namen als Roda JC, Limburgia, MVV en FSC zijn nu nog slechts aftreksels van roemruchte clubs, die jaren geleden duizenden Limburgers, maar hen niet alleen, in vuur en vlam zetten. Rapid '54 en Fortuna '54 zijn legendes, waarover de Limburgse voetbalsupporter achter de tapkast met weemoed praat. Het aureool dat Limburg als voetbalprovincie werd omgeven, is in een tijdsver loop van vijftien jaar verbrokkeld, verguisd en verstikt. Want met beide benen op de grond van de werkelijkheid moet men toch vaststellen dat de Limburgse clubs eens behoorden tot de toonaangeven de in ons land, clubs die een Ajax en een Feijenoord keer op keer met zenuwen zo strak als kabels naar het zuiden deden reizen. Heroïsche voet balgevechten leverden zij op de vel den in Kerkrade, Maastricht en Ge- j leen. Zij kwamen graag. Want in het I bronsgroen eikenhout was het voor al na de wedstrijd, prettig toeven. Limburgia en Rapid '54 werden in het begin van de jaren vijftig kam pioen van Nederland. Zij kregen in 1954 een waardige opvolger in For tuna '54. Fortuna '54. Een naam die het be gin en het einde van het Limburgse betaalde voetbaltijdperk inluidde, Egidius Joosten en Huub Adriaans waren de mannen die Fortuna '54 en Geleen tot diep in Europa bekend maakten. Zy zorgden ieder seizoen opnieuw voor spectaculaire aankopen Cor van der Hart, Faas Wilkes, Bram Appel, Bart Carlier, Frans de Munck en Piet van Rhijn), maakten Fortuna '54 voetbalambassadeur van Neder land. Fortuna '54 ontmoette clubs waar van toentertijd Ajax en Feijenoord slechts droomden. Clubs als Real Madrid (met Puskas en Di Stefano), Botafego (met Didi en Pele als gast- speler), Arsenal. Stade de Reims, Everton, Anderlecht, FC Köln, Bayern (ADVERTENTIE) Mlinchen, Valencia en FC Torino kwamen naar Geleen. Fortuna '54 diende als sparring-partner van de nationale elftallen van België (ver slagen met 31), Zwitserland, Tsje- cho-Slowakije en Hongarije. Hofleverancier Fortuna '54. hofleverancier van het Nederlands elftal, werd echter nooit landskampioen, veroverde wel twee maal de KNVB-beker. Fortuna '54 had in die goeie ouwe tijd een sup- portersleger om jaloers op te wor den. Supporters, die zich bij wijze van spreken de koppen in elkaar sloegen om ergens voor de ingang van het stadion nog een zwart kaartje te bemachtigen. Vooral tij dens lichtwedstrijden floreerde die zwarte markt in kaartjes. Fortuna '54 zag dat enthousiasme en „stuntte" door. Geldverslindende aan- en miskopen sloegen gaten als kraters in 't budget dat naar de club toestroomde. Trainers werden met veel bombarie binnen de stadionmu ren gehaald om overgeleverd te wor den aan de grillen van Huub Adri aans, die zich nog al eens bemoeide met trainerszaken. Hetgeen die trai ners terecht niet namen. Fortuna '54 „verbruikte" en „ver sleet" in die veertien jaar maar liefst elf trainers: Vereb, Donenfeld, Ver hardt, Donenfeld, Schlangen, Latten, Schirschin, Marotzke, Latten, Appel en Reuvers. Fortuna '54 „stuntte" door. In een bepaald seizoen speelde men maar liefst 76 wedstrijden. Bijna iedere week moesten de spelers aantreden voor een vriendschappelijke wed strijd. „Buitenlandse" wedstrijden be tekenden bijvoorbeeld: „Effe met de auto's naar Bazel, spelen en dan de zelfde avond met de auto's naar huis toe" Alleen voetballers met naam maak ten in die tijd kans de gelederen van de Geleense club te versterken. In de jaren 1954—1960 dienden zich tien tallen, onder wie vele talentrijke voetballers zich bij het Fortuna-be- stuur aan. Limburg had talent ge noeg. talent dat nog tot bloei moest komen. Wat niet in volle bloei stond, wat nog geen naam had. stond echter niet op de lijst van Adriaans. Zodat jongens als Bergholtz, Giesen, Hoe- nen, Kerkhoffs, Donners, Verdonk en vele, vele anderen Geleen en Limburg verlieten voor wat het was en hun (voetbal) geluk buiten de provincie gingen zoeken. Vergeten zijn echter niet de histo rische derby's tussen MVV en For tuna '54 op de „heilige" grond van de Boschpoort in Maastricht. Ook MVV, Limburgia en Roda JC teer den op de roem, die Fortuna '54 een onuitwisbare plaats in de Nederland se voetbalgeschiedenis heeft bezorgd. Een Fortuna '54 dat nu een jaar geleden door de KNVB van de lijst werd geschrapt, omdat het fu seerde met Sittardia en noodge dwongen de naam FSC aannam. Uit noodzaak Vier ton Toen dan in 1966 de kraan dicht gedraaid werd, plofte de gehele zaak in elkaar. Fortuna '54 zat tegen een schuld van vier ton aan te kij ken. De gemeente Geleen vond het voetbal niet zo belangrijk. Dat was toch al kapot. Het bestuur vertrok, Adriaans meldde zich manager-af. om een half jaar later bij Sittardia als manager op te duiken. Fortuna '54 kreeg na veel rumoerige vergaderingen een nieuw bestuur. Met als voorzitter Koos van Riet en manager Huub Kallen, die een zware erfenis op hun schouders kregen ge laden. Er werd links en rechts duch tig met de bezem geveegd en zowaar het „nieuwe" Fortuna '54 gaf enige hoop op betere tijden. Nieuwe spelers, onder wie Bert Theunissen, Piet Giesen, Heinz Fischer en Arno Ernst werden aan getrokken, Maar conflictsituaties binnen het „verse" bestuur over de centen, de manager en de trainer (Latten), die het helemaal niet zo slecht deden, boorden dat greintje hoop spoedig de grond in. Drie trainers kregen de Fortunezen in hun laatste jaar in de maag ge splitst. Alleen de laatste, Henk Reu vers uit Geleen, in het bezit van het B-diploma en fysio-therapeut van beroep, haalde in de ogen van de spelers en de steeds kleiner worden de supportersschare een dikke vol doende. Reuvers poogde nog te redden wat er te redden viel. De spelers geloof den in zijn trainingwyze en nog be ter: zijn mentale voorbereiding in spireerde het team toch wel tot en kele knappe staaltjes. Zelfs Kessler werd attent gemaakt op de conditie training van Reuvers, die hij aan spoorde om de A-cursus te komen volgen. Willy Dullens, het grote voet baltalent uit Limburg, zag zijn carrière op trieste wijze afgebro ken. Helaas voor Reuvers, helaas ook voor de Fortunezen, maar vooral voor het Limburgse voetbal, sneu velde Fortuna '54 in een beslissings wedstrijd tegen DOS Men is dit al les nu bijna vergeten. Een tijdperk van veertien jaar met grootse voetbalmomenten werd vorig jaar juli na een vergadering van twee uur afgesloten. Duizenden suppor ters die dat moment nog steeds niet zijn vergeten. Die voor geen geld nog een voet zetten in het stadion van Geleen. Nu niet en nooit niet. Die Koos van Riet, de laatste voorzitter van Fortuna '54, nooit de histori sche woorden: „Het was een fusie uit noodzaak" zullen vergeven. Zes woorden maar. Ze vormden de inleiding tot tal van drama's. Het bestuur, niet gelukkig met de schul denlast die op Fortuna '54 had ge drukt, ging uitverkoop houden. Aan de toekomst werd pas in tweede in stantie gedacht. Men wilde via die uitverkoop de schulden verkleinen, ook onder druk van beide gemeenten. Daar vertrokken ze dan: Theunis sen, Giesen, Mares, Guns, Cebinac en Van Dongen. De fusie, die nodig was. dat wel, was reeds tot misluk ken gedoemd. Frans Debruyn, weer terug op zijn oude schip «van Hel mond Sport naar Sittardia) werd ge bombardeerd tot eerste trainer van FSC. Ook hij vertrouwde op Heinz Fischer en Willy Dullens. Alles en iedereen, behalve de supporters, was optimis tisch. Heinz Fischer keerde halver wege het seizoen terug naar Duits land en Willy Dullens, een van Lim burgs grootste voetbaltalenten, is nu kapper. Degradatie bleek al vlug onafwend baar. Alleen bestuur en trainer ge loofden er nog in. De spelers zagen en hoorden van de vetes tussen de bestuursleden onderling en met de trainer Een trainer, die door zijn vaak ontactisch optreden tegenover de spelers, onbewust de fut eruit sloeg. Niemand die zich voor de volle honderd procent inzette om te stry- den voor een verdienstelijk resultaat. En toch had FSC kwaliteiten. Supporters-door-dik-en-dun wend den zich af en sloegen de weg in naar het Duitse Alemannia of deden de amateurclubs vergenoegd in de handen wrijven. Vandaar dat de sta dions in Geleen en Sittard soms ren dabeler waren als er niet in gespeeld werd. Zonder tranen MVV, Limburgia en Roda JC za- gen zonder tranen in de ogen de ondergang van FSC tegemoet. Een MW dat zich opnieuw van een wisse ondergang had weten te redden en komend seizoen als enige Limburgse eredivisieploeg hoopt op een nieuwe beloftevolle toekomst. Een MVV dat „slechts" twee nieuwe krachten aan trok (Heijnen en Reijers) en met trainer Knobel volgend jaar boven de middenmoot hoopt te eindigen, j Ook Limburgia. de best gerunde j club in het Limburgse betaalde voet bal (de ervaringen van de heren Ge- rads en Weizen spreken daarin een woordje "mee» en Roda JC hopen eindelijk eens te kunnen promoveren naar de eerste divisie. Limburgia kocht enkele amateurs. Roda JC zocht zijn heil in „beroemde" op For- tuna-leest geschoeide aankopenBer tie Willems <30' van Patro Eisden en Raineir Schonwalder (29) van Patrio Tongeren. Wat deed FSC, een van de twee nieuwe eerste divisionisten? Het kocht zes nieuwe spelers. Verkocht echter Johnny Fredrix en Jos Klin gen voor een gezamenlijke som van ongeveer twee ton en loste met dat bedrag weer een gedeelte van de oude schuld (van Fortuna en Sittardia samen negen ton) af. FSC probeerde tenslotte Frans De bruyn kwijt te raken. Men probeerde Brand naar Limburg te halen. Dat ging niet door omdat Debruyn een waterdicht driejarig contract heeft. De afkoopsom «50 000 gulden in to taal) wilden de zes bestuursleden niet op tafel leggen, zodat FSC nog twee jaar met Debruyn zal moeten wer ken. Als de Limburgse voetbaltop straks eindelijk eens wakker zal wor den. misschien, heel misschien is de kans dan groot dat men besluit een fullprof-team te stichten met een goede manager, een goede trainer, een goed bestuur, een goed stadion (Limburg heeft er zes) en goede spelers. Meer zit er voor Zuid-Lim burg op dit moment niet in.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1969 | | pagina 33