Alle taken uitgevoerd
,,/s 7 hier niet geweldig
q n.v. v. d. velde Citroën
(9ud
Gefascineerd zijn ontelbare miljoenen over de gehele wereld vannacht getuige geweest van de beheerste bravour
waarmee Neil Armstrong en Edwin Aldrin historisch onvergelijkbare voetstappen zettende eerste op een ander
hemellichaam dan de aarde, de wieg van de mensheid. Zo nuchter en ontdaan van alle uiterlijke romantiek,
zo „volgens het hoekje* en zo zakelijk verliep de adembenemende gebeurtenis dat men dikwijls moeite had
zich te realiseren, hoe groots deze momenten waren:
Eigen keuze
van t'i
10MERS WEER
NEIL ARMSTRONG LACHTE ALS EEN JONGEN
IMPULS
Moskou niet
„uitbundig"
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 21 JULI 1969
No. 32844
LEIDSCH
DAGBLAD
[ürecteur: E. A. E van Dishoeck
joofdredacteur. Drs. J. R. Soetenhorst
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
114,10 per kwartaal (postabonnementen f 16,50), f4,70 per maand (bij vooruitbetaling:), losse nummers f 0,25
Witte Singel 1, Leiden - Giro 57056
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
MENS
MAAN
(Van onze redacteur ruimtevaart)
LEIDEN „Een kleine stap voor een mens, een enorme
prong voor de mensheid". Dat waren de eerste woorden die
feil Armstrong vannacht sprak, toen hij als eerste mens om
156 uur Nederlandse tijd op de tnaanbodem stapte. Het was de
nleiding van ruim twee uren, waarin de mensheid hem en
lldrin (die zich om 4.16 bij Armstrong voegde) als schimmige
iguren door een onheilspellend lege wereld zag dwalen. Een
randioze belevenis, niet alleen voor de maanreizigers en hun
uimtecollega Collins in de Apollo maar ook voor allen die dank
de ruimtevaart deze historische uren direct op de televisie
ionden volgen. Merkwaardigerwijs heeft een van de nauwst
iij het gebeuren betrokkenen, namelijk Collins, deze televisie-
eelden niet kunnen volgen: hij heeft aan boord van de Apollo
re! een opnamecamera maar geen televisie-ontvanger.
Fr heeft geruime tijd onzekerheid
staan over het tijdstip, waarop de
aanwandeling een aanvang zou
snen. De vluchtleidircg in Houston
de maanreizigers toestemming
?even. hun uitstapje te onderne-
»n op een tijdstip waaraan zij zelf
voorkeur gaven. Eerst leek dat
uur te worden in plaats van
oorspronkelijk vastgestelde ïjd-
van kwart over zeven. Latei-
de voorbereiding toch zoveel
id te vergen, dat het luik van de
j?Ie eerst om 3.40 kon worden ge-
snd.
iterst voorzichtig, van iedere voet-
ap melding makend aan Houston,
wide Armstrong daarna de ladder
om op het genoemde tijdstip van
uur aarzelend proberend zijn
Ie hl aker voet op de maanbodem te
iteen. Hij constateerde bij de
rste voetstappen al. dat de grond
Édoende draagkracht had en dat
nauwelijks in maanstof wegzakte,
i de poten van het ruimteschip
aken slechts enkele centimeters in
zakt te zijn.
Het is helemaal niet moeilijk om
ff te lopen" was zy'n commentaar,
Har hy deed het toch tot het laatst
vry behoedzaam. Later zou Al-
in enige andere looptechnieken pro-
ffen om uit te maken, op welke
ize men zich in een stug ruimte-
li met een zware rugbepakking
1 best kan voortbewegen bij een
«artekracht die slechts een zesde
a de aarde bedraagt Aldrin pro-
srde het met sprongetjes en ook
manier waarop een kangeroe
?egt voort te huppelen.
elL'
In ll
Heit.
)ti«
(ADVERTENTIE)
De Bilt verwacht van heden tot
«dagavond: Droog en warm weer
tzonnige perioden. Zwakke tot
:e wind Hit richtingen tussen
en west.
Jgemaakt te 12.40 uur).
8TR AND VER WACHTING
Morgen wat meer zon, droog en
matige zeewind. Iets warmer. In
middag temperaturen rond de 22
*den C. Zeewater 18 graden C.
Iil0niiteichten: in de komende da-
Ja nog steed invloed van het hoge-
NHfl hkgebied waardoor het zomerse
landweer nog aanhoudt.
22 JULI 1969
bi op: 04.46 uur; onder: 20.45 uur
op: 13.44 uur: onder: 23.15 uur
""•ogwater in Katwijk te 7.57 en 20.24
laagwater te 3.44 en 15.59 uur.
Fijn poeder
..De oppervlakte is fijn en poeder
achtig. met een vrij stevige samen
hang. Het maanstof blijft aan mijn
schoenen kleven" meldde Armstrong
aan Houston. Zo'n soort maanbedek-
king had men uit onderzoekingen
van de Surveyors reeds verwacht en
het was een voldoening, dat die ver
wachting bewaarheid werd.
Aanvankelijk was de televisiecame
ra nog aan een van de landingspo
ten gehecht, maar later plaatste
Aldrin deze op enkele tientallen me
ters afstand van de Eagle op een
standaard, zodat men een duidelijk
beeld kreeg van de activiteiten van
de maan-mannen.
Een van de eerste taken van Arm
strong was, een klein grondmonster
in een daarvoor bestemde broekzak
te steken om althans iets mee naar
huis te kunnen nemen wanneer
men om een of andere reden snel
terug zou moeten keren Dat laat
ste bleek niet nodig. Overigens moest
Houston Armstrong herinneren aan i
deze allereerste taak.
Aldrin vond de stenen, waarmee de
bodem rond de Eagle rijkelijk be
zaaid was. nogal glibberig. Arm
strong merkt* op. dat het voorover
buigen nogal moeilijk ging en dat
je moest opletten om in de richting
te buigen waarheen je lopen wildp
omdat je anders als een dronkeman
zwalkte. Toen ze echter even aan de
omstandigheden gewend waren, ging
het loDen zonder moeilijkheden. ..Vee'
gemakkelijker dan in het simulatie
toestel op aarde" meende Armstrong
De ruimtevaarders inspecteerden
de Eagle en plaatsten enige herinne
ringen op de maanbodem onder meer
de Amerikaanse vlag waarbij van
uit Houston het Amerikaanse volks
lied ten beste werd gegeven Bij de
ze vlag staande hoorden de maan
reizigers bovendien een korte telefo
nische hulde van president Nixon
aan.
dekte Aldrin een purperen steen,
i die een opmerkelijk accent vormde
in het vrij gelijkmatig grijs getin
te maanmateriaal. Voorts plaatsten
zu enige wetenschappelijke waame-
mingsmstrumenten op de maanbo-
dem: een apparaat voor het meten
j van de zonnewind dat weer mee
terug werd genomen, een instrument
voor het registreren van bodem-
schokken, voorzien van zonnecelier
ten behoeven van een langdurig con
tact met de aarde, en een laser-an
tenne. met behulp waarvan men de
I afstand van de aarde tot de maan en
de veranderingen daarvan tot op
centimeters nauwkeurig kan m^ten.
Nog tijdens het verblijf van de as-
tronauten op de maan deelde de
j Amerikaanse Licksterrewacht mc-
de. een goede weerkaatsing door df>
I ze ..spiegel" ontvangen te hebben.
Houston gaf Armstrong toestem
ming. een kwartier langer op de
maan te blijven dan op het program
ma stond, waarna Aldrin nog een
grondmonster tot op 12,7 cm diepte
nam (het lijkt wel nat. was zijn oor
deel) alvorens hij na een uur en 54
minuten op de maanbodem te heb
ben rondgelopen weer naar binne'
werd gedirigeerd Armstrong volgde
even later, nadat de hermetisch ge
sloten vacuumdozen met maanma
teriaal aan boord waren gehesen. Hpt
meest spectaculaire deel van de his
torische vlucht was daarmee geëin
digd.
Radio viel uit
Nadat het luik was gesloten, was
door een storing de radioverbinding
met Houston ongeveer een uur ver
broken De maanreizigers openden
het luik nog eenmaal om overbodig
geworden artikelen en hun schoenen
en handschoenen benevens een ca
mera buiten te werpen.
De hartslag van Aldrin was tijdens
zijn verblijf op de maan opgelopen
van 90 tot 125 per minuut, die van
Armstrong van 90 tot een piek van
160.
Ei- staan thans nog enkele kritie
ke operaties op het programma, zo
als het vertrek van de maan heden
middag om 18.55 uur, de koppeling
aan de Apollo, het bereiken van een
baan naar de aarde en de landing
in de Pacific donderdag a.s. om 17.49
uur. Dan gaan de drie ruimtevaar
ders drie weken in quarantaine al
vorens zij uitbundig gehuldigd kun
nen worden.
Instrumenten
en I*
i nummer bestaat uit 10 pagina's
Toen Armstrong en Aldrin later
errondmonsters gingen verzamelen
van zo groot mogelijke variëteit ont-
Menselijke voetstappen op de
maan. Na Armstrong is Al
drin afgedaald.
De twee astronauten probe
ren hun experimenten op de
maan uit.
ADVERTENTIE
JAMES LAST OP KLOMPEN
ook naar de maan.
TIJDELIJK VAN f 19,90 VOOR
f 14,90
RADIO PLEIN U
VIJF MEIPLEIN 1 EN 16
TELEFOON 25100—43631
Rasse noniusten in VS Autoritei
ten van de stad York in de Ameri
kaanse staat Pensylvenia hebben
om militaire bijstand gevraagd om
de onrust in de negerwjjk van de
stad te bedwingen. De stadspolitie en
de politie van de staat Pennsylvania
moest zich uit de wijk terugtrekken
na vier avonaen van gevechten met
militante negers. Zevenentwintig per
sonen moesten tot nu toe in zieken
huizen worden opgenomen met schot
wonden. De politie verrichtte dertig
arrestaties.
Door mr. H. L. Leffelaar
HOUSTON (GPD) Twee sterfe
lijke mensen zetten op 21 juli 1969
voet op de eeuwigheid van de maan
en wierpen er hun aardse schaduw.
Neil Armstrong en Edwin Aldrin
reisen er in vier en een halve dag
heen, maar legden in dat tijdsbe
stek een miljoen jaren af dat de
mensheid gedroomd heeft over zijn
heelal.
En evenals het leven op aarde be
gon met de onzekere aanpassing van
waterorganismen aan de condities
van lucht en land, zo bewogen de
twee astronauten zich als dansers
in een onderwater duet over de
(ADVERTENTIE)
V. y.UYI.EN V. NIIEVF.l.TSTR. 372. WASSENAAR TE' 3011
70ETERW0UDSEWEG 23 - I-KIDEN TELEFOON 211''.
lucht en zuchtloze woestenij van de
maan In 1969 verliet de mens het.
tumultueuze nest van moeder aarde
en werd hemeldier.
De adem van de wereld stokte
toen na een voorbereidingstijd van
bijna 6 uur de astronauten opdracht
kregen om het luik van hun grillige
ruimtevaartuig te openen, en Neil
Armstrong even later rapporteerde
dat hij naar buiten was getreden en
zich op het „balkon" bevond.
Kort daarna werden zijn onzekere
bewegingen zichtbaar, boen hij voe
lend en tastend de ladder van 9
sporten afdaalde. Edwin Aldrin, die
beter dan hij kon zien waar hij zijn
voeten neerzette, gaf Armstrong
daarbij aanwijzingen, zoals Arm
strong hem 20 minuten later van de
ladder afhielp.
Onderaan de ladder hield Arm
strong zich volgens de instructies
eerst enkele minuten vast en zijn
eerste woorden op de maan waren
een commentaar op de eigenschap
pen van de bodem. De spanning in
het ruimtevaartcentrum in Houston
ontlaadde zich in een hartelijke lach
toen hij te zien was als een zich snel
voortbewegende halflopende, half
zwevende figuur uit een oude te
snel afgedraaide film.
Geruime tnjd testte Armstrong
zijn bewegingen en maakte daarna
foto's van het ruimtevaartuig. Toen
de controlekamer in Houston, blijk
baar ongeduldig, hem aanmaande
om de stenen en bodemmonsters te
verzamelen di* aan boord gebracht
moeten worden voordat Aldrin het
vaartuig kon verlaten, antwoordde
hij zakelijk „Dat zal ik doen, zodra
ik klaar ben met de foto's".
Bij het verzamelen van de mon
sters commentarieerde Armstrong:
„Zeer interessant. Het oppervlak is
zacht, maar daaronder bevindt zich
een hardere laag van de zelfde ma
terie Het is mooi hier Een groot
aantal stenen lijkt een mica-achti-
ge substantie te bevatten. Ik zou
de schep er wel harder in kunnen
duwen, maar het is moeilijk om me
te bukken. Ik zou hier een steen
heel ver kunnen gooien". Hij lach
te als een jongen.
Daarna was het de beurt van Al
drin om af te dalen. Hij is de enige
van de astronauten die ziek grap
pen permitteert en bij het naar
buiten stappen zei hij tegen Arm
strong „Ik zal mijn best doen om de
dem- niet achter me te sluiten".
„Lopen is hier heel makkelijk",
zei Armstrong tegen hem.
.Prachtig, prachtig", was Aldrins
eerste reactie.
„Is het niet geweldig?", vroeg
Armstrong.
De wereld keek op dat ogenblik
naar het onwezenlijke schouwspel
van twee nietige mensen in hun
door het opkomende zonlicht ver
lichte vaal witte, bijna blauwe
ruimtekostuums, staande onderaan
het gevaarte dat voortsproot uit het
menselijk vernuft, tegen de achter
grond van een verlaten en eenzame
planeet.
Er bleef tot het laatste toe een
holle angst dat het hele fantastische
avontuur met een catastrofe zou
eindigen Het gevoel week pas toen
beiden veilig waren teruggekeerd
in de Eagle, al kondigde zich toen
opnieuw de spanning aan over het
welslagen van de terugkeer.
De eerste gezamenlijke daad van
de astronauten was de bevestiging
van de gedenkplaat aan een van de
hydraulische poten van het onder
stuk van de Eagle, dat als lanceer -
platform zal dienen en op de maan
zal achterblijven. Ze lazen de tekst
voor „wij kwamen in vrede namens
de gehele mensheid" En een kort
stondig ogenblik was het ook alsof
de wereld, verenigd in concentratie
op het gebeuren buiten zijn vetste
grenzen, zietor flQf vergeten had.
Vandaag schrijft de mens pla
netaire geschiedenis. Daar
moet men niet te gering
over denken. Vanaf ruim vierdui
zend jaar voor Christus zijn ons
schriftelijke bronnen overgele
verd over de menselijke geschie-
i denis. Daarvoor rekenen we met
de prehistorie van de mensen;
daarvan zijn vele bewijsstukken
over, zoals uit opgravingen steeds
weer blijkt. De pre-historie wordt
steeds verder teruggetild in het
verleden en men rekent nu al
met enkele honderdduizenden ja
ren menselijk leven op deze pla
neet, moeder Aarde.
Nu voor het eerst heeft de mens
de ban van die geschiedenis ge
broken. Bij wat nu gebeurt, ver
bleekt het aardse gebeuren. Ver
bleken de gebeurtenissen van al
le dag, van de discussie over de
„medezeggenschap", de dreigende
oorlog in het Midden-Oosten en
zovoort. Verbleekt ook de geschie
denis. zoals wij die kennen, van
de slag bij Nieuwpoort tot de
Franse Revolutie.
Maar aan de andere kant zijn
de gebeurtenissen van vandaag
voortgekomen uit die menselijke
geschiedenis. Een geschiedenis
van vallen en opstaan. Van een
optimistisch geloof in de „Voor
uitgang der mensheid" en van
het pessimisme, dat denkt dat
goed en kwaad de mens in hun
strijd zullen blijven beheersen.
Het kan waar zijn. Maar het is
zeker waar. dat de verschillende
filosofieën rond de mens 'n nieu
we impuls zullen krijgen door
hetgeen nu is gebeurd. Enkele
mensen zijn op de maan geland.
Het is de vrucht van die omwen
teling, die de tweede industriële
revolutie is genoemd, en waar-
mee de hoge vlucht van de men-
I selijke kennis in de laatste tien-
tallen jaren wordt bedoeld. Een
I revolutie, die nu een nieuwe fase
is ingetreden, die de mens met
gretigheid verder zal verkennen.
j MOSKOU (AP) De Pravda gaf
de triomfale landing van de Apollo-
j XI op de maan slechts een klein
kopje boven een klein bericht aan
j de onderkant van de frontpagina.
„Zij landden op de maan", aldus
I de kop. Hoewel de kop klein was, ein-
digde hfj met een uitroepteken, on
gebruikelijk voor het gewoonlijk be-
I zadigde partijblad.
Het was ook ongewoon voor Prav-
- da om het afdrukken tot gisteravond
j laat uit te stellen om het nieuws van
de landing te kunnen meenemen.
I Toen de tv vanmorgen om tien uur
Moskouse tijd begon werd een band
1 van 12 minuten over de maan uitge
zonden vier uur nadat de maan-
wandeling begonnen was.
Tussen de beelden van de band
door las een verveeld kijkende om
roeper korte berichten over de maan-
wandeling met een niet geestdriftige
stem voor Na de korte uittreksels
i van de tv band over de maan, ging
de tv over naar het kinderprogram
ma zonder verder over de Apollo te
reppen. Radio Moskou onderbrak
haar gewone programma niet.
TJit het Leidsch Dagblad van
20 Juli 1869:
AdvertentieWordt ge
vraagd om dadelijk in dienst
te treden een flinke knecht.
Loon 6 gulden per week.
Adres op Pax-Itrantibus bij
de Rijnsburgsche Poort.
Aan een groot aantal mi
liciens van al de korpsen van
het Belgische leger is een
verlof voor drw weken toege
staan, bij gelegenheid der
werkzaamheden voor den
oogst. Zou een dergelijke
maatregel ook niet voor ons
'.and kunnen worden toege
past?
