'Elk stuk moet anders zijn'
Totaal nieuw
en mild-
amerikaans
Golden Fiction
25 FILTER KINGS
Nederland vijfde na
zege op Duitsland
Golden
Fiction
JOEL ZWICK VAN LA MAMA PLEXUS II
Echtpaar Petit
neemt Casino
de Paris over
Engeland en Spanje in finale
en cjióteren
Centrum voor
Kotter zinkt dru«s
na felle brand
STAliHllltffl
UW WIJNHANDEL
NIEPOTH'S WIJNKELDER
DE WIJNKELDER
LEIDSCH DAGBLAD
PAGmA 5
LOENERSLOOT (GPD) „Alles wat theater heeft, is de
levende mens. Dat moeten we uitbuiten. Je mag, nee, je moet
van een acteur verlangen dat hij in topvorm is. Dat hij zijn
lichaam traint, zijn stem en zijn geest. En dan is hij pas rijp
voor de planken."
Aan het woord is Joel Zwick, de
regisseur en artistiek leider van de
experimentele Amerikaanse toneel
groep La Mama Plexus II, een van
ie twee groepen ran de producent
Ellen Stewart, beter bekend als La
Mama, de moeder.
En niet alleen van haar eigen
groepen, maar door haar enorme
energie en onverdroten promotie van
het experimentele theater ook de
moeder van al het theatergebeu-
ren dat zich de laatste vijf jaar
heeft afgespeeld off-off-Broadway
in de koffiehuizen, kelders, daken
en straten van New York.
Joel Zwick, die nu büna twee
Jaar bij La Mama werkt, spreekt er
met een bijna religieuze eerbied
over. „Ze heeft de eerste jaren als
een gek moeten vechten om een voet
aan de grond te krijgen. Want de
USA heeft strenge wetten waai- je
wel en niet met theater bezig mag
tjn. En pas nadat drie jaar ge
leden een groep van La Mama met
Fuzz en Tom Paine enorme sensa
tie verwekte in Europa (ook in
Mickery) kreeg ze vaste voet in de
USA).
Vanaf toen was het café- en kof-
fiehuizentheater de grote mode. La
Mama maakte school. En Ellen pro
duceerde het ene stuk na het andere
6tuk. In de laatste drie jaar bracht
ze zeker 300 stukken uit. Haar uit
gangspunt was en is nog steeds dat
iedere auteur moet kunnen zien wat
er uit zijn stuk te halen valt. Er zat
dan ook nogal wat rommel tussen.
Maai* het laatste jaar zijn we be
zig de ruwe diamanten bij te slijpen.
we hebben al heel wat talent
naar buiten gebracht. Sam Shep-
pard, Megan Terry en Lennard
Melfy, die nu samen met Antonio-
i aan een filmscript werkt: Bird
Bath.
Ze doen moor
Hoe raakte Joel Zwick zelf ver
zeild bü La Mama?
„wy waren met een groep ac
teurs en regisseurs, die het traditio
nele theater moe waren. Die lak
hadden aan de comfortabele bedra
gen iedere maand waardoor de ar
tistieke inertie werd vergoed. Daar
bij wordt er in het Amerikaanse
heater maar aangerommeld. Ac-
eurs hebben geen behoorlijke trai
ning of conditie. Ze doen maar.
In Mickery. de galerie en thea
ter-boerderij in Loenersloot, speelt
de Plexus II groep van La Ma
ma 14 dagen (van 14 tot en met 28
juli 21 juli rustdag) afwisselend
„Last Chance Saloon" van de La
Mama- acteur Andy Robinson en
en een „Woyzeck-Adaptie" (Georg
Buchner) van Joel Zwick in combi
natie met een mime-solo van John
Bottoms in „Man versus computer".
Waarom een adaptie van Woy-
zeck?
Joel Zwick: .Allereerst omdat
het een schitterende tragedie is. Een
van de mooiste stukken die het Wes
terse theater heeft opgeleverd. En
ook om het contrast van Last
Shance Saloon. We proberen het
brengen van soortgelijk theater te
vermijden. Theater is beweging en
ons basis-idee is dat we geen image
willen kweken. Geen stempel waarbij
het publiek zegt: o ja, dat is typisch
Plexus. Elk stuk moet weer anders
zijn.
Acteurs zijn leiders
In hoeverre betrek je het publiek
bü deze show?
„Ik geloof persoonlek niet zozeer
in de directe creatieve bijdrage van
de toeschouwer. Er zün groepen die
het publiek er met de haren büsle-
pen en laten acteren, zonder dat de
spelregels bekend zün. Dan is er
geen sprake van creativiteit, maai*
van decorstuk. De acteur speelt met
de toeschouwer. Niet als mens,
maar als „ding" op een lager ni
veau.
Voor mij zün de acteurs de leiders
van de „trip". Want dat moet thea
ter voor het publiek zün: een trip.
Theater betekent voor de toeschou
wer een andere wereld, die hü over
zich heen laat komen, waarin hü
opgaat. En of dat een positieve er
varing is, doet er niet toe. Als het
maar een ervaring is, die ook fysiek
overkomt.
Theater mag nooit blijven steken
in een intellectueel spel. Het gaat
hier om (hü wüst op zün maag),
daar moet je het voelen. Theater is
middenrif-werk. Je kunt het ook
simpelweg „een füne tüd" noemen".
The Last Chance Saloon biedt voor
het publiek ook de mogelükheid
om te participeren. Al is het alleen
door zün afwezigheid, want dialoog
Joel Zwick, acteur bij La Ma
ma Plexus II.
en actie van de züde van het publiek
wordt door La Mama Plexus II niet
op prüs gesteld.
..Een deel van het decor is ge
woon in de zaal opgesteld. De bar
en een paar tafeltjes van de saloon
worden ook als zitplaatsen gebruikt
voor het publiek, dat zich letterhj'k
omringt weet door acteurs. Ze kü-
ken niet naai* het spel, maar ei-va
ren het rondom zich.
En de acteurs weten dat ze met
het publiek rekening moeten houden
(ADVERTENTIE)
als mens. Dat betekent respect en
geen grappenmakerü- Ik noem dat
„verdeling van de ruimte". Het ge
bonden zün aan een podium is voor
acteurs en pubhek een groot nadeel.
De trip kan dan nooit een volledig
succes zün omdat er een grote
drempel is".
Maximum ruimte
Dat betekent volledige onbruik
baarheid van de traditionele schouw
burg?
„Ja, en ze bouwen nog steeds
schouwburgen waarmee we niets
kunnen doen. Het moderne theater
heeft behoefte aan grote ruimte met
technische voorzieningen zodat je op-
verschillende niveaus podia en plat
forms in gebruik kunt hebben. Alles
simpel, maar zo dat er een maxi
mum ruimte is om te verdelen. We
staan daar met levende mensen iets
te maken voor andere levende men
sen.
Dat i6 het centrale punt van het
theater: de levende mens. Daarom
is het theater ook onvervangbaar en
de competitie met de film en de te
levisie zo'n zinloze bezigheid. Expe
rimenten in het theater die de mens
gedeeltelük uitschakelen of reduce
ren tot decorstuk zün lachwekkend.
Ze negeren het feit dat alels wat
wü hebben de levende mens is. Die
moeten we uitbuiten. Voor de rust
kunnen we toch niet op tegen de
film. Maar juist dat competitie-ele
ment in veel modern theater, die
angst van regisseurs en dramatur
gen om achter te blü'ven, jaagt het
publiek weg. Het theater dreigt on
dergeschikt te worden aan de tech
niek. En dat is een groot gevaar
PARIJS (GPD) Het beroemde
Franse dansers-echtpaar Roland Pe
tit en Zizi Jeanmaire heeft vanaf
gisteren het lot in handen genomen
van het wereldvermaarde revue-thea-
ter „Le Casino de Paris".
De toekomst van het Casino de I
Paris, waar sedert het begin van deze
eeuw alle beroemde sterren van het
Franse en ook het internationale fir
mament, zoals Josephine Baker, Mau
rice Chevadllier en Mistinguet triom
fen vierden, kwam in aprl in de
lucht te hangen, toen de egenaar,
Henri Varna, op hoge leef tüd over
leed.
De verschillende Amerikanen en
andere magnaten van de showbussi-
nes hadden al een worp naar deze
erfenis gedaan, maar tenslotte werd
dan toch besloten het Casino de Pa
ris, dat het vooral van een publiek
van buitenlandse toeristen hebben
moet, aan de Franse handen van „de
Petite" toe te vertrouwen.
Terwül de laatste revue. Tentation
geheten, die Varna nog geregisseerd
had tot het einde van dit jaar met
zün blote girls en gerokte boys blüft
draaien, bereidt Roland Petit voor de j
kerstdagen nu al zijn eerste eigen
spektakel voor, waarin uiteraard Zizi j
de hoofdrol zal vervullen.
Niettemin heeft Roland Petit ook
al bekend gemaakt dat hü als mede
directeur van het Casino de Paris
zijn loopbaan als klassiek choreo
graaf niettemin weer hoopt te kun
nen voortzetten.
NEDERLAND I
5.30
6.15
6.50
7.00
9.00
9.50
10,10
10.45
Apollo 11, in kleur (NOS)
Tour de France: samenvatting vandaag verreden
etappe (NOS)
Pluimpje (NOS)
Journaal (NOS)
De dwaze wereld van Tommy Cooper, tv-serie
KRO)
Journaal (NOS)
Brandpunt (KRO)
Advocaat Judd, tv-feuillcton. in kleur (KRO)
Uhuru Na Amanl? (Vrijheid en Vrede?), docu
mentaire over de Afrikaanse revolutie, in kleur
(KRO)
Journaal (NOS)
Apollo 11, In kleur (NOS)
NEDERLAND II
6.50
7.00
7.03
Pluimpje (NOS)
Journaal (NOS)
Scala: informatief programma (NOS)
Yao, tv-feuilloton, in kleur (NCRV)
8.00 Journaal (NOS)
8.20 Festival met de Flirtations: muzikale show in
Scheveningen, in kleur (NCRV)
8.50 Kort avontuur van Njoera, tv-film (NCRV)
10.00 Dagboek van Rembrandt (NCRV)
10.10 Journaal (NOS)
Kenners van de cinematogra
fie zün het er niet over eens of
„Die drei von der Tankstelle" de
slechtste van alle beroemde, of
de beroemdste van alle slechte
films is. Ik vind de keus ook
moeilük. De regisseur van deze
potsierlüke film was Wilhelm
Thiele. die ook nog succes boek
te (want ..Die drei von der
Tankstelle" was in de dertiger
jaren een groot kassucces) met
„Liebeswalzer", in 1935 naar
Amerika vertrok en toen nog
enige Tarzanfllms fabriceerde.
Ik bedoel maar. Hoe de men
sen vroeger plezier konden heb
ben om deze ongein (Heinz
Rühmann leek toen nog op Dick
Verkü'k) is me een raadsel
maar de film is dan ook al bü-
na veertig jaar oud, zult u
zeggen.
Dat is op zichzelf geen excuus.
In februari hebben we „Het
Congres danst" gezien, ook met
Lilian Harvey en Willy Fritsch,
en ook met muziek van Hey-
mann, maar dat vond ik wel een
verteerbare film.
Maar laten we de film verge
ten en overgaan tot de orde van
de dag. „Brandpunt" besteedde
aandacht aan de busramp in
Dinant, op de goede manier, al
kon het beter, bijvoorbeeld wat
de vi agen van de interviewer
betreft.
Goed was wel. dat we te zien
kregen welke route de bus door
Dinant gevolgd had, waar hü
de muur nog geraakt had en
waar hü precies in het water
stortte. Dat zün de dingen die
we dan zien willen, of dat nu
nieuwsgierigheid, of sensatie
zucht of belangstelling is, daar
wil k vanaf zün.
Uit de interviews met betrok
kenen en redders kreeg ik ove
rigens niet, zoals uit de meeste
kranten, de indruk dat er met
grote voortvarendheid in Dinant
reddingspogingen zün onderno
men.
In „Eigentüds" konden we
küken naar „Limbo", een serie
dansen van de choreograaf Al-
win Nioolais. wat op zichzelf al
de moeite waard zou zün ge
weest gezien diens succes op het
Holland-Festival maar in ..Lim
bo" ging het toch meer om de
techniek.
Met behulp van een nieuwe
uitvinding van de CBS, de chro
ma-keu kleursleutel, zo u wilt)
is men in staat een bepaalde
kleur weg te wissen, zodat' het
erop lükt dat op de plaats van
die kleur een gat ontstaat. We
zagen dat heel duidelük in de
scène, waarbü een danser en
twee danseressen een ballet op
voerden.
De danser droeg een visnet
kostuum, was dus blank, de
danseressen droegen bü wijze
van spreken vlammen. In wer
kelijkheid waren zü gekleed in
groene maijots, de beelden
van de dans werden in de chro-
ma-key gemixt met beelden van
vlammen, de correctiekleur
groen werd ingesteld waardoor
de kleur groen wegviel, met als
gevolg dat de danseressen ge
kleed leken te gaan in vlammen
de kostuums, terwül de danser
onaangetast bleef door deze
vlammen. Ook als hü ineenge
strengeld stond met de danse
ressen.
De NOS krijgt eind van het
jaar ook zo'n apparaat, het
schijnt dat Bob Rooyens al stu
dioruimte heeft gereserveerd.
Wat „Limbo" zelf betreft, los
van de technische snufjes: het
was interessant, maar zonder
die nieuwe mogeUjkheden zou
het weinig indruk op mü hebben
gemaakt.
X.S.
(Van onze rtv-redactie)
KNOKKE Nederland heeft op
de voorlaatste dag van het festival
in Knokke dan toch nog een klein
succesje geboekt: de ploeg won, ge
heel terecht, met 241 punten van de
Duitse ploeg die als laatste eindigde
met 224 punten. Dat betekende voor
Nederland uiteraard geen finale
plaats, maar in elk geval de vüfde.
De algemene indruk, ook bü de
jury, was dat de Nederlandse ploeg
zich aardig had gerevancheerd.
Marjol Flore oogstte büzonder veel
succes deze keer. evenals Annet Hes-
terman. Rosita Bloom. René Frank
bleef nagenoeg op hetzelfde niveau,
maar hü had deze keer de handicap,
dat het orkest totaal verkeerd inzet
te.
Een hindernis die voor hem wel te
nemen was, maar het bracht toch
weer enige onzekerheid teweeg. Al
leen Dave bleef een beetje beneden
het niveau van de hele ploeg. Jam
mer, temeer daar hü is aangekon
digd als de grote ster van de Ne
derlandse ploeg, iets wat hü helaas
E =.-TA -
de extra milde
25 filter kings 1.7
FILTER KINGS
I hier niet heeft kunnen waarmaken.
Er wordit verteld dat René Frank
van de Belgische minister van Ne-
i derlandse cultuur, minister van Me-
chelen, een speciale prüs krijgt voor
de beste vertolking van het Neder-
1 landse lied. Deze prüsuitreiking zou
I dan morgen plaatsvinden,
i Wat de Duitse ploeg betreft: deze
was en blüft zwak. De enige redelij-
ke artieste die in dit gezelschap van
j \njf zat is Catrin Cremer. maar over
het geheel leverde deze ploeg toch
- een prestatie die ver beneden het
niveau bleef,
j België, noch de andere via de tv
aangesloten landen, hebben van
avond iets van het festival kunnen
zien: er wordt nog steeds in Brussel
bü de radio en televisie gestaakt.
Morgen komt de finale. Deze zal,
zoals geheel te verwachten was,
gaan tussen Engeland en Spanje.
Engeland zal als eex*ste optreden.
Vandaag zal tevens de persprijs be
kend worden gemaakt. Vermoedelijk
zal deze wel gaan naar Elaine Del-
mar.
VOOR DONDERDAG 17 JUI.
Hilversum 1, 402 m.
NCRV: 18.00 Tüd vrij voor muz, ln
vrije tijd: koorzang en fanfareork.
18.30 Nws, 18.41 Act. 19.00 Verslag
IBM-schaaktoernooi te A'dam 19.03 Ne
gro Spirituals 19.15 Muz. van Het Le
ger des Heils (gr.) 19.30 Holland Fes
tival: Haarlemse Orgelmaand 1969
Kerkorgelconcert: klass. en mod. muz
20.00 Raket: gev. progr. 22.20 Avond
overdenking 22.30 Nws. 22.45 Stereo
Sterren in stereo, licht gev. pl.progr-
23.55-24.00 Nws.
Hilversum 2, "298 m.
AVRO: 18.00 Nws. 18.11 Radiojourn
18.25 Stereo: Dis-Sonantjes. 19.25 Ge- 1
sproken brief 19.30 Nws. IKOR: 19.35
Kerk veraf en dichtbij: verslag van de j
j 4e Deutsche Evangelische Kirchen-
tag te Stuttgart. 19.55 Mens en Bijbel.
AVRO: 20.05 Stereo: Wenen Boedapest
amusementsmuz. 20.30 Stereo: Radio-
philharmonisch ork. en sol.: mod. en
klass. muz. 21.45 Inspraak (uitspraak
over 14 dgn.) forum 22.30 Nws. 22.40
Radio-journ. 22.55 Nabesch. over de
Ronde van Frankrijk. 23.02 Stereo:
Nieuwe gram.pl. van 20ste eeuwse
muz. door klein ensemble 23.55-24.00
Nws.
VOOR VRIJDAG 18 JULI
Hilversum 1, 40*2 m.
KRO: 7.00 Nws. 7.10 Het levende
woord 7.15 Stereo: Badinerie; klass.
muz. (gr.) (7.30 Nws. 7.32 Act. 7.50
Overweging) 8.00 Nws. 8 11 Vakantle-
I progr. voor de jeugd. 8.30 Nws. 8.32
Vakantietips 8.45 Voor de huisvr. (9.00
I 9 10 Gymn. voor de huisvr.) 9.35 Wa-
terst. 9.40 Nieuwe aarde: Impressie en
bezinning over het thema: Helpen als
beroep. 10.00 Stereo: Aubade: klass.
en mid. muz. 11.00 Nws. 11.02 Voor de
zieken. 11.55 Meded. 12.00 Van twaalf
ADVERTENTIE
IJMUIDEN (ANP) Omstreeks
kwart voor tien gisteravond is de
IJmuidense kotter IJmuiden 41, „In
ge" in brand geraakt en later gezon
ken op ongeveer 60 mül ten noord
westen van Den Helder in de Noord
zee.
Omstreeks tien uur meldde de
schipper van de „Inge" dat hü met
de drie man van boord moest gaan
in de reddingssloep omdat het schip
snel begon te zinken.
De bemanning werd opgepikt door
het Franse oorlogsschip „Tartu", dat
koers heeft gezet naar Hoek van Hol
land.
BREDA <ANP> De Bredase re
cherche heeft gisteren negen jongens
en een meisje gearresteerd, die ervan
worden verdacht opium en hasjiesj
te hebben gebruikt. Vermoedelük
hebben zü ook verdovende middelen
verhandeld. De leeftüden van de ge
arresteerden liggen tussen de 16 en
27 jaar. Vier arrestaties werden ver
richt bü invallen in een tweetal pen
sions in Breda. Later werden nog
vüf arrestaties verricht.
Zü kwamen op beide adressen om
verdovende middelen te kopen. De
rechercheurs die de hele dag op post
hadden gezeten, behoefden de „klan
ten" slechts in te rekenen. Bij huis
zoekingen werden hoeveelheden
hasjiesj, zeven capsules morfine en
büna een ons halfbewerkte opium
gevonden, alles bij elkaar voor een
respectabel bedrag.
tot twee: gev. progr. (12.22 WIJ van
het land 12.26 Meded. t.b.v. land- en
tulnb. 12.30 Nws. 12.41 Act. 13.00 Ra
den maar 14.00 De Dulvelsvoet,
hrsp. 14.50 Stereo: Lichte planomuz.
(gr TROS: 15.00 Licht gev. pl,progr.
lb.00 Nws. 16.02 Stereo: Nws. over
underground en westcoast music. 16.30
SterrebeeldCharlie Chapling klankb
17.00 Sportkompas. 17.45 Act. NCRVt
Hilversum 2, 298 m.
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymn
7.20 Stereo: Lichte gram.muz. "8.00
Nws. 8.11 Radiojourn. 8.20 Stereo:
lichte gr.muz. (verv.) (8.308.33 De
groenteman) 8.50 Woordelijk. van
daag de dag. praatje. NOS: 9.Ó0 Ste
reo Berlioz in woord en muz. AVRO:
10.00 Voor de kleuters. 10.10 Arb.vit.:
populair verz.pl. progr. (11.00-11.02
Nws.) 11.30 Stereo: Pianorecital: klas
sieke muz. 11.55 Beursber. NOS: 12.00
Blik op de wereld: inform, progr. over
problemen van Europese Integratie.
1230 Overheidsvoorl. Uitz. voor de
landb. 12.40 Stereo: Lichte gram.muz.
12.50 Recht en slecht .praatje 13.00 Nws
VARA: 13.11 Act. 13.20 Stereo: Cello
en piano (gr.),, klass. muz. 13.50 Ste
reo: Klass. muz. (gr.). NOS: 14.10 ste
reo: Aspekten van de kamermuziek.
14.43 Een stad ln woorden klankbeeld
over Dublin, Joyce en „Bloomsday"
15.50 Spelen met taal. VPRO: 16.00
Nws. 16.02 Thuis: progr. voor thuib-
zlttenden 16.45 A. Pianorecital klass.
muz. B. Viool en piano klass. muziek.
17.40 Inform.: achtergronden en com
mentaar 17.55 Meded.
Levendaal lEGb-Tel. 22717 - leiden
Prinsessekade 5. tel: 23538 - Leiden
Hilversum 3, 240 m. en FM
VARA: 9.00 Nws. 9.02 De Eddy Bec
ker Show (10.00 Nws.) NOS: 11.00 Nws
11.03 Felix Meurders VPRO: 12.00 Nws
12.03 Top-30 13.00 Nws. 13.03 De Ronde
van Frankrijk 13.08 Top 30 (vervolg)
TROS: 14.00 Nws. 14.03 De Ronde van
Frankrijk 15.08 Muz. Boetiek: licht,
muz.progr. (Dit progr. wordt onder
broken voor de Ronde van Frankr.
(16.00 Nws.) 17.00 Nws. 17.02 Radio
journ 17.05-18.00 Indekraamtepas; v
zoekpl.progr.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
Nederland I
NOS. 8.45-9.30 KL: Apollo 11 17 30-
plm.18.15 KL: Apollo 11 18.15 Tour de
France samenvatting van de vandaag
verreden etappe 18.50 KI: Pluimpje.
NOS 19.00 Journ. AVRO: 19.07 Sport-
panorama 19.30 Dossier XY: inlei
ding op het progr. dat om 20.20 wordt
uitgezonden. NOS: 20.00 Journ. AVRO
20.20 Dossier XYAsslstentle-verlenlng
aan de politie bij het oplossen van
misdrijven. 21.20 KL High Chapparal
TV-feuilleton. 22.10 Dossier XY verv.
22.15 AVRO's Televizler NOS 22 45.
Journ. 22.50-23.05 K1.: Apollo 11.
Nederland II
NOS: 18.50 K1.: Pluimpje. NOS 19.00
Journ. 19.03 Scala: inform program
ma. VARA: 19.30 Coronation Street.
TV-feullleton NOS: 20 00 Journ VARA
j 20.20 KI De Shadoks en de Glbls. te
levisiestrip 20.22 Zomaar een zomer
avond. gev. progr. NOS: 22 40-22 45
Journ.
