Kant-en-klaar-ver pakking
komt heel vaak duurder uit
B.t.w. had veel neveneffecten
«c'-éaE
FINANCIEEL
WEEKOVERZICHT
Grote winstmarges
te klein assortiment
Europa's
eenheid
I! jsjil
PRIK OF
PRIK-EXTRA
Aardappel tegen
zonnebrand
i±f
ZATERDAG 12 JULI 1969
LEIDSCB DAGBLAD
PAGINA 7
dere,
LEIDSCH m DAGBLAD
de
MET de wisseling van het regime
in Frankrijk is de hoop op een
hernieuwd streven naar Euro
eenheid weer gesterkt. Begin
sloeg Frankrijks president
jCharles de Gaulle de bodem uit het
Juropees élan, dat tot dat ogenblik
>fde. De rpesident verklaarde op
jjtfn karakteristieke wijze dat hij En
en t»felan(* HCht hac* bevonden voor
de Euromarkt. Niet alleen waren de
jizame. maar wel oplossingen in-
idende onderhandelingen in
i alsferussel daarmee van de baan, ook
Ti spnde illusie, dat dit de aanzet zou vor-
het taen voor een werkelijk eensgezind
;rk communistisch Europa, stierf
tee tLj in de loop van de volgende ja
ren zag men in Brussel vaak verne-
^derende marathongesprekken, uitge-
e bevochten op het scherp van de na-
snede, een touwgetrek
einde, met als voorlopige
us adempauze een kreupel compromis.
Het was allemaal zo mooi begon-
TT nen. In de naoorlogse jaren werkte
p' onder meer oorlogsleider Winston
irse Churchill voor een verenigd Eu-
s ropa. Daar zat ook de vrees voor het
in j formidabele communisme van Sta
lij vj.lin in de Sow.iet-Unie achter. Maar
angstevens bij velen een dosis idealisme.
Het „kleine" Europa dat uiteindelijk
moeü tien jaar later in Rome tot stand
waar. kwam. leek behelpen. Maar daaruit
wan groeide die dynamische Euromarkt
htt en de Europeanen vatten nieuwe
moed. Tot. die dag in januari 1963,
toen de Franse president de deur
voor Engeland en daarmee voor
tal van andere Europese landen
blokkeerde.
I ]\/faar °°k in het verleden heeft
etï 1VI Europa grotere eenheden ge
kend. Dat geldt eigenlijk nog
niet voor het Romeinse rijk aan het
ml begin van onze jaartelling. Eén be-
stuursapparaat. vanuit Rome cen
traal geleid, houdt een reusachtig
»n rijk bijeen, dat gesitueerd is rond de
I Middellandse zee. dan karakteristiek
„onze zee" geheten. Volgens experts
vertyeou de wereld een dergelijke wel-
e vaart als het Romeinse rijk genoot.
.niet meer kennen voor de opkomst
h^van de twintigste eeuwse welvaarts-
i m staat. Basis van het rijk vormen de
>dstrt steden en daarop is ook een levend i
ge gavarieerde handel afgestemd.
Maar aanvallen van buitenaf en in-
iekvi nerlijke zwakte zouden dit enorme
d9 rijk. dat zo'n veertig miljoen inwo-
?ope; ners had. splijten.
^e. s(' Na de ondergang van het R/omein-
a se rijk volgden roerige eeuwen. Tij-
fden van volksverhuizingen en desin
tegratie. Een zekere eenheid kwam
Was! pas weer tot stand in de 8e en 9e
eeuw onder leiding van de formida
bele Karei de Grote, die in 800 tot
p0_> keizer werd gekroond van een rijk dat
prl zich in het zuiden tot Spanje uit-
(GPD) Steeds veelvuldiger vragen in de winkels vooral
in warenhuizen en doe-het-zelf-zaken keurige en dikwijls
ook kleurige uitstallingen van voorverpakte ijzerwaren de
aandacht van het kopend publiek.
Rekken met kartonnen kaartjes met een opgedrukte door
zichtige plastic uitstulping, waarin wat spijkers zitten of enkele
schroeven, een paar haakjes, enz. Handig om mee te nemen.
Maar ook in alle gevallen handig om te kopen?
strekte en in het oosten tot in het
huidige Oost-Duitsland.
iciro
Maar het was een kolos op lemen
voeten. De stadscultuur van het Ro
meinse rijk was verdwenen en daar
mee het centrale gezag, het verkeer
en de levendige handel binnen het
rjjk. Eigenlijk stond slechts de per
soon van de heerser en de heersende
religie borg voor een zekere een
heid, maar van een werkelijk mid
delpunt was geen sprake meer. Het
rijk bestond uit zeer kleine eenhe
den, meestal boerendorpen, die zich
zelf in leven hielden.
In de 9e eeuw zou het rijk van Ka-
rel de Grote spoedig bezwijken on
der de aanvallen der Noormannen,
familietwisten onder de heersers en
wat dies meer zij.
Pas aan het eind van de Middel
eeuwen leek het opnieuw mogelijk
een groot Europees rijk tot stand te
brengen. Die opgave zou mogelijk
worden weggelegd voor de opvol
gers van de Bourgondische hertogen,
die door een bijzonder geraffineerde
huwelijkspolitiek geleidelijk aan
steeds vaster voet in Europa kregen.
Maria van Bourgondië huwde de zoon
van de Duitse keizer en haar zoon
Philips de Schone verwierf zich door
zijn huwelijks vaste voet in Spanje,
dat in de vijftiende eeuw snel rees
naar een toppositie ln Europa. Zijn
zoon Karei V werd keizer van het
Duitse rijk, en koning van Spanje.
Maar Inmiddels was het nationa
lisme als niet te verwaarlozen kracht
opgekomen. Karei zou er niet in sla
gen Frankrijk aan zijn wil te on
derwerpen. En na zijn dood viel zijn
rijk uiteen, mede door de godsdienst-
|g twisten, die aan het nationalisme
een extra stimulans gaven. De af
gelopen eeuwen hebben het beeld te
zien gegeven van een onderling ver
deeld en worstelend Europa. België
werd „het slagveld van Europa".
Nu zetelt in datzelfde België de Eu
ropese voorhoede. De geschiedenis
geeft geen aanleiding tot overdreven
optimisme, maar dat geeft evenmin
de wordingsgeschiedenis van de Eu-
Hjkt een verdere voorgang op de Eu
ropese gemeenschap. Desondanks
lijkt een verdere voortgang op de Eu
ropese weg onvermijdelijk.
JRS
Jong geleerd
De baby van filmster Jane Fon
da heeft waarschijnlijk een niet alle
daags record op haar naam staan.
Op haar achttiende levensdag heeft
haar beroemde moeder haar al mee
genomen naar de (even beroemde)
kapsalon Carita om een beginnende
haardos van het wichtje te laten
knippen. Dat is nodig, zegt Jane, op
dat het kind later „weelderig en sterk
haar" zal krijgen. Het knippen ge
beurde op een moment dat de maan
aan haar eerste kwartier begon en
ook dat schijnt in dit verband erg
belangrijk te zijn. (Uit een in Frank
rijk verschenen boekje, dat ,3eauté
pour les enfants" heet).
De ervaren knutselaar zal die
vraag wel voor zichzelf kunnen be
antwoorden, maar voor het legioen
gelegenheids-doe-het-zelvers i6 het
al Inspannend genoeg om met een
slecht ziend timmermansj-og maten
en kwaliteiten te onderscheiden.
Dan is er weinig aandacht meer over
voor een nuchtere kijk op de hoe
veelheden en prijzen.
„Met deskundige hulp is eens na
gegaan hoe het daarmee zit. Er is
een kleine greep gedaan in het voor
verpakte assortiment. Daarvan zijn
de prijzen vergeleken met de nog los
verkopende winkels ln het centrum
van de grote stad, in de stadswoon-
wijken, en in middel-grote provin
cieplaatsen, lang niet altijd de duur
ste. Dit is het resultaat:
Schroefogen voorverpakt bij
goedkoop warenhuis 4 voor 35 cent.
Los ln ijzerwinkels 5 a 6 cent per
stuk:
Muurduimen ('half hol) voor
verpakt bij duur warenhuis 3 voor
55 cent. In de winkels 7 10 cent
per stuik;
Draadnagels (duims) voorver
pakt bij goedkoop warenhuis 70 gr.
voor 35 cent. In de winkels 100 gr
voor 25 40 cent, of 50 gram voor
15 k 25 cent)
Draadnagels (anderhalf duims»
voorverpakt bij goedkoop warenhuis
80 gram voor 35 cent. Bil duur wa
renhuis 50 gram voorverpakt voor
40 cent. Los in de winkels 100 gram
voor 20 35 cent, of 50 gram voor 10
20 cent;
Houtschroeven (platte kop, ge
galvaniseerd. duim 8) voorverpakt
by goedkoop warenhuis 10 voor 30
cent. Los in de winkel 2 A 3 cent per
stuk;
Houtschroeven (lenskop voor
boorgat. 38 mm) voorverpakt
in goedkoop warenhuis 4 voor 35
cent. Los in de winkel 7 9 cent
per stuk;
Houtschroeven (koper, platte
kop. 16 mm) voorverpakt in duur
warenhuis 7 voor 40 cent. Los in de
ijzerhandel 2 èi 3 cent per stuk:
Muurnagete (staal) voorverpakt
bij duur warenhuis 13 voor 55 cent.
Los ln de winkel 2Vt 4 3 cent per
stuk;
Hoeken (Gegalvaniseerd, voor
kastplankjes enz.) voorverpakt bij
goedkoop warenhuis 4 hoeken met 16
schroefjes voor 75 cent. Los in de
ijzerhandel, alles btf elkaar 64 cent:
Gordijnrollers (koper-vernik
keld) voorverpakt by goedkoop
warenhuis 10 voor 90 cent. Los in de
winkel 7 10 cent per stuk;
Eindstoppen (voor gordijnrail,
ijzer-vernikkeld) voorverpakt ln
goedkoop warenhuis 4 voor 30 cent.
Winkels 7 k 15 cent per stuk;
tikelen verkopen zichzelf en kosten
mij dus geen tijd meer".)
Te duur
Van de winkeliers in ijzerwaren
hoort men echter meer deze opmer
kingen: ..Voorverpakking heeft een
veel te klein assortiment. Hier, bij
voorbeeld, heeft een grossier 16
soorten houtschroeven met ron
de koppen. Daar heb ik 80 soorten
van. los in mijn winkel". „Voorver
pakking kan ik in mijn zaak niet
hebben, dat komt de mensen te duur
uit. Kyk, die kleine raamhaakjes
kosten voorverpakt 2 voor 39 cent.
Bij mij kosten die 8 cent per stuk.
Gaaskrammetjes, die ik voor 25
cent per ons verkooo, zouden voor
verpakt op 37 cent per half ons
moeten komen. Schuif knipjes voor
een kastje op 2 stuks voor fl.08.
mij kosten die 32 cent per stuk. Er
ziin meer mensen die er een kopen
dan u denkt: een muizenval. Voor
verpakt 69 cent; in mijn winkel 28
cent".
„Ik heb zo'n rek in mijn winkel
gehad, maar ik ben er mee opgehou
den. De mensen worden gedwongen
hoeveelheden te kopen die ze niet
hebben willen. Ze kunnen zelf kie
zen. goed. maar ze vragen toch ad
vies. dus het scheelt je ook al niet in
de bUd".
Unaniem vinden de winkeliers in
ijzerwaren, die ik sprak, dat de ver
koopprijzen van voorverpakte ijzer
waren te hoog uitkomen en dat het
tegen hun opvatting van servicever
lening indruist om iemands keuze
mogelijkheden te beperken tot ver
pakkingen met bijvoorbeeld drie
stuks van een artikel, als hij er een
of vier nodig heeft. Zij zeggen: „Wy
doen het echt ook niet voor niets,
maar die pry zen van voorver-
pakking zijn te grof".
Winstmarges
De winst waarvoor de ijzerhandel
het kleine goed zelf uittelt en af
weegt ligt vaak in de percentages
hoog, waar tegenover staat dat er
dikwijls heel wat vakmanschap-
pelijke service nodig is by een ver
koop ter waarde van enkele dubbel
tjes.
De handel spreekt echter schande
van de winstmarges die in voorver-
pakking kunnen zitten. Zoals die op
drie vernikkelde haakjes, die door
een warenhuis worden verkocht voor
alles by elkaar 80 cent. By inkoop,
door de voorverpakker, onthult de
handel, kosten die haakjes ongeveer
5^ cent per stuk
Voorverpakte ijzerwaren zyn op
him best hun geld waard voor de ge
haaste doe-het-zelver, die bij de
houthandel in zijn buurt ook even
snel wat schroeven of spijkers wil
meenemen. Voorverpakte ijzerwaren
hebben beslist niet tegelijkertijd het
voordeel van „zo'n handig doosje",
zoals een verkoper in een warenhuis
mij trachtte te suggereren. Men
moet de plastic-ka rtonverpakking
grondig met mes of schaar vernie
len, om by de inhoud te kunnen ko
men. Die verpakking heeft dan wel
2 a 3 cent gekost
Geflatteerd
Deze prijsvergelijking geeft on en
kele punten, waarbij het goedkope
warenhuis wel goed voor de dag
komt met zijn voorverpakte waren,
een voor de voor ver pakking ge
flatteerd beeld. Het goedkope waren
huis heeft met name billijker prij
zen voor enkele gordynfournituren.
dan enkele winkels.
De vermoedelijke oorzaak daarvan
Is. dat het goedkope warenhuis een
grote afdeling heeft van gordijn
stoffen en aanverwante artike
len. waarvan de prijs wat scherper
is gesteld.
Dat deze warenhuis-prijzen niet
gelden voor de voorverpakking in
het algemeen, blijkt uit de prijs
courant van één van de twee grote
voorverpakkingsgrossiers: eindstop
pen ijzer-vernikkeld 4 voor 55 cent,
eindstoppen koper-vernikkeld 4 voor
f 1.20, gordijnrollers koper-vernik
keld 12 voor f 1.30.
Interessant zijn ook enkele zin
sneden in het voorwoord van deze
prijscourant, waarmee de detaillist
wordt opgewekt over te gaan op zelf
bediening. De detaillist wordt, nadat
hij is overgegaan op voorverpakte
ijzerwaren, geacht te denken: „Bra
vo. de klant koopt meer dan hij oor
spronkelijk van plan was („impuls
aankopen". En „de probleemloze ar-
LEIDEN (GPD) Iedereen
heeft in de afgelopen maanden
geklaagd over de toenemende
duurte en de minister van Eco
nomische Zaken heeft een Hercu
les-taak verricht door te zorgen
dat de prijsbeweging niet nog
verder uit de hand is gelopen.
Het kost pijn en moeite om in
een op inflatie ingesteld klimaat
te trachten tegen de stroom op te
roeien.
Ondanks prysstop en allerlei an
dere maatregelen om te voorkomen
dat de prijzen verder oplopen, kan er
nu al op gerekend worden dat het
gemiddelde prijspeil van 1969 onge
veer 7,3 procent boven dat van 1968
komt te liggen.
Boeman btw heeft bij deze bewe
ging een stevige partij meegespeeld,
maar het effect van de invoering
van de nieuwe wijze van heffing
van omzetbelasting zou toch niet
een zo grote invloed hebben gehad,
als het psychologische klimaat niet
gunstig zou zyn geweest voor prijs
verheffing.
Met de economie van ons land
was het aan het einde van het af
gelopen jaar gesteld als met de pa
tiënt, die pas hersteld is van een
zware griep, maar die toch erg vat
baar is voor opnieuw kouvatten. Het
bedrijfsleven stond ten tijde van de
omschakeling op de btw open voor
prijsverhogingen.
Hevig touwtrekken
Daardoor heeft de invoering van
de btw een veel verdergaand effect
gekregen dan met de hoogte der
heffing overeen kwam. Het directe
prijseffect van de invoering van de
btw heeft blijkens recente berekenin
gen een stijging van 1,4 procent van
het prijsniveau teweeg gebracht.
Tevoren was er echter al een hef
tig touwtrekken ontstaan begonnen
om een zo groot mogelijke portie
van de vermeerdering van het na
tionale inkomen in de wacht te sle
pen. Iedereen heeft getracht wat te
doen.
De ondernemers, wetende dat er
een golf van belangrijke loonsverho
gingen op hen afkwam, hebben ge
tracht het winstinkomen te vergro
ten, of het althans op peil te hou
den. Het publiek ging in de ver
wachting, dat de btw de prijzen zou
doen stijgen tot overhaaste aanko
pen over De werknemers trachtten
door het stellen van looneisen op de
komende prijsbeweging vooruit be
lopen. Enfin, het resultaat weet men
en de Nederlandsche Bank kon be- j
cijferen dat de prijsverhoging tot
dusver al 6,1 procent heeft bedragen.
Zuinigheid prediken
Ook de overheid heeft gezorgd dat
zij erby kwam, want hoe kar: de
politicus zuinigheid prediken als het
kiezersvolk denkt dat het geld niet
op kan? Er is een wisselwerking ge
weest tussen werkgevers, werknemers
en overheid, waarbij de btw als ka
talysator optrad en van alles en nog j
wat de schuld kreeg.
Polsstok te kort
Helaas kan daar echter niet ver
der worden gesprongen dan de pols
stok lang is. Als gevolg van het om
vangrijke beroep van' de staat op de
besparingen in het afgelopen jaar zyn
de gemeentefinancieringen in het ge
drang gekomen, terwijl 't bedrijfsle
ven meer en meer gedwongen werd
om het heil op de buitenlandse ka
pitaalmarkten te zoeken, hetgeen door
de rentebepalingen en de aflossingen
een claim legt op de betalingsbalan
sen van de toekomst.
De binnenlandse kapitaalmarkt kon
dit jaar gehaald worden. Het op de
kapitaal- en geldmarkt te dekken.' te
kort van de overheid is bepaald niet
minder dan in de miljoenennota was
voorzien er.' het gevolg was dat tot nu
toe de liquiditeitscreatie even groot
is geweest als verleden jaar. De door
de minister verwachte verbetering
van de situatie zal zich dan ook vol
ledig in de laatste maanden var.' het
Jaar moeten afspelen wil er nog iets
van terecht komen.
Natuurlijk zou er geen man over
boord zijr; geweest als de Nederland
sche Bank tijdig de remmen had kun
nen intrappen. Met monetaire maat
regelen moet echter altijd uiterst
voorzichtig worden gemanoeuvreerd,
omdat de kans groot is dat de rem
men blokkeren en de economie in een
slip raakt.
Wall Street
Als er geen stokje voor was gesto
ken, dan zou ons land in een soort
vliegende inflatie zijn verzeild ge
raakt hetgeen ons dezelfde narighe
den zou hebben bezorgd als de En
gelsen doormaken, die nu wel hele
maal onder curatele van het inter
nationale Monetaire Fonds zijn ge
steld.
Er zullen nog vele stormen woeden
en er zal nog heel veel regen vallen
aleer het psychologische klimaat in
ons lar.'d zodanig is verbeterd dat er
een halt aan de inflatie kan worden
toegeroepen.
Gebakken
peren
Van groot belang zal zyn wat de
minister var. Financiën met zyn
ambtgenoten kan bekokstoven ten
aanzien van de staatsuitgaven van
het volger.'d jaar. Evenals met de
loonbeweging zitten we wat de staats
uitgaven betreft nog met de gebak
ken peren van 1964. Destijds vond er
een loonexplosie plaats en tegelijker
tijd besloot de staat tot een drasti
sche verhoging van de uitgaven voor
allerlei op zichzelf genomen nuttige
doeleinden.
Het geld daarvoor moet ergens van
daan komen. In het begin was het
nog wel mogelijk om hetgeen er aan
de belastinginkomsten tekort kwam
om de staatsuitgaven te dekken door
een beroep op de kapitaalmarkt.
onvoldoende middelen aanbieden om
in de behoeften van de schatkist te
voorzien en het gevolg is dat een be
langrijk deel van de begrotingstekor
ten langs inflatoire weg moest worden
gefinancierd. De geldpersen draaiden
lustig en hoe meer geld er in de eco
nomie wordt gepompt des te gunsti
ger wordt het klimaat om de prijzen
omhoog te stuwen.
Op die weg kan dan ook niet on
beperkt worden doorgegaan en het
is daarom waarom minister Witte-
veen druk aan het „tawarren" (pin
gelen) is met zyn ambtgenoten om
te zorgen dat er het volgend jaar
minder in de bus behoeft te wor
den geblazen. Omdat het in het voor
jaar al te gortig werd, heeft de minis
ter een r.ogal optimistische nota op
gesteld teneinde aan te tonen dat de
staat met zyn financieringen p de
goede weg was gekomen. Het infla
toir te financieren tekort zou klei
ner zyr: dan aanvankelijk werd ver
wacht.
Vergeet het maar, zegt de president
van de Nederlandsche Bank nu, want
van de verbetering is nog geer.' spoor
te bekennen. De meevaller van de be
lastingopbrengsten is niet verwezen
lijkt.
Milde regen bij fiscus
Het zal bij de fiscus heel mild
moeten regenen wil de raming van
Voor de vierde maal achtereen
heeft Wall Street donderdag een
scherpe koersdaling ondergaan. Daar
door is niet alleen de hele avance van
de vorige week ongedaan' gemaakt,
maar tevens heeft het indexcijfer een
dieptepunt bereikt van de laatste
vijftien maanden. De Dow-Jones-in-
dex voor industr iefondsen tuimelde
'-'erdag met niet minder dan 13,83
punt tot 847,79. De daling van de ge
hele week beloopt daarmee 38 punten.
D° scherpe koersdaling heeft tot
gevolg gehad dat het aantal koopor
ders drastisch Is teruggelopen. Par
ticuliere beleggers en de beleggings
maatschappijen geven er in de gege
ven' omstandigheden de voorkeur aan
de kat uit de boom te kijken. Het
gevolg is dat de verkooporders in een
lege markt vallen. Door het gebrek
aan tegenpartijen heeft een' betrek
kelijk gering aanbod reeds een ruï
neuze invloed op de koersen van het
betreffende fonds.
De oorzaak van de koersbeweging
van de laatste tyd moet worden ge
zocht in de onzekerheid welke in fi
nanciële kringen bestaat ten aanzien
var: het resultaat van de pogingen
van Washington om een einde te ma
ken aan de cor.'junctuerele overver
hitting.
De verhoging van de rentevoet, de
kredietverkrapping er: het algemeen
psychologisch klimaat geven aanlei
ding om de situatie met argusogen
te bezien.
Waarnemers in Wall Street zyn van
ooi-deel dat er nog geen' einde in
zicht is van de koersafbrokkeling, al
kunnen er natuurlijk wel eens dagen
voorkomenu waarop een technisch
herstel baan breekt.
De Nederlandse frisdrankfabrikan
ten zien de toekomst zonnig tege
moet. ook al zou het dit jaar een
tamelyk koele zomer blyven. De tyd
dat de consument zich alleen op de
allerwarmste feestdagen in een uit
spanning een glaasje „prik" liet In
schenken is reeds lang voorbij Ge
middeld drinkt iedere Nederlander
jong of oud 43 liter frisdrank per
jaar. Tien maal zo veel als vlak na
de oorlog.
Hadden zo'n dertig jaar geleden
vrijwel alleen de restaurantbedrijven
de toen zo populaire kogelflesjes in
voorraad, nu haalt iedere huisvrouw
gemiddel één gezinsfles per twee da
gen in huis, wat volgens statistici
neerkomt op een gemiddeld ver
bruik van één glas per persoon per
dag.
Een frisdrankje is tegenwoordig
geen luxe meer en vooral door de
opkomst van de televisie niet lan
ger een seizoenverfrissing. De ga-
zeuses, vruchtenlimonades en up-
dranken werden in een paar jaar
tijd de geduchte tegenspelers van
koffie en thee.
Niemand neemt het een huisvrouw
meer kwalijk wanneer zij tijdens een
boeiende tv-uitzending in plaats van
ln de keuken koffie of thee te zet
ten wat glazen frisdrank ronddeelt
Denk zij die gemakzucht maakte
de frisdrankindustrie de laatste ja
ren een fabelachtige groei door.
Eenmansbedrijfjes waarvan de bot
telaars voor de oorlog nog 's-mor
gens zelf hun limonades maakten en
die ze 's middags aan café's pro
beerden te verkopen, groeiden Uit
tot concerns met meer dan zeven
honderd man personeel.
Bedrijven, die zelfs voor een we
kenlange hittegolf periode hun hand
niet meer omdraaien omdat hun pro-
duktie-capaciteit, (zoals bij een van
de grootste firma's in ons land) des
noods tot 100.000 liter per uur kan
worden opgevoerd.
Zelfs wanneer bijvoorbeeld het
Rijnwater zo lang vergiftigd zou zijn
geweest, dat het publiek door de
rantsoenering van het leidingwater
aanzienlijk meer gazeuse-limonade
was gaan drinken, dan nog hadden
de frisdrankfabrikanten vrij lang
aan de vraag kunnen voldoen. De
meeste filrma's beschikken ni. op
hun terrein over eigen waterbron
nen en speciale waterzuiveringsin
stallaties
De frisdrankfabrikanten zouden in
een dergelijke noodsituatie alleen wel
op de papieren weggooi-verpakking
zijn overgestapt, omdat alleen al voor
het omspoelen van de statiegeldfles
jes dagelijks vele duizenden liters
water nodig is.
Zou men in een noodsituatie nu
al de ommezwaai van de flesjesnaar
de duurdere weggooiverpakking aan
durven, nu de vergiftiging van het
Rijnwater gelukkig toch niet op een
nationale ramp is uitgelopen, voe
ren de frisdrankfabrikanten de kar
tonnen driekantjes met sinaasappel-
limonade en chocolademelk alleen
nog maar als een „luxe-artikel" voor
vakantievierders en picknickers.
Toen de frisdrankfabrikanten om
streeks 1956 door de toenemende trv-
recreatie een gouden toekomst voor
hun produkten by het huisgezin za
gen weggelgd, lanceerden zy voor
het eerst naast de kleine gebruike-
lijke horeca-flesjes met een inhoud
van ongeveer 200 cc een grote ge
zinsfles met een inhoud van circa
750 cc. Het werd een daverend suc
ces. Veel huisvrouwen die limonade-
gazeuse voor die tyd nog te duur
vonden, zwichtten voor het voorde
lige aanbod van de familiefles.
De inhoudsmaat van 750 cc was
geen willekeurige keus. Om een kwa
litatief zo verantwoord mogelyke
verpakking aan te bieden, ging men
er van uit dat de acht glazen, die
uit een familiefles kunnen worden
j geschonken in verreweg de meeste
I gezinnen wel binnen de tijd, dat de
drank slap wordt, worden opgedron
ken.
Maar het verbruik van frisdran
ken nam de laatste paar jaar zo
snel toe. dat de Utrechtse Raak-fa-
I briek onlangs de stap naar de King-
size-familieflessen met een inhoud
van precies één liter waagde. Aan-
j gezien deze maxiflessen de huis
vrouw relatief nog voordeliger uit
komen was de belangstelling al di-
I reet zo groot, dat verreweg de mees
te Nederlandse frisdrankfabrikanten
het voorbeeld van het Raak-concern
j volgden.
j Een stap die voor de meeste be-
I drijven door de noodzakeiyke om
bouw van de machines neerkomt op
een miljoeneninvestering. En dat
terwijl men nu al weet, dat wan
neer de huidige welvaart zich in de-
I zelfde lijn voortzet de Nederlan-
I ders op den duur. net zoals op het
ogenblik de Amerikanen, uiteinde-
I lijk toch weer zullen terugvallen op
het kleine flesje, waarin een fris-
I drank toch nog altyd het sterkst
blijft.
Het kleine flesje, dat vlak na de
oorlog een luxe uitsluitend voor brui
loften en partyen was, wordt dan
een consumptie-artikel voor iedere
dag.
Heeft de vakantiezon u ongenadig
te pakken genomen, ga dan snel op
zoek naar een rauwe aardappel. Ge
raspte aardappel is nameiyk een
heel oud huismiddeltje tegen zonne
brand. Wat aardappelrasp op de
pynlyke plekken verzacht de narig
heid (ook aan rauwe slabladeren
wordt dit effect toegeschreven). Het
is natuuriyk wel stukken eenvoudi
ger om naast de geykte zonnebruin-
middeltjes ook een tube goede gene
zende (vette) crème by de vakantie
bagage te pakken.
