Festival du Marais
Pop-art"-film
gaf mislukte Faust
CAT DOEN WE MET
HENRY MILLER?
de pier
Norman Wisdom
op de sekstoer
EEN RAAR STEL
Grote stroj)
Paradijsje
„Lieve John
STUDIO „Kare John-' of
In het Nederlands ..Lieve John"
is voor de tweede maal in Lei
den. Hoewel de film geen kas
succes is hoort hij toch de films,
die de bioscoopeigenaren met
trots in programma opnemen.
Het is bepaald geen „lokkertje",
als de filmtitel suggereert dat
het verhaal over een liefdesver
houding gaat. want dat is juist.
Wie meent met een ontstuimig
liefdesleven kennis te kunnen
maken heeft zich door te titel
laten misleiden. ..Kare John" is
dan misschien wel een Zweedse
liefdesfilm. maar een andere
dan we gewend zijn uit dat land.
Koel en op afstand en nooit
brutaal verflimde regisseur Lars
Lindgren. die zelf ook het sce
nario schreef, de liefdesgeschie
denis van John en Anna. die
beiden door onprettige ervarin
gen zeer teleurgesteld zijn ln
hun leven. Beiden verlangen naar
Iemand cm lief te hebben. Als
zijn elkaar ontmoeten is dan
ook in twee dagen de liefde
„bezegeld". Het pleit voor de re
gisseur dat hü het verhaal psy
chologisch heeft willen uitdiepen
en er geen cash en carry van
heeft, gemaakt, zoals veel van
zijn landgenoten terwille van de
kas nogal eens snel willen doen.
De samenwerking tussen natuur
en moraal is eerlijk en waardig
weergegeven en het nader tot
elkaar komen is tegen deze ach
tergrond geprojecteerd.
DAG 11 JULI 1969 LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
(Door Frank, Onnen)
'IJS (GPD) Terwijl het
al du Marais de slagen van
rijse mei-revolutie van vorig
alle voorstellingen moesten
worden geannuleerdnog
niet te boven is, is nu de
gewettigd dat de onderne-
i haar sterfbed door toe-
\an Goethe de genadeklap
\gediend. Goethe deelt die
\twoordelijkheid overigens
een jonge regisseur, die zijn
I (die de Fransen tot dusver
J met de saus van Gounod
\het keelgat hadden weten tc
Tjj meende te moeten mo
toren en stroomlijnen. En
[öe (on) nodige sekssymbolen
Bouten pasklaar dacht te
i maken aan de heersende
It van de dag.
28-jarige regisseur Jean-Paul
Wker had zich, getuige de re-
kvan het publiek toch even ver-
(i op de heersende smaak en ani-
Bovendien zat zijn voorstelling
psch zo stuntelig in elkaar, met
(I's die niet werkten, een Duitse
ff, die zijn' Frans met een accent
[waarbij dat van wijlen Chur-
mij persoonlijk nog als een echo
Ie Comedie-Francaise in de oren
dat de première als een bak- i
l'op de betor.'nen vloer van het!
p-paviljoen. dat voor het festl-1
lis schouwburg moest dienen, uit
jr spatte.
Vjoe de strijd tussen Marguerite,
W er Faust en Mephisto uiteinde-
beslecht zou worden, zullen de
[en-een-half duizend Parijze-
die hun Goethe nu niet zo;
in het hoofd moch- j
van Zenhacker nooit
komen. Even na mid-
het spektakel van het
zaal verplaatst om-
publiek 't toen niet meer
er werd geschreeuwd, geschol-
getierd, welk tumult de festival-
eur Michel Raude alleen nog
te overmeesteren wist door de
telling definitief stop te zetter,
nderschreef de revolte, consta-
e de technische tekorten van de
en beloofde alle toeschouwers
e hun entreegeld terug zouden
en krijgen.
De strop moet de festival-directie
zo'n kwart miljoen franken kosten
die zich voegen bij de nog veel hoge
re schuld die de erfenis van de mei
revolutie vormt maar nog fnui
kender dan die financiële debacle
dreigt die monumentale flop om ar
tistieke redenen te worden. Want het
gaat toch niet aan dat een festival
leiding pas na afloop of juister ge
durende een voorstelling het onver
mogen van een regisseur erkent. Dat
had beter even eerder kunnen ge
beuren met alle consequenties var.
dien.
Maar toen de vertoning eenmaal
begonnen was, had de regisseur het
recht moeten' hebben al zijn troeven
uit te spelen, hoe zwaar die beproe
ving voor het publiek dan ook ge
weest zou zijn. Nu kon de directeur,
behalve een falikante misgreep, ook
nog gebrek aan solidariteit met zijn
regisseur en andere medewerkers
worden verweten. En met die blokken
aan het been. zal het directeur Raude
nog wat zwaarder vallen zijn festi-
va dat tcch al in een doodstrijd ge
wikkeld was. var.' de fatale onder
gang te redden.
Die ondergang zou intussen e n voor
het festival, dat in de loop der laat
ste jaren verscheidene topprestaties
geleverd had en bovendien op een
originele en brede basis (muziek, to
neel. ballet, chansons) gevestigd was,
en zowel voor de Parij zenaars als voor
de toeristen wel te betreuren zijn.
Het festival had bovendien de Marais,
dat tot de oudste wyken van Parys
behoort, weer tot een soort nieuwe
luister weten te brengen, die ook
nog tot gevolg had dat de eertijds
schitterende hotels particuliers. of
patriciërshuizen zich geleidelyk aan
weer var; hun kantoren en werkplaat
sen ontdeden, en een hoognodige res
tauratie ondergingen.
Eén van die gerestaureerde gebou
wen. het hotel Sully, dat in 1624 werd
nry Miller: Sexus (vertaling),
erige Bij (Amsterdam).
Henry Miller U weet wel,
Amerikaanse schrijver over wie
drukte gemaakt is wegens zijn
delijke taal en taferelen wü
moet zich anders instellen dan
sr hij aan een „gewone"
begint. Ik bedoel hiermee, dat
in plaats van zich af te vragen
alt my dit boek, de stijl, de ex-
de karakters en wat er nog meer
eoordelen valt", regelrecht terug
gaan tot de schepper van het
en moet overleggen „mag ik
Miller of mag ik hem niet?"
deze Miller is geen auteur in
[angbare zin van 't woord, beter
ïgd, zyn werk behoort tot 'n vorm
letterkunde die niet alleen zeid
is maar bovendien als zodanig
•lematisch. Het werk van Mil-
hangt ergens tussen de zelfana-
en de literatuur. Juister mis-
en, hij maakt van de zelfana-
letterkunde. Want ondanks de
Vinnigheid in de letterlijke zin
het woord van de stijl, on
to de compositie of het gebrek
laan. behoort Millers werk tot het
ressantste dat er in deze eeuw ge-
Wven is. Zijn romans als men
i boeken zo noemen wil zelf-
fcieken wellicht juister, verte-
Woordigen en willen verte-
Joordigen niet anders dan de
V die Henry Miller heet. Dus kan
kiezen: pro of contra.
van de eerste eigenschap-
t die het publiek, of het nu Mil-
Selezen heeft of niet. bekend zijn
Ün voorkeur voor drastische sek-
le taferelen. Obsceniteiten wil ik
eigenlijk niet noemen, aangezien
woord voor my althans een de
ft van abnormaliteit inhoudt. De
riaties van Miller toch zijn over
algemeen „normaal" te noemen
die zin dat zy zich afspelen tus-
één man en één vrouw. Tenmin-
in dit boek Sexus, dat't eerste
is van de Rosy Crucifixion. Ze-
deze seksuele contacten zyn ge-
MïlÜk buitenechtelijk, in het wilde
E. ontrouw of hoe men het maai
den wil. Ze zyn verregaand
istisch ent ot in de uiterste bij-
•derheden beschreven. Nu zijn er
die dergelijke taferelen bij
fkeur opzoeken en die komen hier
zeer wel aan hun trekken. Er zijn
mensen die van afkeer vervuld ra
ken, maar er zijn er ook die derge-
lyke passages lezen voor wat ze zijn
de goed beschreven ervaringen
van een erotomaan. Het zal vooral
deze laatsten opvallen hoe weinig va
riatie er eigenlyk op dit terrein te
verwezenlijkenv alt. zelfs met Henry
Miller als partner. Het gevolg van die
geringe gevarieerdheid is dat de lezer
van de derde categorie op den duur.
laat ons zeggen na de twintigste be
schrijving van de copulatie, een ze
kere verveeldheid niet onderdruk
ken kan. Daarby is deze schrijver niet
vry te pleiten van seksuele ydelheid.
Maar al te zeer vestigt hij de indruk
overtuigd te zyn van het feit dat de
minnaar par excellence is. Althans
om en by het bed. Daarbuiten is hy
het zeer bepaald niet, want daarvoor
is hy veel te egocentrisch van aard
en dat steekt hy ook niet onder stoe-
Literaire kroniek
door
Clara Eggink
len of banken. Oprechtheid is
een van zyn grote kwaliteiten. Hoe
wel Sexus de kroniek is van een grote
liefde, n.l. de liefde van Miller voor
de taxi-girl Mona. later Mara
genoemd, is die grote liefde toch in
wezen een zwak punt in het geheel
omdat men er doodgewoon niet in ge
loven kan ook al trouwt hij tenslot
te met haar. Om een grote liefde over
te brengen schieten Millers verbale
prestaties en die zijn overweldi
gend toch te kort. Het blyft by
verbaliteit hoewel wat ik maar zal
noemen „de hondedroom" aan het
eind van het boek, het hele liefdes
drama zijn volle betekenis geeft. Het
terrein van de droom speelt in dit
boek van Miller een grote rol en wel
de rol van verlengstuk van de reali
teit. Het reële beeld van een mens.
hetzy van vrouwen en vrienden, is
voor Miller een soort paspop die hij
met zyn eigen vuur in brand steekt.
Dat is het boeiende en onthutsende
van zijn werk. dat hy het zichtbare,
het waarneembare een felheid geeft
die uit hemzelf voortkomt en de we
reld in brand steekt.
Zijn terrein is de zelfkant van de
maatschappij, dat is zo. Maar zijn
aandacht en zyn dynamische hersens
zijn evenzeer gericht op de maat
schappij als geheel en met een on-
begrijpelyek felheid, vormt hü die
complete maatschappy tot een zelf
kant van diens eigen hersenschim
mige situatie; diens huichelachtig
heid, diens leugenachtigheid, diens
wreedheid, diens geldzucht. Met dia
logen en al is een boek van Miller
een eindeloze monoloog over de mens
en zijn bedryf. hartstochtelyk en
driftig opgetekend, soms meeslepend,
soms afkeer opwekkend, soms kolder,
soms lucide, soms mystisch. byna al
tijd uniek.
Sexus geeft het leven van Miller in
de jaren twintig, drieëndertig
jaar oud. met een baantje, altijd plat
zak, dromend, plannen maken, copu
lerend, kritisch, razend, maar altyd
bezeten van de hartstocht tot leven.
Zoals ik aan het begin al zei: het
gaat hier niet om een goed of een
beter boek. Het gaat hier om een
uniek wezen, staande buiten on
ze (schyn) beschaving die de kosmos
in zyn hand neemt. Wie dus Miller
lezen wil moet zien belangstelling te
hebben voor. geboeid te raken door de
mens Henry Miller. Anders wordt
het niks.
Porsche trekt zich
niet geheel terug
STUTTGART (AP) Porsche
heeft besloten, na het wereldmerken
kampioenschap te hebben gewonnen,
om het aantal rijders dat voor de
fabriek aan wedstrijden deelneemt
te verminderen. Dit heeft een woord
voerder van de fabriek gisteren be
kend gemaakt, naar aanleiding van
de geruchten dat Porsche zich geheel
uit de wedstrijdsport zou terugtrek
ken.
Porsche zal geen officieel team
zenden naar de wedstrijden die nog
verder dit jaar worden gehouden.
De fabriek zal zyn energie gaan be
steden aan de ontwikkeling van het
nieuwe model, de 917.
Ongeveer vier of vijf van de cour-
reurs die voor Porsche hebben ge
reden zullen vertrekken, en Porsche
probeert werk voor hen te vinden
bij andere coureurstallen, zed de
woordvoerder. Porsche houdt nu nog
drie of vier coureurs.
ADVERTENTIE
"n heerlijke
vacantiedag
boven zee
l!ilkijkl"ren 45 m
boven zee
Onderwater-
nr Flintstones
-mderspeener'-as
Zeeftvogelspon
centrnm van vermaak
scheveningen
De beroemde Place des Vos-
geshet hart van het drukke
Marais.
gebouwd voor een van de ministers
n at van j
Rue Saint Antoine weer in zijr. volle
en forse schoonheid te pronken, en
het is in zyn aristocratische salons
dat. ter ere van het festival, een groot
deel van de unieke instrumentencol
lectie van het Brusselse conservato
rium voor de Paryzen'aars staat uit
gestald. Onder die zestiende en ze
ventiende eeuwse blaas-, stryk- en
tokkelinstrumenten zyn verschillen
de exemplaren die niet alleen van
kwaliteit, maar ook in hun soort
ur.iek ter wereld zyn.
De liefhebbers van oude instru
menten treffen in het hotel Sully nu
dus een klein paradysje aan dat hen
van de ene verrukking in de volgende
verrassing doet vallen. Jammer al
leen dat het voor de bezoekers by
kijken moet blyven, en dit onverge-
telyke instrumentarium niet ook eens
in sonore actie wordt gebracht. Want
het hoogste bestaansrecht van een
muziekinstrument blyft toch wel ge
legen in de klank
Laat ons dus hopen, dat by een
volgende gelegenheid, de Brusselaars
hun benydenswaardige arsenaal van
instrumenten in Parijs niet alleen
met het oog maar ook nog met het
oor zullen doen bewonderen. Voor
zover die volgende gelegenheid dan
nog door het festival du Marais zal
kunnen worden geboden hetgeen
zeker met niet minder reden moet
worden gehoopt
doms komisch talent is te dan
ken. De mogelykheden van het
medium film zyn in dit geval
namelyk tot in de perfectie uit
gebuit. De bioscoopbezoeker ziet
de reeks kluchtsituaties in
„swingende" kleuren. De pittige
Sarah Atkinson laat zich als
het hippe beatmeisje, dat zich
in een vreemd bed even thuis
voelt als in haar eigen badkuip,
vry veel bloot zien, dat wel.
Maar ja, Norman Wisdom is in
deze pikante filmklucht nu een
maal op de sekstoer
Oud beest je
CAMERA heeft deze week
wel een heel oud beestje uit de
stoffige archieven tevoorschyn
gehaald. Dat is duidelük merk
baar aan de kwaliteit van Dr.
Jekyll en mr. Hyde, die zelfs on
gunstig af zou steken by de we
kelijkse speelfilm uitsluitend
voor hu.selyke ontvangst op
de tv. Evenals de beelden zyn
ook de acteurs wat uit een voor-
bye periode. Suencer Tracy. In-
grid Bergman en Lana Turner
om er maar eens een paar by
de voornaam te noemen.
Er zullen overigens maar wei
nig mensen zyn die niet al jaren
geleden dit stukje griezelfilm
hebben aanschouwd of het boek
dat in vrywel elke taal is
vertaald hebben gelezen.
Ook de televisie heeft al eens
een produkt op het net gezet.
Een wat overbodige reprise dus
van het science fiction verhaal
over de dokter die er dank zy
een ingewikkeld drankje in
slaagt zijn karakter te splitsen
in een goed en kwaad gedeelte
met alle gevolgen van dien.
Het is allemaal wel aardig van
opzet, maar duidelük is dat de
tand des tijds er inmiddels flink
aan heeft geknaagd. De schok
kende effeten die het eens te
weegbracht zal hebben, zijn er
een beetje uitgesleten in deze
tijd van een reis naar de maan
en de anticoncepti-injectie.
TRIANON Wie Norman
Wisicm in zijn blootje wil zien
moet deze week naar de bios
coop aan de Breestraat- Norman
Wisdom is een van Engelands
bestbetaalde komieken, die ette
lijke films op zyn naam heeft
staan. En nog steeds ziet hij
kans om miljoenen in schater
lachen tc doen uitbarsten, met
zyn grappen en grollen. Dat
Norman Wisdom ook tussen de
lakens dolkomisch kan zün
blykt uit zijn nieuwste film
„Wath's good for the goose" In
deze film, die met een flinke
scheut seks is overgoten, hangt
hij de (uiteraard wat onhan
dige» minnaar uit. Het thema
„oudere man raakt verstrikt in
de netten van jong meisje" is
niet bepaald nieuw, maar Wis
dom zou Wisdom niet zijn wan
neer hy daar geen extra dimen
sie aan weet te geven. De ma
nier waarop hij zich als heer-
op-leeftyd tijdens een bankiers-
congres aan de Britse zuidkust
letterlyk laat versieren door een
hippie is zonder meer verrukke
lijk. Hier moet onmiddellijk by
worden aangetekend, dat het
lachsucces niet alléén aan Wis-
Belabberd
REX Niets moet zo verve
lend zyn geweest als „De liefde
in het stenen tijdperk". Ten
minste wanneer we de inhoud
van de film met die titel mogen
geloven. Vooralsnog hechten we
aan die vorm van „geschied
schrijving" geen enkele waarde,
want de beelden die de filmma
kers ons voorschotelen zyn het
aankyken nauwelyks waard.
Het verhaal is zo onwaarach
tig. de beelden zün zo slecht en
de grappen zo flauw, dat ik erg
ver in mün gedachten moet te
ruggaan om me een dermate
slecht produkt te herin neren.
Alles is even belabberd. De ko
mische noot die aan deze film
ten grondslag ligt wordt in
stand gehouden door een onoog-
lük kereltje dat alleen maar
gekke bekken trekt en veel zou
teloze grappen verkoopt.
Als hü tenslotte na veel om
zwervingen in het stenen tijd-
perk belandt ziet hü een reeks
huppelende blote dames die zich
in allerlei bochten wringen om
toch maar vooral geen stukje
schaamhaar aan de censoren te
tonen. Soms zün die houdingen
zo onnatuurlük dat ze de lach
lust opwekken.
Als de regisseur een ogenblik
ernstig had geprobeerd er iets
zinnigs van te maken dat had
hü tenminste kunnen voorko
men dat zo duidelük blükt dat
de meisjes in het dagelüks leven
gekleed gaan in een keurige bi
kini. Het verschil in huidskleur
was soms zo frappant dat zelfs
een vügeblad geen uitkomst kan
brengen. En wat minder moder
ne make-up en kapsels had ook
best gekunt. Over de inhoud is
weinig te vertellen. Het heeft
net zoveel om het lüf als de da
mes in het grijze verleden.
LUXOR „Een raar stel"
heeft als toneelstuk lange tüd
successen geboekt op Broadway
en ook in ons land (met Jan
Teulings in een der hoofdrol
len) was er grote belangstelling
voor. Vervolgens hebben de
Amerikanen er vlug een film
van gemaakt om de triomf nog
maals in klinkende munt om te
zetten. In veel van zulke geval
len laat de film niet die grote
indruk achter, die eerder het to
neelstuk of de musical („My
fair lady") heeft gemaakt. Zo is
het ook met „Een raar stel".
Er wordt trouwens ook niet
zo heel best geacteerd. Zelfs
Jack Lemmon (The apartment
en Irma la Douche) kan niet
helemaal zün draai vinden. Hü
moet een pietlutterige. zeurde
rige man (Felix) uitbeelden,
die na 12 jaar door zün vrouw
aan de kant is gezet en dan
zelfmoord wil plegen. Het gaat
niet door en zün geschrokken
pokervrienden proberen hem
weer tot zichzelf te laten ko
men. Hü wordt in huis geno
men door Oscar, eveneens een
gescheiden man. die zün royale
flat uiterst morsig bewoond.
Ook Richard Tatthau als Os- j
car kan geen grote indruk ma
ken. Hü acteert wat geforceerd,
wat zeker in een blüspel de sfeer
kan bederven Het is allemaal
wel leuk wat in „Een raar
stel" gebeurt, maar niet leuk ge
noeg voor wie destüds van het
toneelstuk heeft kunnen genie
ten.
LIDO Er zün ook films die
zo goed zün dat er maar een
klein publiek voor is. Het zün
doorgaans films waarin de re
gisseur geprobeerd heeft met het
materiaal en het gegeven iets
meer te doen dan eigenlyk mo-
gelük is. Er ontstaat dan vaak
een film die rük is aan allerlei
eigenaardigheden. Dergelijke
films worden gedraaid in de zo
genaamde art-houses", die zich
er speciaal op toeleggen. Het
had dan ook in de lijn gele
gen dat „The Thomas Crown
Affaire" in het kleine Studio
theater had gedraaid in plaats
van in de grote Lido-zaal. maar
draait al een andere film in dit
genre.
De rerisseur van deze film.
Norman Jewison. is een van
Hollywoods belangrijke regis
seurs en hij heeft een lange en
imponerende staat van dienst.
Na een prachtige carrière als
tv-regisseur (o.a. shows van
Judy Garland, Danny Kaye.
Harry Belafonte. Andy William
begon hij in 1961 met filmen,
wat tot nu toe resulteerde in
acht films, waarvan „The Rus
sians ar? coming" de bekendste
is. Het bijzondere van Jewisons
laatste films is zün „mutiple-
image"- techniek, waarbü het
filmdoek eruit ziet als een soort
pop-art-weefsel met in elke ruit
een apart gebeuren. Op deze
manier wordt het tempo van de
film aanzienlük versneld en de
suggestie van gelüktüdigheid
van bepaalde scènes effectief uit
te spinnen.
Het verhaal gaat over een
miljonair die op slimme wijze
een bank weet. te bestelen. De
politie (van Boston), die voor
raadsels staat, doet een beroep
op een schone agente, die de
zaak in record-tempo rond
krügt, maar dan verliefd wordt
op de miljonair en uiteindehjk
de zaak toch nog in het honderd
laat lopen. Een vry simpel
mengsel van een detective en
een romance, maar door de
vormgeving en niet in de laatste
plaats door het voortreffelijke
spel van Steve McQueen (vorige
week nog in „Bullit" in Luxor»
en de mooie Faye Dunaway is
de verfilming van het eenvou
dige verhaal een werk van zeer
hoge kwaliteit geworden.
Voortreffelijk spel van
Steve McQueen en de mooie
Faye Dunaway
