'Biografie': verrassend 'spel' met het verleden Sterke groei tussen Herv. en R.K. Kerk turkstra beschuit ir randstad NYLON-TAPIJTTEGELS I.- Mevr. Nij weide-Yintges verzette schoolbakens Perfecte discipline bij Tsjechisch koor EEN JONGE ASSISTENT(E) ederlandse Comeclie in Leidse Schouwburg Synodaal schrijven aan herv. gemeenteleden KVP wil: Smartegeld na overlijden van werknemer "Louise de Coligny" tien jaar geleid Iraakse minister werkte voor CIA der Luit EMHUIZEN UW EIGEN FOTO'S OP SUPER WERELDFORMAAT VOOR MINDER DAN DE HELFT ïfc TIJDELIJK ELKE 2e ROL VOOR SLECHTS 36 CENT Gemeente Nieuwkoop huishoudster IIHIS TE ZOETERWOUDE HOGE RIJNDIJK erteert in het „Leidscli Dagblad" Voor AL uw drukwerk LUGDUNUM MAAR NU VOOR PER STUK vooi m woning OENSDAG 18 JUNI 1969 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 17 ^EN In het kader van de jjje deelneming aan het Hol- ij Festival hadden wij gister- ad het voorrecht de Neder- ge Comedie weer eens in de juwburg te zien, hetgeen de Bte seizoenen helaas niet veel voorkomt. Het Amsterdam- jezelschap kwam bovendien een stuk, dat de laatste tijd aandacht heeft getrokken, jgrafie". een komedie van de tser Max Frisch, wiens „An- destijds in de vertoning ide Nederlandse Comedie ook jucces werd. kch heeft in dit nieuwe stuk, I jaar na het vorige verschenen, interessant probleem aan d: gesteld, namelijk de vraag: zou fe het leven van een mens ooi: s hebben kunnen lopen dar. feite gegaan is? Of zou men li men in de gelegenheid wera ij, het nog eens over te doen help weer precies zo doen'/ omdat men op kritieke pun- c zijn reven toch weer de- beslissmgen zou nemen, hei dat een ander gedrag weinig zou hebben gehad, omdat ities van de mensen met wie maken had, er niet anders der. zijn geweest? 1 neemt om deze vragen to orden, de biografie van een zelf niet bijzonder interes- rsoon, een zekere professor m. Niet Kürmar.ns biografie, er over, is het thema var die biografie is banaal örmanns relatie tot het feit 1 door het verloop van 1 een biografie heeft, die hi) i verloochenen. Wat in het eurt, is als de reconstructie schaakspel, waarbij men be-1 is, of en op welk moment en partij anders te spelen zou i veest. Daarbij neemt het huwelijk van Kürmann, dat lagen mislukking is geworden, rale plaats in. Een figuur 1 Frisch de „registrator" is i, is de tegenspeler van de r. „Hij brengt", aldus Frisch, voorden wat Kürmann zelf zou kunnen weten. Hij is Merenicer; hij wendt zich t tot het publiek: hij helpt a door hem van ziohzelf los I". trassende en vaak humons- ze werd de toeschouwer ge- erd met verschillende ver- wat mogelijk zou zijn ge- boe het misschien anders tuien lopen. Maar Kürmann ondanks al die pogingen toch weer op hetzelfde uit te ko- Daarmee scheen dus de stel- rdedigd, d&t een mens niet zou deen. Verwonderlijk leen irom, dat de vrouw geheel op d, als de registrator ook haai staat stelt een keus te ma lt wèl anders bleek te doen. tjfeld werd daarmee een dra matisch effect bereikt; maar het deed naar onze smaak af aan do logica van het stuk. Men vroeg zich af, waarom het de schrijver dan tenslotte te doen was geweest? Het behoeft welhaast geen betoog dat Han Bentz van den Berg een ideale vertolker was voor de rol van de door het leven gepijnigde, aan alles twijfelende professor. Het werd weer eens een van zijn zeer grote uiterst genuanceerde prestaties Voortreffelijk werd hij terzijde ge staan door Ellen Vogel in de moei lijke, ondoorzichtige rol van de tweede vrouw, Antoinette, tegenovei wie Kürmann machteloos blijkt. En die hij liefhad, meer dan zij hem; want daar ging het om. Op be heerste wijze, zeer natuurlijk en een voudig, speelde Guus Oster. soms terzijde blijvend, dan weer ineens in de gang van zaken ingrijpend, de merkwaardige „registrator". Men vergat volkomen zich af te vragen of hij er als levend mens bij hoorde; hetgeen zeker ook de bedoeling van de schrijver moet zijn geweest. Een groot aantal spelers verbeeldden voorts figuren uit Kürmans verdere verleden. Het is onmogelijk alle na men te noemen. Volstaan moge wor den met te zeggen, dat ook zij op verdienstelijke wijze bijdroegen tot deze verrassende, op hoog niveau staande vertoning. De vertaling was van Gerrit Kouwenaar; de toneel- aankleding van Wim Vesseur. D. Koekebakker. (Van onze parlementaue redactie» DEN HAAG (GPD) De KVP- fractie in de Tweede Kamer is van plan volgende week met een initia tief wetsontwerp te komen, waarbij geregeld wordt dat bij overlijden van een werknemer nog een drietal maanden wordt doorgegaan met de uitbetaling van loon, ziekengeld arbeidsongeschiktheidsuitkering, ai naar gelang het bedrag dat de be trokken werknemer voor zijn over lijden kreeg uitgekeerd. Op het ogenblik heeft ongeveer van de bevolking al recht op een dergelijk „smartegeid", maar blijft een aantal weduwen, met name van werknemers die niet onder een c.a.o. vielen, daarvan verstoken. De KVP'ers mr. G. Boot er. dr. Th. van Schaik willen nu door wij ziging van het Burgerlijk Wetboek tot een uniforme regeling komen. Mr. Boot is voorts van plan mi nister Roolvink morgen mondelinge vragen te stellen over de ervaringen van een weduwe van een werknemer van een Haagse levensverzekering maatschappij, die geen pensioen kreeg uitgekeerd, hoewel haar echt genoot vijftien jaar lang pensioen premie nad betaald. DRIEBERGEN (GPD) De generale synode van de Ned. Herv. Kerk heeft gisteren besloten de gemeenteleden een stuk aan te bieden waarin tot uitdrukking zal komen hoe sterk de hervormde en de R.-K.. Kerk naar elkaar toegroeien. I zo gemakkelijk heen stapte over het feit, dat de roomse dogma's zoals dat „Onze meest optimistische ver wachtingen zijn overtroffen", zei de Hervormde Rome-deskundige prof. Bromhorst. Hoe het stuk getiteld zal worden, of het een herderlijk schrij ven, een oriëntatie, richtlijnen of overwegingen genoemd zal worden, heeft de synode-leden lange tijd be ziggehouden. Tenslotte liet men die kwestie over aan de synode-leiding. Samenwerking r Het concept, dat als voorstel aan de synode was aangeboden door een Rome-beraad, was bedoeld als her derlijk schrijven. De kritiek, die het stuk evenwel oogstte van de zijde van de synode, was van dien aard, dat men deze term liet schieten. Het stuk bevatte een schets van de on verwacht snelle ontwikkeling in de R-K Kerk sinds Paus Joannes XXIIÏ. Het riep op tot meer samenwerking op het vlak van de gemeente, geza menlijke zielszorg, vorming van de jeugd en zelfs het overdragen aan elkaar van bepaalde werkzaamheden. Vooral werd ook genoemd gezamen- j l'ijke kerkbouw. In het stuk werd ook met klem gewezen op de belangrijke vragen die nog steeds de eenheid in de weg staan, zoals de verschillen de opvattingen omtrent eucharis- tie en avondmaal en de functione ring van het ambt in de kerk. De kritiek op het stuk was tweeër- j lei. De secretaris-generaal, ds. F. H Landsman, vond het stuk. dat ver dedigd werd door prof dr. A. J. Bronkhorst en ds. C. F. van Andel. te veel „een vlak gevlijd vuur" om met de dichter Boutens te spreken. Maar hij begreep wel hoe dat. kwam. namelijk doordat de ontwikkeling in de R.K. Kerk zo stormachtig is. Dat verplicht tot een beschrijvend stuk. dat moeilijk sterk appellerend kan werken. II. Geest Over de verhouding van de protes tantse kerken tot de R.K. Kerk zei ds. Landsman, dat het thans een van de grote opgaven is om de tekenen van de tijd te verstaan. „Tientallen jaren hebben wy in onze kerken ge beden, dat de kracht van de Heüi- ge Geest in de R.K. Kerk meer merk baar zou worden. Het lijkt er nu op dat sommigen bang zijn nu die ge beden worden verhoord Sommigen raken gedesoriënteerd, raken alle richtgevoel kwijt. Maar laten wij be seffen, dat wij. in onze verhouding tot de R.K.Kerk in een situatie ver keren. die wij vroeger voor onmoge lijk hebben gehouden", aldus ds. Landsman. van de pauselijke onfeilbaarheid en de Maria-dogma's toch nog maar steeds overeind staan, dat het onge schikt was voor publicatie. Dr. El- derenbos uit Amersfoort wierp tegen, dat de hei-vormde kerk dan toch ook maar leerstukken uit een ver verle den handhaaft als een soort mu seumstukken. Dr. G. de Ru, de voorzitter van de synode, vertelde dat aan de top I van de kerken zo veel opmerkelijke dingen gebeuren, dat men het kerk- volk een verantwoording verschul- 1 digd was. De synode ging hiermee j j tenslotte akkoord, als het stuk na herschreven te zijn maar niet de j naam „herderlijk schrijven" zou ont- vangen. Niet erkend De eetzaal in Se govia bij Madrid, die zondag instort- I te en 54 gasten het leven kostte, blijkt te zijn gebouwd onder toezicht van een niet erkende architect. Het j college van architecten in Madrid heeft in een nota verklaard, dat er van de eetzaal geen officiële teke ning bestaat. Er zijn zes arrestaties verricht. KATWIJK AAN ZEE Vele Kat- wijkers en badgasten viel een grote eer te beurt! Het beroemde Tsjechi sche Foerster-mannenkoor uit Brno was gisteravond te gast in de Nieu we Kerk aan de Voorstraat. De lei der prof. Karei Hradil, die ook als componist zijn sporen verdiend heeft, toonde met zjjn ruim 60 zangers aan, wat mannenzang betekenen kan. Natuurlijk bezitten ook wij befaam de mannenkoren, maar deze Tsjech en brengen een rijke schat aan com posities, die men hier nauwelijks of niet kent. Niet alleen vocaal-tech nisch was hun concert interessant, doch ook in musicologisch opzicht. Er werd een gevarieerd, vele eeu wen omvattend programma geboden, van oeroude geestelijke zangen, te beginnen met het „Traktat des Jo- hann von Holleschau". waarvan het manuscript dateert uit 1397. voerend van Tsjechische classici als Dvorak. Smetana, Janócek en Foerster naar een serie in ons land onbekende volksliederen. voor meerstemmig mannenkoor kundig bewerkt. Een hoogtepunt vormde ongetwijfeld het ontroerende en aangrijpende gebed tot de heilige Wenzeslaus. tot wie de Tsjechen zich in tijden van nood door de jaren heen intens gewend heb ben, eindigend met de woorden..Geef ons land de zegen terug en de kinde ren de vrede", voor de goede ver staander een gedachte van hoogst actuele betekenis. Dit homogeen zingende koor, waar in zowel tenoren als bassen de laatsten met diep orgelende klank zich onderscheiden, treft niet alleen door 'ïi perfecte discipline, maar ook j door een egaal aanzwellen en afne men van de toon. In de forti is nim- mer sprake van forceren, de klank I blijft steeds beschaafd en wat de pi- anissimi betreft: zelden hoorden wij deze zó subtiel gereali seerd. Dat was speciaal het geval in het Slovaakse volkslied van dirigent Karei Hradil. getiteld „Tece voda. tece" (..Das Wasser fliesst"» waar in de solist door h et „bouche fer- mée" van het koor teder ondersteund werd. Het was frappi nt. dat deze zangers zich in werken van oude meesters als Josquin des Prés, Gio vanni Puirligi da Palest rina of Or lando di Lassus evenzeer thuis voel den als in die van meer moderne componisten. Het valt niet te verwonderen, dat dit in 1920 opgerichte koor in vele steden, ook buiten Tsjecho-Slowakije. steeds de grootste successen heeft geboekt en ook nu tydens zijn tour- née in verband met het komend vijf tig jarig jubileum, boekt. Prof. Ha- dril bespeelt dit ensemble als een feilloos instrument. Wie weet. hoe moeilijk het is. een groep mannen stemmen tot een absoluut gaaf en steeds zuiver geheel samen te smel ten, kan slechts grote bewondering koesteren voor de prestaties van dit koor. Wethouder L. Haasnoot heeft het door voortreffelijk orgelspel o.a. de toccata in d van Bach afgewisseld concert met een kort woord ingeleid, waarin hij er op wees. dat „kunst boven elke ideolo gie" uitstijgt. Na elk spontaan applaus «Is be wijs van erkentelijkheid voor deze Tsjechen, die, wat er ook in hun land gebeurt, onberoerd blijven door zingen en de „kunst" naar waarde dienen. Th. J. Hannema Reformatie Kritiek kwam ook uit de hoek van de gereformeerde bond. Ds. Kalkman uit Driebergen en ouderling Franke- na uit IJlst meenden, dat het aan schijn van de Nederlandse katholie ke kerk misschien wat veranderd is, maar dat het wezen van de kerk. vooral van het bestuurscentrum nog steeds hetzelfde was als ten tijde van de reformatie. Frankena zei hulde te willen bren gen aan de protestanten in Genève die geprotesteerd hebben tegen het bezoek van de Paus aan him stad. Als Rome één vinger naar ons uit steekt, moeten wij dan meteen maar een hele hand uitsteken? vroeg Frankena. Ds. Kalkman vond, dat het stuk DAMASCUS (AP) De voormali ge minister van Binnenlandse Zaken van Irak generaal-majoor Ras j id Muslen heeft gisteravond in een uit zending van radio Bagdad verklaard dat hij een agent was van de Ameri kaanse inlichtingendienst de CIA. Muslen zei in het interview dat hy in 1964 gerecruteerd was voor de CIA door een Iraakse miljonair, Lutfi Obeidi. Muslen is de vorige maand gearresteerd. Koning Boudewijn in Helsinki Koning Boudewijn en Koningin Fa- biola van België brengen op het ogenblik een officieel bezoek aan Finland, waar hun een zeer harte lijke ontvangst ten deel valt. Zowel Koning Boudewijn als president Kekkonen hebben onderstreept, dat kleine landen een rol kunnen spe len door vrede en veiligheid over de gehele wereld te bevorderen. LEIDEN Op 1 augustus a.s. zal mevrouw H. A. M. Nijweide- Vintges, zoals gemeld, het rectoraat van de openbare Louise de Coligny-scholengemeenschap, dat zij gedurende 10 jaar in han den heeft gehad, neerleggen. Gedurende deze jaren is onder de stuwende leiding van mevrouw Nijweide de oude meisjes- hbs tot een bloeiende scholengemeenschap geworden, waar thans jongens en meisjes gezamenlijk les krijgen en waar een mavo-, havo- en atheneumopleiding zijn. In september 1959 volgt mevrouw Nijweide mejuffrouw drs. H. van dei- Vliet op als (toen nog) directrice van de H.B.S. voor meisjes. De on der mejuffrouw Van der Vliet be gonnen bouw van een nieuwe school vond in 1963 zyn voltooiing en in april van dat jaar marcheerden de leerlingen in een lange ry met aan het hoofd de directrice en de docen ten van de Garenmarkt naar de Ka- gerstraat. Met ingang van de cursus 1965/ 66 werden voor het eerst manne lijke leerlingen tot de school toege laten. Hoewel er een zekere weemoed heerste over de opheffing van dit oude bolwerk van het onderwijs voor meisjes, mag de school mevrouw Nijweide dankbaar zijn, dat ze tij dig heeft ingezien hoe nodig het was de bakens te verzetten. Het aantal leerlingen van de afdeling hbs-B was immers dermate teruggelo pen. dat het niet onwaarschijn lijk was dat de rijkssubsidie zou wor den ingetrokken. Het aantal jongens, dat aan een 6-jarige hbs-opleiding de voorkeur gaf. bleek bevredigend en de toekomst kon met vertrouwen te gemoet gezien worden. Vernieuwing c Onderwijsvernieuwingen, gevolg van de Mammoetwet, braken zich baan I en mevrouw Nijweide zag hiervan het grote belang voor haar school in. Reeds begin 1965 stelde zy, uiter aard met medewerking van het do centencorps. een leerplan en lessen- tabel samen voor een havo-afdeling, 't soort onderwijs waarin de m jn^.-op- leiding zou worden omgezet. De ge meente diende 'n vercoek in bij het ministerie voor deelname aan het ha vo-experiment dooi- de Louise de Co ligny-scholengemeenschap en wel met ingang van september 1966. 's Ryks financiën lieten inpassing in het experiment niet toe. doch bij de aanvang van de cursus 1967/68 kon met een brugjaar en een 2e klas ha vo en atheneum gestart worden. Mevrouw Ny weide heeft zich ener giek voor dit experiment ingezet. Zij heeft voor de volle 100 pet van haar arbeidskracht, haar ervaring en ken nis gebruik gemaakt. Op vrijdag 27 juni des avonds om 8 uur bestaat er voor oud-leer lingen en ouders van leerlingen ge legenheid om persoonlijk van me vrouw Nijweide afscheid te nemen in het schoolgebouw, Kagerstraat 7. Begrcn;enis- jy iderneming g tagweg 31 0 1-23574 r. Deylerweg 127 «36 lp te Bodegraven |Broekvelden) Hpkamers, balkon. (bouw. Oplevering Bjjkspremie en *nte-Garantie. documentatie der plaats rtlj onroerend goed U - Utrecht •13758—715585 Een vergroting op 13x18 cm kost zo'n 2 a 3 gulden. - U spaart 6 gratis Turkstra fotozegels en sluit één gulden bij voor zo'n vorstelijke foto. Op elke rol Turkstra beschuit vindt u een gratis fotozegel én duidelijke instructies hoe u die prachtige vergrotingen - ook in kleur - van uw eigen negatieven krijgt. Meteen doen! Het sparen gaat extra gemakkelijk, want u ontvangt: VERSE FR/ESE Ter secretarie, afd. interne zaken wordt gevraagd: voor de archief-verzorging en de registratuur. In het bezit van het ulo-diploma. Salaris nader overeen te komen. Sollicitaties binnen 10 dagen na het verschenen van dit blad aan de burgemeester. Old, votre service j Ons restaurant is dagelijks geopend tot 23.00 uur. U/ellicht kunnen wij U of Uw relatie hiermee van dienst zijnl Restaurant „'t Karreivief" - Leiden' StMOskaal 19 A. P. •- Timp Zakenman 45 jaar, gesch. zoekt langs deze weg een beschaafde tot 40 jaar. Doel huwelijk. Riante woning aanwezig. Brieven aan het bureau van dit blad onder no. 61992. leerburg op 19, 20, 21 juni. 'aan verbonden de jaarlijkse ORANJEFEESTEN met opening donderdagavond, de grote optocht langs de 1 straatweg. Op het kermisterrein zijn aanwezig zeer mooie zaken o.a. auto scooter, hoog rad draaimolen, zweefmolen en vele andere verma kelijkheden VRIJE TOEGANG tot het terrein. Opening donderdagavond 6 uur. Vrijdag van 2 tot 12 uur Zaterdag de gehele dag. Bericht aan verzekerden en i aandeelhouders van de N.V. verzekerings maatschappij „vooruit". De Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt j gehouden op maandag 23 juni a.s. om 18 uur in een zaal van Rest. v. d. Heijden, Breestr. 85 te Leiden. De agenda vermeldt vaststel-! ling van de jaarcijfers en be-j noeming van commissarissen De directie. Handelsdrukkerij van het Leldsch Dagblad N.V. Witte Singel 3 - Leiden Telefoon 01710-25041 toestel 33 Uitzendbureau Nieuwe Rijn 44 Leiden Telefoon 34299 Plm. 3000 stuks LICHTE A-KEUS 40 x 40 cm 5 fraaie kleuren zeer gemakkelijk zelf te leggen GEEN 2.45 - 1.95 - 1.65 INTERIEURVERZORGERS SINDS 1901 1500 M- EIGEN MEUBELSHOWROOMS Verkoop tegels MORGEN v.a. 9 uur Haarlemmerstraat 200, Leiden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1969 | | pagina 17