'Biografie': verrassend
'spel' met het verleden
Sterke groei tussen
Herv. en R.K. Kerk
turkstra
beschuit
ir randstad
NYLON-TAPIJTTEGELS
I.-
Mevr. Nij weide-Yintges
verzette schoolbakens
Perfecte discipline
bij Tsjechisch koor
EEN JONGE
ASSISTENT(E)
ederlandse Comeclie in Leidse Schouwburg
Synodaal schrijven aan herv. gemeenteleden
KVP wil:
Smartegeld na
overlijden van
werknemer
"Louise de Coligny" tien jaar geleid
Iraakse minister
werkte voor CIA
der Luit
EMHUIZEN
UW EIGEN FOTO'S OP SUPER WERELDFORMAAT
VOOR MINDER DAN DE HELFT ïfc
TIJDELIJK ELKE 2e ROL
VOOR SLECHTS 36 CENT
Gemeente Nieuwkoop
huishoudster
IIHIS TE ZOETERWOUDE HOGE RIJNDIJK
erteert in het
„Leidscli Dagblad"
Voor
AL
uw drukwerk
LUGDUNUM
MAAR NU VOOR
PER STUK
vooi m woning
OENSDAG 18 JUNI 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 17
^EN In het kader van de
jjje deelneming aan het Hol-
ij Festival hadden wij gister-
ad het voorrecht de Neder-
ge Comedie weer eens in de
juwburg te zien, hetgeen de
Bte seizoenen helaas niet veel
voorkomt. Het Amsterdam-
jezelschap kwam bovendien
een stuk, dat de laatste tijd
aandacht heeft getrokken,
jgrafie". een komedie van de
tser Max Frisch, wiens „An-
destijds in de vertoning
ide Nederlandse Comedie ook
jucces werd.
kch heeft in dit nieuwe stuk,
I jaar na het vorige verschenen,
interessant probleem aan d:
gesteld, namelijk de vraag: zou
fe het leven van een mens ooi:
s hebben kunnen lopen dar.
feite gegaan is? Of zou men
li men in de gelegenheid wera
ij, het nog eens over te doen
help weer precies zo doen'/
omdat men op kritieke pun-
c zijn reven toch weer de-
beslissmgen zou nemen, hei
dat een ander gedrag weinig
zou hebben gehad, omdat
ities van de mensen met wie
maken had, er niet anders
der. zijn geweest?
1 neemt om deze vragen to
orden, de biografie van een
zelf niet bijzonder interes-
rsoon, een zekere professor
m. Niet Kürmar.ns biografie,
er over, is het thema var
die biografie is banaal
örmanns relatie tot het feit
1 door het verloop van 1
een biografie heeft, die hi)
i verloochenen. Wat in het
eurt, is als de reconstructie
schaakspel, waarbij men be-1
is, of en op welk moment en
partij anders te spelen zou i
veest. Daarbij neemt het
huwelijk van Kürmann, dat
lagen mislukking is geworden,
rale plaats in. Een figuur
1 Frisch de „registrator" is
i, is de tegenspeler van de
r. „Hij brengt", aldus Frisch,
voorden wat Kürmann zelf
zou kunnen weten. Hij is
Merenicer; hij wendt zich
t tot het publiek: hij helpt
a door hem van ziohzelf los
I".
trassende en vaak humons-
ze werd de toeschouwer ge-
erd met verschillende ver-
wat mogelijk zou zijn ge-
boe het misschien anders
tuien lopen. Maar Kürmann
ondanks al die pogingen toch
weer op hetzelfde uit te ko-
Daarmee scheen dus de stel-
rdedigd, d&t een mens niet
zou deen. Verwonderlijk leen
irom, dat de vrouw geheel op
d, als de registrator ook haai
staat stelt een keus te ma
lt wèl anders bleek te doen.
tjfeld werd daarmee een dra
matisch effect bereikt; maar het
deed naar onze smaak af aan do
logica van het stuk. Men vroeg zich
af, waarom het de schrijver dan
tenslotte te doen was geweest?
Het behoeft welhaast geen betoog
dat Han Bentz van den Berg een
ideale vertolker was voor de rol van
de door het leven gepijnigde, aan
alles twijfelende professor. Het werd
weer eens een van zijn zeer grote
uiterst genuanceerde prestaties
Voortreffelijk werd hij terzijde ge
staan door Ellen Vogel in de moei
lijke, ondoorzichtige rol van de
tweede vrouw, Antoinette, tegenovei
wie Kürmann machteloos blijkt. En
die hij liefhad, meer dan zij hem;
want daar ging het om. Op be
heerste wijze, zeer natuurlijk en een
voudig, speelde Guus Oster. soms
terzijde blijvend, dan weer ineens in
de gang van zaken ingrijpend, de
merkwaardige „registrator". Men
vergat volkomen zich af te vragen
of hij er als levend mens bij hoorde;
hetgeen zeker ook de bedoeling van
de schrijver moet zijn geweest. Een
groot aantal spelers verbeeldden
voorts figuren uit Kürmans verdere
verleden. Het is onmogelijk alle na
men te noemen. Volstaan moge wor
den met te zeggen, dat ook zij op
verdienstelijke wijze bijdroegen tot
deze verrassende, op hoog niveau
staande vertoning. De vertaling was
van Gerrit Kouwenaar; de toneel-
aankleding van Wim Vesseur.
D. Koekebakker.
(Van onze parlementaue redactie»
DEN HAAG (GPD) De KVP-
fractie in de Tweede Kamer is van
plan volgende week met een initia
tief wetsontwerp te komen, waarbij
geregeld wordt dat bij overlijden van
een werknemer nog een drietal
maanden wordt doorgegaan met de
uitbetaling van loon, ziekengeld
arbeidsongeschiktheidsuitkering, ai
naar gelang het bedrag dat de be
trokken werknemer voor zijn over
lijden kreeg uitgekeerd.
Op het ogenblik heeft ongeveer
van de bevolking al recht op een
dergelijk „smartegeid", maar blijft
een aantal weduwen, met name van
werknemers die niet onder een c.a.o.
vielen, daarvan verstoken.
De KVP'ers mr. G. Boot er. dr.
Th. van Schaik willen nu door wij
ziging van het Burgerlijk Wetboek
tot een uniforme regeling komen.
Mr. Boot is voorts van plan mi
nister Roolvink morgen mondelinge
vragen te stellen over de ervaringen
van een weduwe van een werknemer
van een Haagse levensverzekering
maatschappij, die geen pensioen
kreeg uitgekeerd, hoewel haar echt
genoot vijftien jaar lang pensioen
premie nad betaald.
DRIEBERGEN (GPD) De generale synode van de Ned.
Herv. Kerk heeft gisteren besloten de gemeenteleden een stuk
aan te bieden waarin tot uitdrukking zal komen hoe sterk de
hervormde en de R.-K.. Kerk naar elkaar toegroeien.
I zo gemakkelijk heen stapte over het
feit, dat de roomse dogma's zoals dat
„Onze meest optimistische ver
wachtingen zijn overtroffen", zei de
Hervormde Rome-deskundige prof.
Bromhorst. Hoe het stuk getiteld zal
worden, of het een herderlijk schrij
ven, een oriëntatie, richtlijnen of
overwegingen genoemd zal worden,
heeft de synode-leden lange tijd be
ziggehouden. Tenslotte liet men die
kwestie over aan de synode-leiding.
Samenwerking
r
Het concept, dat als voorstel aan
de synode was aangeboden door een
Rome-beraad, was bedoeld als her
derlijk schrijven. De kritiek, die het
stuk evenwel oogstte van de zijde van
de synode, was van dien aard, dat
men deze term liet schieten. Het
stuk bevatte een schets van de on
verwacht snelle ontwikkeling in de
R-K Kerk sinds Paus Joannes XXIIÏ.
Het riep op tot meer samenwerking
op het vlak van de gemeente, geza
menlijke zielszorg, vorming van de
jeugd en zelfs het overdragen aan
elkaar van bepaalde werkzaamheden.
Vooral werd ook genoemd gezamen- j
l'ijke kerkbouw. In het stuk werd ook
met klem gewezen op de belangrijke
vragen die nog steeds de eenheid
in de weg staan, zoals de verschillen
de opvattingen omtrent eucharis-
tie en avondmaal en de functione
ring van het ambt in de kerk.
De kritiek op het stuk was tweeër- j
lei. De secretaris-generaal, ds. F. H
Landsman, vond het stuk. dat ver
dedigd werd door prof dr. A. J.
Bronkhorst en ds. C. F. van Andel.
te veel „een vlak gevlijd vuur" om
met de dichter Boutens te spreken.
Maar hij begreep wel hoe dat. kwam.
namelijk doordat de ontwikkeling in
de R.K. Kerk zo stormachtig is. Dat
verplicht tot een beschrijvend stuk.
dat moeilijk sterk appellerend kan
werken.
II. Geest
Over de verhouding van de protes
tantse kerken tot de R.K. Kerk zei
ds. Landsman, dat het thans een van
de grote opgaven is om de tekenen
van de tijd te verstaan. „Tientallen
jaren hebben wy in onze kerken ge
beden, dat de kracht van de Heüi-
ge Geest in de R.K. Kerk meer merk
baar zou worden. Het lijkt er nu op
dat sommigen bang zijn nu die ge
beden worden verhoord Sommigen
raken gedesoriënteerd, raken alle
richtgevoel kwijt. Maar laten wij be
seffen, dat wij. in onze verhouding
tot de R.K.Kerk in een situatie ver
keren. die wij vroeger voor onmoge
lijk hebben gehouden", aldus ds.
Landsman.
van de pauselijke onfeilbaarheid en
de Maria-dogma's toch nog maar
steeds overeind staan, dat het onge
schikt was voor publicatie. Dr. El-
derenbos uit Amersfoort wierp tegen,
dat de hei-vormde kerk dan toch ook
maar leerstukken uit een ver verle
den handhaaft als een soort mu
seumstukken.
Dr. G. de Ru, de voorzitter van
de synode, vertelde dat aan de top
I van de kerken zo veel opmerkelijke
dingen gebeuren, dat men het kerk-
volk een verantwoording verschul-
1 digd was. De synode ging hiermee j
j tenslotte akkoord, als het stuk na
herschreven te zijn maar niet de
j naam „herderlijk schrijven" zou ont-
vangen.
Niet erkend De eetzaal in Se
govia bij Madrid, die zondag instort-
I te en 54 gasten het leven kostte,
blijkt te zijn gebouwd onder toezicht
van een niet erkende architect. Het
j college van architecten in Madrid
heeft in een nota verklaard, dat er
van de eetzaal geen officiële teke
ning bestaat. Er zijn zes arrestaties
verricht.
KATWIJK AAN ZEE Vele Kat-
wijkers en badgasten viel een grote
eer te beurt! Het beroemde Tsjechi
sche Foerster-mannenkoor uit Brno
was gisteravond te gast in de Nieu
we Kerk aan de Voorstraat. De lei
der prof. Karei Hradil, die ook als
componist zijn sporen verdiend heeft,
toonde met zjjn ruim 60 zangers aan,
wat mannenzang betekenen kan.
Natuurlijk bezitten ook wij befaam
de mannenkoren, maar deze Tsjech
en brengen een rijke schat aan com
posities, die men hier nauwelijks of
niet kent. Niet alleen vocaal-tech
nisch was hun concert interessant,
doch ook in musicologisch opzicht.
Er werd een gevarieerd, vele eeu
wen omvattend programma geboden,
van oeroude geestelijke zangen, te
beginnen met het „Traktat des Jo-
hann von Holleschau". waarvan het
manuscript dateert uit 1397. voerend
van Tsjechische classici als Dvorak.
Smetana, Janócek en Foerster naar
een serie in ons land onbekende
volksliederen. voor meerstemmig
mannenkoor kundig bewerkt. Een
hoogtepunt vormde ongetwijfeld het
ontroerende en aangrijpende gebed
tot de heilige Wenzeslaus. tot wie de
Tsjechen zich in tijden van nood door
de jaren heen intens gewend heb
ben, eindigend met de woorden..Geef
ons land de zegen terug en de kinde
ren de vrede", voor de goede ver
staander een gedachte van hoogst
actuele betekenis.
Dit homogeen zingende koor, waar
in zowel tenoren als bassen de
laatsten met diep orgelende klank
zich onderscheiden, treft niet alleen
door 'ïi perfecte discipline, maar ook j
door een egaal aanzwellen en afne
men van de toon. In de forti is nim-
mer sprake van forceren, de klank I
blijft steeds beschaafd en wat de pi-
anissimi betreft: zelden hoorden
wij deze zó subtiel gereali
seerd. Dat was speciaal het geval in
het Slovaakse volkslied van dirigent
Karei Hradil. getiteld „Tece voda.
tece" (..Das Wasser fliesst"» waar
in de solist door h et „bouche fer-
mée" van het koor teder ondersteund
werd. Het was frappi nt. dat deze
zangers zich in werken van oude
meesters als Josquin des Prés, Gio
vanni Puirligi da Palest rina of Or
lando di Lassus evenzeer thuis voel
den als in die van meer moderne
componisten.
Het valt niet te verwonderen, dat
dit in 1920 opgerichte koor in vele
steden, ook buiten Tsjecho-Slowakije.
steeds de grootste successen heeft
geboekt en ook nu tydens zijn tour-
née in verband met het komend vijf
tig jarig jubileum, boekt. Prof. Ha-
dril bespeelt dit ensemble als een
feilloos instrument. Wie weet. hoe
moeilijk het is. een groep mannen
stemmen tot een absoluut gaaf en
steeds zuiver geheel samen te smel
ten, kan slechts grote bewondering
koesteren voor de prestaties van dit
koor.
Wethouder L. Haasnoot heeft het
door voortreffelijk orgelspel o.a.
de toccata in d van Bach
afgewisseld concert met een kort
woord ingeleid, waarin hij er op
wees. dat „kunst boven elke ideolo
gie" uitstijgt.
Na elk spontaan applaus «Is be
wijs van erkentelijkheid voor deze
Tsjechen, die, wat er ook in hun
land gebeurt, onberoerd blijven door
zingen en de „kunst" naar waarde
dienen.
Th. J. Hannema
Reformatie
Kritiek kwam ook uit de hoek van
de gereformeerde bond. Ds. Kalkman
uit Driebergen en ouderling Franke-
na uit IJlst meenden, dat het aan
schijn van de Nederlandse katholie
ke kerk misschien wat veranderd is,
maar dat het wezen van de kerk.
vooral van het bestuurscentrum nog
steeds hetzelfde was als ten tijde van
de reformatie.
Frankena zei hulde te willen bren
gen aan de protestanten in Genève
die geprotesteerd hebben tegen het
bezoek van de Paus aan him stad.
Als Rome één vinger naar ons uit
steekt, moeten wij dan meteen maar
een hele hand uitsteken? vroeg
Frankena.
Ds. Kalkman vond, dat het stuk
DAMASCUS (AP) De voormali
ge minister van Binnenlandse Zaken
van Irak generaal-majoor Ras j id
Muslen heeft gisteravond in een uit
zending van radio Bagdad verklaard
dat hij een agent was van de Ameri
kaanse inlichtingendienst de CIA.
Muslen zei in het interview dat hy
in 1964 gerecruteerd was voor de
CIA door een Iraakse miljonair,
Lutfi Obeidi. Muslen is de vorige
maand gearresteerd.
Koning Boudewijn in Helsinki
Koning Boudewijn en Koningin Fa-
biola van België brengen op het
ogenblik een officieel bezoek aan
Finland, waar hun een zeer harte
lijke ontvangst ten deel valt. Zowel
Koning Boudewijn als president
Kekkonen hebben onderstreept, dat
kleine landen een rol kunnen spe
len door vrede en veiligheid over de
gehele wereld te bevorderen.
LEIDEN Op 1 augustus a.s. zal mevrouw H. A. M. Nijweide-
Vintges, zoals gemeld, het rectoraat van de openbare Louise de
Coligny-scholengemeenschap, dat zij gedurende 10 jaar in han
den heeft gehad, neerleggen. Gedurende deze jaren is onder
de stuwende leiding van mevrouw Nijweide de oude meisjes-
hbs tot een bloeiende scholengemeenschap geworden, waar
thans jongens en meisjes gezamenlijk les krijgen en waar een
mavo-, havo- en atheneumopleiding zijn.
In september 1959 volgt mevrouw
Nijweide mejuffrouw drs. H. van dei-
Vliet op als (toen nog) directrice
van de H.B.S. voor meisjes. De on
der mejuffrouw Van der Vliet be
gonnen bouw van een nieuwe school
vond in 1963 zyn voltooiing en in
april van dat jaar marcheerden de
leerlingen in een lange ry met aan
het hoofd de directrice en de docen
ten van de Garenmarkt naar de Ka-
gerstraat.
Met ingang van de cursus 1965/
66 werden voor het eerst manne
lijke leerlingen tot de school toege
laten. Hoewel er een zekere weemoed
heerste over de opheffing van dit
oude bolwerk van het onderwijs voor
meisjes, mag de school mevrouw
Nijweide dankbaar zijn, dat ze tij
dig heeft ingezien hoe nodig het
was de bakens te verzetten. Het
aantal leerlingen van de afdeling
hbs-B was immers dermate teruggelo
pen. dat het niet onwaarschijn
lijk was dat de rijkssubsidie zou wor
den ingetrokken. Het aantal jongens,
dat aan een 6-jarige hbs-opleiding de
voorkeur gaf. bleek bevredigend en
de toekomst kon met vertrouwen te
gemoet gezien worden.
Vernieuwing
c
Onderwijsvernieuwingen, gevolg van
de Mammoetwet, braken zich baan
I en mevrouw Nijweide zag hiervan
het grote belang voor haar school
in. Reeds begin 1965 stelde zy, uiter
aard met medewerking van het do
centencorps. een leerplan en lessen-
tabel samen voor een havo-afdeling,
't soort onderwijs waarin de m jn^.-op-
leiding zou worden omgezet. De ge
meente diende 'n vercoek in bij het
ministerie voor deelname aan het ha
vo-experiment dooi- de Louise de Co
ligny-scholengemeenschap en wel
met ingang van september 1966.
's Ryks financiën lieten inpassing in
het experiment niet toe. doch bij de
aanvang van de cursus 1967/68 kon
met een brugjaar en een 2e klas ha
vo en atheneum gestart worden.
Mevrouw Ny weide heeft zich ener
giek voor dit experiment ingezet. Zij
heeft voor de volle 100 pet van haar
arbeidskracht, haar ervaring en ken
nis gebruik gemaakt.
Op vrijdag 27 juni des avonds
om 8 uur bestaat er voor oud-leer
lingen en ouders van leerlingen ge
legenheid om persoonlijk van me
vrouw Nijweide afscheid te nemen
in het schoolgebouw, Kagerstraat 7.
Begrcn;enis-
jy iderneming
g tagweg 31
0 1-23574
r. Deylerweg 127
«36
lp te Bodegraven
|Broekvelden)
Hpkamers, balkon.
(bouw. Oplevering
Bjjkspremie en
*nte-Garantie.
documentatie
der plaats
rtlj onroerend goed
U - Utrecht
•13758—715585
Een vergroting op 13x18 cm kost zo'n 2 a 3 gulden. - U spaart 6 gratis Turkstra
fotozegels en sluit één gulden bij voor zo'n vorstelijke foto. Op elke rol Turkstra
beschuit vindt u een gratis fotozegel én duidelijke instructies hoe u die prachtige
vergrotingen - ook in kleur - van uw eigen negatieven krijgt. Meteen doen!
Het sparen gaat extra gemakkelijk, want u ontvangt:
VERSE FR/ESE
Ter secretarie, afd. interne zaken wordt gevraagd:
voor de archief-verzorging en de registratuur.
In het bezit van het ulo-diploma.
Salaris nader overeen te komen.
Sollicitaties binnen 10 dagen na het verschenen van dit
blad aan de burgemeester.
Old, votre service j
Ons restaurant is dagelijks
geopend tot 23.00 uur.
U/ellicht kunnen wij U of
Uw relatie hiermee van
dienst zijnl
Restaurant „'t Karreivief" - Leiden'
StMOskaal 19 A. P. •- Timp
Zakenman 45 jaar, gesch.
zoekt langs deze weg een
beschaafde
tot 40 jaar. Doel huwelijk.
Riante woning aanwezig.
Brieven aan het bureau van
dit blad onder no. 61992.
leerburg op 19, 20, 21 juni.
'aan verbonden de jaarlijkse ORANJEFEESTEN met
opening donderdagavond, de grote optocht langs de
1 straatweg.
Op het kermisterrein zijn aanwezig zeer mooie zaken o.a. auto
scooter, hoog rad draaimolen, zweefmolen en vele andere verma
kelijkheden
VRIJE TOEGANG tot het terrein.
Opening donderdagavond 6 uur. Vrijdag van 2 tot 12 uur
Zaterdag de gehele dag.
Bericht aan verzekerden en i
aandeelhouders van de
N.V. verzekerings
maatschappij
„vooruit".
De Algemene Vergadering
van Aandeelhouders wordt j
gehouden op maandag 23 juni
a.s. om 18 uur in een zaal van
Rest. v. d. Heijden, Breestr.
85 te Leiden.
De agenda vermeldt vaststel-!
ling van de jaarcijfers en be-j
noeming van commissarissen
De directie.
Handelsdrukkerij
van het
Leldsch Dagblad N.V.
Witte Singel 3 - Leiden
Telefoon 01710-25041
toestel 33
Uitzendbureau
Nieuwe Rijn 44
Leiden
Telefoon 34299
Plm. 3000 stuks
LICHTE A-KEUS
40 x 40 cm
5 fraaie kleuren
zeer gemakkelijk zelf te leggen
GEEN 2.45 - 1.95 - 1.65
INTERIEURVERZORGERS SINDS 1901
1500 M- EIGEN MEUBELSHOWROOMS
Verkoop tegels MORGEN v.a. 9 uur Haarlemmerstraat 200, Leiden