Antilliaanse vakbond zal
nu arbeiderspartij vormen
Kennismaking met Claudio Monteverdi
ZEGGENSCHAP IN
ALLE GELEDINGEN
Ec. HOGESCHOOL
Acht overwegingen
om uw salaris
te storten op een
AMRO-Privé-rekening:
8
AMRO BANK
Spanning neemt weer toe op CuraQao
Eigentijds" toneel
bij Haagse Comedie
m
Weinreb-comité
opgericht
Conflict over
eindexamens
Broodoorlog
Brabant
Zes jaar geëist
voor doodslag
5ATBRDAO T JUNI 1609
LCIDSCn DAGBLAD
PAGINA T
CVan onze reisredacteur Henk Kolb)
WILLEMSTAD (GPD) De politieke situatie in de Neder-
mdse Antillen is er niet duidelijker op geworden nu de rege-
ing-Kroon na veel aarzelen en heen en weer praten toch haar
ptslag heeft ingediend.
Gouverneur Debrot zal naar men mag aannemen op zo kort
logelijke termijn een zakenkabinet samenstellen. Aan dat col-
»ge valt dan de taak toe de verkiezingen te organiseren en
et bestuursapparaat gaande te houden.
Maar de vorming van een zaken-
binet in de Antillen is geen een-
udige kwestie. Het zal in de eer-
plaats moeilijk zyn om geschik-
figuren te vinden, die niet onmid-
mjk als exponenten van een poli
ce groepering kunnen worden ge-
indmerkt en voorts zal moeten
irden voldaan aan de eis van de
^beweging om een of twee verte-
awoordigers in dit zakenkabinet
mogen aanwijzen.
De uiteindelijke ineenstorting van
t kabinet-Kroon heeft voorts het
■gezegde debat over het regerings
led gedurende de dagen van ge-
Iddadigheid tot een loze zaak ge
niet. Althans voor de oppositie,
jit er is weinig politieke eer te be
ien aan het inhakken op een te
ns tander, die zich vij voorbaat al
verliezer heeft verklaard.
De verantwoordelijke regerings
partij D. P. echter ontloopt op deze
wijze zeer sluw een misschien niet
bij stemmenmeerderheid. maar wel
bij observatie vast te stellen afstraf
fing voor de lamentabele wijze
waarop haar kabinet by het uitbre
ken van de onlusten de zaken uit de
hand heeft laten lopen.
Met een zakenkabinet in het fort
Amsterdam kan zü bovendien elk
verwyt ontgaan wanneer in de drie
maanden tot aan de verkiezingen
wederom moeilijkheden mochten rij
zen.
Van doorslaggevende betekenis is
allereerst of het politiek overleg tus
sen gouverneur Debrot en politieke
partijen plus vakbeweging zal kun
nen leiden tot een tijdelijk kabinet,
waarmee die vakbeweging kan in
stemmen.
Vertegenwoordigers
Het is niet erg waarschijnlijk dat
vakbondsleiders persoonlijk in aan
merking zullen komen voor een mi
nisterzetel, omdat dit al te gemak
kelijk na-ijver teweeg zou kunnen
brengen bij de vakbonden wier lei
ders niet werden gekozen.
Daarom zullen de vertegenwoordi
gers van de werknemers het onder
ling eens moeten worden over de fi
guren die zy graag als hun verte-
genwoordigers zouden zien. Maar j
zelfs dan is er nog een meer dan
grote kans. dat in de nu aanbrekende
maanden voor de verkiezingen het
werknemersfront in de heftige woe
lingen van een verkiezingsstrijd uit
een zal vallen.
Nu de vakbeweging zich, voortge
stuwd door de algemen paniek over
de geweldplegingen en vernielingen,
duidelijk als een politieke factor met
rechtstreekse invloed heeft kunnen
manifesteren, ligt daar de belang
rijkste sleutel tot het bewaren van de j
rust.
Momenteel heerst in de Antillen j
en uiteraard met name op Curasao
een stemming waarin aan alle re
delijke eisen van de vakbeweging j
wordt voldaan.
Met hun aandringen op toezicht
van een VN-vertegenwoordiger by
de verkiezingen en het afschaffen
van het stemmen bij volmacht
hebben zij weliswaar duidelijk over
vraagd, maar hun winst uit de po
litieke verwikkelingen ie niettemin
van enorme betekenis.
De vakbonden wijzen er terecht op
dat aan erkenning thans geen twijfel
kan bestaan, als zy niet met een
soort eigen lijst aan de verkiezingen
gaan deelnemen, zullen de politieke
partijen wel gedwongen zyn in hun
programma's aan de wensen van de
werknemers tegemoet te komen.
Op het ogenblik ziet het er ech
ter naar uit dat de vakbonden wel
tot de vorming van een arbeiders-
»E\* HAAG (ANP) De Haagse
Bfdie brengt het komende sei-
n reven toneelstukken uit in de
alnklijke Schouwburg, waarvan er
van eigentijdse auteurs zyn. Het
moetingscentrum voor theater-
Bten, dat in de voormalige Oos-
terk wordt ingericht, wordt fees
ik ingewijd met de première van
Nederlands stuk. Voor dit cen-
iii staan vier werken op het pro-
Cultuur, Recreatie en Maatschappe
lijk Werk.
In het centrum komt een flexibel
theatertje, waarin ook wordt ge
speeld „The narrow road into the
deep north" van Edward Bond.
Voorts wordt nog gekozen uit ..La
I baye" van Philippe Adrien, „Die
i Pfarrhaus-Komodie" van Heinrich
I Lautensack. ..Muzeeka" van John
Guare, ..Monsieur Fugue" van Lilia-
I ne Atlan en „The inhabitants" van
Peter Wymark.
if Haagse Comedie opent het sei- I De samenwerking tussen Henk
29 augustus met „Vier maal SparreboQm en Guido de Moor ziet
iers" van Barillet en Grédy in de "M fit j
ierlandse vertaling van Paul Ro-
en onder regie van Ko van
»P 6 september volgt de eerste Ne-
DEN HAAG 'ANPi Gisteravond
is een Weinreb-comité opgericht. De
oprichters: zeggen dat twee weken
na het verschijnen van het eerste
deel van de memoires van F. Wein-
reb, die nieuw licht werpen op zijn
veroordeling tot zes jaar gevangenis
straf door de bijzondere Raad van
cassatie in 1948, heeft de procureur-
generaal van het gerechtshof in Den
Haag Interpol verzocht hem op te
6poren ter executie van een tweede
vonnis.
Dit betreft een zedendelict, waar
voor Weinreb tot acht maanden ge
vangenisstraf benevens voorwaarde
lijke ter beschikking stelling van de
regering is veroordeeld.
Pas nu Weinreb zich weer in de
publiciteit bevindt en er in verschil
lende besprekingen van zijn memoi
res op officieel eerherstel van Wein
reb wordt aangedrongen, gaat er een
verzoek tot opsporing aan Inter
pol uit.
Dat is de onmiddellijke reden voor
de oprichting van een Weinreb-comi
té. dat zich gisteravond heeft gefor
meerd. Het Weinreb-comité kan zich
niet aan de indruk onttrekken, dat
er verband bestaat tussen de twee
veroordelingen van Weinreb.
De leden van het comité zyn om
verschillende redenen overtuigd van
de onschuld van Weinreb in beide
gevajlen. Zij menen dat er zowel in
1948 als in 1968 onrecht aan Wein
reb is gedaan. Zij zullen daarom
alles in het werk stellen om rechts
herstel van Weinreb te krijgen.
DEN BOSCH (GPD» Niet min
der dan vyf uur heeft het geduurd
eer gecommitteerde en examineren
de leraren aan het Maria Lyceum
in Den Bosch uitgesproken ware o-
ver de resultaten van het eindexa
men mms.
Na afloop van het gesprek wilde
rectrix drs. C. Driessen slechts zeg
gen, dat de uitslagen door de docen
ten onder protest zyn aanvaard.
Een van de leerlingen zakte met
ren op het Rljsmjkseplein m I evenveel punten als een andere leer-
Den Haag een van ajn wer- I ling slaagde De docenten „jwenbei-
partij zullen komen. In het Casa
Syndical werd gisteren druk ver
gaderd over een ontwerpprogramma
Voor de democratische partij is dat
een grote terugslag.
Want zy heeft in het verleden
veel van haar stemmen juist uit de
j werknemerssector gehaald, niet in 't
minst omdat premier Kroon zich
min of meer met succes als een
politious wist te presenteren.
I Voor het eerst sinds het bestaan
van 'n Antilliaanse regering heeft de
vakbeweging zioh zo duidelijk afge
wend van een man, die nota bene
uit haar eigen gelederen was voort
gekomen. Ciro Kroon zei letterlijk,
en overmand door teleurstelling: „Ik
ben daarover zeer verdrietig".
Een arbeidersparty als deelnemer
aan de komende verkiezingen kan
een geheel nieuwe periode in het An
tilliaanse politieke leven inluiden. Zy
zal zonder enige twijfel meer dan ge
noeg stemmen op zch verenigen om
een eenzijdigheid van het politieke
beheer der Antillen definitief te door
breken.
De laatste stuiptrekkingen van het
kabinet Kroon hebben zodoende de
spanning in de Nederlandse Antillen
weer doen toenemen
De Haagse schilder Pie-
ter Goudzwaard heeft giste-
ROTTERDAM (GPD) Binnen
de Rotterdamse academische ge
meenschap heeft men een ferme
stap voorwaarts gedaan op de weg
naar volledige democratisering. De
Nederlandse Economische Hoge
school zal een „college van overleg"
krijgen, waarin alle geledingen van
de hogeschool op een representatie
ve wijze zyn vertegenwoordigd en
stemrecht hebben.
Het college krijgt een vergaande
adviesbevoegdheid:' Tegelijkertijd
heeft de senaat voorgesteld de se
naatsvergaderingen in het vervolg
toegankelijk te maken voor staf en
studenten en aan vertegenwoordigers
van deze groepen in de senaat stem
recht toe te kennen.
In afwachting van het totstandko
men van een difinitieve bestuurs
vorm hebben alle geledingen van de
Rotterdamse NEH overeenstemming
bereikt over een interim-voorzie
ning. Alle zaken die niet uitdrukke
lijk onder de autonomie van de fa
culteiten vallen zullen worden be
sproken in een „college van over
leg".
In dit college zullen de rector en
de drie faculteitsdecanen zitting heb
ben. alsmede drie curatoren, de
voorzitter en drie leden van het
stafconvent, een studentendecaan,
zeven leden van de Algemene Rot
terdamse Studenten Vereniging en
twee vertegenwoordigers van de
technische en administratieve staf.
Het nieuwe overleg-lichaam zal be-
j voegd zyn advies uit te brengen over
zaken die binnen de bevoegdheden
van een der instanties van de hoge
schoolgemeenschap liggen.
ROOSENDAAL 'GPD) Met die
voorlopige broodprijs van 55 cent
voor gesneden verpakt wit- en bruin
brood heeft Hermans prijzenslag,
met tien vestigingen in Brabant en
Zeeland, olie op het bakkersvuur ge
gooid. In Brabant, met name in Til
burg. Helmond en Den Bosch, werd
al langer goedkoop brood op de
markt gebracht.
In Tilburg is de broodprijs zelfs
al gedaald tot 49 cent. Hermans prij
zenslag verkocht begin deze week
nog tegen een prijs van 65 cent. De
gebruikelijke bakkersprys voor ver
pakt gesneden wit- en bruin brood
ligt op minimaal 84 cent.
Herman NV., die de broodoorlog
alleen heeft ontketend in haar zuide
lijke vestigingen, zegt met de jong
ste prijsmaatregelen bindende af
spraken over de broodprijzen af t«
willen dwingen.
De Bakkerijstichting heeft ook
deze prijsverlaging inmiddels aan de
minister van Economische Zaken ge
rapporteerd. daarmee verwachtend
dat de minister weer wat meer
overtuigd raakt van de noodzaak van
een minimum broodprijs.
ADVERTENTIE
ken verbrand om te protes
teren tegen de woontoestan
den in Nederland, met name
in de Haagse schilderswijk.
de leerlingen laten slagen, maar de
gecommitteerden waren niet te ver
murwen.
gemakkelijkcontant geld opnemen
(ook door uw echtgenote b.v.);
geen kosten. Alle giro-mogelijk
heden. En iedere boeking ziet n
op het dagafschrift;
3%% rente. En spaar-mogelijk
l heden met 4 t/m 6/% rente;
een voorschot is mogelijk. Maar
belangrijker mogelijkheid: de
AMRO-Lening;
Betaalcheques, om contant te bev
talen zonder contant geld op zak;
u kunt de bank de betaüng van
huur, verzekeringen, electriciteit
e.d. laten verzorgen;
alle overige diensten van de
AMRO Bank staan tot uw be
schikking;
uw geld is veilig en voordelig bij
de AMRO Bank. Maak daar g>
bruik van.
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
de Haagse Comedie als een begin van
een permanente vorm van samen
werking met Nederlandse toneelschry
vers. Andre Kuyten werkt in op
dracht van het ministerie aan een
LEIDEN Wie weinig idee heeft
in wat „klassieke" muziek wordt ge
noemd en tóch de moed zou hebben
om de portrettengalerij van de mu-
ziekscheppende grootmeesters eens
te bezien, moet de moed onmiddel-
toneelstuk in samenwerking met de lyk in de schoenen zinken. Schütz,
landse opvoering van „The boys j acteurs Kees Kooien en Reinier Hei- da Palestrina, Monteverdi. Bach of
the band" van Mart Crowley in
vertaling van Dola de Jong. Wim
Rooy debuteert met dit stuk als
handig regisseur.
*n week later wordt ..De vrouwen
Sjanghai" in première gebracht,
werk van de China-kenner To-
fetterholm.
'ij de vier overige produkties zyn
programma van' twee vrolijke
ttse eenakters: „The audition"
t Sean Vincent en „The real in-
ctor Hound" van Tom Stoppard.
»y Strindberg" is de titel van een
k van Friedrich Dürrenmatt. dat
wordt uitgebracht. „De bakker,
bakkersvrouw en het bakkersjong"
Jean Anouilh, dat al voor het
ende seizoen was geprogrammeerd
w moest worden uitgesteld, zal
komende seizoen op de planken
fden gebracht.
k niet-eigentydse auteur uit het
lertoire is Thomas Otway. In Ne-
tonds van Bert Voeten zal zijn
soldaten van fortuin" door de
Comedie worden uitge-
:ht.
"e Inwijding van het ontmoetings-
ptrum voor theaterkunsten ge-
met. de opvoering van „De
?wn in het souterrain." dat Henk
weboom schreef in samen wer-
met regisseur Guido de Moor
demann.
Acteur Wim van Rooy zoekt
met diverse schrijvers naar nog niet
bestaande vormen voor een speciaal
kennismakingsprogramma voor jon
geren.
De Haagse Comedie en de toneel
groep Centrum zullen in onderling
overleg de werken van Mart Crow
ley en Edward Bond uitbrengen.
Daarmee moest voor het eerst in ons
land in de praktyk de exclusiviteit
van opvoeringsrechten worden door
broken.
Haydn om er willekeurig een
paar te noemen hebben eerder
het uiterlijk van zedenpredikers dan
ven wereldse toondichters. Mogelijk
is dit ook een van de redenen, dat
men veronderstelt, dat klassieke mu
ziek „zwaar" zou zijn. En aangezien
de Nederlandse geest niet erg ge
makkelijk vaardig wordt over de
muziek, heeft dat weer tot gevolg,
dat we een componist voorzien van
een etiketje, dat hem moet afteke
nen tegen een muzikale achtergrond,
die „men" voor hem geschapen
heeft om het even of die basis
juist is of niet.
Zeg „Bach" en het verband met
Passion of Hohe Messe is vlug ge
legd, by „Mozart" komen een paar
luchtige toontjes tot leven bij de ge
dachte aan een suikerzoet jongetje
met rococo-pruik. Wanneer er nog
wijsgerige woord dat mensen dié ter een derde bundel madrigalen. hoden. Voor het eerst kon men een
zang het meest roemen die hen het Dienstreizen naar Hongarije en on- orkestrale ouverture beluisteren, maar
nieuwst in de oren klinkt stamt echt der meer in 1599 naar de zuidelijke ook melodieuze recitatieven en soli
niet van de bodem van de lage lan- Nederlanden <waar de chansonkunst Het orkest was samengesteld uit wat
den bij de zee. Het „onbekend maakt hem imponeerde) of een bezoek aan de componist in zyn dagen in Man-
__u Florence in 166 iwaar Peri's opera tua aanwezig wist. nl. 2 kleine violen,
„Euridice" werd opgevoerd) verruim- io violen en viola's, 2 knieviolen. 1
den Clauóio's muzikale visie aan- bas. 3 blokfluiten, 2. cornetten. 3
f opdracht van het ministerie van werd getroffen
AMSTERDAM (ANP) Voor
doodslag op zyn 30-jarige neef Ma- 4
riiius Reuvers heelt de officier van slagersjongens zouden bestaan, zou-
Justitie bn de Amsterdamse recht- den zi) smds een paar weken Beetho-
bank gistermiddag zes jaar gevan- ven fluitend verbinden met een brat-
genisstraf met aftrek van het voor
arrest geëist tegen een 25-jarige
scharenslijper, een woonwagenbewo
ner. Een ruzie na cafébezoek in de
nacht van 30 op 31 januari in Die- is „alleluia", maar bi) Haydn komt
men wes geëindigd met een schiet- het antwoord al minder vlot. om van
partij De verdachte had met een se- da Palestrina. Schutz of Montever-
mi-automatisch geweer vijf schoten di verder te zwijgen. D.e gemiddel-
op zijn neef afgevuurd, die dodelijk j de Nederlander gaat niet zo erg in-
groep, omdat de eerste tonen van
zijn .Noodslotssymfonie' de top-veer-
tig met glans hebben gehaald. Noem
de naam „Handel" en het antwoord
onbemind", daarentegen des te meer.
Alle ogenschijnlijke hoge golven in
een Leids glas muzen-water ten
spijt, laat het Holland Festival de
Leidenaars op 25 juni as. in de Sleu
telstad kennismaken met een nogal
onbekend werk van de Italiaanse
componist Claudio Monteverdi, nl.
de Mariavespers uit 1610.
Het kan nuttig zijn een paai- kant
tekeningen te plaatsen bij deze toon
dichter. zijn werk en zyn en onze
tyd.
Claudio werd geboren in Cremona,
de stad van de vioolbouwers, in 1567.
Zijn vader was daar arts. Op jeug
dige leeftijd werd Claudio onderwe
zen door Ingegneri, een vooraan-
staand didact in die dagen om zich j moderne 17e eeuwse muziek meer ex-
te ontwikkelen tot zanger, violist en Pressie verwachtte. Ter eventuele
componist ondersteuning van die expressie werd
ook de basso continuo inge-
Zestien jaar oud schreef hy een voerd. waardoor het zingen met
bundel vierstemmige madrigalen, ge- begeleidingen mogelijk kon gaan
volgd door driestemmige canzones en worden,
vijfstemmige madrigalen.
In 1590 moest hij van
zyn geboortestad verhuizen naar
Mantua om daar aan het hertogelijk
hof te worden opgenomen in de hof
kapel. waar hij werkte onder leiding
van de Nederlandse madrigalencom
ponist Jacques de Wert. Die Neder
landse leiding is onmiskenbaar dui
delijk aanwezig in het werk van de
jonge toondichter. Nog in 1590 ver-
merkelijk.
De nieuwe opvattingen probeerde
hy te verwerken in een vierde en
vyfde bundel madrigalen (1603 en
1605) die voor die dagen stenen des
aanstoots zouden worden, aangezien
conservatieven als Giovanni Artusi,
zich krachtig verzetten.
In het voorwoord van de vijfde
madrigalenbundel verdedigde Mon
teverdi zich met het verwijt, dat men
tot dan toe alleen maar aandacht had
besteed aan de harominische opbouw
en de stemgroeperingen, maar dat de
Inmiddels telt de kalender 1607
Claudio maakt zijn eigen woorden
„wees ervan overtuigd, dat de mo
derne componist schept op de fun
damenten van de waarheid" inder
daad waar. Op 22 februari 1607 had
de eerste opvoering plaats van de
beroemd geworden opera „Orféo"
een sprookje op muziek, dat op een
tiem met de muze om en het oude I scheen een tweede en twee jaar la-
trompetten. 5 bazuinen. 2 clavecim-
bels. 2 kleine orgeltjes met fluitstem
men. 1 tafelorgel. 1 harp. 2 of 3
bouwd op een nieuw muzikaal prin
cipe, dat expressie tot uitdrukking
gebracht moet worden in de muziek
wanneer de tekst daarom vraagt.
Met Monteverdi begint de barok
periode. Ik zeg met nadruk „begint",
omdat dit voor de twintigste eeuwse
oren een aparte opgave betekent.
We zyn niet zo erg vertrouwd met
de tere moeilijkheden van de renais
sance en interpreteren veelal ook
luiten, 1 cello en naast 1 viola da die muziek naar orkestrale normen
van de romantiek. Zo dénken we he
laas dikwijls ook. „Wat een boer
niet kent.wordt in de muziekap-
preciatie maar al te dikwijls toege-
gamba nog 1 contrabas.
(toevallig wordt morgenmiddag om
half drie via de AVRO een uitzen-
ding verzorgd van een programma. I past. Monteverdi zou dan ook "in °de
dat ook een suite uit de Orfeo van onbemfndheid dreigen terug te val-
Monteverdi bevat. Dat is een opname len, wanneer er geen Holland Festi
waaraan het in Leiden bekende Ne- val was.
derlands Madrigaalkoor medewer
king verleende o.l v. Bruno Mader- I De uit te voeren Vespers zijn een
juweel op compositiegebled. Er is
Na interne moeilijkheden vertrok
Claudio in 1608 uit Mantua om onder
de genezende hoede van zijn vader
weer op verhaal te komen. Een mis
lukte poging om aan het pauselijke
hof te komen (1610) leidde tenslotte
na de dood van hertog Vincenzo Gon-
zaga in 1612 tot de benoeming van
kapelmeester aan de San Marcoka-
r.hedraal te Venetië op een voor die
dagen vorstelijk jaarsalaris van f 300
Zijn arbeidsveld werd in de Do-
genstad aanmerkelijk uitgebreid. Hy
beschikte daar over een orkest van
27 man (onder wie 2 organisten) en
een koor van 30 zangers. Zijn liefde
exclusieve bijeenkomst van de herto- voor de muziek uitte hy in nog ver
gelijke „academie van de verliefden" schillende opera's, madrigalenbun-
de carnavalsstemming diende te ver- dels en kerkelijke werken, alle ge-
geen massaal orkest, maar groepen
instrumenten; het koor en de solis
ten hebben herhaaldelijk een andere
taak te vervullen, zodat de toeschou
wer niet tegen een uitvoerend li
chaam zit aan te staren, maar tel
kens opnieuw betrokken wordt btf
een fragment, dat herhaaldelijk op
een andere plaats in de kerk zal wor
den uitgevoerd. Men wandelt als het
ware door de Vespers heen. Dat is
een opvatting, die wy Nederlanders
niet gewend zyn.
De Leidenaars zyn vry om op 25 juni
naar Monteverdi te komen luisteren
of niet. maar muzikaal en musico
logisch gezien, zou het jamemr zijn
wanneer het kerkgebouw niet uit
verkocht is.
Jan Doove.
