lijf liever thuis op 27 juni
Musement: 150
musea in een
Nieuw-Vennep: kraamkamer
voor miljoenen snoekjes
?d advies voor vakantiegangers: rp* VQOr
MIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-LD-UIT-L
DATA
ftG 7 JUNI 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA ij
antievierders van het eerste uur. kunnen zich beter
dag intomen. Op 27 juni zitten de meeste schoolkin-
r de laatste keer in dit cursusjaar in de schoolbanken,
jde dag stoppen de werkers van duizenden fabrieken
^ten van het land hun overall voor enkele weken in
tind en op de avond van dezelfde zevenentwintigste
een legertje motorrace-enthousiasten op weg naar As-
?jde volgende dag de TT-races zullen worden verreden
Jfootste drukte wil mij-
er goed aan om zijn
mperwege de zaterdag
ipgrand te laten staan.
i dan maar voor lief
hun buren dan al wit
loeid in München aan
ttenof bij Elten de
un spatbord staan te
1
^kantiespreidingsbeleid
o#nig succes op. Enor-
p in gen als gevolg van
'Jat honderdduizenden
dag hun verplichte a
leginnen, behoren tot i
Ïi. Niettemin belooft i
ide. beginnende op
nodige drukte op de f
pr wie er nog reke- j)
rian houden: op 27 ju-
fabrieken in het j
I -het land. tegelijk
nste scholen dicht.
li sluiten de fabrieken f
delijk deel van het
lclp 25 juli gaan de
?crs met vakantie.
jelen zullen er tussen- j
^ar duizend kilometer t
■s*n ons land moeten l
- U- men allemaal re- t
,e1moet houden! f
tis groter wordende ge-
rfx van de Verkeers-
d|le Rijkspolitie in Drie-
llt chef-meldkamer J.
5 over zijn jaarlijks te
lgen. Hij zegt: „We
j^iwoordig veel met de
»We krijgen van onze
weg in de bekende
ororches de meldingen
^%eer dreigt vast te lo-
dan onmiddellijk
'erslaggever door. Het
dat een heleboel
willen zijn. Zo
ivoorbeeld vorig Jaar
iet verkeer uit Rotter -
;eving van Utrecht
lopen. Je denkt: ze
M uurtje willen wach-
ïotterdammers.
;n uur later merkten j
bossen de rijksweg I
naar Den Bosch had-
■t was natuurlijk ook
loeling, want de we- j
ich kunnen zo'n ver-
►it opvangen. Het re-
Den Bosch ontston-
bij de Ringvaart op de weg tussen
Heemstede en Haarlem.'* voorspelt
de chef-meldkamer.
Nederland kampt nog altijd met
de moeilijkheid van de talrijke brug
gen op de autosnelwegen. „Om te
bereiken dat de brugwachters op
een of ander ogenblik hun brug een
tijdje voor het rijdende verkeer ge
opend houden, moet je overleg ple
gen met honderden instanties." zegt
de heer Van Beusekom.
De automobilisten zelf zouden ove
rigens ook nog wel iets aan het vlot
te doorstromen van het vakantiever
keer kunnen bijdragen. „Elk jaar
zijn er weer mensen die met volle
dig ondeugdelijke auto's op weg
gaan. De Wegenwacht heeft daarvan
natuurlijk de meeste last. Onze eer
ste zorg is op dagen van grote drukte
dat het verkeer blijft rijden.
Voor toezicht op de voertuigen
blijft dan maar weinig tyd over
Maar niettemin stuiten we elk jaar
een paar keer op een zo verschrik
kelijk „oud lijk" dat we moeten zeg
gen: u moet uw auto laten staan
Dat doen we niet graag. Je krijgt de
akeligste consequenties. Er zitten
vaak grote gezinnen in die wagens.
Je krijgt huilende mensen te spre
ken.
Ik ben heel huiverig van die va
kantie-auto's die je voor een paar
honderd gulden op de kop kunt tik
ken. Ik zie nog liever een import-
kreukel, zoals ze die wel noemen.
Die wagens zijn in elk geval op vei
ligheid gekeurd voordat ze op de
weg kwamen. Sommige oude Neder
landse wagens hebben sedert tien
jaar al geen keuring m eer meege
maakt. Dat is veel gevaarlijker."
- En de laatste raad van „meneer/
opperwachtmeester" Van Beuse
kom: „Als we nu laten weten dat er
gens een weg helemaal vast dreigt te
lopen, laten de mensen dan vooral
niet op hun eigen houtje zijwegen
gaan inslaan. Zijwegen hebben na
melijk ook weieens de gewoonte om
opgebroken te zijn. Men kan beter
een uur wachten dan drie uur op
een opgebroken zijweg vast te alt
ten."
Onze toer-trip-tocht begmt
ditmaal in de stad Utrecht
waar in de periode van 19 juni
tot en met 13 juli onder de
naam ..Musement" ruim hon-
derdvijftig Nederlandse musea
voor de eerste maal gezamen
lijk iets gaan prersenteren. Tij
dens deze manifestatie, die in
de Irenehal van het Utrechtse
Jaarbeursgebouw wordt gehou
den. zal vrijwel de hele rijk
dom en verscheidenheid van het
Nederlandse museumbezit wor-
Een tijdige raad: ga liever een dag later
den getoond.
Musement heeft vooral ten
doel om bij een groter publiek
belangstelling te kweken voor
musea. Mogelijk dat een regen
achtige dag tijdens deze mani
festatie daartoe veel kan bijdra
gen. want Musement is typisch
een attractie voor een vakantie-
dagje, waarop de weergoden
het laten afweten.
Tevens is Musement bedoeld
om het bezoek aan de Neder
landse musea beter te spreiden
Tot dusver was het museum be
zoek in ons land niet overweldi
gend. In 1968 bezochten ruim
7'i miljoen mensen de ruim
vierhonderd musea in ons land
Een groot deel. ruim twee mil
joen. ging naar een van de
achttien rijksmusea die ons
land rijk is.
Wat is er straks allemaal in
Utrecht te zien? Wel. er zullen
onder meer klederdrachten-
shows worden gegeven, terwijl
u er ook klompenmakers en zil
versmeden aan het werk kan
zien. Verder zullen er continu
films worden gedraaid.
Maar de hoofdmoot van Mu
sement vormt de grote collectie
samengesteld uit musea, oud
heidkamers en openbare collec
ties. De bezoeker kan er kennis
maken met beeldende kunst,
kunstnijverheid. architectuur,
letterkunde, 'toneel, film, reli
gie. geschiedenis, archeologie,
nijverheid. medische weten
schap. geologie. volkenkunde,
opgravingen en natuurbescher
ming. Ook de hedendaagse
kunst zal aan bod komen.
Beusekom (voor po-
hij „opperwachtmees-
ijétgers .meneer") ver-
graag dat zijn zorgen
t Jlkomen van het „kla-
•nlenlijk zijn geslonken.
"Blijkheden zijn nu ver-
laverblad" levert geen
^ïer op. De moeilykhe-
'erji echter bij de afslag
- i en naar Amersfoort.
en de problemen met
s van de Rijksweg 22,
Rijksweg 12 in de rich-
Éndstad. nauwelijks op.
Ko*enoeg narigheid met
°jein Oudenrijn had-
|7fJr anderhalve maand
miikaat. kf- er rekening
oor]
de Randstad op weg
ig plelyke Veluwe, moet
ijnjiden worden met op
entde we6 tussen Am-
i4. bevelaken. die nog ze-
bij Naarden uit twee
of moeilijkheden
en Amersfoort.
(Door Bram van Leeuwen)
Het is al weer een paar weekjes geleden, dat de bestuurs-
leden van de Hengelaarsbond voor Leiden en omstreken in di
verse stukken viswater in de omgeving van de Sleutelstad dui
zenden pootsnoekjes hebben uitgezet om de visstand op een
wat hoger peil te brengen. Heeft u zich overigens wel eens af
gevraagd waar die piepkleine vraatzuchtige visjes vandaan ko-
ichW) i
u is laan.
;lisJuiderlingen onbekend
in md door de brug en
■Jj* Zwolle. „Op tweede
idei® we tot 's nachts
erkeer staan te rege-
P"«tme files ston(3i?n er
iee zor8 ervoor een ex
it benzine mee te ne-
sét- jden
in zo'n file ook
.eid *en krijgt met auto's
a zonder brandstof
per eUende niet meer te
;n. de heer Van Beuse-
>sla
rkeer in de richting
ven het nog steeds het
bi e weg is na Breda
M- trg hard kan men er
Eén troos* kunnen
sn. d hebben: ze zeggen
ett andere kant van de
r v® iter is en dat is onze
ke
iran punten zijn voor het
ffdelyke richting de
oor het verkeer in de
t zuiden, de brug bU
st arvoor op elke wille-
ïpor a' rÜen wachtende
of Mj Weert moet het
l altijd met vertra-
t evenals bij de brug
bjj Waddinxveen en
Misschien zal iemand die de klok
i heeft horen luiden, kunnen vertellen,
dat deze pootvisjes tegen geredu
ceerde prijs worden gekocht van de
Organisatie Verbetering Binnenvis
serij, maar veel verder zal die ken
nis van de herkomst waarschijnlijk
niet gaan.
Wel om u uit de droom te helpen:
de OVB beschikt in ons landje over
een aantal kwekerijen waar aller
hande soorten pootvissen worden ge
kweekt, zelfs tot volwassen karper
toe Deze visbroedplaatsen zijn on
der meer gelegen in Oostelijk Flevo
land, Valkenswaard. Grouw, Beesd
en niet te vergeten in onze eigen om
geving: de OVB-kwekerij in Nieuw-
Vennep. En het is juist in deze kwe
kerij waar het nakomelingschap van
de familie Esox de zuigelingen tijd
doorbrengt
In de afgelopen tien jaar is het de
kraamkamer van niet minder dan
viereneenhalf miljoen snoekjes ge
weest. Per jaar dus gemiddeld zo'n
450 000 snoekjes, die voor een welko
me aanvulling zorgen van de toch al
zo uitgedunde nationale snoekstand.
Ik moet echter wel onmiddellijk
iets aan dit cijfer toevoegen. Wan
neer er honderd snoekjes op een be
paalde plek worden uitgezet dat
gebeurt met de grootste voorzichtig
heid dan heeft slechts een klein
percentage de kans om uit te groei
en tot een volwassen snoek, die de
hengelaar de zo gewenste „sport"
kan geven aan het water. Gemiddeld
verdwijnt tijdens de groei naar de
volwassenheid ongeveer driekwart
van de uitgezette pootsnoekjes.
Snoek is namelijk dol op jongere
soortgenoten en ook de snoekbaars
en baars maken zich graag schuldig
aan kannibalisme. Vandaar dat
vooral in de beginperiode een
groot deel van de snoekjeugd als
feestelijke dis wordt opgediend voor
opa Esox en zijn collega-waterro-
vers. En niet te vergeten de water
vervuiling die in de loop van de tijd
ook zijn slachtoffers eist
Maar laten we eens een kijkje
gaan nemen in de viskwekerij in
Nieuw-Vennep Het hele proces van
het snoekeitje tot het pootsnoekje
van enkele centimeters blijkt zich te
voltrekken in een zeer korte spanne
tijds. Omdat snoekeieren maar zeer
kort gewonnen kunnen worden, is
het bedrijf slechts enkele maanden
van het jaar in actie.
IJs en weder dienende zijn zo om
streeks de vijftiende maart de eerste
paairijpe snoeken beschikbaar en
wordt tegen de opening van het
nieuwe visseizoen de laatste poot-
snoek afgeleverd aan de kopers In
die tussenliggende periode voltrekt
zich een „fabricageproces" waaraan
nogal enige risico's ziln verbonden
Wanneer zo rond de paasdagen de
eitjes worden geproduceerd is hei
over het algemeen nogal koud Om
te voorkomen dat de snoekeitjes te
koud worden, krijgen ze een plaatsje
in trechters met water dat tot maxi
maal vijftien graden Celcius kaï
worden verwarmd Die hoge tempe
ratuur heeft nog een ander gunstii
effect. De periode tot het uitkomer
van het eitje wordt daardoor ver
kort tot ongeveer tien dagen.
De eitjes die op punt staan om uil
te komen worden overgeheveld naai
kleine broed bakken met stromend
water dat ook weer op de gewenste
temperatuur wordt gehouden. Het
snoekbroed kan zich twee weken
koesteren en zich inmiddels tegoed
doen aan het meegekregen „lunch
pakket": de dooierzak. Als dat win-
tervoorraadje na ongeveer twee we
ken is uitgeput, laat de larve zijn
zwemblaas vollopen met lucht.
De kwekers zeggen dan dat het
drijvende stadium is bereikt. Het is
tevens het startsein voor een nieuwe
verhuizing naar een van de 34 be
tonnen doork week bekkens, dóe er in
de kwekerij in Nieuw-Vennep aan
wezig zfjn. Pas dan kan werkelijk
een begin worden gemaakt met het
kweken van een pootsnoekje.
De eetlust van de ongeveer tien
duizend snoekjes per bekken is aan
vankelijk matig, maar al heel snel
moet de honger met kortere tussen
pozen worden gestild en wordt er per
dag driemaal voer in de bekkens ge
strooid. Dat voer plankton is
een verhaal apart. Het zijn mi
croscopisch kleine diertjes die met
een speciaal daarvoor geconstrueerd
net worden gevangen in de buurt
van de kwekerij op de Westeinder-
plas. De aanwezigheid van plankton
verschilt van jaar tot jaar en de
planktonvisserij is niet in alle om
standigheden mogelijk. Met storm
achtig weer kan het op de Westem-
der flink spoken en er is geen vis
ser die zijn netten dan kan uitgooien.
Een andere keer zijn het de draad-
algen die roet in het .snoeke-eten"
gooien. De algen verstoppen de ma
zen van de netten
Dreigt het gebrek aan plankton te
groot te worden, dan heeft men nog
mogelijkheden om over te stappen
op plankton visser ij in de Bra&sse-
mermeer of de Kagerplassen, maar
de afstand, die vrij groot is. geeft
dikwijls aanleiding tot moeilijkhe
den. Toch lukt het met veel kunst
en vliegwerk de honger van de
snoekjes te stillen. Langzamerhand
breekt dan voor de snoekjes de tijd
aan dat ze als koopwaar worden ver
kocht en door de hengelaarsbonden
in hun viswater worden uitgezet.
Mocht u deze zomer, of wat nog
beter is voor de snoek het najaar,
een flink exemplaar aan de hengel
krijgen, bedenk dat het waarschijn
lijk veel moeite heeft gekost om de
ze snoek groot te brengen en dat ve
le leeftijdsgenoten al lang het tijdi
ge voor het eeuwige hebben verwis
seld. Misschien is het aanleiding
voor u om na deze korte overpein
zing de snoek weer terug te zetten,
zodat hij straks nog groter op
nieuw .aport" kan bieden aan een
andere sportvisser
Musement kan het best verge
leken worden met een jaar
markt voor de kunst. Er wordt i
een museumstad gebouwd com- i
pleet met straten en pleinen, j
met stands en etalages, met at- I
tracties en demonstraties. Spe-
elfieke zaken zoals restauraties
komen ook aan de orde.
Op de lange lijst van deelne
mers prijken onder meer het
Rijksmuseum van Volkenkunde
in Leiden, het Nationaal Auto
mobielmuseum in Leidschen-
dam, het Nederlands Filmmu
seum en het Nederlands Poet-
museum in Den Haag
En nu we het toch over mu
sea hebben, willen we u attent
maken op een Leids museum
waar u mogelijk een regenach
tige vakantiedag kunt doorbren
gen.
Naast het Museum voor Vol
kenkunde aan de Stationsweg
is een kleiner en minder be
kend. maar daarom nog niet
minder interessant museum,
namelijk het Museum voor Ge
schiedenis der Natuurweten
schappen. Het museum is uniek
in Nederland en ook internatio
naal neemt het een bijzondere
plaats In.
„Wij willen permanent de ge
schiedenis uitdragen en door
onze bibliotheek en ons archief
een centrum zijn voor onder
zoek op dit terrein," vertelt
conservator drs P van der
Star. Door gebrek aan mensen,
ruimte en eigenlijk ook geld, is
dat niet altijd even makkelijk te
verwezenlijken. Liever zou de
heer Van der Star het museum
wat populariseren door demon
straties te geven, mensen rond I
te leiden, lezingen te laten hou
den. voorwerpen verantwoorder
op te stellen en de zalen ruimer
op te zetten. Om dat allemaal
mogelijk te maken zal een nieu
we ruimte nodig zijn. Er wordt
dan ook gedacht aan een nieuw
gebouw. Plannen daaromtrent
bestaan echter nog niet. De ser
vice-verlening moet nu tot een
minimum beperkt blijven.
„Het komt voor dat mensen
hier rondgekeken hebben en bij
het weggaan nog een vraag
stellen. Als daar dan over ge
sproken wordt, zijn ze geboeid
en dan blijven ae vaak nog veel
langer." vertelt de conserva
tor. Toch is het geen museum
voor iedereen. .Ren kfjkmu-
seum is het beslist niet. Een re
delijke ontwikkeling is nodig om
een beetje te kunnen begrijpen
waar het allemaal over gaat."
meent drs. Van der Star.
Voor mensen met zon oplei
ding is er dan ook veel interes
sants te zien. Een groot aantal
wetenschappelijke instrumenten
uit de zeventiende, achttiende
en negentiende eeuw is slechts
een deel van de inventaris;
waarschijnlijk het spectaculair
ste deel voor de meesten. Nu
eens is het verbazingwekkend
te zien met hoeveel omslachtig
heid er vroeger gewerkt werd,
dan weer wordt -men verrast
door het vernuft dat onze voor
vaders aan de dag wisten te
leggen
Slingeruurwerken van Huy-
gens en door hem geslepen len
zen, allerlei typen van micro
scopen, stoommachines, sterre-
kijkeirs, zonnewijzers, brillen,
navigatiemiddelen in de diverse
ontwikkelingsstadia Het mu
seum -heeft oo k brieven van
Max Planck, Einstein en vele
andere grote wetenschapsmen
sen. „Een brief van Einstein is
al enkele tienduizenden guldens
waard," vertelt de conservator.
Ook is het museum in het bezit
van de diploma's, die horen by
de Nobelprys, van Kamerlingh
Onnes en Willem Einthoven.
De bibliotheek in het museum
is voor iedereen toegankeiyk en
er kunnen ook boeken worden
geleend. Archiefmateriaal mag lil
ter plaatse bestudeerd worden
Het Museum Geschiedenis
der Natuurwetenschappen werd
in 1928 gesticht om de -instru-
menten, die op de diverse zol
ders in de stad lagen, te bewa
ren. Door giften van particulie
ren kon de verzameling worden
uitgebreid. De oorlog deed een
deel van de collectie verloren
gaan Sinds 1949 is er hard ge
werkt onder leiding van mu- 1
seumdirectrice dr. M. Roose
boom om de collectie aan te
vullen en uit te breiden. Daarin
schynt men. gezien het huidige
Dit zijn de kraambedjes van
miljoenen snoekjes in de kweke
rij van de OVB in Nieuw-Vennep.
(Foto Leidsch Dagblad)
