Faalde Cura^aose kabinet
op de kritieke momenten?
Uw Leidsch Dagblad
Bijstandswet lijkt
op bejaarden wet
PvdA-bestuur
verdeeld over
Maagdenhuis
mee op vakantie
Na-competitie op
het Ajax-terrein
KANS OP HERHALING GEWELD BLIJFT
Vijf man constateren fouten
Twee kinderen
bij felle brand
omgekomen
ANTILLIAANSE Toneelkunstenaars
REGERING
SCHOOT
TEKORT
pleiten voor
demoeratie in
Griekenland
Lemnitzer in
ons land
onderscheiden
7 pa
DINSDAG 3 JUNI 1969
LETOSCH DAGBLAD
PAGINA 7
(Van onze reisredacteur H. Kolb)
WILLEMSTAD (GPD) Het gewelddadig ontwaken van de
landskinderen heeft Curacao in een paniek gedompeld die niet
1 is weggeëbd toen zaterdag de voortdurende verzoeken om do-
norbloed verstomden. Want ondanks het te langen leste inwil
ligen van de stakingseisen en ondanks het strenge politiebe-
wind in de straten stonden vandaag de geblakerde skeletten
in de binnenstad dreigend te kijk voor een menigte van duizen
den mensen.
In de nog nawalmende puinhopen
zochten eigenaars van geruïneerde
zaken naar treurige restanten van
een voorheen bloeiende negotie.
Blanken die tientallen jaren hier
hebben gewoond, spreken sinds vrij
dagavond over hun verblijf op Cura
sao in de verleden tijd. Alom wordt
met zekerheid aangenomen dat de
sociale rancunes bij een groeiende
maatschappelijke bewustwording tot
een herhaling van het geweld zullen
leiden.
De kans daartoe is er niet minder
op geworden nu de gezamenlijke
vakbonden gisterochtend in een be
spreking met de staten kenbaar heb
ben gemaakt onverbiddelijk te zul
len blijven bij hun eis dat de rege
ring-Kroon moet aftreden. Welis
waar hebben zij de termijn van 48
uur uit hun aanvankelijke ultimatum
niet opnieuw genoemd, doch als het
kabinet niet vertrekt, zal een alge
mene staking opnieuw worden uitge
roepen.
NIET IN DE HAND
R. Sammy, de voorzitter van de
1 Algemene bond van overheidsperso
neel verklaarde: „Wat er dan ge
beurt. hebben vy niet in de hand.
Wel kunnen wij onze leden oproepen
thuis en van de straat te blijven.
Maar wat andere elementen doen
I kunnen wij niet beheersen. Sinds gis
termiddag is een soort censuur inge
steld op alle berichtgeving die de
vakbonden via radio en televisie wil-
len verspreiden.
Voor ons houdt dit in dat de com
municatie met onze leden vrijwel is
verbroken. Inmiddels staan ook op
Aruba de vakbonden gereed om met
een algemene staking de actie tegen
de regering te ondersteunen."
Gistermiddag zou een bijzondere
statenvergadering plaats hebben
naar aanleiding van het gesprek met
de vakbonden. De regering heeft
echter gemeend de algemene onze
kerheid nog iets te moeten vergro
ten door die vergadering uit te stel-
f len tot vanochtend teneinde eerst de
punten die de vakbonden naar voren
hebben gebracht nog eens in alle
rust te kunnen bepraten.
In het licht van dit alles is het
geenszins verwonderlijk dat de ploeg
van premier Kroon, vergezeld van
de militaire bevelhebbers gisteren
aan het einde van de middag met
uiterst sombere gezichten bij gou
verneur Debrot op bezoek ging.
KABINET
Een van de ernstige verwijten die
het kabinet voor de voeten wordt
geworpen is zijn falen tijdens de
kritieke uren en al lang daarvoor.
Maar daarenboven de schromelijke
onderschatting van de situatie.
Gouverneur Debrot was er niet,
plaatsvervangend gouverneur Lampe
was op Aruba. Hij keerde tot ver
bazing echter pas vrijdagavond te
rug toen in Willemstad het hoogte
punt van de onrust al lang voorbij
Het is nogal moeilijk om duidelijke
cedure die tenslotte tot het inzetten
der mariniers heeft geleid. Algemeen
is echter de opvatting dat zij" veel
te laat in actie zijn gekomen. Dat is
een van de redenen waarom men
hier meent op onderschatting van de
toestand te mogen wijzen.
Er was al lang een proces aan de
gang dat steeds onvermijdelijk is ge
bleken waar kleurlingen slechter wer
den betaald dan blanken en om re
den van hun kleur uitsluitend voor
baantjes van meer ondergeschikte
aard in aanmerking konden komen.
Aan de puinhopen meent men te
kunnen onderscheiden dat de plun
deringen en vernielingen zich hoofd
zakelijk hebben gericht tegen de be
drijven van zakenlieden die goede
bindingen hadden met de regering
en tegen een aantal bedrijven van
Joodse zakenlieden wier personeels
beleid als sociaal onrechtvaardig
werd gekenmerkt.
MARTELAAR
Uit de rijen van het zwarte prole
tariaat is de helaas neergeschoten
vakbondsleider Papa Godet nu als 'n
merkwaardige martelaar naar vo
ren gekomen. Als Papa Godet sterft
hebben zijn havenarbeiders gedreigd
het hospitaal in brand te steken.
Is achter dit alles een organisatie
aan het werk van andere aard dan
een vakbond die uitsluitend strijdt
voor de sociale verheffing van zijn
leden? Bij zo n vraag valt op Cura
cao al snel de naam van Stanley
Brown, een onderwijzer die al jaren-
ADVERT1NTHJ
Üw Leideoh Dagblad wil gaarne mee mei vakantie ale U wilt helpen. doort
gebruik t* maken van het hieronder afgedrukte vakantieformulier.
dit tenminste 8 dagen voor Uw vakantie aan ons in te zenden,
ons niet op te bellen voor opzending of Inhouding van de krant. Tele
fonische opdrachten kunnen wij niet aannemen.
PREMIER KROON
kabinet gefaald?
lang duidelijke sociale agitatie preekt
en dat vooral deed via een goedkoop
gedrukt blaadje.
Nog op 24 mei schreef hij dat de
tijd niet ver is eer er een staking zou
uitbarsten met vuur en vernieling.
Velen zien in hem de plaatselijke
vertegenwoordiger van de Black Po-
wer-beweging, die veel meer geld
uitgaf dan het onderwijzerschap
hem opbracht en daarom waar
schijnlijk steun uit het buitenland
ontvangt.
Stanley Brown, zo zegt men. is een
man.die niet mag worden onderschat
en op uiters scherpzinnige wijze vist
in het troebele water dat hier in
Willemstad gedurende de laatste da
gen over de kade is geslagen.
HARDNEKKIGE
POLITIEK
Inmiddels heerst onder de blanken
een duidelijke en hardnekkige pa
niek. Een man, die hier al vele ja
ren woont, vertelde verbitterd over
opgeslagen wapentuig dat hij thuis
klaar had staan om have. goed
en gezin te verdedigen. Nuch
terder mensen stellen moedeloos vast.
dat deze verstoring van de toch al
wat gespannen verhoudingen een at
mosfeer heeft geschapen die niet
meer verdwijnt en alleen maar erger
kan worden. Na plundering en ver
nieling blijkt thans slechts doodslag
en moord als escalatie over.
Uitzichtloos dus, de toestand r
Curacao? Er mag enige terechte
vrees bestaan dat de belangen van
dit eiland en in meer algemene zin
van de Antillen zo ernstig zijn ge
schaad dat voor enig optimisme over
de toekomst geen plaats is.
Iemand merkte op: „Ze bouwen
hier wel bruggen die dan instorten,
maar een sociaal-economisch be
leid van betekenis is op dit ei
land met zo'n veertienduizend werk
lozen nooit gevoerd. Dat is een
schandaal en om die redenen moet
de regering zo snel mogelijk ver
dwijnen".
Er zal op veel pijnlijke vragen
door de regering een antwoord moe
ten worden gegeven. Waarom was
plaatsvervangend gouverneur Lampe
pas zo laat terug? Waarom bleven
de mariniers zolang weg? Waarom
heeft de burgemeester van Willem
stad, die formeel hoofd van de politie
is, zich niet laten zien toen de situa
tie moeilijk werd? Waarom is niet in
het begin straffer opgetreden?
Kortomin Curagao is van rust
nog geen sprake. Er staan mariniers
om belangrijke punten te bewaken.
Er wordt niet meer gevochten of
brandgesticht. Maar er is voor alle
zekerheid toch weer een avondklok
ingesteld. Vandaag vergaderen dan
eindelijk de staten in byzondere zit
ting.
UTRECHT (ANP) De Alge
mene Bijstandswet begint sterk
het karakter van een bejaarden-
wet te krijgen. Van alle bewoners
van bejaardenhuizen heeft 60%
(60.000 personen) bijstand nodig
om de verzorgingsprijs te kunnen
betalen.
Het is de vraag, of er voor hen wel
ooit een goed functionerende groeps
regeling zal komen en het is tevens
de vraag of het wel juist is, dat
60.000 bejaarden een aantal dat
nog zeer sterk zal stijgen die op
grond van eenzelfde oorzaak bij-
standbehoeftig zijn, onder de alge
mene bijstandswet blijven vallen.
Deze wet had toch duidelijk een in
dividualiserend karakter. Het komt
ons daarom voor. dat men moet
gaan denken aan een sociale volks
verzekering. De criteria daarvoor
zijn aanwezig: de groep is groot ge
noeg en het duidelijk te omschrijven
risico kan iedereen treffen.
Dit betoogde de voorzitter van de
Algemene vereniging van instellin
gen voor bejaardenzorg, mr. H. U.
Thoden van Velzen. gistermiddag in
Utrecht. Hij trad op als voorzitter
van de eerste gezamenlijke vergade
ring van de vier organisaties, die bij
de contactcommissie landelijke or
ganisaties van bejaardentehuizen
zijn aangesloten.
De bedragen die worden besteed
aan de zorg voor en hulp aan de be
jaarden zijn astronomisch. De be
jaardenzorg heeft zich dan ook tot
een complete bedrijfstak ontwikkeld,
aldus mr. H. U. Thoden van Velzen.
Op het ogenblik zijn er in Neder
land ruim 1,2 miljoen bejaarden, dat
wil zeggen negen procent van de be
volking. Van deze groep verblijven
bijna 100.000 personen in bejaarden
tehuizen. Aan de bejaai'de bevolking
van Nederland wordt jaarlijks op
grond van de a.o.w. een bedrag van
3,5 miljard gulden uitgekeerd.
Van alle gevallen van periodieke
bijstand in inrichtingen betreft 61
procent bejaarden en van de by-
stand aan thuisbly venden 57 procent
(de Algemene Bijstandswet zal in
1970 waarschijnlijk in totaal meer
dan een miljard uitkerenZestig
procent van alle bejaarden is hd van
het speciale ziekenfonds voor be
jaarden, van alle huisartsewhulp
wordt 40 procent aan bejaarden be
steed, van de gezinszorg 50 procent
en van het kruiswerk 60 procent.
Van alle patiënten in psychiatrische
inrichtingen is 30 procent bejaard,
in verpleeghuizen 85 en in ziekenhui
zen 25 procent.
De bouw van bejaardenhuizen
vergt jaarlijks een bedrag van 100
tot 150 miljoen gulden, voor ver
pleegtehuizen liggen er voor ruim
een miljard aan bouwplannen en de
bejaarde patiënten in de ziekenhui
zen „bezetten" bedden die ruim
100.000 gulden per stuk hebben ge
kost.
In de bejaardentehuizen werken
ruim 30.000 personen, terwijl de be
jaarden in de ziekenhuizen door neg
eens enkele tienduizenden worden
verzorgd.
Als brief venenden en frankeren met et.
Dn« HUISADRES 1m
m Naam: -w.-. n■-
Straat:
Woonplaats
Kwartaal
|Wü hebben een Maand
Postabonnement
doorhalen wat niet van toepassing is.
WINSCHOTEN (GPD) Twee
kinderen van de familie Lindeman
ln Winschoten zijn gisteravond by
een brandje in hun slaapkamer om
het leven gekomen. Het waren de
6-jarige Tineke en de 14 maanden
oude Gea. De 3-jarige Sebo is in le
vensgevaarlijke toestand in het
Academisch Ziekenhuis in Gronin
gen opgenomen.
Alleen de oudste, de 7-jarige Koos
wist zich te redden. De ouders waren
by het uitbreken van de brand af
wezig.
Het echtpaar Lindeman liet de
kinderen herhaaldelijk aan hun lot
over.
Een buurvrouw hoorde Koos gis
teravond schreeuwen en heeft daar
op met een in haar bezit zijnde sleu-
I tel de voordeur geopend. De brand
had evenwel reeds zulke vormen
aangenomen dat redding voor de
i kinderen uitgesloten was.
I Volgens de brandweer moet één
j van de kinderen met lucifers hebben
gespeeld.
UTRECHT (ANP) Verte
genwoordigers van de drie
clubs, die in aanmerking komen
voor degradatie uit de eredivisie
(DOS. Volendam en AZ'67).
zijn gisteravond met elkaar en
met de competitieleider van de
KNVB de heer M. J. Jansen
overeengekomen hun beslis-
Ringscompetitie af te wer
ken op het terrein van Ajax in
Amsterdam.
De reeks van die wed
strijden begint zaterdagavond
(alle wedstrijden worden om
19.00 uur gespeeld) 7 juni met
de ontmoeting AZ'67-DOS Vier
dagen later, op woensdag 11 ju
ni wordt Volendam-AZ' 7 ge
speeld. De serie wordt besloten
met DOS-Volendam op 15 juni.
Deze volgorde van het pro
gramma houdt in. dat het mo
gelijk is dat niet de hele com
petitie wordt uitgespeeld. Wint
AZ'67 namelijk de eerste
wedstrijd en Volendam de
tweede, dan is d e degradatie
van DOS een feit. De Utrecht
se club heeft namelijk het
slechtste doelgemiddelde en zal
in het geval, dat de drie club6
een gelijk aantal punten ver
werven. degraderen. Wanneer
twee clubs gelijk eindigen is
ook het doelgemiddelde be
slissend. De gemiddelden zijn:
DOS 0.500 AZ'67 0.509 en Vo
lendam 0,533.
Tijdens de besprekingen heeft
DOS. waarvan de speler Piet
van Oudenallen gisteravond een
bespreking met Feijenoord had,
de KNVB na bondsbestuurslid
M J. Jansen gevraagd de
transferperiode voor deze vere
nigingen met een week te ver
lengen.
Namens AZ'67 en Volendam
verklaarde de Alkmaarse
voorzitter mr. B. van Vloten,
dat de besturen van beide clubs
zich distantiëren van de
geruchten en beweringen als
zou het resultaat van de wed
strijd ADO-DOS niet op basis
van een zuivere krachtmeting
zijn ontstaan.
Gesproken werd ook over de
wedstrijd, die Eindhoven en De
Volewijckers moeten spelen ter
bepaling van de derde degra
dant uit de eerste divisie. In
principe kwamen de verenigin
gen overeen aanstaande zondag
hun wedstryd op het terrein
van Vitesse in Arnhem te hou
den. Een definitieve beslissing
kon nog niet worden genomen,
aangezien behalve Vitesse ook
de gemeente Arnhem daartoe
zyn toestemming dient te ge
ven.
SCHIPHOL (ANP) Vicevoorzit-
ter Jac. Alders van het NKV gis
termiddag op Schiphol verklaarde:
„Ik verwijt de Nederlandse regering
dat zij zich eenzijdig heeft laten
voorlichten en onvoldoende op de
hoogte is geweest. Ik verwijt haai
de zonde van nalatigheid".
Een der hoofdoorzaken van het
conflict is volgens hem gelegen in de
door de Antilliaanse regering in de
afgelopen jaren gevoerde politiek, die
toelaat dat grote Amerikaanse on
dernemingen onder bescherming van
de regering „een sociale politiek voe
ren, die nergens naar lijkt".
De heer Alders waarschuwde in '64
en '66 reeds voor latente onrust on
der de bevolking, die vroeg of laat
tot 'n uitbarsting moest komen, be
schuldigde er de voormalige vice-
premier Biesheuvel van, dat hy zich
tijdens zijn officiële bezoek in 1964
ondanks zyn nadrukkelijke vooraf
gaande waarschuwingen om de tuin
had laten leiden.
„U moet er straks ook met de op
positie gaan praten", zo had Alders
de bewindsman gevraagd, „maar dat
zal u niet meevallen. De autoritei
ten daar kennen geraffineerde sy
stemen om u dat, zonder dat het u
zal ergeren, onmogelijk te maken.
„U kent my lang genoeg om te
weten, dat ik mij niet te grazen zal
laten nemen", had de heer Biesheu
vel gezegd, maar na een maand
sprak de heer Alders hem weer in
Nederland en toen deelde Biesheu
vel hem mede, dat hy geen kans ge
zien had om met de oppositie te
praten.
DEN HAAG (ANP) Ongeveer 40
toneelkunstenaars uit ons land heb
ben hun handtekening gezet onder
een petitie, die minister Luns van
Buitenlandse Zaken morgen wordt
aangeboden en onder een oproep die
aan de Griekse regering is gericht.
De toneelkunstenaars bepleiten de
terugkeer te bevorderen tot de de
mocratische vrijheid in Griekenland.
De petitie zal minister Luns wor
den overhandigd door een delegatie
van de toneelkunstenaars, onder
wie Paul Steenbergen, Guus Hermus
en Elisabeth Andersen. De actie
werd ondernomen naar aanleiding
van een directe oproep, die indivi
duele toneelkunstenaars in ons land
vanuit Griekenland bereikte. De on
dertekenaars roepen de Nederland
se regering op om samen met re
geringen van andere landen al het
mogelijke te doen, opdat de demo
cratische vrijheid in Griekenland te
rugkeert.
De Griekse regering wordt opge
roepen de verklaring van de rech
ten van de mens strikt in acht te
nemen, die de Griekse regering be
loofde na te leven.
De „Ra" doet het goed In een
radiografisch verslag van Thor
Heyerdahl wordt gezegd, dat de
transatlantische expeditie van de
van papyrus-riet gebouwde boot, de
„Ra", uitstekend en geheel volgens
plan verloopt. Heyerdahl en zyn zes-
koppige bemanning zyn thans voorby
de Canarische eilanden.
DEN HAAG (ANP) De Tsjecho-
klowaakse crisis heeft de enorme mi-
litaire macht van U'arschaupactlan-
1 den aangetoond daarom is er geen
militaire rechtvaardiging om de
NAVO-strijdkrachten op dit ogen-
I blik te verminderen,
j Dit zei generaal L. L. Lemnitzer,
opperbevelhebber van de NAVO, gis
teren op het vliegveld van Ypenburg
na een bezoek aan Koningin Julia
na en Prins Bernhard.
Aan de vooravond van zyn pen
sionering brengt hy afscheidsbezoe
ken aan de staatshoofden van de
NAVO-landen. Hy bezocht reeds
Turkije, Griekenland en Italië. In
Soestdyk werd hy onderscheiden
met het grootkruis in de Orde van
Oranje-Nassau (met de zwaarden).
Generaal Lemnitzer zei naar aan
leiding van de Canadese plannen
de strijdkrachten in Europa te be-
j perken, dat elke vermindering on
ze kiacht beïnvloedt. Hy meende dat
wy onze legers niet kunnen en niet
moeten verminderen. In feite zyn
zy bescheiden van omvang, aldus de
scheidende NAVO-opperbevelhebber,
Ons VAKANTIE-ADRES is:
J, straat —w.
plaatsnaam
i-t, n-ino.
(By tydeiyke inhouding, bovenstaand vakantie-adres niet invullen, maar
wel datum le en laatste dag van inhouding).
OPZENDEN'INHOUDEN: doorhalen wat met verlangd wordt.
J laatste dag -
Duideiyke opdrachten voorkomen teleurstelling.
Kosten van opzending inhouding.
Voor Nederland, België en Luxemburg, f 1,25 per vakantieperiode. Buiten de
Beneluxlanden f 0,40 per dag. Luchtpost f 0,60 per dag
Voor tydeiyk in te houden kranten wordt by restitutie van het teveel ba-
kaalde abonnementsgeld t0,B0 ia mindering gebracht voor administratie-
tosten.
AMSTERDAM (GPD) —Vijf van
de eenentwintig leden van het par
tijbestuur van de Partij van de Ar
beid vinden dat de fractie in het
tweede-kamerdebat over de bezetting
1 van het Maagdenhuis het optreden
van het gemeentebestuur, de univer
siteit en van de politie had moeten
kritiseren.
De vyf bestuursleden die allen ge
rekend moeten worden tot Nieuw
Links, zyn mevrouw Vorrink en de
heren Klein. Lammers, Van der
Louw en Meyer, zy menen dat de
autoriteiten by de bezetting van het
Maagdenhuis fouten hebben ge
maakt en dat deze veroordeeld had
den moeten worden door de PvdA-
fractie.
Aan het eind van de bestuursver
gadering verklaarde party voorzitter
dr. A. Vondeling vannacht dat het
1 bestuur algemeen van oordeel was,
dat de bezetting, gegeven de Am-
sterdamse verhoudingen, niet aan
vaardbaar was. Men deelde het
standpunt van fractievoorzitter Den
Uyl over het gebruik van „niet wet
tige middelen in de democratie."
Het partybestuur is met de frac
tie van mening dat in een demo
cratie bezetting alleen geoorloofd is
als uiterste middel in een werke-
lyke noodsituatie tegenover een ken
nelijk onredeiyk tegenstander en
nadat alle middelen om door nor
maal overleg het doel t« bereiken
zyn uitgeput".
Dr. Vondeling vond het jammer
dat het partybestuur niet unaniem
is geweest in zyn beoordeling, zoals
de fractie. Hy ontkende het uiteen
lopen van meningen zoals in deze
zaak als een precedent voor de toe
komst moet worden beschouwd.
Het partybestuur van de PvdA
stelt zich achter fractievoorzitter
Den Uyl, die het sturen van een
nieuw contingent mariniers naar Cu
ragao uitsluitend aanvaardbaar heeft
geacht als vervanging. Het PvdA-
bestuur vindt herziening van de ver
houding met Suriname en de Neder
landse Antillen wenselyk en meent
dat zonodig hierover een Nederlands
initiatief moet worden genomen.
