Ryan na 25 jaar weer
terug naar Normandië
Prof Gerbrandy
vraagt ontslag
Hoogovens geeft geen
2 pet. chiurtetoeslag
Automobielmnseum in
Leidschendam geopend
Auteur „De langste dag" en
„De laatste slag
Verkeken
op de
prijsstop
Joekes (VVD):
KR0TBRIEF
VOOR MINISTER
SCHUT
De Jong en
Lnns bij
Oe Thant
Cees Noteboom
kreeg prijs voor
de journalistiek
Kaashandelaar
reed verkeers
agent dood
Uitgever van
blad Candy
voor rechter
Juliet Prowse
gaat trouiven
VRIJDAG 30 MEI 1969
PAGINA 7
ADVERTENTIE
(Door mr. H. L. Leffelaar)
CHICAGO/SCHIPHOL (GPD)
Op 6 juni 1944 om half zeven in
de morgen vloog Cornelius Ryan,
de nu 49-jarige auteur van de
fabuleuze bestsellers „De langste
dag" en „De laatste slag", in een
vliegtuig over de armada van
honderden invasieschepen in het
Kanaal. „Er is een aardig sprook
je in omloop dat ik zelf aan de
landingen heb deelgenomen",
zegt hij nu, „maar dat is niet
waar".
Het Leidsch Dag-blad zal binnen
kort een serie artikelen publiceren
die zijn geschreven door CorneLuis
Rian. In de artikelen zijn nieilwe
gegevens verwerkt over de landing in
Normandië die de auteur Ryan heeft
verzameld na de uitgave van zyn
boek „De langste dag". Begaand
artikel is geschreven door onze cor
respondent in Washington, mr. H. L.
Leffelaar, die in het vliegtuig waar
mee hij en Ryan naar Europa vlo
gen, een langdurig gesprek had met
de bekende auteur.
'Illllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllil'.
In 1944 was Ryan op 24-jarige
leeftyd een van de jongste oorlogs
verslaggevers, toen werkzaam voor
de London Daily Telegraph. Qp de
dag van de historische bestorming
van het Europese vasteland, keerde
hü om tien uur in de morgen terug
van de vliegtocht en haastte zich
naar de haven van Portsmouth om
er een boot te vinden die hem mee
wilde nemen naar het landingster
rein in Normandië.
Hij vond er een en maakte de
overtocht, maar aangekomen in het
gebied waar de landingsboten als
een kudde wachtte op het bevel om
de manschappen aan land te zetten,
kreeg zijn boot geen toestemming
door te varen naar de kust. Pas vier
dagen later, op 10 juni, zette Ryan
voet op Franse bodem.
lende edities en 7 talen is versche
nen.
Tien jaar
Cornelius Ryan is een onopvallen
de man, die vaak een zonnebril en
geruite overhemden draagt. Wan
neer hij praat, is een vaag accent te
horen van het Ierland waai- hij in
Dublin werd geboren. Pas in 1955
werd hij Amerikaans staatsburger,
vier jaar voor dat zijn verslag van
die 6de juni in 1944 zijn leven radi
caal zou veranderen.
Hij had tien Jaar aan het boek ge
werkt. vanaf 1949 toen hij bij het tijd
schrift Life werd ontslagen als ver
slaggever over een meningsverschil
met de oprichter van Time en Life,
Henry Luce, over het beleid van de
bladen ten aanzien van Tsjang-Kal-
ajék.
Nog steeds krijgt Ryan driedui
zend brieven per jaar, waarvan 400
van Duitsers, die een familielid in
Normandië verloren en vragen of hij
nadere gegevens heeft over hun'
laatste ogenblikken, afgezien daar
van krijgt hij veel brieven van sol
daten. „Die jongens zijn ongelooflijk
bitter," zei hy, „ze gebruiken mij
als hun confessor. huwelijksadvi
seur, algemene raadgever, en iedere
dronkaard die ooit in een uniform in
Frankrijk was, denkt bij mij thuis
een borrel te komen halen."
Ryan vindt „De laatste slag," dat
een gedetailleerde beschrijving geeft
van de laatste uren in de strijd om
Berlijn, een „beter, volwassener, en
doordachter" boek dan de „Langste
dag," dat inmiddels in 36 verschil-
Het maakte van hem een vermo
gend man met een luxueuze villa in
de staat Connecticut, waar een pri-
vé-secretaresse een volle dagtaak
heeft met zijn correspondentie en t
regelen van zyn zaken. Behalve over
haar diensten beschikt Ryan over
de assistentie van een meisje. zy
geeft aanvullende inlichtingen over
hem. stelt foto's van Ryan beschik
baar, en beheert de dozen met zijn
boeken die zij op zijn reizen bij zich
heeft, om ze gesigneerd cadeau te
doen aan bekenden en onbekenden.
Het lijdt geen twijfel dat Ryan ge
niet van zijn populariteit en nog gro
tere bekendheid niet uit de weg
gaat.
Waarom bestedde Ryan tien jaar
aan het onderzoek voor De lang
ste dag?" „Ik was 24 in 1944", zei
hy gisteren aan boord van een spe
ciale vlucht die een groep Ameri
kaanse journalisten overvloog naar
Normandië voor een 25-jarig herden-
kingsbezoek, „en ik wist niet wat er
gebeurde, het hoe en waarom van
die geweldige onderneming.
Ik zag onderweg die duizenden
boten onderweg naai- Frankrijk, en
ik was totaal overrompeld door de
omvang ervan. Ik was perplex. Om
uit te vinden wat er werkelyk ge
beurde, heb ik het boek geschreven", j
Research
Ryan legt nu de laatste hand aan
een boek over de slag by Arnhem,
dat in 1970 zal uitkomen. Zijn tot
nog toe verschenen werken zijn on
derdeel van een totale serie van vijf
boeken. Hij heeft voor zijn eerste
drie werken contact gehad met
16.000 personen en maakt in zyn
werk gebruik van de redacties van
het tijdschrift „Het Beste" <Rea- j
ders Digest) in de desbetreffende j
landen, die voor hem een groot aan- j
tal mtervieuws met ooggetuigen af
nemen.
Het tijdschrift financiert ook een
deel van zijn onderzoek. Ryan zegt
dat hij op de dag. dat hy het manus
cript van „De langste dag" by zijn
Prins Bernhardt heeft giste
ren in Paleis Soestdijk een groep
D oorlogscorrespondenten ontvan-
r opulariteit gen die na 25 jaar een bezoek
zullen brengen aan Normandië.
De prins hier in gesprek met de
schrijver Cornelius Ryan.
AMSTERDAM (ANP) De hoog
leraar in het burgerlijk recht,
auteursrecht en recht van de Indus
triële eigendom in de juridische fa
culteit van de Vrije Universiteit,
mr. S. Gerbrandy, heeft ontslag uit
die functie gevraagd, zo deelt de
voorlichtingsdienst van de universi
teit mede.
Tn een brief aan het college van
directeuren stelt professor Gerbran
dy dat de afstand tussen oudere en
Jongere generatie groeiende is en hij
de vraag of het doelmatig is. nog
tien jaar zijn taak te zoeken op het
gebied van het onderwijs, ontken
nend meent te moeten beantwoor
den.
Voorts schrijft hij: „Stellig is de
ze overtuiging mede beïnvloed door
uitgever leverde, voor 60.000 dol
lar m het kryt stond.
„Eigenlijk", zei hij, „is het echte
verhaal van 6 juni geschreven door
hen die nu in Normandië begraven
liggen. Ik heb ze niet kunnen inter- j
viewen". En hij citeerde de uit-
spraak van een staatsman: ,Jn hetj
grandioze mozaïek van de overwin
ning werd dit onbetaalbare juweel
(van de doden) gezet".
DEN HAAG (GPD) De Rand
stad is een aantrekkelijke instelling
rijker geworden met de opening van
het Nationaal Automobielmuseum
ln Leidschendam. Tragische bijzon
derheid daarbij is, dat de man, die
zich voor de totstandkoming van dit
museum bijzonder heeft ingespan
nen, de heer P. W. Louwman. enkele
weken geleden op weg van Japan
naar huis plotseling is overleden.
Het verzamelen van alles, wat op
het vervoer over de weg betrekking
heeft, dateert voor wijlen de heer
Louwman uit 1934. Hij had in zijn
automobielbedrijf in Leidschendam
reeds een fraaie collectie bijeenge
bracht, een collectie, die een tijd ge
leden kon worden aangevuld met de
verzameling uit het Nationaal Mu
seum van de Automobiel in Drieber
gen, dat is opgeheven.
In een grote hal en in een deel
van een daarnaast gelegen identieke
hal staat de prachtige collectie op
gesteld. Men krijgt er by een rond
gang een uitstekende indruk van de
ontwikkeling van het voertuig, van
rytuigen uit de vorige eeuw, via de
vroegste automobielen en motorfiet
sen, waarby enige van de wonder-
ïykste vehikels die men zich denken
kan, tot de automobiel van enkele
decennia geleden. Zelfs een compleet
vliegtuig is in de collectie opgeno
men evenals talryke accessoires,
waarmee onze ouders en grootouders
hun automobielen opsierden en die
ons nu als ware kunstwerkjes voor
komen. vervaardigd als zy zyn van
massief koper of andere glimmende
metalen.
De automobielen zyn door wyien
de heer Louwman en zyn staf uit al
le delen van de wereld byeenge-
bracht, zoals byvoorbeeld een prach
tige Spyker. die in Australië werd
ontdekt. De collectie, die in de hallen
is opgesteld, is lang niet alles wat er
voorhanden is. Er bestaat een grote
reserve aan materiaal, die op gezette
tyden wordt gewisseld met nu opge
stelde exemplaren. Voorts is er een
werkplaats uit de oude tyd. Het mu
seum is dageiyks geopend.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG (GPD) Het VVD-
kamerlid drs. Th. Joekes heeft
gisteravond toegegeven dat zijn
fractie zich verkeken heeft op
het tijdstip waarop de prijsstop
moest worden afgekondigd.
„Het had beter gekund", beken
de de heer Joekes op een bui
tengewone ledenvergadering
van de afdeling Den Haag van
de VVD.
Hy wees er echter op, dat niet al
leen de liberalen verantwoordelyk
zyn voor het beleid van het kabinet-
De Jong. „De eerst verantwoordely-
ke minister voor het prijsbeleid is
trouwens niet eens een WD-minis-
ter". zei da's. Joekes.
De Haagse WD-afdeling had een
speciale vergadering belegd nadat 18
leden, die verontrust waren over het
prijsbeleid van het kabinet en de ge
ringe invloed van de liberale frac
tie daarop, hierom hadden gevraagd.
De 18 dienden tenslotte twee mo
ties tn, waaruit hun ongerust
heid moest blijken. De eerste, waarin
o.a. werd gepleit voor een .krach
tig loon- en prijsbeleid" en het in
schakelen van onafhankelyke des
kundigen by de beperking van de
overheidsuitgaven, werd aanvaard.
De tweede motie die aanvankeiyk
scherpe kritiek op de slappe houding
van de kamerfractie inhield,
maar later beduidend werd afge
zwakt, werd met grote meerdertieid
verworpen. De vergadering vond. dat
het gebrekkige beeld van de VVD in
de actuele politiek vooral te wij
ten is aan de slechte presentatie. De
Haagse afdeling zal by het hoofdbe
stuur aandringen op betere voorlich
ting over het werk van de fractie.
Op de vergadering bleek, dat men
in WD-kringen hoe langer hoe
meer geprikkeld raakt over de kri
tische houding van de antirevolutio
naire fractie in de kamer. Een van
de sprekers introduceerde zelfs
onder luide byval het werk
woord „beblesheuvelenals alterna
tief voor het oud-vaderlandse ge
zegde belazeren.
HAARLEM (GPD) Hoogovens
vindt het niet nodig twee proeent
compensatie te geven voor de geste
gen kosten van levensonderhoud. In
de driejarige looptijd van de c.a.o.
wa« voor dit jaar een percentage
voor gestegen kosten van levenson
derhoud opgenomen dat ver boven
de prognoses van het Centraal Plan
bureau uitging.
De raad van bestuur van Hoog
ovens is van mening dat de „uiter
ste noodzaak" voor het verhogen
van de salarissen nog niet aanwezig
is. Tussentyds zal daarom de c.a.o.
niet worden opengebroken. De ver
hogingen per 1 januari hebben na-
melyk, mede door de zogenaamde
autonome verhogingen (opslagen
naar functie-jaren) meer bedragen
dan de schaalverhoging van 6% pro
cent.
Volgens gegevens van Hoogovens
hebben maar 3.350 mensen die onder
een c.a.o.-contract vallen niet meer
gekregen dan 6Vi procent. Ruim
14.000 mensen kregen gemiddeld 9.8
procent. Het gemiddelde van de sa
larisverhoging van alle onder de
c.ao. vallende personeelsleden be
droeg 9,1 procent.
Hoogovens heeft wel te kennen ge
geven bereid te zyn iets te doen voor
de gepensioneerden. Het bedryf
heeft ingestemd met de suggestie
van de bonden om hiervoor het geld
te gebruiken dat by de Jongste ca.o.-
onderhandelingen werd gereser
veerd.
Dit bed mg was 6 ton. waarvan in
middels één ton is gebruikt voor de
ziektekostenregeling. De overgeble
ven 500.000 gulden zouden gebruikt
kunnen worden voor een uitkering
aan de gepensioneerden die indertJjd
onder de c.a.o. vielen. Een techni
sche commissie krygt de opdracht
deze gedachte verder uit te werken.
De minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid heeft besloten voor
de werknemers in de sociale werk
voorziening de 5t loonsverhoging,
welke zy aan het begin van 1969 heb
ben gehad, om te zetten in een
loonsverhoging van 7 Dit stemt
dus overeen met hetgeen is geschied
t.a.v. de ambtenaren en de arbeids
contractanten in overheidsdienst.
Voor de sociale werkvoorziening
gaat de verhoging in op 1 junii 1969
en wordt over de eerste vyf maan
den van dit jaar een nabetaling ge
daan.
de onrust die de laatste jaren in
academische kringen overal ter we
reld heerst. Inderdaad is het huidig
tijdsgewricht weinig gunstig voor
een vrije en onafhankelyke vorming
van wetenschappelyke overtuigin
gen.
Deze onrust inzonderheid in Ne
derland in de laatste tyd doet af
breuk aan myn vermogen om rustig
te studeren, dat is dus: mijn norma
le arbeid te verrichten.
Toch moet mijn bovenvermelde
overtuiging niet gezien worden als
uitsluitend ingegeven door individue
le voorvallen op een bepaald ogen
blik. Het besluit berust op gedach
ten die al jaren by mij leven en op
omstandigheden als bovenvermeld,
die zich reeds enige tientallen jaren
aan het voltrekken zyn."
Prof. Gerbrandy, die by na 55 ja&r
ls en sinds 1954 gewoon hoogleraar
aar. de Vrye Universiteit, verzoekt
het ontslag te doen ingaan op 1 sep
tember 1969.
Minister Bakker van Verkeer
en Waterstaat zal volgende week
woensdag de brug over het Gooi
meer openen. Tevens zal die dag
de weg over de Oostvaardersdijk
naar Lelystad in gebruik worden
gesteld.
DEN HAAG (GPD) Het Werk
verband huisvestingsnood en de
Haagse actiegroep automatisering
sanering hebben gisteren hun brie
ven openbaar gemaakt, die zy aan
respectieve lyk minister Schut en
Tweede Kamer gaan sturen. De
brief van de actiegroep, de zoge
naamde krotbrief, wordt op 7 juni
na een demonstratieve optocht door
Den Haag ook aan burgemeester
Marynen aangeboden. Voorzien van
meer dan twintigduizend handteke
ningen.
WASHINGTON (ANPl Tijden,
de laatste dag van hun bezoek aan
Amerika hebben premier De Jong en
minister Luns gisteren korte tyd ge
sproken met secretaris-generaal Oe
Thant van de Verenigde Naties. Daar
by bleek dat de rol van de secre
taris-generaal en de Verenigde Na
ties in het algemeen bij de daad
van vrije keuze in West-Irian min-
der groot is dan sommige diplomaten
hadden verwacht.
Minister Luns stelde duidelyk na
het onderhoud met Oe Thant dat ln
het verdrag van 15 augustus 1962
niet voorzien wordt dat de secreta
ris-generaal formeel zyn toestemming
geeft aan de te volgen procedure,
maar dat hy wel het recht zou heb
ben om zich tot Indonesië te wenden
als Indonesië het verdrag niet was
nagekomen.
.Maai- het moesj a wara - systeem
(overtuigen door lange discussies
van alle partyen) is volledig in over-
eenstemming met het verdrag. Het
doet dan niet ter zake of de secreta
ris-generaal van mening is dat er
betere systemen bestaan. Oe Thant
heeft in elk geval ambassadeur Or
tiz Sa nz toegestaan om mee te wer
ken. De Indonesische these dat de
VN akkoord is gegaan, is zy het
wat genuanceerd, wel bevestigd", al
dus de minister.
Gevraagd wat de rol van de Ver
enigde Naties in West-Irian is. ant
woordde minister Luns: ,Die rol ls
adviserend, een rol van aanwezigheid
en een zekere controle dat heet deel
name".
ROTTERDAM (ANP) De jury
voor de jaarlijkse prijs voor de dag
bladjournalistiek heeft besloten de
Prijs in 1969 toe te kennen aan Cees
Nooteboom voor de verslagen die hij
als medewerker van de Volkskrant
heeft geschreven over de mei-ge
beurtenissen van 1968 te Parijs.
Over dit door de jury uitgekozen
onderwerp kreeg zy negen inzendin
gen ter beoordeling. Die van Cees
Nooteboom zo staat in het juryrap
port. tekende zich inmiddellyk af als
van byzonder hoog gehalte: .In
twaalf „collums" beschrijft Noote
boom de jury in boeiend proza het
geen hy in de mei en juni-dagen te
Parys en elders in Frankryk heeft
waargenomen.
j Kenmerkend is daarby dat hy Juist
I betekenisvolle details als zodanig
heeft onderkend en dat hy dankzy
zyn stylistische vermogen de inner-
ltfie dramatiek van voorvallen en
situaties uitmuntend weet weer te
j geven".
De jury was het er over eens. dat
verder nadrukkeiyk gewag moet
worden gemaakt van de inzending
van Bob Groen. Parys correspon
dent van de Volkskrant. Naar het
oordeel van de Jury toont Groen in
zyn verslagen een bewonderenswaar
dig vermogen om in de turbulente
gebeurtenissen van meet af aan
hoofdlynen te zien en deze bevatte--
lyk weer te geven.
Twee jaar geëist
HAARLEM GPD) Twee Jaar
gevangenisstraf en vier jaar ontzeg
ging van de rijbevoegdheid heeft
de officier van Justitie by de Haar
lemse rechtbank gisteren geëist te
gen een 36-jarige kaashandelaar uit
Noordwykerhout.
Op 17 november vorig jaar na
afloop van de wedstrijd Ajax-Feye-
noord in Amsterdam reed de in
woner van Noordwykerhout op de
ryksweg ter hoogte van Badhoeve
dorp een 35-jarige hoofdagent uit
Hoofddorp aan.
De politieman, die met een bran
dende fakkel het verkeer waar
schuwde voor een kettingbotsing,
overleed kort na de aanryding. De
verdachte zou onder invloed van al
cohol hebben gereden.
De rechtbank doet op 12 Juni uit
spraak.
AMSTERDAM (GPD) De offi
cier van Justitie bij de Amsterdamse
rechtbank, mr. H. E. van Renesee
heeft gisteren een gevangenisstraf
van één maand voorwaardelijk met
een proeftijd van drie jaar en een
geldboete van 500 gulden geëist legen
een 22-jarige uitgever-journalist.
Deze stond terecht wegens ver
spreiding van liet decembernummer
van Candy, dat volgens de officier
aanstotelijk geacht moet worden
voor de eerbaarheid. In dit nummer
werd een prijsvraag aangekondigd,
waarby als hoofdprys een op de
voorpagina in vrijwefl geheel ont
klede staat afgebeelde jonge vrouw
werd uitgeloofd.
De jonge vrouw, een fotomodel uit
Utrecht, zou zich, aildus het blad.
gedurende een geheel weekeinde ter
beschikking stellen van de pryswin
naar.
HOLLYWOOD (AP) De Zuid-
afrikaanse zangeres-danseres Juliet
Prowse is van plan aanstaande zon
dag te trouwen met de danser-clio-
reograaf Eddie James.
De langbenige schoonheid zei dat
zU Jame6 zeven maanden geleden
ontmoet had toen zy met hem
danste in een tv-film van Bob Hope.
Het zal haar eerste huweiyk zyn en
rijn tweede. Hy is 26 en zy 32.
