Leerling vervalt door
examen in apathie
Politie houdt wacht
voor hotelkamerdeur
ABN-DIRECTEUR
VERWACHT IN '69
FLINKE GROEI
Samsom ontwikkelt stemmacliine
PROEFSCHRIFT OVER „DE SCHOOLSE SCHOOL
Natte vinger
Overvaller(s)
in Schalkhaar
nog spoorloos
Gevluchte kassier in Marokko:
OPZIENBARENDE
WINKELDIEFSTALLEN
,Per seconde wijzer
verdwijnt van tv
WETSONTWERP:
MEER
OPENHEID IN
TUCHTZAKEN
Moeder en kind
omgekomen door
kolendamp
WIJZIGING
PRIJZENWET
OP KOMST
Gamalenvisser
veroordeeld
Vlaggetjesdag
op 24 mei in
Scheveningen
Goudvisjes
verdwenen
VRIJDAG 25 APRIL 1969
PAGINA 1
GRONINGEN (GPD) „Het is
een illusie, dat een examen gelijk
waardige kwaliteit garandeert. De
leerling vervalt door de examens in
feite in apathie: hij leert voor de
leraar en niet voor zichzelf. Wezen
lijke democratisering van het onder
wijs houdt in dat de leerlingen kun
nen bijdragen tot de keuze van de
stof en de ma/nier, waarop die stof
behandeld zal worden. Dat wordt nu
belemmerd door de structuur van
het onderwijs. Daarbij is van boven
af bepaald welke stof gegeven zal
worden".
Dat zegt- dr. Jacques Roggema (29)
die gisteren promoveerde tot doctor
in de sociale wetenschappen (socia
le psychologie) aan de rijksuniver
siteit in Groningen op een oriënte
rend onderzoek naar kenmerken van
de school als organisatie.
derzoek de verhouding leraar
leerling ging dr. Roggema uit
van het begrip „schools".
Hieruit bleek, dat de ..schoolse
leraar" de leerlingen als onmondige
wezens beziet, voor wie je voortdu
rend op je hoede moet zijn. Hij gaat
niet af op de belangstelling van de
leerling: het examenprogramma is
voor hem heilig.
„Zij staan de democratisering van
het onderwijs in de weg", besluit dr.
Roggema. „Onderwijs is in feite een
vorm van sociale controle. De oude
re generatie bepaalt, wat voor de
jongere generatie van belang is. Zo
als het nu is leert de oudere gene
ratie de jongere niet wat kritisch
denken is".
DEVENTER (GPD) Vanmor
gen vroeg had de Rijkspolitie van
I Schalkhaar nog geen enkel vermoe
den wie de overval heeft gepleegd op
de bejaarde mej. M., die in een
klein afgelegen boerderijtje op
de grens van Schalkhaar en Deven
ter woont.
Bij het onderzoek is gebleken, dat
er geen geld wordt vermist. Het eni
ge aanknopingspunt van de politie is
de vondst van een ijzeren staaf, waar
van men aanneemt, dat het het
slagwapen is geweest.
Mej. M. werd bü de overval uit
haar bedstee gesleurd en met j
een ijzeren staaf op haar boven- j
lichaam geslagen. Door het gillen
van het slachtoffer raakte (n) de j
overvaller(s) in paniek en rende(n)
weg.
De vrouw werd onmiddellijk in het
St. Jozefziekenhuis in Deventer op
genomen. waar bleek, dat zij de lin
kerarm zwaar gekneusd en de rech-
teronderarm gebroken heeft.
Het onderzoek naar de dader (s)
heeft gisteren de gehele dag geduurd,
maar heeft weinig opgeleverd.
„Ik had twee aanleidingen voor
juist dit onderzoek: een maatschap
pelijke en een wetenschappelijke",
zegt hij. De maatschappelijke: „De
grootste schep geld uit de staatskas
gaat naai- het onderwijs. Wij zijn
bereid geweldig drastische verande
ringen op t« zetten als bij voorbeeld
de mammoetwet. Maar we plegen
daarbij geen onderzoek. We doen het
grotendeels met de natte vinger. Er
is zelfs geen bezinning op de vorm,
waarin het onderwijs wordt gegeven"
De wetenschappelijke- „Er wordt
voortdurend gepraat over democra
tisering van het onderwijs. Maar
wat bedoelt men daar mee? Tot nu
toe alleen maar het openstellen
van onderwijsmogelijkheden voor alle
jociale lagen. Het tweede aspect is
de democratisering van de school
organisatie zelf. Die komt nu een
beetje op gang: het is toe te jui
chen dat de leerlingen zelf actie
voeren voor persvrijheid in school
kranten en zo.
„Daarbijwe weten wel iets af
van bedrijfsorganisatie, maar van
de anderwijs-organisatie weten we
eigenlijk niets. Wil je iets van or
ganisaties weten, dan zul je ook die
moeten onderzoeken".
Er was nog een persoonlijke reden
voor dit onderzoek. Dr. Roggema
liep eerst een rijkskweekschool af
en ergerde zich tijdens die studie
alvorens psychologie te gaan stu
deren in Groningen.
,3y myn onderzoek heb ik mij
eerst zeer naief opgesteld. Ik ben
naar een school toegestapt en heb
een zeer uitvoerig programma van
Interviews gehouden onder leerlin
gen directie en leraren. Op grond
van de tendenties daarin heb ik
een landelijk onderzoek gehouden
onder alle 23 rijkskweekscholen. Dat
onderzoek is uiteengevallen in twee
stukkenten eerste de verhouding
direoteur-leraar en ten tweede de
verhouding leraar-leerling.
Op Schiphol arriveerde
gistermiddag Miss Stella
Owen, gastvrouw van Wales
tijdens het inhuldigingsjaar,
die in ons land een aantal
sportontmoetingen tussen
Nederland en Wales zal bij
wonen. Hier poseert Stella in
het nationale kostuum van
Wales bij haar aankomst.
Dr. J. Roggema
Directeuren en leraren, leraren on
derling komen heel moeilijk tot een
vorm van samenwerking, zo wees
Roggema's onderzoek uit. Er is wei
nig onderlinge afstemming van les
programma's of overeenstemming
over de manier, waarop de stof moet
worden behandeld. Dat komt door
de onderwijsstructuur: de vakop
splitsing met aparte exameneisen.
De leraar gaat zich zelf verantwoor
delijk voelen voor de resultaten
van de leerling op het examen.
En dr. Roggema vult aan: „Die
autonomie van de leraar heeft niet
alleen betrekking op een bepaald
vak. maar ook op de relatie tot de
leerling. Ook die ligt buiten de sfeer
van het overleg. De leraar is welis
waar niet meer dan een ongeschoold
arbeider op het gebied van het les
geven, maar niettemin verlangt hij
op dat gebied een groot stuk per
soonlijke vrijheid".
Over de positie van de directeur:
„Die is weinig benijdenswaardig, als
het gaat om een conflict tussen een
leraar en een leerling. Als de leer
ling fout zit is er geen vuiltje aan
de lucht. Maar als de leraar fout
zit. dan wordt het een conflict: een
s'rijd tussen collegialiteit en recht
vaardigheid. De directeur probeert
dan beide klippen te omzeilen. Daar
bij komt hij in een bijzonder peni
bele positie, omdat de leerling hem
waarneemt als de centrale, beleid-
voerende figuur. Dat is hü niet, dat
is hij alleen administratief", aldus
dr. Roggema.
Bij het tweede deel van zijn on-
AMSTERDAM (ANP) De Al
gemene Bank Nederland heeft een
goed jaar achter de rug. De bank
heeft een forse groei te zien gegeven
en het bedrijfsresultaat stelt ons
zeker tevreden.
Wij hebben ook goede voortgang
geboekt by het verder ontwikkelen
van onze op de toekomst gerichte
organisatie van ons bedrijf en onze
bedrijfspolitiek". Aldus verklaarde
de heer H. W. A. van den Wall
Bake, president van de Algemene
Bank Nederland, in de gisteren ge
houden algemene vergadering van
aandeelhouders.
De president vervolgde: Ondanks
de snelle toeneming van de investe
ringen is de liquiditeitspositie van
het bedrijfsleven blijkbaar ruim ge
bleven, de geldscheppng in ons land
werd in 1968. vergeleken met 1967.
in veel sterkere mate veroorzaakt
APELDOORN (ANP) Als ver
dachten van opzienbarende en mas
sale winkeldiefstallen zijn door de
Apeldoornse politie aangehouden een
44-jarige Apeldoomer en zjjn 24-ja-
rige vriendin, met wie hij sinds 1967
samenleeft.
De Apeldoornse recherche heeft
uit een flatwoning in een van de
buitenwijken van Apeldoorn een
enorme hoeveelheid goederen, ten-
rr drie Volkswagcnbusjes vol en
afkomstig van honderden winkeldief
stallen in het gehele land. weggehaald
en naai- het hoofdbureau van poli
tie overgebracht.
De gestolen goederen omvatten
tenminste duizend artikelen van al
lerlei aard en hebben zeker een to
tale waarde van 15.000 gulden. Zij be
slaan een hele kamer van het Apel
doornse politiebureau en bi "den
de aanblik van een klein warenhuis.
Het tweetal werd in de supermarkt
van V. en D. in Apeldoorn op heter
daad betrapt by het stelen van een
aantal blikjes sardientjes en twee
pakken vlees.
ROTTERDAM (GPD) De Va-
ra zal de tv-quiz „Per seconde wij
zer" dit seizoen nog twee keer uit
zenden. De kans is groot dat de quiz
volgend seizoen niet meer terug
keert. Voor de komende zomer staat
„Per seconde wyzer" in elk geval
niet in het schema. De quiz, die ge
leid wordt door Berend Boudewijn.
kwam twee jaar geleden voor het
eerst op het scherm als opvolger van
„Tel uit je winst".
door het financieringstekort van de
overheid en minder door uitbreiding
van de kredietverlening aan de par
ticuliere sector van de economie".
De vooruitzichten voor dit jaar:
de ABN zal een veel sterkere ver
hoging van de loonkosten en sociale
lasten moeten opvangen dan in 1968
het geval was. terwijl juist deze kos
ten nog altijd een zeer hoog per
centage van de totale bedrijfslasten
uitmaken.
Of de rentemarge op zichzelf een
bijdrage tot vergroting van het re
sultaat zal leveren is niet met ze
kerheid te zeggen. Erg waarschijn
lijk lijkt het, ondanks de recente
discontoverhogingen, niet, omdat de
felle concurrentie om de oreditgelden
de te vergoeden tarieven op aange
trokken middelen reeds lang op de
discontoverhoging had doen vooruit
lopen. Een gelijke marge over een
groeiend balanstotaal levert echter
ook een groter inkomen en de ABN
heeft vertrouwen in een verdere ex
pansie van het bedrijf in binnen- en
buitenland.
„Het totaalbeeld overziende ge
loof ik dus dat het netto-resultaat
in 1969 ook weer zodanig zal zijn.
dat het aandeel Algemene Bank
Nederland een goede belegging zal
blijken", aldus de heer Van den
Wall Bake.
MAASTRICHT (GPD) In het
riante hotel .Mouatamid' in Mar-
rakesj, Marokko, zit een Maas-
I trichts gezin in volle vrijheid ge
vangen. Buiten hun hoteldeur
wacht de politie op de vader. Bin
nen wacht de vader op de eerst
volgende stappen van de politie.
Het lijkt een koude oorlog met
een ton als inzet.
De politie in Marrakesj kan hem
zonder slag of stoot arresteren in op
dracht van Interpol, maar zü doet
dat wijselijk niet. Nog niet. omdat
zij voorlopig genoegen neemt met de
bewaking van de kassier, zijn gezin
en de 117.000 gulden van garagebe
drijf Jo® Janssen.
„Arrestatie heeft geen zin. Er be
staat geen uitleveringsverdrag met
Marokko. Men kan hem arresteren,
maar dan kan men nergens met hem
heen. Integendeel, men zou hem
daarna weer moeten vrijlaten als de
wettelijk voorgeschreven tijd verstre
ken is", aldus Interpol Den Haag
Toch is er nog een kans de man
naar Nederland terug te krijgen.
De „kans" die er is, hangt af van
het feit of de kassier binnenkort de
wijste partij kiest en zelf verzoekt
terug te mogen komen. Dag en nacht
zit de politie hem op de hielen, ter
wijl hij zelf niet weet wanneer „zijn
laatte uur" heeft geslagen.
Hij weet dat er namelijk nog één
mogelijkheid is, dat hij toch wordt te
ruggebracht. die .mogelijkheid"
zoekt op dit moment het ministerie
I van Buitenlandse Zaken: een „gaat-
i je" waarlangs het diplomatieke con
tact kan vloeien om ófwel de kassier
als ongewenste vreemdeling buiten
dit land te zetten en dan natuur
lijk naar een land waarmee wèl een
DEN HAAG (ANP) De bijzonde
re commissie uit de Tweede Kamer
die het wetsontwerp tot wijziging van
de medische tuchtwet behandelt
heeft in haar voorlopig verslag mee
gedeeld dat met het streven van de
opstellers van dit ontwerp naar
meer openheid in tuchtzaken zeer
veel kamerleden zich in het alge
meen kunnen verenigen.
Wel was het deze leden duidelijk
geworden, met name door de op het
wetsontwerp geuite kritiek, dat het
hier gaat om een regeling, waarbij
veel belangen zorgvuldig tegen el
kaar moeten worden afgewogen, een
regeling ook, die technisch-juridische
problemen oproept, welke nadere
aandacht van de bewindslieden ver
dienen.
Veel leden meenden dat inlichtin
gen aan het publiek betreffende nog
lopende schorsingen of ontzeggingen
van nu kunnen zyn. Het publiek
moet zo vonden zij, op eenvoudige
wyze zich kunnen vergewissen of een
bepaalde arts bevoegd is de genees
kunst uit te oefenen, Zy zouden
graag vernemen, hoe de regering te
genover dit denkbeeld staat.
uitleveringsverdrag bestaat ófwel
om het grote geldbedrag dat hij bij
zich draagt in beslag te nemen. Op
hoog niveau wordt nu overlegd om
tot een resultaat te komen.
De kassier ls kort na zijn vertrek
uit Brussel in Tanger gearriveerd,
waar hij zich korte tijd in hotel „Vil-
le France" heeft verpoosd van zijn
geslaagde sprong in het ongewisse.
Het hotel, dat onder Nederlandse lei
ding staat, had geen argwaan om
dat zeer veert Nederlandse toeristen
hier boeken.
Na een weekeind is hij doorge
reisd naar Casablanca en van daar
uit. afgelopen weekeinde naar Marra-
ka-sj. Daar heeft de politie hem via
het interpolcontact Metrabat kunnen
inhalen. Het wachten blijft nu op
stappen die de Marokkaanse autori
teiten willen nemen.
SITTARD (GPD) De 23-jarige
mevrouw Agnes Kronawitt-Rutten
en haar eenjarig zoontje Jantje uit
de Sittardse wijk Ophoven zijn giste
ren door kolendampvergiftiging om
het leven gekomen.
Het ongeluk werd gisteravond ont
dekt door de vader van de pas een
jaar getrouwde vrouw, die enkele
huizen verder in dezelfde straat
woont en een bezoekje wilde afleg
gen by zijn dochter.
Prinses Margriet heeft gis
termiddag het St. Clara-zieken-
huis in Rotterdam officieel ge
opend. Tijdens de bezichtiging
kwam de Prinses onder andere op
de kinderspeelkamer. Rechts de
geneesheer-directeur A. A. van
Puyvelde.
DEN HAAG (ANP) In meerder
heid zal de Tweede Kamer akkoord
gaan met het wetsontwerp tot wijzi
ging van de Prijzenwet, waarin de
overheid onder bepaalde voorwaar
den uitdrukkelijk de bevoegdheid
wordt toegekend, dat in rekening ge
brachte prijzen, wijzigingen daarin
en daaromtrent relevante informa
ties aan de minister van Economische
Zaken moeten worden gemeld.
Verder krijgt de overheid in ht
ontwerp de bevoegdheid het toe pas-
j sen van prijsverhogingen te verbie-
den alvorens een te stellen termijn
I van maximaal een maand na mel-
ding is verlopen.
ESBJERG (AP) Voor de recht
bank in Esbjerg heeft de schipper
van de „Gertje Harrita" gistermid
dag toegegeven dat hü binnen de na
tionale visgronden had gevist. Hü ac
cepteerde dat hü 500 Deense kro
nen <ong. f 2500) aan boete moeaf
betalen en betaalde tevens 8000
Deense kronen voor de in beslaggeno
men vangst van garnalen en de net
ten.
DEN HAAG In de gisteren ge
houden vergadering van het Pro-
duktschap voor Vis en Visprodukten
is als uitvaardatum van de haring-
vloot 27 mei vastgesteld, de dinsdag
na Pinksteren.
Op die datum zal ongeveer de
helft van de haringvloot naar de
haringgronden mogen vertrekken.
De hollandse nieuwe zal dan op
vrijdag 30 mei aan de afslagen mo
gen worden gebracht.
De feesten ter gelegenheid var
„vlaggetjesdag" zullen weer in Sche
veningen worden gehouden en wel
op zaterdag 24 mei. terwijl de ha
ringvloot op de belde pinksterdagen
gepavoiseerd in de havens zal lig
gen.
Op 24 mei zullen in het Kurh&us
ook de produk tschapspnj zen voor de
best verzorgde vis en haring over
het seizoen 1968 aan de prijswin
naars worden uitgereikt.
ALPHEN Met het verkiezings
jaar 1970 in zicht kan het niet zo'n
wonder geacht worden, dat de ge-
I dachte, om, naar Amerikaans voor
beeld, ook in ons land met stemma-
chines te gaan werken, weer nieu-
we impulsen krügt. Zes jaar geleden
werd in ons land een Amerikaanse
stemmachlne geïntroduceerd en bij
de verkiezingen in 1966 voor het
eerst gebruikt. Het werd geen vol
ledig succes. De Amerikaanse ma
chine bleek niet Ingesteld op de Ne
derlandse verkiezingstechniek.
By N. Samsom N.V.. waai- men
reeds tal van jaren een groot aan
deel heeft in de voorbereiding van
de verkiezingen in ons land. is toen
de gedachte opgekomen of het mo
gelijk was ook op dit gebied dien
sten aan de gemeenten te gaan
verlenen. En in samenwerking met
T.N.O. in Delft is een prototype ont
wikkeld. dat geheel voldeed aan de
Nederlandse kieswetgeving en de
N V. Nedap ln Groenlo heeft een
machine vervaardigd.
Men maakt daar uiteraard wat
propaganda mee. Zo was men en
kele weken geleden in Spükenisse,
waar een proef stemming gehouden
werd met jongeren voor een jeugd-
gemeenteraad. Het werd een door
slaand succes, maar de jongeren
zeiden, dat deze machine niets was
voor bejaarden.
Nu, daar wilden we dan ook wel
graag een proef mee nemen, ver
telde de heer H. Bergsma, die de
machine voor Samsom introdu
ceert, en daarvoor was men gister
middag büeen in het bejaardencen
trum bü Rünzate, waar men alle
medewerking had van de directrice,
zuster De Jong en ook tal van be
jaarden waren graag bereid om mee
te .spelen". Ook een aantal ambte
naren van de gemeentesecretarie
woonde deze proefneming bü en la
ter kwam ook wethouder J. J. Goed
hart.
De heer Bergsma gaf eerst een
duidelijke toelichting waarna men
vragen kon stellen en toen begon de
Droefstemming. Met het indrukken
van twee knoppen was de gehele
handeling achter de rug. Als ver
kiezingsmodel had men de kandida
tenlijst voor leden van de Tweede
Kamer 1969 en verreweg het groot
ste deel van de bejaarden had direct
door hoe men de machine moest be
dienen. Nu was door büzondere om
standigheden het gordijn, dat de
stemming tot een geheim moest ma-
sen. onklaar geworden, als men er
alleen voor staat, zou men wellicht
wat meer nerveus zyn. Maar in de
praktük is het zo. dat toch reeds
tal van bejaarden bü volmacht la
ten stemmen. Voor hen die zo vitaal
zijn, dat ze zelf de handeling onder
de bestaande omstandigheden zelf
verrichten, levert de gang van za
ken met de machine in het geheel
geen moeilükheden op.
Al met al bleek, dat deze stern-
machine, die op een bedrag van
i 8300 komt. zeer bruikbaar is. mede
doordat de stemmen op numerateurs
direct aangegeven worden en de
uitslag van een stemming zeer spoe
dig bekend is. Op een vraag van de
heer Bergsma. welke methode men
het gemakkelükste vend, kreeg de
machine van de bejaarden duidelijk
Idt voorkeur.
(Foto Leidsch Dagblad)
LEEUWARDEN GPD
De meer dan honderd goud-
vissendie het motel in Hee
renveen bij de officiële ope
ning ruim vier jaar geleden
van de gemeente ten ge
schenke kfeeg, zijn uit de vij
ver bij het motel verdwenen.
De arme dieren zijn zonder
twijfel opgepeuzeld door een
forse snoek, die de tuinman
dezer dagen in de vijver sig
naleerde. Het is een raadsel
hoe dat beest in de van het
buitenwater afgesloten vijver
is gekomen.
Voordat de goudvissen wer
den losgelaten, heeft men de
vijver nog geheel leegge
pompt om te zien of er zich
wellicht roofvissen in dit
watertje bevonden. Dat bleek
niet het geval.
De mensen van het motel
breken zich dan ook het
hoofd over de maag hoe de
snoek, een knaap van een
beest, in dit water terecht is
gekomen.
Tevens vraagt men zich af
hoe men het dier weer kwijt
moet raken. Ovencogen
I wordt om binnenkort een
j viswedstrijd voor de gasten
J te houden
