In Biafra kost een vis
vijftig gulden
Stagnaties op
de rijkswegen
Leeuwen
zonder
en neushoorns tellen
Tanzania
geweer 111
GELBE ROSE
TRAGIEK IN AFRIKAANS LAND
VOOR BAD OF DOUCHE
Slecht weer de oorzaak
SATERDAG 19 APRIL 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA II
Jorig jaar oktober las de 32-jarige Hagenaar Cees
f Douwe de Jong, bedrijfsleider in een hotel, voor
het eerst iets in de krant over „Terre des Hom
mes", de internationale stichting die hulp verleent
jan kinderen in directe nood. Hij las over de activi
teiten van deze organisatie in Biafra, dat hij maar al
te goed kende uit zijn dagblad. En omdat Cees de
Jong een impulsief mens is, pakte hij de telefoon om
zich te melden voor de daadwerkelijke hulpverlening
in dit vreselijk lijdende stukje Afrika.
Biafraanse onderwijzeressen geven
kinderen in kinderkampen in Gabon.
Dat eerste impulsieve telefoontje
sar het Nederlandse secretariaat
,Terre des hommes" was het
begin van een periode in het leven
fin Cees de Jong en zijn vrouw
ie verpleegster is waarin zij
overtuigd van de noodzaak de han
den uit de mouwen te moeten ste
len, afzagen van het veilige geregel-
j leven in het welvarende Neder-
luid.
Bedrijfsleider De Jong zegde reso-
teat zijn baan op. toen hij bij de
aipverlening in Biafra kon worden
ageschakeld en stapte zonder enige
pijt in het vliegtuig, dat hem, sa-
met zijn vrouw en een drietal
«ge Nederlandse artsen via Parijs
aar Libreville bracht, de hoofdstad
rjn de Franstalige repubiek Gabon,
naraan onverbrekelijk de naam is
«bonden van de grote mensenhel-
jff Albert Schweitzer.
babon
Zeven december 1968 begon in Ga
lon het werk voor deze Nederlandse
iloeg van „Terre des hommes" in
ree kinderkampen „Guegue" en
Barakka" ondergebracht in res-
Ktievelijk een oude politie-oplei-
tngsschool en in een protestantse
deel van de wereld. De kinderen wa- ten rijden van de hoofdstad
Alweer iets zwaarder. Bia-
mntje gered van de honger-
mAtood.
se ia
Fr& De Jong: „Er zaten in die twee
en dl cm pen samen zon 500 kinderen,
lSWC' werend in leeftijd van een paar
'ede nanden tot een jaar of veertien.
I* Tinaf hun veertiende gaan ze
'e Biafra door voor volwassen. Je ziet
51 Jaar jongens van vijftien/zestien in
7*? alitaór uniform. Het merendeel van
1 kindieren in Gabon was wees.
!e Toen we aankwamen, sliepen ze op
i tin v'oer; san1kair was er niet. Daar
Au ffl ik mee begonnen: w.c.'s maken,
ei» e^en versieren. Gebrek aan
jf Töène is een verschrikking in dit
gtc
or 41
Dl
snel
ren ondervoed, velen hadden hartaf
wijkingen gekregen en bijna alle
maal leden ze aan wormziektes."
Eenmaal gezond, bleven de
Biafraanse kinderen in Gabon, om
dat ze als wees in Biafra toch op de
Ziekenhuizen zouden zijn aangewe
zen, waar ze plaatsen zouden inne
men van doodzieke landgenootjes,
die niet het geluk hadden gehad te
kunnen uitwijken naar Libreville.
De Jong: „De gezonde kinderen
bleven by ons: ze hielpen mee en ze
kregen onderwies. De Biafraanse re
gering stuurde onderwijzend perso
neel. Het gebrek aan opvangruimte
in Gabon is niet op te lossen. Vlak
voor we naar Biafra vlogen, zijn we
begonnen met de bouw van een der
de kamp .voor duizend kinderen. Het
zal zonder moeite vol komen!"
ISaar Europa
Een oplossing zou zyn, dat gene
zen Biafraanse oorlogsslachtoffers
naar Nederland en naar andere wel
varende landen in Europa zouden
kunnen worden overgebracht, maar
het zijn de Biafraanse autoriteiten
zélf die daar met grote reserve te
genover staan. Zy zijn bang. dat ze
deze kinderen voorgoed kwijtraken,
dat ze door een gewenning aan het
verre, ryke Europa wel eens geen
zin meer zouden hebben naar hun
arme vaderland terug te keren.
Er verblijven in Nederland op het
ogenblik tien Biafraanse kinderen.
Zes zijn weer teruggegaan naar
Biafra, waar dr. Middelkoop on
vermoeibaar stryder voor hulp aan
Biafra zich over hen ontfermde.
Nederland wil met die daad aanto
nen, dat er niets zal worden gedaan
om de kinderen te verhinderen terug
te keren, in de hoop, dat de
Biafraanse regering een groter
quantum zal toestaan volledige ge
nezing in ons land te zoeken. Den
Haag heeft er geen bezwaar tegen,
zo weet de stichting „Terre des
hommes" met zekerheid te vertel
len.
Op tien januari vertrokken De
Jong, zyn vrouw en een Duitse ver
pleger naar Biafra. Diep in de nacht
kwamen ze aan op een totaal ver
duisterd vliegveld.
De Jong: „De Nigerianen bombar
deren het vliegveld meestal van1
's avonds zeven tot twaalf uur. De
bommenwerper is dan altijd in de I
buurt en als de baan lichten even
aangaan om een vliegtuig met voed- j
sel de gelegenheid te geven om te i
landen, dan wordt er tien tegen één j
gebombardeerd. Alles doen ze in
volslagen duisternis. Het uitladen,
het inladen in vrachtwagens; papie
rencontrole door de douane hoog
stens by een oliepit je
Bombardeinen ten
van
Biafra. Oemoeahia. Ze spreken hier
niet meer in mylen. Ze zeggen: het
vliegveld ligt zoveel uur ryden hier
vandaan. In afstanden spreken heeft
geen zin, vanwege de wegversper
ringen. Oemoeahia wordt zeker twee,
drie keer in de week gebombar
deerd. Je hoort het en je leeft dage
lijks in de angst, dat ze op je kamp
terecht zullen komen. Vier kilome
ter by ons vandaon werd een nood
ziekenhuis van het Rode Kruis on
der vuur genomen. Het gebouwtje i een maand lang! Maar het was al-
werd alleen al door de luchtdruk tijd nog méér dan de meeste Biafra-
van het vliegtuig tegen de grond ge- j nen zelf kregen. Je kunt rustig zeg-
drukt. Zo laag vliegen ze over Ze- gen dat het hele land aangewezen is
ven doden. Dan zeg je tegen elkaarop de voorraden uit Gabon en Sao
het had erger kunnen zijn." Tomé. Wat er in eigen land nog
„Gabon was heilig vergeleken by I wordt
Biafra," vertelt Cees de Jong. „Het baar.
kamp zat vol met lijdertjes aan
kwashiorkor: rossig haar, witte
wenkbrauwen, uitpuilende buiken.
Zwaar ondervoed. Als de aanvoerlijn
was gestagneerd, was er geen eten.
We hebben zelf een maand lang
iedere dag spahgetti met jam gege
ten. Dat hadden we in een flinke
hoeveelheid kunnen meenemen op
onze vlucht, omdat het betrekkelijk
weinig weegt. Iedere dag spaghetti.
Samen naar Biafra. Hagenaar Cees D. de Jong
met zijn jonge vrouw zetten zich in voor daad
werkelijke hulpverlening
onbetaal-het Biafraanse leger, volgens Cees Weet Je wat ik met begrijp? Dat
de Jong krygt per maand duizend er hier in Nederland zoveel mensen
zijn die twijfelen aan het nut van al
die hulp. Ze vragen of het wel op de
geproduceerd.
dollar plus een vrybnef om te plun-
De gemiddelde Biafraan verdient
8 deren wat hy wil m op de vyand ver-
zo'n tien pond per maand. Dat is
zo'n tachtig a negentig gulden. Een
zak ryst van honderd kilo kost hon
derd pond. Een vis, gewoon gevan
gen in een rivier: zes pond. dat is
ongeveer vijftig gulden. Coeosnoten
hebben ze er nog wel vry veel. Een
paar sigaretten kun je in Biafra rui
len tegen tien cocosnoten en dan
vinden ze nog dat ze een koopje heb
ben."
Honger heerst overal, in Biafra,
behalve in het leger en in het ambte
narencorps. Een blanke huurling
ze komen maar sporadisch voor in
overd gebied
Een goed half jaar na zyn vertrek
moest De Jong terug naar Neder
land, waar hij met een ernstige
beenvliesontsteking werd opgenomen
in het Centraal Militair Hospitaal in
Den Haag. Over een paar weken
hoopte hy weer naar Biafra terug te
keren. Hy zou daar dan gaan sa
menwerken met de jonge Neder
landse arts Jelle Vleer. zoon van de
burgemeester van Enschede. Er zou
een tweede „Terre des hommes "-
kamp gesticht worden waar dokter
Vleer reeds verbleef.
juiste plaatsen terecht komt. Ik weet
wel, dat de kranten hier alleen maar
berichten over wat er sterft ln
Biafra, maai- er is ook nog veel te
redden. Je moet die moeders eena
zien, als hun doodzieke kinderen ln
leven worden gehouden.
Mag ik om een gunst vragen? Zet
het gironummer van „Terre des
hommee" in de krant. Ik bedoel
dat is toch geen reclame hè? Dat
kan toch wel?"
Ja, dat kan inderdaad: Stichting
„Terre des hommes," Den Haag,
giro 646900.
In een bungalow onder de sneeuwtoppen van het Kilimanjaro- 1 10611 Pat Ja«er was-
gebergte in Tanzania dronk Patrick Hemingway kleine teug- hem °Pzoeken m Oost-,
jes bier. Onderwijl sprak hij over het nieuwe Afrika, zijn
vader Ernest en de instandhouding van de in het wild levende
dieren.
Het leek de natuurlijkste zaak van de wereld, dat hij daar
zat, temidden van de heuvels en plaatsen die door de Heming-
wayverhalen beroemd zijn geworden.
Sedert zijn vader er in de jaren
dertig over schreef is de omgeving
niet veranderd, maar de mensen die
er woonden wèl. Zo ook de mensen
die daar komen om hun vakantie
door te brengen om van de schoon
heid van het land te genieten.
De Afrikanen, die in de verhalen
van Hemingway met bagage op hun
hoofd sjokten, hebben, dank zij poli
tieke onafhankelijkheid zelfrespect en
persoonlijke onafhankelijkheid gekre
gen.
Straalvliegtuigen, kapitalisme en
een verminderend aantal wilde die
ren hebben het type bezoeker veran
derd. Voorheen was het de ryke ja
ger met eigen tenten, dragers
stituut voor het beheer over de Afri
kaanse fauna. Het instituut weer
spiegelt het veranderende karak
ter van het Afrika van de schrijver
Hemingway Hier krijgen 63 Afrika
nen uit tien onafhankelijke Afrikaan
se landen onderricht in de Instand
houding van het vrije wild door drie
Duitsers en een Zweed.
Het project wordit gefinancierd dooi
de Verenigde Staten. West-Duitsland
en Tanzania, bovendien door bijdra
gen van particulieren.
ADVERTENTIE
Avontuur
Bijna de helft van de tyd zijn de
blanke scherpschutter. Tegenwoordig leerlingen op safari en leren
is het de zakenman van middelbare aldus het vak van jachtopziener in
leeftijd met zijn vrouw, meestal toe- j de harde praktijk.
rend in groepjes van acht in een
Volkswagenbusjes en gewapend met
fotocamera's in plaats van geweren.
„Mijn vader stelde belang in Het
Afrika van de sportman. Ik geloof
niet dat hy erg veel om ontwikke
ling gaf," zei Patrick Hemingway.
Leraar
Patrick is de tweede van Ernest
Hemingway's drie zoons. Het groot
ste gedeelte van de afgelopen 17
jaar heeft hy tussen de groene heu-
„De volgende dag zijn we naar het
kamp van „Terre des hommes" in
r^ertdOUan!U brfcht I veis van Afrika doorgebracht, eerst j noeg om het nog te weten. Toen hij
ons. Dat kamp ligt op een 45 minu- I uI
„Ze moeten erop uit om leeuwen
en neushoorns te voet te tellen en
zonder geweer. Voor mensen die dit
nooit eerder gedaan hebben, is het
een heel avontuur", zegt Patrick
Hemingway, waarbij hij aantekent
dat er nog nooit een leerling aan een
dier ten offer is gevallen.
Op kalme toon, zo nu en dan even
nadenkend, spreekt Patrick over zijn
vader. „Myn vader wilde hier komen
wonen, maar kreeg nooit de kans.
Toen hij voor de eerste maal hier
kwam. was ik 7 of 8 jaar, oud ge-
als boer, toen als jager en, sedert
i 1964 als leraar in Mwek by het In
terug was praatte hij over niets an
ders dan Afrika".
kwam
Afrika.
Morgens by het opstaan vertelde
dat hij 's nachts in dood angst had
gezeten.
Pat vertelde het aldus: „Hij (Er-
nest) ging laat naar bed en was na
een lange safari erg moe. Er viel
iets op het muskietengaas boven zijn
bed. Hy was als versteend van
schrik, denkende dat er een slang op
het gaas lag. Ogenblikken gingen
voorby. Toen begon dat „iets te spin
nen. Het was onze huiskat."
De laatste maal dat Pat zyn va
der zag was in 1954 in welk jaar de
schrijver met een vliegtuig was neer-
gestort bij de Murchison waterval
len in Oeganda.
Eu- stonden geen boeken van He
mingway op de boekenplanken van
zijn zoon. Alleen twee biografieën.
Pat zei dat hij de werken van zijn
vader altyd aan vrienden en kennis
sen uitleende.
De zoon heeft zyn vaders hart-
tocht voor de jacht. „In myn harts-
ben ik nog steeds beroepsjager", zei
Pat. Hy heeft het vissen «in de In-
diche Oceaan) ter hand genomen,
zoals zijn vader deed in de Caraï-
bische Zee voordat hij „The old man
and the sea" schreef. Patrick werd
Hemingway Jr.
bezeten
van Afrika
40 Jaar geleden geboren in Kansas
City. Missouri. Zyn moeder was Pau
line Pfeifer. zyn vaders tweede
vrouw. In 1951, direct nadat hy aan
de universiteit van Harvard was af
gestudeerd, ging Pat naar Afrika.
Eerst werkte hij in de landbouw,
maar zodra hü het Swahili. de in
heemse taal, machtig was en ook de
plaatselijke geografie kende, werd hy
beroepsjager.
In 1961 verkocht hij zijn jachtbe
drijf en keerde naar de Verenigde
Saten terug met zyn ongeneeslijk
zieke vrouw Henrietta.
Zijn vrouw overleed in 1964, waarna
Pat met zyn nu achtjarig dochtertje
Edwina naai- Afrika terugkeerde. „Ik
was eigenlijk niet van plan om terug
te gaan, maar deze baan was te
mooi om te laten lopen", vertelde hy.
Het luxe schuimbad tegen normale prijs
De luxe van weelderig koesterend schuim.
De luxe van flonkerende flacons.
De luxe van diep-fonkelende tinten.
En de luxe uan keus uit uier betoverende
geuren en kleuren.
Voor wie prijs stelt op de luxe van een in
dividueel schuimbad is er nu Gelbe Rose.
Kies uw favoriete geur en kleur: 't roman
tische Gelbe Rose, het exquise Orchidee,
het delicate Daphne of de frisheid van
Citrus. Betaal toch de normale prijs. U
weet het nu: 't is Gelbe Rose. De nieuwe
luxe serie individuele badpreparaten van
internationaal niveau.
tube 4.25 - flacons van 7.50 tot 22.50
Gelbe Rose heeft ook crème-bad (speciaal voor drogehuid),
after-bath-lotion, fijne toiletzeep en speciaal babybad.
Hard
Over zyn werk zegt Pat Heming
way: „Het beheer over de dieren die
hier in de natuur leven is een beetje
hard. Je moet er niet sentimenteel
voor zyn. De waarheid is dat wy
ons niet ten doel stellen elk afzon-
deriyk dier te beschermen. Wanneer
er te veel zyn. moeten wy het
overschot doden om de groep te la
ten voortbestaan"
Zyn dochter gaat in Tanzania op
school en hy heeft een huis aan de
kust gekocht in Pangani, Op 350 ki
lometer van zyn bungalow op de
berghelling. Daar in Pangani is hy
buiten de negen maanden per jaar
neerdalende regen van Kilimanjaro.
Op de vraag of het feit dat hy de
zoon van een wereldberoemde schry-
ver is zijn leven had beïnvloed,
dacht Pat een paar minuten na en
zei toen: .Strikt genomen werkte
het als een handicap toen ik nog een
beroepsjager was".
Wil hy in Afrika blyven? „Ja. ik
zou hier graag zo lang als ik kan
willen blyven".
Leeuwen familie in ruste. Er
moet heel wat moed voor nodig
zijn om de koningen der wildernis
te voet en zonder geweer te tel
len!
DEN HAAG (ANP) In de loop
van vrijdagmiddag ontstonden als ge
volg van soms zeer slechte weersom
standigheden (hagel-, sneeuw- en re
genbuien) en door het grote verkeers
aanbod van de vrydagavondspits op
een vrij groot aantal plaatsen op de
doorgaande wegen In het westen van
ons land ongevallen.
sterdam werd ter hoogte van Breuke
len de bestuurder van een personen
auto door een vrachtwagen met aan
hangwagen in de vangrail gedrukt.
Ook hier slechts materiële schade».
Terwijl de doorgereden bestuurder
van de vrachtauto met aanhangwa
gen dank zy de snelle medewerking
van de gemeentepolitie Amsterdam
Dit aantal ongevallen veroorzaakte i en verkeersgroep der Rijkspolitie
op sommige wegen files van grote
omvang.
Op de autosnelweg Utrecht's Her
togenbosch naby de brug over de
Lek te Vreeswyk een ongeval plaats
als gevolg van het weigeren van de
remmen van een vrachtauto. In de
file dje hierdoor ontstond kwamen
enige kop-staartbotsingen voor, wel
ke zich echter beperkten tot mate
riële schade.
Op de autosnelweg Den Haag-
Utrecht ontstond ter hoogte van de
Gouwebrug filevorming omdat de
slagbomen van de brug met hand
kracht omhoog gebracht moesten
worden hetgeen enige tyd in beslag
nam.
Ter hoogte van Woerden ontstond
op deze autosnelweg een ongeval als
gevolg van het onder invloed rijden
van de bestuurder van een personen
auto. Ook in de door dit ongeval ont
te Amsterdam reeds na een half uur
staande kon worden gehouden
In totaal waren by deze ongevallen
17 voertuigen betrokken.
Servisch journalist doodgeschoten
Voor de vyfde keer ln een half
jaar is een Joegoslavische balling ln
Miinchen vermoord. Het is een Ser
vische journalist van 50 Jaar. Abra-
dowits. Vannacht heeft een onbeken
de vanuit een auto op Abradowits ge
schoten. Acht dagen geleden werd de
Kroatische balling Mirko Tsurk op
straat vermoord. Op 26 oktober 1968
werden drie Kroaten vermoord
Wapenvondst in Illinois De
Amerikaanse federale politie heeft te
Collinsville in de staat Illinois ten
huize van een wapensmokkelaar meer
dan 800 machinepistolen en ander
I wapentuig gevonden. De bewoner van
stane files kwamen enige kop-staart- het huis. de 42-Jarige Richard
botsingen voor, welke echter even- Lauchli. heeft vroeger deel uitge-
eens tot materiële schade beperkt i maakt van een anti-communistisch»
bleven. beweging, genaamd de „Illinois Minu-
Op de autosnelweg UtrechtAm- I temen".
