PLATENBUSINE5S WERD EEN
ZAAK VAN VELE MILJOENEN
BOUDEWIJN
EEN
DE GROOT;
tegenwicht
Reactief
Waar swingt 't
y
In de kantlijn
vy^vv/ v/\
De Nederlandse grammofoonplatenbusiness is een miljoenenzaak.
Dat staat als een paal boven het hit-water. Wekelijks rollen ettelijke
duizenden nieuwe „zwarte schijven" van de perzen en vinden even-
zovele exemplaren via de toonbank van de „platenboer" in recordtempo
een weg naar de consument.
In 1966 bereikten de importeurs van de singles, epees en elpees een
totale omzet van 84 miljoen keiharde Hollandse guldens. Een respec
tabel bedrag, maar het jaar daarop keken de grote „platenbinken" op
toen bij het opmaken van de balans bleek, dat Nederland in 1967 voor
het mooie ronde bedrag van 100 miljoen gulden had geïnvesteerd in
blitze toppers of gevoelige werkjes van Bach.
Het bleek een nieuw record, dat echter al in 1968 met ruim verschil
werd geslagen. Nederland kocht het vorig jaar namelijk voor een be
drag van 112 miljoen en die onverbiddelijke top betekende dat in een
landje waar de palingbeat en Hoeskrakers hoogtij vieren, de omzet in
een periode van drie jaar met drieëndertig procent toenam.
grotere aantallen worden uitgebracht
(het zijn platen die van een tientje tot
veertien gulden kosten) ligt de Neder
landse plaat qua prijsniveau nog altijd
bijzonder hoog.
Vergelijken we even met de Verenig
de Staten waar de platen vo5r" bedra
gen variërend van 0.98 tot 2.98 wor
den verkocht dan blijkt dat de Neder.-
landse tiener of twen daarvoor een be
drag rond de twintig gulden moet neer
tellen. Ook de in Duitsland gelegerde Ne
derlandse militairen kunnen grammo
foonplaten kopen die aanmerkelijk la
ger in prijs liggen.
Hoewel het Centraal Bureau voor de
8tatistiek in Nederland niet over exacte
cijfers beschikt, staat wel vast dat met
name de jeugd tot de belangrijkste con
sumentengroep in deze sector kan wor
den gerekend. Tieners en twens kopen
het grootste gedeelte van de Nederlandse
platenproduktie. al dan niet verpakt in
kleurrijke hoezen.
De jeugd bepaalt daardoor mede voor
een zeer belangrijk deel het genre dat de
Nederlandse platenbinken de consu
menten voorschotelen. Op het ogenblik
zijn er in Nederland zo'n zeventien
maatschappijen die zich bezighouden
met het lucratieve zaakje van de gram
mofoonplaten import.
Importeren wil overigens niet zeggen
dat de singletjes en elpees kant en klaar
de douane passeren. In vrijwel alle ge
vallen komt slechts een „tape" van een
bepaalde opname naar Nederland. Hier
wordt dan een aangepaste persing ge
maakt. Soms loopt zo iets uit de hand
en blijken de maatschappijen zich te
hebben vergist in de wensen van de con
sument.
Het gevolg van zo'n misser is een kel
der vol platen die men aan de straatste
nen niet kwijt kan. Die „winkeldoch
ters" blijven liggen tot de eerstvolgende
seizoensopruiming en worden dan tegen
..afbraakprijzen" in de grote warenhui
zen en platenwinkels verkocht. Zelfs dan
blijken er platen te zijn die niemand
aan zijn collectie wil toevoegen.
Soms gebeurt het tegenovergestelde.
De maatschappij is dan te voorzichtig.
Dat gebeurde nog zeer onlangs met de
nieuwe opname van Mireille Matthieu.
Het plaatje „Ensemble" maakte grote
furore in Nederland niet in de laatste
plaats dank zij het optreden van deze
Francaise in het Nederlandse Grand
Gala van de CCGC en later nog eens
in de Duitse „Gala" waarvan we een
gedeelte op de Nederlandse buis hebben
kunnen zien.
De run op de platenzaken was door
de maatschappij niet voorzien. Vandaar
dat de verkopers in discoshops en pla-
tenbars .nee" moesten verkopen. Over
het algemeen voeren de Nederlandse
platenmaatschappijen een wat voorzich
tig beleid vooral wanneer het gaat om
specifieke genres met een beperkte kern
van „fans".
Er zijn eenmaal genres zoals de Jazz
muziek en de Country en Western-style
die op de Nederlandse platenmarkt maar
stiefmoederlijk worden bedeeld. Pas
wanneer een opname in het buitenland
een onverbiddelijke bestseller is. wordt
die plaat ook in Nederland uitgebracht.
In zeer incidentele gevallen ligt Ne
derland voorop. Dat gebeurde bij
voorbeeld met een van de Beatles-elpees.
De plaat kwam in Nederland eerder uit
dan in Engeland en radio Veronica had
de wereld-ether-primeur.
Het was tevens het startsein voor de
disc jockeys uit Engeland om i hent eer
ste vliegtuig naar Nederland te stappen
en de nieuwe Beatles-creatie mee terug
naai- het Verenigd Koninkrijk te nemen
Over de prijzen van de Nederlandse
platen kan een ding met zekerheid wor
den vastgesteld; ze zyn veel. maar dan
ook veel te duur. Ondanks de speciale
elpee-series die de laatste tijd in steeds
Hoe groot het winstpercentage van de
platenmaatschappijen zelf is. houden de
„2 public-relationafdelingen", die anders
zo vrijgevig zijn angstvallig geheim.
Aangenomen wordt, dat er winstper
centages van om en naby de dertig pro
cent worden geboekt.
Even geheimzinnig zijn de platenmaat
schappijen met het marktaandeel dat ze
in handen hebben. Geen van de maat
schappijen waarmee we contact hadden,
was bereid daarover iets los te laiten.
Ook de CCGC (de stichting die zich
sinds een jaar bezighoud met de sales-
promotion van platen en die gefinan
cierd wordt, door de n>aatsch^ip-
pij'en) kon slechts een globaal inricht-
geven in de grootte van de verschaf-1'
lende maatschappijen.
Ue grootste in ons land. zo veratrlfértfl;
de secretaresse van CCGC-digecteur
Beishuizen ons, is Phonogj^wJjÉnet een
groot verkoopjtahtoor irfoe Djrëntestraat
in Amsterdam. Daarna volgt Bovema,
ferofóè bezitter vanhét Qrammophone-
house in Heeirtstedq ,en P<jlydor uitpeil
Haag. Qt\a.-omZeT .ligger zy ongevee^
'belangrijk aandeel in de platen-^
•verkoop hebben ook -Artoriq c.s. uit Haar-
lerfi en'- Inelco.- de^importeïfr. van onder
mèer dé RCA-opnamen. Zelfs *d^'sleu
telstad heeft een maatschappij binnen
haar stadsgrenzen. Het is-.-: 0NR(ood>
INVOER VAN GRAMMOFOONPLATEN IN 1968
LAND VAN HERKOMST
Waarde in guldens
Aantallen
Singles
Frankrijk
1.200.562
219.590
West-Duitsland
10.728.357
2.605.570
Engeland
3.842.661
1.016.950
Amerika
1.434.789
302.232
Overige grammofoonplaten
1 -.
Frankrijk
131.860
89 000
West-Duitsland
1.590.391
1 186.300
Engeland
112.992
88.800
Amerika
5.353
5.900
(Deze cijfers werden Jouw Wereld verstrekt door het Centraal Bureau
voor de Statistiek).
De prijs van de singletjes ligt al niet
veel beter, om niet te zeggen nog slech
ter. Vier gulden vyftig (de huidige nor
male prys inclusief twaalf procent
b.t.w.) is belachelijk hoog want de tota
le speelduur van de beide kanten js vaak
niet rtèer dan vijf minuten. En dan la-
t-én tfé hog eveil buiten beschouwing dat
singletjes voor loet v merendeel gekocht
worden voor de'A-kAnt. De ,,flipsideA
van een -plaat wprdt over het algemeen
zeer weinig gèdraaid, en de platenmaat
schappijen houden daar rekening mee.
Om eens een globaal inricht te -krygen
in de gestegen platenprijzen heeft Jouw
Wereld inlichtingen ingewonnen bij het
Centraal Bureau voor de Statistiek. Uit
die cijfers blijkt dat de prijzen van de
singletjes in nauwelijks zeven jaar (van
1962 tot 1969) zijn gestegen met niet
minder dan zevenentwintig procent.
Het is nog maar enkele jaren geleden
dat we een singletje konden aanschaffen
voor drie gulden zestig. Kort daarop werd
de prys opgetrokken tot drie gulden vijf
ennegentig en weer later tot vier gulden
vijfentwintig. Begin 1969 zagen de pla
tenmaatschappijen hun b.t.w.-kans
schoon en zetten weer 35 cent op de
prijzen, weer ruim acht procent.
Economische Zaken nam echter geen
genoegen met deze manipulatie en de
platenmaatschappijen werden verplicht
om de prijzen terug te draaien naar
•vier gulden vijftig. De platenwinkels
krijgen ruw weg twee kwartjes voor
ieder singletje dat over de toonbank
gaat en voor een elpee in de dime prijs
klasse ongeveer twee gulden.
die onder meer Heintje en Gert en
Her mien Timmerman onder contract
heeft.
Verder kent ons land nog een aantal
zogenaamde produktiemaatschappijen die
slechts de propaganda van een plaat ver
zorgen. Daartoe behoort Red Bullet met
ëx-Veronica-man Van Kooten (Joost de
Draaijer). Er worden jaarlijks ook nog
platen ons land binnengesmokkeld,
,m£ar die aantallen kunnen rustig ver
waarloosd worden.
We signaleerden al even de zoge
naamde goedkope elpee-series; een ver
schijnsel van de laatste jaren. Eerst wa
ren dat langspeelplaten die reeds enkele
jaren uit waren en nu met een nieuwe
kleurige hoes opnieuw het publiek moes
ten verlokken. Ze kosten ongeveer een
tientje terwijl normale elpees toen 17.50
gulden kostte.
Naarmate de omzet van deze goed
kope series steeg, kwam er meer gega
digden op de markt en iedere platen-
c maatschappij die zichzelf respecteert,
heeft op het ogenblik wel elpees in de
„goedkopere" prijsklasse. Goedkoop zou
den we niet willen zeggen, want het aan
leggen van een platenverzameling die
up-to-date is. is nog altijd een bijzonder
kostbare zaak.
De platenmaatschappijen zien intus-
sun hun omzet-curve steeds verder stij
gen want Nederland is „in'"voor de pick
up. De directeur van de platenmaat
schappij vindt het prachtig: voor hem
geldt de kleine variant op een bekende
slogan: „Zet een plaatje op, en ik laat
me ryden".
ONDER REDACTIE VAN:
HEIN ELBRINK,
HENRIËTTE V/D HOEVEN.
HENK DE KAT,
BRAM VAN LEEUWEN,
BERT PAAUW.
MET DEZE KEER DANK
AAN: HET CENTRAAL
BUREAU VOOR DE
STATISTIEK
DRAAIT OR M TOEREN.
Boudewijn de Groot heeft in de Ne
derlandse pop-scene altijd al een aparte
plaats ingenomen. De protestzanger van
weleer, die met zijn „Meneer de presi
dent" een miljoenenpubliek veroverde, is
verdwenen. Boudewijn de Groot stippel
de zijn eigen carrière uit. Zyn nieuw
ste elpee ..Nacht en ontij" was voor
velen dan ook een verrassing.
Mary Zeldenrust-Noordqpus NVSH-
f voorzitster afEX-SEXTANTE
De TROS is weer Losgégooyerd
Zwolse Boys25 mille schuld Een
t lief Osommefje
Keukenhof geopend' door Beatrix en
ÖSaus: Oranje boven, maar de bollerr
nofc^et
In Arizona zjjn de kOè>en na de win
ter zo maget dat, ze gebrandmerkt wor
den door er eenj veljetje carbonpapier
tussen te leggen.
John Lennon en Yoko Ono getrouwd
To bed or not to bed that's the' question
Trtfntje's. uit Oldebroek probeerde
haar marf te vergiftigen: Trijntje deed
geen water in de wijn.
„Het Leï'dsch DagfclAjd heëfi dan ook
eindelijk /n jongerenpagina. Iedereen
heeft het^oyer'"een generat^ekonflikt en
het LD doét er braaf aarrhiee dit kon-
flikt in stalïd te houden met een „jouw
wereW^-fiagkm,-Dat „jOuw "wereld" doet
trouwens erg sentiment 50'er jaren aan,
dit tussen haakjes.
Er is namelijk geen generatie-konflikt
maar een mentaliteitskonflikt, dat door
allé'leeftijdsgroepen heen loopt. Alleen
lijkt het erop omdat de mentaliteits-
grp£p dié men jeugd noemt voor een gro
ter deel uit jongeren bestaat. Door met
een spéciale jpngerenpagina te komen,
wordt alleen bevorderd dat ouderen deze
pagina direct maar overslaan onder het
motto „voor 'at die gekkigheid ben ik
toch te oud", en jongeren zullen zich be
perken tot die pagina ^yvant „de rest is
toch niet mteressani".
Maar nu we dan toch zitten met zo'n
jongerenpagina wordt het wel helemaal
te gek als nog een gedeelte daarvan ge
vuld wordt met een stukje van
„een oudere", die op een erg paterna
listische manier wel eens even zal zeg
gen hoe alles in elkaar rit. Zijn denk
beelden zijn niet alleen antiek, maar ver
tonen bovendien nog reaktionaire trek
jes als we volgen wat hij op de „jouw
wereld" pagina van 27 maart zegt. En
wat zegt „een oudere" dan wel?
Daartegenovei- de onverbruikte, in
spirerende. hollende paarden, maar
nog totaal zonder ervaring, zonder vol
doende leerschool om zich al een oordeel
over de vele neteligfe wereldproblemen
te kunnen vormen".
Nu is voor het vormen van een oor
deel toevallig iets andere nodig dan er
varing namelijk: kennis van zaken en
etiese maatstaven, waarmee de zaken
op hun goed- of kwaad-zijn beoor-jr
deeld kunnen worden.
Niet ervaring. Ervaring holt de etieise
maatstaven uit en maakt bedrijfsblad.
En bovendien wat heb je aan ervaring
in een veranderende samenleving?/Be
roept men zich toch op ervaring, "tian
wordt dat gedaan om daarmee de ideeën
van jongeren als waardeloos te kunnen
afdoen, z'n macht te kunnen behouden
en van z'n schijnzekerheid te redden wat
er nog te redden valt.
„De kunst van het midden houdt veel
goeds in, want..overdrijving schaadt",
aldus de „Oudere" en doelt dan op een
midden tussen geestdrift en ervaring.
Wat de „oudere" wil is een midden
tussen de ervaring van „het is nu een
maal zo" en de geestdrift en de ver
ontwaardiging van een deel van de
jongeren en ouderen, die genoeg hebben
van een wereld waar wel iets gedaan
wordt om (jjweifrtete blijven, om witter
dan witirf*wassen, orh je haar zijdezacht
te sguffen. maar waar nauwelijks iets
aed&an wordt om een oorlog als in Viet-
p\am of Nigeria, waarbij miljoenen men-
i sen sterven, te doen stoppen,
f En wat betreft Nederland waar de
woningnood nog Jaren zal voortduren en
de milieuverontreinigöig als een gek toe-
f neemt. De lijst zou nog met tientallen
uitgebreid kunnen worden. Maar de
^.oudere" zegt?-
^Slechts wanneer twee uitersten^
geestdrift en ervaring elkaar weteu^te
vüufeö, is er. kans op een^h&xwijke
toekomst^.
Nou vergeet' héb maarl.f
(Van redactiewegq bekomt
Buck Goudriaan
lid Comity 'Leefbaar Leiden'
\De platenmaatschappij jheelt'' kosten,
nog Mn oei te gespaard om een sqqcesJ
plaat te maken, de'25-jarige Bquv
dewyiv in 'flat iriHVeesp. Ik kon al'les
doen frat nodig was. Ik had de beschik
king Jover de-beste musici en de duur
ste geluidsinstallatie
..We hebben' zelfs jachthpol^is kunnen
gebruiken voor vier maten, %die kwamen -
heleuf&al uit Brabant.
Met:, zyn lange donkere hakenden
nönehalante kleding verschilt hy in
uitéjiijk fliet met de andere „hitpara-
dé^kkmmers"; Ondanks het feit dat hij
altytkmet andere idolen op één lijn wordt
gezet?.blijft hij?een part figuur.
„Ik ben eigenlijk steeds een soort
randfiguy.r gefeest. Weet je wel, iemand
die altijd Actief aan de gebeurtenissen
om zich héén meedeed, maar nooit tot
de kern kom doordringen. Op school, op
de filmacademie hóórde ik nog niet tot
Reib-groepje béjcende filmers. Net zo ging
het met. die provobeweging. De invloed
van mijn'«amgeying is altijd erg belang
rijk voor me'geweest.
Ik zoné ook protestsongs. Toen de
flowerpower kwam, liep ik met. bloeme
tjes in mijn haai- door het Vondelpark.
Mijn- muziek weyd toen anders .zachter.
Het was- een andere vorm van protest.
Op liét ogenblik gebeurt er weinig.
Uiterlijk lijkt het of alles zijn gang
gaat. Maar de manier waarop je laat
zien wat je denkt, is niet belangrijk. Het
gaat ténslotte om je overtuiging. Die
komt by mij wel naar voren in mijn
muziek.
Een paar weken geleden was fty nog
in zuid-Frankrijk. Ik zat een paar da-
gén in de pergen. Er was niemand orri
me heen. ijk voeldq- vme''éfg fyn. Ik
realiseerde'me "éShiter heel goed. dat IK,
het was dié, daar zat. Iemand .anders-
zou zich misschien .eenzöïup hebben ge- i
voeld.
Boudewijn d^ Groot, - is erg gevoelig
voor de sfeer om zich heen. „De in
vloed van buitenaf Wgrkt a}tyd gunstig
pp hae. RÏijïi muziek is dan ook- min of
meer daarop gebaseerd. Zo is m'ijn 'hélé
persoonlijkheid! Ik zou later muziek en i
teksten voor iemand anders kunnen
schrijven. Nu nog niét, nu wil ik zelf nog
teveel doen.
„Het optredefi in zaaltjes is erg ver
velend. Je staat meestal in je eentje te
werken. Gelukkig heb ik nu een groep.
Dat is een hele opluchting..
Je maakt nu samen muziek en dai 'doe
'je gewoon al voor je plezier. Het'pu
bliek Vergeet vaak. dat jij zo'n nummer
al voor de honderdste keer staat de
zingen. Het liefst zou hij alleen maar
platen opnemen, maar van de
opbrengst alleen kun je niet leven.
Boudewijn de Groot heeft de laatste
jaren een heel eigen publiek gekregen.
„Ik weet dat ik een bepaald publiek
heb. Ik ga dan ook niet van het grote
publiek uit, wanneer ik een plaat maak.
De mensen die van Heintje en de Zan
geres zonder Naam houden, vind ik ge
woon niet belangrijk. Ik hoop dan ook
dat die mensen myn plaat niet goed vin
den. Die mensen hebben al een uitgespro
ken smaak. Ik geloof echt niet dat ik
nu de aangewezen persoon ben die de
smaak van het publiek moet verande
ren.
De commerciële kant van een plaat is
■votfr"~Bbudewijn slechts bijzaak. Natuur-
lijk moet er geld verdiend worden met
een plaat. Een": jplatenmaatschappu laat
txxih.iu^ami.éTwi plaat maken, omdat
ze hem- ró'rt „jpf&é bink" vinden.
Nu kan een deel van de jongeren we!
zeggen dat de ouderen alles verkeerd
doen. maar dan moet een mens met een
greintje verstand daar soms fiks om
lach'en.
Zo verging het my tenminste toen on
langs qp -'de T.V. een discussie-uur werd
weggegeven door de Stichting Ned. Po-
titieké Johgerencontactraad. Daaj' za- -
vten bij elkaar vertegenwoordigd jéugdi-
,"ge., afgezanten1 v§n KVPJG. CHOJ,
iJOVÖ;. ARJOS enz."vëitó' (telkens een
I h^le mdnévolZe water 't met elkaar
eens ,o£ liéyer gezegd nog véél meer
oneens, preoiès. zogïs de „oudjes'-' in de
Tweede Kamer.
V 'pp de achtergrond zéi'; kis rasechts, 1
goéd gehonoreerde functionaris' van
..establisftrfrent" een! beminnelijk gij rij
lachénde. heer Vondeling met het be-
schekmend^ air van dé „alles-weter", die
ten'sldtte ook nog eens eén zoetsappige
duiten 't zakje mocfyt doen,
IJt had me van: deze feestelijk aan
gekondigde forumbijeenkomst zo 't een
én ander voorgesteld. Daar zou 't m»
eens origineel en héél ahders dan
üers toegaan. Flitsende ideeën zoude»
heen en weer sprankelen, een volkome:
nieuwe aanpak zou dit Pak-gesprek sie
'r§n, het zou een illuster voorbeeld kun
nen zyn van hoe het móet.
Maar op welk een armzalig gezwets,
vol kriebelige aan valletjes op el-
kaar, zonder dat er éép belangrijk we
reldprobleem aan te pas kwam. liep het
uit.
Na een uur was er niets opgelost, alle
afgevaardigden, die daar zonder blikken
oL blozen al of niet de „waarheid" ver
kondigden. wisten toen nóg niet wat 9
aaïï ^lkaar 'hadden.
I11 grote lijnen viel er af en tqe ie»
van: overeenstemmmg te bespeuren <al-
thang voor iemand- met een verduveld
fyn gehoororgaAïi 1maar er kwamer.
onmiddellijk daarop weer zoveel beden
kingen aan pe pas. dat het tikkeltje har
monie al gauw achter een rookgordijn
van onvrede op de loop ging.
Maar het allerergste was, dat die el-!
kaar naar de kroon stekende jangereq-
zich precies het quasi-gewichtige
bulaire en alle afgesleten gedachl
der öuderen hadden aangemeten, alsoll
ze bij hen al Jaar en dag op school wa
ren geweest.
Van enige politieke duidelijkheid was
al deze progressievelingen geen sprake
zelfs: ene heer Vondeling, geroutineei
in hpt vak en het gebruikelijke jargoi
(„Ik dachtkon daar niets ai
verhelpenMen luisterde nauwelyl
naar'hem.
Nee: als op zo'n manier de wereld ver
anderd moet worden, geef ik er geen cent
om.
In plaats van een stel fikse, blijmoe
dige kérels, die nu eens de „hogeschool
der politiek" zouden demonstreren, za
daar een groep ouwe, zure heertjes,
met één Cuba-enthousiaste dame tus
sen hen in wier zogenaamde „mooi-
prateriJ", doorspekt met de walgelyksu
gemeenplaatsen, zó giftig aandeed, dit
je er een nare smaak van in de mow
kreeg.
Wat meestal het geval is, als je k
veel gif inneemt. Als van déZe jongerea
dé; vernieuwing moet uitgaan, waarom
de maatschappij blijkbaar broodnodi)
schreeuwt, lcunnen we mét z'n allen we!
op het dak zitten.
Zowel jong als oud.
Kortom: ze deden een plas. maar alia
bleef zoals het was.
Daar kun je dop zeggen!
OOM THEO
Ja, waar? Kom op, en stuur je ge
gevens minstens één week voor de
Ifiohderdagse plaatsing op naar de
reda'ctie van Jouw Wereld, WitU
Singel Leiden.
VRIJDAG. Den Haag, Kurzaal
8 uur: Swinging Soul Machine. Cubj
;and the Blizzards, Motions (f5).
ZATERDAG. A1 p'h e n, Jozefzaal
8 u.: The Association (uit Amerika)
Katwijk, èajnping Noord, 8 uur;
Trash Blues Band.
BONDAG.. L e i dë n, Honk. Roose-
veltatraat, 14.00 bur: Trash Blues
Banh.
bV
gedichten 1
BLAUW
De herinnering rit"
zoveel.
Öat ik vergeten ze
twijfelend <tenk.
onzeker.
li£t een zwart licht
voor my
rhyn vofien
qens vastgegroeid,
verplaatsen zich nu
Dé weg is.mij onbekend
zij 'noemden mij
geen naam.
Mijn handen groeten
en Hogend in het Wauw,
van ëpn wolk,
besef ik verschrikt, deukend,
dat zonder gewicht, myn
liefde
verborgen is 'f
LENNA
