Intrigerende „Biografie"
bii Nederlandse Comedie
ERA,lekker als de fijnste margarine,
maar met 50%minder calorieën!
Gezond en slank zijn
is niet alleen
voordochters
Muziek en toneel creativiteit
in negen steden vri,e t,'(l
119.- 49.-
De onmogelijkheid van een tweede leven
Festival van Vlaanderen Toonschaal 69
Adverteert in het „Leidscli Dagblad" Uv
Kom bij de Faam
alvast een voorschot halen
op het voorjaar!
Extra aanbieding
DE FAAM HERENKLEDING
GOED GEKOZEN
GRAAG GEDRAGEN
PAGINA 22
LEIDSCH DAGBLAD
DINSDAG 1 APRIL 1969-
Cy VOORSCHOTEN De
AMSTERDAM (GPD) Als ik
het nog eens over kon doen
danNa zo'n zin, door velen
uitgesproken, volgt er dan een
correctie op een als verkeerd on
dervonden levensweg. Zij die in
zo'n geval laten volgen: weer pre
cies zo, zijn zo niet de gelukkig
sten dan toch de wijsten, want
het leven is nu eenmaal een dra
ma, dat door zijn contrasten pas
volledig gezicht krijgt. Een le
venspakket van louter rozengeur
en maneschijn verveelt spoedig.
Bij een zo volledig mogelijke vrij
heid zonder hinderlijke cpstakels
onderweg heeft men niet echt ge
leefd.
De 57-jarige Zwitserse romancier
en toneelschrijver Max Frisch heeft
op het thema van het opnieuw-doen
zijn jongste toneelspel „Biografie"
gebaseerd, weer een uitdaging tot
identificatie van zijn hoofdpersoon.
De auteur heeft met groot ver
nuft een constructie geschapen, die
de toeschouwer de overtuiging kan
meegeven, dat ieder, sputterend te
gen zijn lot of niet. tenslotte toch
met zichzelf is getrouwd. Geen nieuw
thema natuurlijk, want onze landge
noten Gomarus en Arminius kregen
bijvoorbeeld ruim drie eeuwen gele-
Han Bentz v. d. Berg
den al slaande ruzie over de vraag
of het lot van de mens is voorbe
schikt of niet. Maar in het spoor van
Brecht slaagt Frisch er meer dan
overtuigend in oude waarden weer
als nieuw voor ogen te stellen en ze
kritisch beleefbaar te maken.
Kürmann is de zoon van een bak
ker. Door zijn wetenschappelijke
verrichtingen weet hij het tot profes
sor te brengen in de Verenigde Sta
ten, maar zijn lidmaatschap van de
communistische partij maakt dat hij
die maatschappelijke verworvenheid
later moet prijsgeven. Hij heeft
eerst een huwelijk gesloten, dat ein
digt met de zelfmoord van zijn
vrouw, later wordt het contact met
een geëmancipeerde Amerikaanse
vrouw. Antoinette, met wie hij zich
voor zeven jaar kan verbinden in
een huwelijk, min of meer de aanlei
ding van zijn ondergang. Hoewel
„Biografie" zich bedient van belang
rijke levensflitsen van Kürmanns
jeugd af (hij krijgt een fiets van zijn
drankzuchtige vader) stelt de auteur
die feiten toch niet op één plan.
Vanuit de op de voorgrond staande
periode van het tweede huwelijk
worden de flash-backs naar een ver
der verleden gemaakt. Buiten het
speelpodium op het podium staat de
„beschrijver" aan zijn lessenaar als
een scherpzinnige advocaat, die de
hoofdpersonen alle mogelijke zijwe
gen in zijn levenspad als keuzemo
gelijkheid duidelijk voor ogen stelt.
Bovendien vult hij aan waar Kür
manns herinnering tekort schiet of
de feiten tracht te verdoezelen.
Telkens als hij „scènes" mag her
spelen wordt Kürmann fataal naar
dezelfde beslissinge toegezogen en als
hij daar sputterend met kleine varia
ties even aan ontkomt, moet hij toch
door de andere consequenties van
een volgend moment weer voor zijn
eerste leven kiezen. Het dominerende
karakter van Antoinette vooral
tracht de professor te ontwijken. En
als het dan tot een breuk komt is zij
het die de beslissing neemt. Kür
mann krijgt de vrijheid, die zonder
betekenis is en die alleen maar een
zaamheid inhoudt.
Erik Vos heeft de regie van dit in
trigerende spel sober en helder ge
houden en er daardoor de volle
waarde aan gegeven. Hij bereikte
met de laatste première van de Ne
derlandse Comedie in dit seizoen,
dat de matige indruk, die de Am
sterdammers dit seizoen hebben ge
wekt, voor een deel werd weggeno
men. Voor Hans Bentz van den Berg
en Ellen Vogel als de sympathiek
naief naar een tweede mogelijkheid
zoekende geleerde en Antoinette
als de vrouw, die nooit tot defensie
is te bewegen, waren het moeilijke
rollen door de toon wisseling, die zij
in de parallelscènes voortdurend
moesten aanbrengen. Het resultaat
was uitermate boeiend, vooral ook,
omdat Guus Oster de rol van snedig
commentator op het lijf is geschre
ven, zodat er een sterke kern op het
toneel stond.
De vele overige rollen gaven aar
dig typeerwerk om het leven van
Kürmann meer tekening te geven.
Wim de Haas onderscheidde zich
BRUSSEL (GPD) —Het festival
van Vlaanderen zal dit jaar weer in
twee etappes plaatshebben. De
voorjaarsmanifestaties vallen tussen
22 april en half juni en die van de
zomer tussen medio augustus en de
tweede helft van september. Bij de
steden waar de concerten zullen wor
den gegeven is thans na Gent, Ant
werpen, Brussel, Kortrijk, Leuven,
Tongeren, Sint Truiden en Brugge
ook nog Mechelen gekomen. Op het
programma van deze stad staan
beiaardconcerten, koorconcerten en
orgelrecitals.
daarbij in het met precisie schilde
ren van een vage dokter. De klini
sche visie van de regisseur kreeg
steun in het eenvoudige moderne in
terieur, dat omzoomd was met het
onverhulde toneelinstrumentarium
I Een modeverschijnsel, maar hier
volkomen op zijn plaats, waar de
i suggestie van een vrije keus naar al
le richtingen moest worden bena
drukt. Geen geïsoleerd illusietoneel,
maar een start vanuit het niets (de
j ontnuchtering na een party met één
gast over) op het kruispunt van alle
mogelijkheden.
P. Ruivenkamp
Het volledige festival programma
omvat ongeveer 85 manifestaties.
Hoogtepunten zullen zeer waar-
schijnlijk het optreden van de Ope-
ra van Glyndebourne (met Mozart's
Cosi fan Tutte), dat van de Wiener
Philharmoniker onder prof. Karl 1
Böhm en dat van de Nationale Ope
ra van Praag zijn. Deze laatste
komt met 300 artiesten naar Brus- j
sel om in de Muntschouwburg twee
opera's van Janacek, „Katja Ka- j
banowa" en „Het sluwe vosje" te j
spelen. De Deutsche Oper am Rhein i
zal naar Gent komen met twee ope- j
ra's van Mozart. Figaro's Hochzeit en
Die Entführung aus dem Serail. Het,
Concertgebouworkest onder leiding I
van Bernard Haitink treedt een
keer op namelijk op 29 augustus in
de kathedraal van Gent met de
achtste symfonie van Bruckner.
Antwerpen neemt zoals gewoonlijk
een internationaal toneelfestival voor
zijn rekening. Behalve het Japans
No-theater uit Tokio zullen er het
Teatro Stabile uit Genua met een j
Goldoni zijn, de Bühne der Stadt
Köln met een stuk van Gorki en 1
't gezelschap van Vitaly met Qouat- j
Qouat van Audiberti. Het program- j
ma van het festival omvat ook ver-
scheidene tentoonstellingen, één ge- j
wijd aan het fauvisme in Mechelen.
één aan Berlioz in Tongeren, terwijl j
Leuven uitgebreid Erasmus zal her
denken. In het kader van die her-
denking zullen Joris Diels en Rob-
bert Speight in de gotische zaal van j
het stadhuis lezen uit de correspon-
dentie van Thomas More en Eras-
VOORSCHOTEN De jaariyki
terugkerende gemeentelijke tentoon
stelling in Voorschoten Toonschaal
'69, heeft dit jaar als thema de crea
tiviteit in vrije tijd. Van 20 mei t.m,
24 mei zal in het Cultureel Centrum
een tentoonstelling te zien zijn,
waarvoor alleen inwoners van Voor.
schoten het recht hebben tot inzen
ding.
Alle Voorschotense ingezetenen
worden uitgenodigd hun creatieve
vrijetijdsbesteding uit te stallen voor
die burgers, die minder creatief of
vaardig met de handen zijn. Tot de
inzending worden toegelaten schil
derijen, tekeningen, etsen, gravures,
litho's, beeldhouwwerken uitgevoerd!
in steen, metaal, hout. gips of ander
materiaal, artistiek naaldwerk, ke
ramiek. modelbouw, edelsmeden en
glastechnieken. Het in te zendeu
werk zal kwalitatief zo moeten zijn,
dat inzending daarvan gerechtvaar
digd is.
De gemeente Voorschoten heeft voor
de beste inzendingen f 400.— aan
prijzen beschikbaar gesteld; f 100.
toe te kennen door het publiek en
f300.— door de jury.
Tijdens de tentoonstellingsavonden'
zullen enige activiteiten te bewonde
ren zijn op het gebied van vrijetijds.
besteding, zoals bloemschikken, pot
tenbakken. edelsmeden en fotogra
feren. De tentoonstelling wordt dins
dagavond 20 mei officieel geopend.
iz De actrice Henny Orri zal voor
het seizoen 1969/1970 aan de toneel
groep Centrum verbonden zijn.
Ia<
ftn
Gezond en slank zijn... dat is in deze tijd
niet meer het voorrecht van dochters. Want nu
is er ERA halvarine. Die smaakt net zo lekker
als de fijnste margarine. Maar - en daar gaat 't
juist om - met 50% minder vet! Dus 50%
minder calorieën. Belangrijk voor de gezond
heid, belangrijk om slank te blijven.
Dank zij ERA kan iedereen nu lekker eten zon
der zorgen. Proef ERA. Smeer ERA lekker
gul op uw brood, beschuit of toast. Want daar
is ERA voor bedoeld. ERA is bovendien zuiver
plantaardig, ongezouten en even rijk aan vita
minen als de beste margarine.
jv modewarenhuis waar U voorjaarskeus kunt maken
jnder het onzekere gevoel dat U niet alles hebt gezien.
Steeds een stapje vóór met komplete kollekties.
En altijd met iet? van uw gading er bij.
Kijk morgen bij de Faam.
Ter gelegenheid van Pasen '69 geeft
de Faam 'm extra van Katoen
Origineel overhemd van zelfstrijkend
poplin, wit-blue-beige-groen.
Straks weer 15.90.
nu, als Paasaanbieding 13.90
twee stuks 25.-
(als 'n haas er op af!)
Lichtgewicht pak. Polyester katoen,
Comfort en koelte, volledig wasbaar,
een mecstelijke meevaller. gewoon om te hebben.
HOOGSTRAAT-LEIDEN
