„Grote
schoonmaak
99
ere
Bloemen - mysterie
Weg naar „figuurcorrectie'
begint thuis: in de keuken
ONDANKS MODERN
EN
BEKNOPT9 W ONEN
M m.
Haarlak
VAN ZAND TOT SUPER
Moederlijke^
*DAG 29 MAART 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 21
eder voorjaar nemen duizenden vrouwen zich voor om nu
eens zeer drastisch te gaan vermageren. En ieder voorjaar
komen die plannen te laat. Namelijk op het moment waarop
eerste zonnestralen de bleke huid gaan koesteren, de foto's
m de nieuwe zomermode (met veel mini en veel décolleté)
de kranten verschijnen, de badpakfabrikanten daar hun j
IWOïilrfe;
i^-* *.]r
„Zet een grote pan water zonder deksel op het vuur en laat
het water koken tot de keuken vol stoom staat. Neem dan een
goed uitgewrongen doek en veeg daarmee het condenswater
van houtwerk en muren".
Deze schoonmaaktip vinden we anno 1969 in de tiprubriek van
een Frans maandblad, onder het motto „Keuken schoonmaken
zonder vermoeidheid". Vijftig jaar geleden zou een huisvrouw
waarschijnlijk in zwijm zijn gevallen bij het vernemen van dit
advies. Van haar werd in het schoonmaakseizoen beslist niet
verwacht dat ze rustig op een stoeltje zat tot de keuken vol
doende „beneveld" was om alles in een handomdraai schoon
te vegen.
onaangename tijd, daar dan gewoon- j van huishoudelijke relnigings- en
lijk de hele huishouding in de war schuurmiddelen wordt in Nederland
is. Want hoe modem de vrouwen ook in de eerste vijf maanden van het
geworden zijnin de schoonmaak ver- jaar verkocht. Een duidelijke ..top"
liezen velen altijd nog het rustig waarin de schoonmaakrage zich
overleg en weten met haar werk geen even duidelijk manifesteert
raad". 1 „Een bepaalde categorie huisvrou-
En dan volgen twee pagina's prak- wen kan het schoonmaken nog steeds
tische tips: kasten en laden van bin- niet afleren", zegt ook de Nationale
nen met vochtige doeken doen. van Federatie voor huishoudelijke en ge-
buiten met was wrijven, gordijnen zinsvoorlichting. Leeftijden spelen wel
kloppen en wassen. Kachels potloden een rol; jonge huisvrouwen nemen de
en poetsen, ledikanten uit elkaar ne- grote schoonmaak niet meer serieus,
men. zolder en kelders luchten en Het overgrote deel der jongeren gaat
schoonmaken en nog tientallen ande- van het standpunt uit dat een gro-
re onprettige klusjes.
Laten we niet tè luidruchtig grinni
ken over deze bloedernstige benade
ring van het jaarlijks terugkerende
schoonm aakprobleem. Want hoewel er
geen kachels meer te potloden zijn,
bergzolders en provisiekelders verle
den tUd zijn en gemakkelijk te on
derhouden kunststoffen in de huis-
Bij de foto's
Foto links boven: Moeizaam
schoonmaken met „een praktisch
stofblik", zoals het genoemd
wordt in een bijna vijftig jaar
oude uitgave van „Ik kan huis
houden".
Foto rechts boven: Een van de
eerste stofzuigers in „Ik kan huis
houden" (uitgave 1926beschre-
ven als „een nieuwe vinding die
als door toverhanden in weinige
te schoonmaak" overbodig is wanneer
het huis met een bepaalde regelmaat
wordt schoongehoudenZeker als het i uren arbeid verricht".
om een flatwoning gaat.
het niet kunnen laten". Een ultster-
1 vende groep? In ieder geval gaat de
gemaksfactor wel een steeds grotere
Wèl spreken bepaalde schoonmaak- rol voor de schoonmaakster spelen,
tips de huisvrouwen nog altijd aan Men wil nog ieder voorjaar „uitha-
De Nationale Federatie voor huishou- len". maar er minder tijd aan beste-
deljjke en gezinsvoorlichting geeft den dan vroeger En de fabrikanten
Gemak
Voor die rampzalige voorjaarsweken
die nog altijd als „grote schoonmaak
tijd" te boek staan, waren er strenge
spelregels. In een van de eerste druk
ken van „Ik kan huishouden" <A. W.
Sijthoff's handboek voor de huishou
ding dat nog altijd verschijnt wor
den ze uitvoerig uit de (poetsidoeken houding domineren, valt het feit niet daarom een stencil uit waarin onder van reinigingsmiddelen komen haas-
gedaan
„Met deze groote schoonmaak
moet de gansche woning van bo
ven tot onder gereinigd worden.
Men haalt kasten en kisten leeg.
lucht en klopt de kleeren en be
schermt ze als het tegen het voor
jaar gaat. tegen de motten".
vorm wil blijven. Wie een beetje in
de knoop zit met het juiste „voe
dingspatroon" kan altijd de hulp in
roepen van 'n instituut als het Voor
lichtingsbureau voor de voeding in
Den Haag. Dat beschikt over een on-
afzienbare voorraad folders en bro-
i chures over alle facetten van het on- j
euwste foto's nog eens bovenop smijten en de heer des huizes derworp „goede voeding". betekent v0|gens de samm,w.
En wat die gymnastiekoefeningen ster van dit klassieke handboek, „een
betreft: Ga daarmee vooral door. Niet
I
i i Onaangenaam
miskomt met een hoofd vol vakantieplannen.
den
,rni Op dat moment storten tientallen j lichting In Nederland, in zijn boek
ouwen zich met de moed der wan- „Nieuwe voedingsleer". Met enige
5 op op „de vermageringskuur". De vrijheid kan dat als volgt worden ge
le familie en de halve kennissen- in ter preteerd: vermageren begint
worden van 't heldhaftige plan
de hoogte gesteld en leven aan-
nkelijk van harte mee om na
paar maanden verwonderd te vra-
„hoe het eigenlijk met het dieet
1 it».
Meestal heeft de heldin het niet
gehouden. Ze startte vol goede
op een dagrantsoen van een
ije thee, 'n halve boterham en een
pel, een miniem hapje vlees en
tnte en stond binnen vijf dagen te
izebollen aan het aanrecht. Geen
inder, want op zulke zelfbedachte
sëten", die als droog zand aan el-
ar hangen, houdt een gezond mens
?t een vaste dagtaak het niet lang
De doorzettertjes proberen daarna
sherrykuur of de magere-kaas-
ur nog eens, maar gaan in negen
n de tien gevallen ook daarmee de
ist in. Een enkeling stapt naar de
lisarts om het fijne van een verant-
oord dieet te weten te komen: de
aligste en verstandigste weg. Maar
gros der heldhaftigeri legt zich
voorjaar weer bij de feiten neer.
rwijl de doorduwers al gauw ontdek-
n dat het echt niet mogelijk is om
ihzelf binnen acht a twaalf weken
t slanke den te reduceren.
En toch willen ze straks op het
rand een redelijk en als het kan
)ed figuur slaan. Gymnastiekoefe-
ingen dan maar. onder 't motto dat
:haamsbeweging het beste en veilig-
middel is om te vermageren. He-
ook hier blijken de meningen
n de resultaten) uiteen te lopen,
'aar de een vermagert door de sim
ile sport van het touwtjespringen
itdekt de ander dat alles wat er lo-
md, fietsend of roeiend afgaat, na
fl of twee maaltijden weer aange-
üd is.
thuis, in de keuken waar de huis
vrouw bepaalt wat er dagelijks op ta
fel komt.
Volgens de voedingsdeskundigen eet
de gemiddelde Nederlander nog altijd
te vet. Het is waarschijnlijk niet hele
maal juist om te concluderen dat de
gemiddelde Nederlandse huisvrouw
„dus" te vet kookt, want een flink
percentage van dat vet wordt (zeker
bij de jeugd) geconsumeerd via de
produkten uit fritestent en cafetaria
die in deze haastige tijd zulke goede
zaken doen. Maar het is wel zeker dat
de huisvrouw tegenwoordig het menu
graag een beetje „versiert" en meer
belangstelling heeft voor exclusieve
recepten dan voor het koken van
eenvoudige, voedings-technisch ge
sproken „uitgekiende" maaltijden.
Van die uitgebalanceerde maal
tijden .waarin niet te weinig en voor
al niet te veel calorieën zitten, moe
ten we het toch hebben als we in
om te vermageren, wèl om stevig, fit
en buigzaam te blijven. Zodat u op
uw vijfenveertigste nog even gemak
kelijk een speld van de vloer opraapt
als op uw twintigste.
(ADVERTENTIE)
DAMESMODE
in exclusief jonge stijl._
BREESTRAAT I08°-II2 LEIDEN
Kom er ACHT-er
1. manchet van jas van vrouw
2. gesp van zwerver in diens ceintuur
3. haar van man links
4. deken van bed
5. lampje op kastje
6. lamp rechts
7. stoel links
8. kussen op bed
te loochenen: de Nederlandse huis
vrouwen zijn het schoonmaakmonster
nog altijd niet de baas. Mèt de eerste
sneeuwklokjes verschijnen de bedden
in de vensterbanken en de dekens aan
de waslijn, wordt er gesopt en ge
poetst. en krijgt zelfs het meest har
monieuze gezinsleven zichtbare deu
ken.
„Schoonheid stop"
Ondanks het feit dat er gewoond
wordt in moderne eengezinshuizen en
overzichtelijke flatwoningen steekt de
schoonmaakwoede nog ieder voorjaar
de kop op en met succes. Bij Uni
lever NV. producente van diverse mo
derne was- en reinigingsmiddelen
Wat er precies in uw busje haar- heeft men het bewijs zwart op wit:
lak zit vertelt Na arden nieuws, het j ongeveer vijftig procent van de omzet
maandblad van de chemische fabriek
Na-arden. Filmvormend hars, oplos- 1
middel, drijf gas en parfum zijn de CftHlCufl
voornaamste bestanddelen, soms nog I
aangevuld met haarverzorgings- en Amerikaanse mode-ontwerpers
glansmiddelen. Haarlakken in spuit- j zien wel iets in de aloude „dame met
busverpakking zijn een jaar of twin- de cameliaV.. spelden camelia's op
tig geleden in de Ver. Staten gelan- a
ceerd en staan bovenaan op de aero- wltte Pint-kragen, te dragen op
sol-wereldmarkt. De samenstelling1 Jurken en broekpakken van zwarte
van haarlakken is in diverse landen crepe.
totaal verschillende kanten uitgegaan j
en die verschillen zijn soms zó groot
dat een merk, populair in het ene
land, in het andere land niet wordt
geaccepteerd. In landen met 'n warm
klimaat doet men soms zoveel „geur"
in de haarlak dat het produkt
meteen als parfumeringsmiddel kan
dienen. In landen met een „hoge kos-
metische standaard" geeft men de
lakken slechts een vleugje vluchtige
parfum mee. Behalve de parfumering
spelen ook haartypen en klimatolo
gische omstandigheden een rol bij de
samenstelling voor de diverse mark
ten.
meer tips worden gegeven over ge- tig aan die wensen tegemoet: met
bruik en toepassingsmogelijkhe specifieke reinigingsprodukten voor
den van de vele synthetische reini- kunststoffen en tegels, voor badkui-
gingsmiddelen die op de markt zijn. j pen en fornuizen. Produkten met of
Ook over het „teveel" waaraan de 1 zonder ammonia, met „ingebouwde"
Nederlandse huisvrouw zich op dit glans, of (hetallernieuwste) de spray
terrein bezondigt. Want onze was- -reinigers voor alle soorten hardnek-
en reinigingsmiddelen gebruiken we kig vuil. Kortom: de vrouw die nog
nog altijd met tè royale hand. vindt - altijd vindt dat ze zonder grote
de federatie. schoonmaak de zomer niet kan in-
Grote schoonmaak dus, ook dit gaan, heeft een legioen doeltreffen-
jaar weer. voor „de huisvrouwen die de hulpmiddelen achter de hand.
Honderd jaar geleden, om
streeks 1869. werkte de huisvrouw
met Brussels zand. een „schoon-
maakaarde" die met water werd
vermengd en dan een schurend
efeect kreeg. Over het schoonma
ken van één vierkante meter
deed ze op deze manier 25 minu
ten.
In 1880 werd het karwei ge
daan met zachte zeep. vennengd
met zand. Het schoonmaken van
een vierkante meter duurde toen
nog ruim 22 minuten. In 1898
kwam de soda: met behulp hier
van maakte de huisvrouw een
vierkante meter in een kwartier
schoon. In 1922 deed ze er (dank
zij het toen nieuwe middel Vim>
nog „maar" 12 minuten over. In
1960 kwam het eerste vloeibare
reinigingsmiddel haar te hulp:
een vierkante meter kostte haar
toen zes minuten werk. En in
1969 moet ze, met behulp van het
nieuwste produkt (de „Super
snelle spray-reiniger) haar vier
kante metertje schoonmaakwerk
in 1% minuut kunnen doen. (Uit
„Op eigen terrein", personeelsor
gaan van Unilever NV).
\eperking
Zonder in drastische (en soms ge-
larlijke.) dieetpraktjjken tc vervallen
illen we het toch in de voedings-
Woonten moeten zoeken. „Vermage-
tn is slechts mogelijk door beperking
Dr calorieën", schrijft prof. Den Har-
grote man van de voedingsvonr-
.Lekker eten en toch slank blij-
fen? Zo nietl
/k verbeeld me heel wat van die
ren te begrijpen en soms zelfs
gaat mijn arrogatie zó ver dat
ik meen over enige mensenken
nis te beschikken. maar
van planten heb ik nooit iets ge
snapt. Want die zijn nog onbe
rekenbaarder dan kinderen. Het
kroost zet me menigmaal voor
verrassingen. verbijstert mij
soms met hun dwaze reacties, ze
kunnen veel wijzer of dommer
uit de hoek komen dan je op
grond van hun leeftijd zou ver
wachten. maar meestal slaag ik
er toch wel in daarvoor een juis-
te of onjuiste verklaring te vin
den. Maar planten kunnen niet
spreken. Die doen maar en ik
mag trachten uit ie vinden
waarom ze zo gek doen.
Misschien ligt het aan ons. of
aan de tuingrond, of aan onze
onwetenheid en onbekwaamheid.
tegenstelling tot de jasmijn, in
dezelfde hoek van de tuin, die ge-
gegarandeerd twee maanden
te laat zijn bladeren verliest, ter
wijl de voorjaarsstruik spirea
eind november begint te bloeien.'
Dat kan natuurlijk niet maar
het gebeurt en ik weet niet waar
om. Zouden we iets van onze
eigen onberekenbaarheid en lais-
sez-faire in die tuingrond gespit
hebben? Of hebben mijn kinder
tjes. jaren her. toen ze nog aan
magie en zwarte kunst deden,
één van hun geheime boodschap
pen begraven, daarna prompt
I vergeten en ligt dat met bloed on
dertekende en met formules
machtig gemaakte voodooding
i nog altijd mysterieuze krachten
uit te stralen?
Want kleine kinderen kunnen
toveren. Althans, zij denken dat
ze het kunnen en soms is hun
maar datgene wat wij tuinieren Doch de leeuwebekjes die een 1 geloof sterk genoeg om bergen
noemen heeft onveranderlijk de ganse zomer lang de border op- te ven-zetten of een tuin met alle
waanzinnigste gevolgen. Planten fleurden met dieppurperen natuurwetten te latten spotten.
die in juni horen te bloeien, krij
gen in september de eerste knop-
pen en verwennen ons met een
weelde van bloemen tot in no
vember toe.om het volgend
jaar van maart tot mei een
tweede jeugd te beleven en dan
plotseling de geest te geven.
Stengels die volgens hef boekje schoons brengenBij ons heel
bloemtrossen? Wij hadden ze Toen ik nog heel klein icas haal-
noch gezaaid, noch geplant en ze J de ik het in mijn hoofd een bood-
ontbraken in alle omliggende i schap naar de planeet Venus te
tuinen zodat we zelfs de katten j sturen, met het verzoek mij te
niet verantwoordelijk konden komen halen: blijkbaar beviel
stellen. Had de wind het Moeder Aarde me niet. Omdat ik
zaad aangevoerd? En wat mag vagelijk had vernomen dat het
de icind dan nog meer voor J op Venus nogal vochtig moest
een halve meter hoog moeten
worden, groeien boven het dak
van de garage uit, terwijl de
„hoge, rijkbloeiende zomer plan
ten" drie armetierige blomme-
tjes vlak boven de grond produ-
I eer en. Zelfs het gras groeit bij
I ons in de winter beter dan in
de zomer, wat in strijd is met
alle natuurwetten, ofschoon wei
wat. Naast iceegbree en brandne
tels en een gemeen soort woeker
plant waarvan we geleerd heb
ben ze vroeg te herkennen en uit
te rukken, waaien er alle moge
lijke verrassingen de grond in:
goudsbloemen en viooltjes en
een onbekende bloemsoort met
lichtpaarse klokjes, en vergeet-
mijnietjes en margrieten en
licht in overeenstemming met de [hondsdrafdat laatste is on
centraleverwarmingsbuis die ge-
j deeltelijk onder het gazon door
loopt.
En dan het onkruid! Wat on
kruid precies is. weet ik niet. De
buren zeggen„Dat is alles wat
j je niet zelf gepoot en gezaaid hebt
i en wat er dus niet tussen hoort".
getwijfeld „onkruid" maar
mooi dat ik het altijd laat staan.
De buren hebben langs de
tuinaf scheiding een groenblij-
vende ligusterhaag geplant die in
derdaad groen blijft, aan hun
zijde. Aan onze kant wordt hij el
ke herfst volslagen kaal. Dit in I
zijn, bond ik de „boodschap" om
een steen en liet die in de af
voerpijp zakken (we woonden
hoogiVolgens mijn primitieve
begrippen zou het water op Aar
de en op Venus met elkaar in ve?r-
binding staan en ik had genoeg
toverkracht in de boodschap ge
stort om de afstand te overbrug
gen. Enfin, de benedenburen
moeten kort daarop het gevoel
gehad hebben dat niet ik. maar
zij door mysterieuze krachten
waren overgebracht naar een pla
neet waar altijd alles nat was.
Ik geloof dat ik die hele krank
zinnige tuin van ons eens ga om
spitten. Wie weet, wat ik nog te
gen kom.
THEA BECKMAN
