Vereniging bestrijding
geluidshinder i.o.
dempt
eluid
Leefbaar Leiden en wijkraden
ITALIAN
STYLE voor
Geluiden over geluid
Mgr. Morcillo treedt
terug uit alle
politieke functies
Prof. Muntendam: zaak van milieuhygiëne
Festival
voor
jongeren
PIERROT
moderne mannen
VRIJDAG 28 MAART 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
(door
Hans Melkerl)
.«lilt.
efbaai Leiden ux de t
re van deze buurt, dat het b»
>u sua een 'oegln te maken met
xTuering van een He
orakt dat ook voor andei? wijken
aden hard nodig vindt m bereic
itetm te verlenen
Leefbaar Linden zegt dn naar wui-
leiding van een schreven van
een van de bewoners aan het comi
té Deze wijst hierin op de overlast, die
In de buurt wordt veroorzaakt door
activiteiten op het terrein van tfe
NZH achter de bebouwing van de
Boerhaavelaau. De bewoner schrijft
Het wordt ?.o noetjes aan onmogelijk
•en uormale nachtrust te hebben. Tot
aai in de nacht en 's morgens
-oeg woixlt door liet af- en aam it
n van bussen en brommers een.
♦end lawaai geproduceerd"
LEIDEN Dit stond vorige
week zaterdag in het Leidsch
Dagblad over een zaak. die je
van verscheidene kanten kunt
benaderen. De bewoners van de
Boerhaavelaan zeggen last ie
hebben van het geluid, dat in
de nachtelijke uren komt van
het NZH-terreln aan de Rijns-
burgerweg.
Het comité Leefbaar Leiden
heeft de klacht aangegrepen om
de instelling van wijkraden te
bevorderen. Welke kant dat uit
moet, vertelt Leefbaar Leiden's
Jan Boer vandaag in een ge
sprek met één van onze stads-
redacteuren. die ook andere ge
luiden over geluid overbrengt:
gesprekken met de NZH-be-
drijfsleiding in Leiden en met
prof. dr. P. Muntendam, die zich
inzet op het terrein van de ge
luidshinder.
C. JONGEJAN:
i
de NZH weet vien, dat er
klachten over geluidshinder zijn.
°*Met name is er met tussenpozen
contact met één bewoner van de
Kt Boerhaavelaan, die met het oog
1 op de ligging van het bedrijf de
meeste last heeft. Wij zijn er dus
kien op, dat het geluid tot een
minimum ivordt beperkt.
Aldus de heer C. Jongejan, die
belast is met de bedrijfsvoering
van de autobusonderneming in
het gedeelte van Zuid-Holland.
rijei dat de NZH bestrijkt en dat Lei-
z™den als middelpunt heeft. Hij
doet dit sinds de omschakeling
van tram- op busvervoerdie
)tkaar beslag kreeg in 1960-1961,
toen garage en iverkplaats op de
huidige plaats verrezen.
Daarvóór was hier de tramre
mise. En ik kan me nauwelijks
voorstellen, aldus de heer Jonge-
™jan, dat er toen minder geluid
was. Het nieuwe bedrijf is ge
sticht, nadat een hinderwetver-
xogu7i?iing ivas aa7igevraagd en
daarbij zijn nauwelijks reacties
uit de omgevi7ig gekomen. Wij
voldoe77 aa7i de bepalingen in de
hi7iderwet.
De heer Jo7igejan is de eerste
077i te zeggen, dat er geluid is.
ook 's nachts. En hij geeft direct
toe. dat er uit het oogpunt van
leefbaarheid van de buurt betere
erui vestigingsplaatsen voor een be-
J' drijf als dit te vinden zoude7i zijn.
n Wat
LEIDEN Geluidshinder, lawaai en de bestrijding daarvan
vormen een zaak van milieu-hygiëne. De verstoring van nacht
rust door geluid, het schrikken van lawaai, het heeft een psy
chologisch en een psychisch effect, waardoor spanningen
kunnen optreden. Spanningen in het gezin kunnen er het ge
volg van zijn alsook een vermindering van de produktiviteit
in het werk. Verder redenerend kan herrie de oorzaak worden
van een mindere gezondheidstoestand.
Aan het woord is prof. Munten
dam. hoogleraar in de hygiëne en
sociale geneeskunde en prorector
voor sociale voorzieningen van de
Leidse universiteit, wiens naam na
tionale en internationale bekendheid
heeft gekregen in de jaren, dat hu
staatssecretaris en directeur-gene
raal voor de Volksgezondheid was.
In zjjn kamer in het Instituut voor
sociale geneeskunde aan 't Stations
plein. een kamer met een wijde blik.
wil prof. Muntendam graag zijn blik
richten op het probleem van de ge
luidshinder, dat zijn aandacht heeft.
sprekingen zijn, en verwacht, dat in
mei tot oprichting kan worden over
gegaan.
Alg'
emeen belang
Die belangstelling is actueel ge
worden voor het in het najaar in
Delft gehouden Nederlands congres
voor openbare gezondheidsregeling,
dat geluidshinder als onderwerp had.
Dal congres heeft geleid tot een ini
tiatief, dat momenteel wordt uitge
werkt. In oprichting is een algeme
ne vereniging tot bestrijding van ge
luidshinder. De Leidse hoogleraar,
die voorzitter is van het dagelijks
bestuur van het zoéven genoemde
congres, vertelt, dat er in april be-
ADVERTENTIE
VERLOVINGSRINGEN
--"fa
JUWELIER - HORLOGER
maarsmansteeg 21 leiden lel. 20778
In ons omringende landen vervul-
len verenigingen tegen geluidshinder
I een nuttige functie. De in Nederland
op te richten vereniging moet zich
in de eerste plaats richten op het al
gemeen belang en moet daarom in
nauwe samenwerking met de over
heid geluidshinder trachten te be
strijden of nog beter voorkomen. Zo
als dit bij de hygiëne van het milieu
in het algemeen het geval is. zullen
J het bevorderen van het wetenschap-
peljjk onderzoek, 't geven van voor-
I lichting in de ruimste zin en het ge
vraagd of ongevraagd adviseren van
de overheid enkele van de middelen
zijn om het doel te bereiken
Wie gaan van de vereniging deel
uitmaken? Prof. Muntendam toont
een lange lijst van organisaties,
waarvan wordt verwacht, dat zij be
langstelling hebben voor bestrijding
van geluidshinder Organisaties in
rijke verscheidenheid zijn benaderd:
op het gebied van de gezondheids
zorg. de geestelijke volksgezondheid,
water-, bodem- en luchtverontreini
ging. bejaardenzorg, maar ook toe
ristische organisaties, gemeenten, po
litie en technische kringen op het ge
bied van luchtvaart en van ingeni
eurs Het is zo maar een greep.
Positieve reacties
Verheugd kan prof. Muntendam
meiden, dat de meeste positief heb
ben gereageerd. „De ANWB als eer
ste en dat deed me deugd. Deze or
ganisatie heeft het belang van het
toerisme op het oog, maar begrijpt
kennelijk, dat er aan de andere kant
iets moet worden gedaan aan de ge
over de behandeling van de ver
keersongevallen. is volledig voortge
komen uit na-studie van het gezond
heidscongres in 1963.
Daarom is de zaak van de geluids
hinder niet afgesloten na het congres.
..Het was onze taak en plicht ons te
beraden hoe tegenover het Neder
landse volk en overheid meer con
crete aanwijzingen kunnen worden
gegeven over de bestrijdingsmoge-
ïykheid van geluidshinder Er kan
veel meer worden gedaan om deze
hinder te bestrijden en te voorkomen,
niet alleen in de sfeer van de over
heid, maar ook in de sfeer van de
bevolking zelf. De overheid moet in
haar beleidsbepaling gesteund wor
den door de mening van de bevol
king. Deze mening kan het best wor
den gekanaliseerd door de oprichting
van een vereniging, die zich niet
emotioneel moet opstellen, maar za
kelijk nagaan welke aspecten de
aandacht dienen te hebben en op
welke wijze de overheid kan wor
den geholpen om de bestrijding te
effectueren", aldus de woorden van
prof. Muntendam
Het NZH-complex aan
de Rijnsburgerweggezien
aa7i de achterzijde en in
co77ibinatie met de rij van
25 huizen aan de Boerhaave
laan, waar bewoners last
zeggen te hebben van 7iach-
telijke geluidshinder. (Deze
e7i a7idere foto's bij deze ..ge
luidsbij dag en"LD/Holvast'.
ADVERTENTIE
„Sr (goubsmibse"
Speciaal voor alle modellen
VERLOVINGSRINGEN
BREESTRAAT 75 LEIDEN
In Leiden
LEIDEN In het oude Belasting-
gebouw aan de Breestraat wondt op
Koninginnedag een festifal voor de
werkende jeugd gehouden Onder het
motto „Step-Inn" zal op die dag veel
aan ballet, toneel, mime. cabaret en
handenarbeid wordne gedaan Ver
der komt er een speakerscorner, een
soort cineac, een journalistiek cen
trum met muurkranten en een medi
tatieve ruimte. De gezelligheid zal
worden verhoogd door diverse Leid
se bandjes al of niet met lichteffec
ten Als medewerkers voor dit jon-
gerenfestival zijn o.a. aangetrokken
Marjolein Briër. Willem Siere. Rob
Rotteveel. Hans Moolenbel. Henk de
Vroom en Marnix Kappers Hoewel
..Step-Inn' in eerste instantie op de
werkende jeugd uit Leiden en naas
te omgeving mikt. zun ook scholie
ren welkom op dit creatieve feest.
De deuren van ..festival-gebouw''
blijven op 30 april tot 's-avonda
twaalf uur geopend.
Het evenement, wordt gehouden
onder auspiciën van KenO en LJA in
samenwerking met de sectie werken
de jeugd en jongerengroeperingen.
Tennis De Spanjaarden Andres
Gimeno en Manuel Santana hebben
in het open tennistoernooi in Madi
son Square Garden twee Amerikanen
uitgeschakeld. Gimeno won met 63.
1 6—3 van Buchholz en de amateur
Santana rekende met 6—3, 61 af
met Marty Riessen.
Opvoeding
Prof. Mu7ite7ida77i kwestie
van milieu-hygiëne.
(Foto Leidse Universiteit
luidshinder, die door auto's en voor
al brommers wordt veroorzaakt".
De hoogleraar is voorts van me
ning. dat de vereniging in de opvoe
ding en de voorlichting van de be
volking een bijzonder nuttige bijdra
ge kan leveren. Als voorbeeld: de
beperking van geluidshinder in de
goede woning is een zaak. waarvoor
men zelf iets over moet hebben,
waarvoor men zelf mede-verantwoor
delijkheid moet dragen
Velen maken zich zorgen over de
toenemende geluidshinder door tech
nische vooruitgang, motorisering van
het verkeer, luchtvaart. Industriali
satie en urbanisatie. Prof. Munten
dam is één van de mensen, die een
fysische verontreiniging van het mi
lieu in 't geding achten en het tyd
vinden om alarm te slaan.
Opzienbarend besluit van
Spaanse aartsbisschop
(Van onze correspondent)
MADRID (GPD) Op de eerste dag, dat er weer persvrij
heid heerste in Spanje, heeft de aartsbisschop van Madrid-Al-
cala, dr. Don Casimiro Morcillo. voor een politieke sensatie van
de eerste orde gezorgd: hij heeft ontheffing verzocht uit al zijn
wereldlijke functies zijn lidmaatschap qualitate qua van
het parlement, van de kroonraad en regentieraad.
Een alarm zonder sirenegeloei
uiteraard, maar via de stille weg
van brief en gesprek. Natuurlijk zal
De Leidse hoogleraar is blij. dat het nodig zijn. dat de op te richten
met datgene, wat op het congres
vereniging ook aan de weg gaat tim-
wordt besproken, iets wordt gedaan
Dat blijkt uit dit initiatief Dat is meren. Dat wordt bij wijze van spre-
eerder gebleken. Een voorbeeld: de kcn timmeren tegen geluidshinder
nota, die de regering heeft ingediend
Jan Boer filosofeert over zijn idee
voor de instelling van wijkraden, dat
liij lanceerde naar aanleiding van de
klacht van bewoners van de Boer
haavelaan over de nachtelijke herrie.
Itii zit in zijn kamer aan de Sta
tionsweg 11, met gekruiste benen op
een kussen op de grond, plukkend
aan de snorpunten, die deel uitmaken
van zijn rijke baard- en haartooi-
pakje shag net zo dicht in de buurt
als Roel van Duvn's boekt „Het witte
gevaar"- Wij zijn anders dan Provo,
zegt hij. en uitvoerig vertelt hij hoe
hel comité Leefbaar Leiden werkt en
wil werken. Misschien doen we mee
aan de gemeenteraadsverkiezing,
maar daarover gaat het nu niet. En
hjj bepaalt zich tot het onderwerp:
de wijkraden.
Doorstroming van Ideeën en in
spraak van de bewoners zijn nodig.
Pal gaat niet meer via politieke par-
tpen. Er is een leemte, omdat de po-
lil ieke partijen de wensen, verlan
gens en ideeën van de kiezers niet
meer kennen. Het zjjn geen belangen
groeperingen meer en daar moeten
we naar toe. En dat kan alleen door
een opbouw via wijkraden. Zo kun je
aan de voet beginnen en langzamer
hand doorwerken naar nationaal en
internationaal niveau.
Jan Boer is aan het woord en hij
houdt het Een wijkraad is een or
gaan, dat de zaken, die de wük be
treffen. kan toetsen op leef baaiheid
Het gemeentebestuur blijft het uit
voerend orgaan, maar moet plannen
voorleggen aan de bewoner svan de
betreffende wjjk(en), i.e. aan de wijk-
comité's. Daaruit worden ideeën ge
boren. die alleen op deze manier kun
nen doorstromen. Belangen, die nu
voor bewoners privé-belangen schij
nen, zijn vaak algemene zaken.
SI
u mieren
in de toekomst zou de gemeente
raad niet meer moeten bestaan uit
vertegenwoordigers van politieke
partjjen, maar voortkomen uil de
wijkraden. Op die manier krijgen de
Leidenaars inspraak in zaken, die
hun belangstelling hebben. De be
langstelling zal door dit systeem wor
den aangewakkerd. Nu blijven veel
Ideeën sluimeren.
Leefbaar Leiden wil helpen bij het
stichten van wijkraden. Jan Boer
heeft een idee gekregen hoe hiermee
kan worden gestart. Wijkbewoners,
die nu actief werkzaam zijn in po
litieke partijen, gaan met elkaar aan
tafel zitten om te praten en te ko
men tot wijkcomité's. Er kan dan
krachtig worden begonnen, omdat
deze mensen in elk geval geïnteres
seerd zijn. Zo kan het uitgroeien.
Het kan uitgroeien tot een nieuwe
beleving van de democratie, die zich
nu naar het inzicht van Jan Boei
en zijn medecomitéleden in een crisis
bevindt. En we staan niet alleen,
onze aanhang is groot, zegt de man.
die al zijn tijd besteedt aan de uit
werking van zijn ideeën over een be
tere samenleving Hij ziet in gedach
ten de wijkraden functioneren. Hij
ziet „maar in een verre toekomst"
de Leidse universiteit betrokken in
dit werk voor de gemeenschap.
Succes
De klacht van de Boerhaavelaan -
bewoners is aangegrepen om het idee
voor de wijkraden te lanceren. Bij
Wijze van spreken zegt Jan Boer.
hebben de bewoners de herrie aan
zichzelf te wijten. Ze hadden veel
eerder een wijkcomité moeten stich
ten. Hij hoopt, dat het hier van de
grond komt. Hij is er zeker van en
als bewijs van het succes, dat een
wijkcommissie kan hebben, verwijst
hij naar een artikel in de Nieuwe Li
nie. waarin zijn naamgenoot (bijna)
J. de Boer beschrijft op welke manier
de Rotterdamse Afrikaanderwijk
leefbaar wordt gemaakt door de ei
gen bewoners. De plaatselijke pers.
zegt hij, zal een belangrijke rol gaan
spelen voor het goed functioneren
van de wijkraden.
Jan Boer: instelling van
wijkraden noodzakelijk.
Het zal de niet-Spanjaard niet zo
veel zeggen, maar in dit land. waai
de kerk staatskerk is. 16 't een onge
hoorde daad. die dan ook een breed
opzien heeft gewekt. Dat niet alleen:
men moet aannemen, dat de beslis
sing van dr. Morcillo het Franco-be
wind. dat voor zijn prestige sterk op
de kerk steunt, uiterst onwelgevallig
is.
Het is de eerste maal. dat ooit een
Spaanse bisschop tot een dergelijke
soap is overgegaan In feite heeft de
aartsbisschop zijn beslissing al ver
leden maand kenbaar gemaakt, kort
nadat hij tot voorzitter van de
Spaanse bisschoppenconferentie was
gekozen. Zij kwam eerst nu in de pu
bliciteit omdat de noodtoestand was
opgeheven en onmiddellijk hebben
alle bladen het bericht een opvallen
de plaats gegeven Een motief daarbij
wordt niet vermeld. Maar het is zon
der twijfel, dat men het moet zoe
ken in de groeiende betekenis, die
het vooruitstrevende element in de
Spaanse bisschoppenconferentie
heeft gekregen. Weliswaar vormen de
progressieve bisschoppen nog een
minderheid, maar hoe sterk die min-
dfiheid al is. mag blijken uit de
omstandigheid dat de erkend conser
vatieve dr. Morcillo slechts tot voor
zitter van de bisschoppenconferentie
kon worden gekozen omdat hij kon
vertrouwen op de stemmen van de
demissionaire bisschoppen.
Invloedrijk
Dr. Morcillo was een invloedrijk
parlementariër en bovendien lid van
de kroonraad en van de mad van
reeentie. Deze laatste instelling is
een driemanschap van de voornaam-
sue politicus (de voorzitter van het
parlement), de voornaamste generaal
(de kapitein-generaal van hoogste
rang op het moment van generaal
Franco's dood) en de voornaamste
kerkvorst (tot nu toe dr Morcillo'
die met zijn drieën de regering van
het land zullen overnemen vanaf het
moment van generaal Franco's dood
tut aan het moment dat er een nieuw
staatshoofd is gevonden en dat
zou wel eens lang kunnen duren.
Als lid van de kroonraad had dr
Morcillo de taak om mee te helpen
aan het uitzoeken van de kandidaat
tot opvolger van generaal Franco, die
dan aan het parlement waar hij ook
lid van was» voorgesteld en daar
door goedgekeurd moest worden.
AI met al kan men dus wel zeggen,
dal dr. Marcillo op het moment van
liet overlijden van generaal Franco
Spanje's tweede (zo niet eerste)
staatsman zou zijn geworden. Zijn
besluit om van dit alles af te zien is
voor Spanje, om een omgekeerde ge
lijkenis te trekken, ongeveer zoiets
als het In Nederland zou zjjn indien
mgr. Zwartkruis tot formateur voor
een nieuw kabinet zou worden aan
gewezen!
(ADVERTENTIE)
Nieuwste Italiaanse
gesploafer, kastanjebruin,
'n Fijne schoen voor
jonge mensen.
Aantrekke
lijke prijs
Voor de man met stijl!
Originele broque In nieuweydk
2-kleuren-
uitvoering.^
Eiken; noten
combinatie
irandissimo Italiana.
Bijzonder mooie heren-
loafer met gladde
lerenvoering.
Moderne
"w reef
band
Den Haag Spuistraat 14,
Leiden Haarlemmerstraat 53
Rotterdam Schiedam Vlaardicmen
Dordrecht Breda Tilburg
