Arabella groots genoeg
-in dubbele bezetting
altijd even goed
Mozart en Strawinski
in Holland Festival
'Crescendo' gaf een
verrassend concert
B. Traven
overleden
Kunstmarkten in
Noordw ijk-Zee
Consumentenbond is
prijsbewust voor u
25 stuks 1.75
^Brusselse Munt zet Strauss-traditie voort
Lucas Passion
in Noordwijk
Nieuwe Europese
kunstmanen
i INDERDAO 27 MAART 1969
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 25
Toneelspeler en TV-acteur Huib Rooymans
\NBI
(ADVERTENTIE)
liever CdbdllGCO
senteh
st, tg
iniuj
chet
(Door André Glavimans
BRUSSEL (GPD) In 1927
<gon Hugo van Hofmannsthal
et het schrijven van Arabella.
ANmkele weken vóór zijn dood in
H 1929 had hij het werk vol-
oid. Richard Strauss had zijn
'istdichter na het gereedkomen
,J)ie Aegyptische Helena"
ingend om een nieuw libretto
vraagd: „Ik ben over acht da-
m met de partituur van de He
rn klaarmaar nu heb ik
iets meer te doen. Ben totaal
gebrand. Zet je alsjeblieft aan
it dichten. Het mag zelfs een
xede Rosenkavalier zijn wan-
'XX je niets beters te binnen
Wet. In het ernstigste geval een
dn tussenwerk een éénakter
een oefening voor de polsen
ie om het vastroesten van de
ntasie te voorkomen".
7on Hofmannsthal had nog een
ir schetsen liggen. In 1924 al wilde
een blijspel maken naar een oude
snse klucht van Adolf Bauerle,
ïr Fiaker als Marquis". Een jaar
anderhalf later is er nog sprake
teest van een filmscenario naar
zelfde motief. Tenslotte werd het
opera Arabella, waarvan Von
Imannsthal schreef dat hij dit
rk eerdei' een operette zou willen
anen.
Iet is in feite een Weense komedie
alle onwaarschijnlijke verwikke-
gen van dien: Zdenka, Arabella's
gere zusje, dat door haar ouders
jongenskleren wordt gestoken om
huwelijkskansen van Arabella niet
junstig te beïnvloeden en de rijke
indryka. liefde op het eerste ge
ilt van Arabella, die door misver-
nden bijna duelleert en zijn ge
lde in de steek zou laten. Met aan
einde de vooruitzichten van een
bbel huwelijk, ieders eer gered en
meer.
onze streken heeft men Arabella
veel kunnen zien en horen. Niet
lang na de première heeft Ri-
ird Strauss het werk zelf in Am-
rdam het zal wel bij de Wag-
rverenlging zijn geweest gedi-
eerd. Kort voor de oorlog heeft de
itwerpse Opera er een korte reeks
roeringen van gegeven. Nu heeft
wteur Maurice Huysman, de tra-
van één Straussopera per speel-
getrouw, Arabella in de Brussel-
Muntschouwburg gebracht in een
en met kostuums van Thierry
6quet en onder regie van Rudolf
rtmann, gepensioneerd „generaal-
endant" van de Beierse Staats-
sra en sedert meer dan veertig
r regisseur van Strauss opera's,
was v\jf en twintig toen hy
riadne auf Naxos" regisseerde, de
e van een lange reeks. Verleden
heeft men hem trouwens in
tsel ook gezien als de regisseur
„Die Frauen ohne Schatten"
tor Bosquet is het Wenen van het
dden van de negentiende eeuw
bron van inspiratie geweest. Voor
vat kale hotelkamer uit het eerste
redoute van het flakerbal in het
iede en de barokke traphal van
derde bedrijf heeft hij zeer fraaie
tors gemaakt. En de kostuums,
«al die van de vrouwen, zijn van
verfijning la Winterhalter.
rtmann's regie, levendig voor het
eede bedrijf, kon ons verder on-
fc 's mans bewezen formidabele
ftennis, niet steeds bekoren. Voor-
in het laatste bedrijf was er een
loos heen en weer gedraaf van
sheila's ouders en van de min-
«s.
DEN HAAG (GPD/ANP)
Mozart en Strawinski zijn, al
thans wat de muziek betreft, de
bindende figuren van het Hol
land Festival 1969, dat zaterdag
14 juni in het Nederlands Con
gresgebouw in Den Haag wordt
geopend. Hun werk zal vooral
door ensembles met kleinere be
zetting onder de aandacht van
het publiek worden gebracht.
Beiden zijai ook vertegenwoordigd
op de openingsavond, Mcxzart met
zijn symfonie in c, kv 200 en het
pianoconcert in c. kv 491, gespeeld
door het Residentie-Orkest met Jan
Wijn als solist, Strawinski met „Pe-
troesjka", dat wordt gedanst door
leden van het Nationale Ballet. Di
rigenten zijn deze avond Lukas Vis
en André Presser.
De opera is ditmaal vertegenwoor
digd met Moearts „Cosi fan tutte",
Wagners „Das Rheingold", .Decon
structie". waaraan wordt bijgedragen
door Louis Andriessem, Reinbert de
Leeuw, Misdha Mengelberg, Peter
Schat, Jan van Vlijmen, Hugo Claus
en Harry Muilsah en een combina
tie van Strawinski's .De rossignol"
met „Petroesjka".
De toneelevenementen worden aan
gedragen door de Royal Shakespeare
Company uit Stradford-upon-Avon
met Shakespeare's .Much ado about i
nothing", een gezelschap uit Tokio j
met een No-spel en het in opdracht
door Leo Vroman geschreven spel
„Voorgrond, achtergrond", dat op
onder meer de hoofdrol na zal wor
den bezet met leden van de Nieuwe
Komedie.
dan kan men tegelijkertijd vragen,
wie behalve wellicht Strauss' be
roemde naamgenoot in zijn Fleder-
maus op zulk niveau de operette
achtige muziek heeft benaderd. Er is
in Arabella trouwens veel meer zoals
het duet tussen Arabella en haar
zusje in 1 (.Aber der richtige, wenn's
einen gibt für mich"), de solo van
Arabella in 3 en dan de prachtige
bas-liederen voor haar vader, Graf
Waldner.
De Munt heeft voor %deze opera
een dubbele bezetting geëngageerd.
Er zijn zelfs twee dirigenten. Wij
hebben alleen de eerste „versie" bij
gewoond, die door André Vandernoot
werd gedirigeerd. Niet om over naar
huis te schrijven, maar men kan hem
het voordeel van de twijfel geven: de
repetities hebben ongetwijfeld veel
van hem gevergd. Tweede dirigent is
Reinhard Peters. waarvan een
Vlaamse collega schreef dat „zijn di
rectie door grotere soepelheid en on
gedwongenheid" werd gekenmerkt
en dat hij „veel meer dan Vander
noot de nadruk wist te leggen op het
verfijnd orkestraal palet van
Strauss". Dat is sierlijk gezegd. Naar
onze mening bracht Vandernoot er
weinig of niets van terecht en werkte
zijn directie eerder remmend en
verwarrend op het geheel.
Talent
Triviaal
Hen heeft vaak vergelijkingen ge-
akt tussen de Rosenkavalier en
sbella en zeker gelden die ook voor
muziek van Richard Strauss. Het
a een vraagstuk van geaardheid
i maar wij zyn in eerste instan-
geneigd. Arabella minder hoog te
tóten. De Rosenkavalier blijft nu
"taal naar onze mening ten enen-
Je gekenschetst door de geniale
"-ast van de beroemde wals, die in
'x met de eerste noot van de opera
fint en uitklinkt met de laatste-
-compleet" is Arabella niet, sti-
tisch is het wel een van de zwak-
werken van de componist maar
dan nog „groots" genoeg. Men
ft Strauss wel kwalijk genomen
hij af en toe het triviale niet he-
üal heeft vermeden zoals in het
van Fiakermilli op het bal. Maar
De fameuze bas Karl-Christian
Kohn heeft de (vader) rol van Graf
Waldner kracht en glans verleend, in
de andere versie was het Toni-Blan-
kenheim, die zeker niet minder zal
geweest. Voor Arabella zijn zelfs drie
zangeressen verplicht: Joan Caiiyle,
Gerry de Groot en Claire Watson.
Joan Carlyle, misschien niet hele
maal meer op de leeftijd voor de rol.
heeft toch alle bedenkingen, welke
men zou kunnen hebben, ontkracht
door haar speeltalent en door haar
prachtige stem. Gerry de Groot moet
het nog beter hebben gedaan. Hen
drik Diels heeft lyrisch over haar
geschreven. Dorothea Hrist als Zden
ka, het zusje, is niet sterk maar zui
ver en zij acteert de moeilijke tra-
vestirol voortreffelijk. Een acteur is
Hans Günther Nöcker als Mandryka
zeker niet, maar hij weet zijn wat
droge baritonstem uitmuntend te
moduleren. Het was per slot van re
kening ook niet zijn schuld dat de
dirigent hem af en toe kennelijk ver
gat.
Al met al toch een gebeurtenis, die
(ADVERTENTIE)
Die regenjas kan ik zelf
wel waterdicht maken.
Met Harmisol
van mijn drogist.
in 't Brusselse operaleven weer als 'n
datum kan gelden. Misschien gaat
men, zelfs met het zo veel gesmade
festivalsysteem, toch langzaam maar
zeker naar een eigen repertoire. En
dat is voor de muziekliefhebber heel
wat plezieriger dan die vaste gezel
schappen met het voor eens en al
tijd uitgestippelde emplooi waar
breedgeboezemde overjarige diva's
nog de kamerkatjes uithangen en
dikbuikige tenoren de jeune premiers.
Joan Carlyle en Hans Gün
ther Nöcker in het laatste bedrijf
van Richard Strauss' „Arabella".
In de balletsector zijn contracten
gesloten met het Alwin Nicolas
Dance Theatre. Béjarts „Ballet van
de Twintigste Eeuw" en het Natio
nale Ballet.
Muzikale bijdragen zijn te ver- j
waohten van orkesten als de Beril -
ner Philharmoniker onder directie
van Herbert von Karajan, die te- j
vens een van de pianopartijen in
Mozarts concert voor drie piano's, kv
242, zal spelen, het Concertgebouw
orkest. het Residentie-Orkest, het
Nederlands Kamerorkest met onde.
meer een werk van Robert Heppener I
voor 28 harpen en het Rotterdams 1
Philharmonisch Orkest met Peter
Nero als solist. Op het terrein van j
wat atcuele muziek wordt genoemd, j
zjjn er concerten van onder meer de I
slagwerkgroep Amsterdam, de Stock-
hausengroep uit Keulen en Radio-
orkest en -koren met oomposities
van Luciano Berio.
Als solisten zullen aan het Hol
land Festival oa. medewerken: de
sopraan Gré Brouwenstijn, de mez
zosopraan Sophia van Santen, de
pianisten Peter Nero, Jörg Demus,
Christoph Essenbach en de violisten
David en Igor Oistrach, en Arthur
Grumiaux.
In de marge van het Holland Fes
tival vallen onder meer het interna
tionaal koorfestival in Scheveningen,
een aantal music-hall concerten door
het Metropole Orkest met als solis
ten Jasperina de Jong, La es be th List
en Ramses Shaffy, het negentiende
internationale orgelimprovisati econ -
cours in Haarlem en de gezamen
lijke presentatie van Nederlandse
musea, ,Mus«nent", die van 19 Juni
tot 13 juli in Utrecht wordt ge
houden.
(ADVERTENTIE)
Wastafel verstopt.
Is er nog Fifax?Nee!
Haal het even
bij de drogist.
NOORD WIJK —Op donderdag. 3
april as. zal in de Grote Kerk in
Noordwijk-Binnen de .Ducas Pas
sion" van Johann Sebastian Bach
worden uitgevoerd.
Hieraan werken mee het Chr.
Gem. Koor „Cantate Domino" uit
Noordwijk, het Chr. Gem. Koor
„Hallelujah" uit Katwijk, en de so
listen Lize Schoo, sopraan, Bella
Keyzer, alt, Johan Kramer, tenor.
Alfred Lukassen. tenor. Cor de Hei
den, tenor, Henk van den Brink, bas
en Ton de Koning, bas.
Het Haags Orkest en Johan
Zweers aan het orgel verzorgen de
begeleiding. Het geheel staat onder
leiding van de Noordwij kse dirigent.
Joh. Admiraal.
Het is de 26ste maal. dat dit mo
numentale werk van de grote com
ponist in de Grote Kerk wordt uitge
voerd.
NEUILLY (AP) De raad van de
Europese Organisatie voor Ruimte
Onderzoek (ESRO) heeft gisteren
drie nieuwe projecten aangenomen.
De projecten zijn een tweede Heos,
een tweede Esro-I en een tweede
Esro-II.
Basketbal De Nederlandse bas
ketbal ploeg heeft ook de tweede wed
strijd tegen Israël verloren Nadat
onze landgenoten maandag in Tel
Aviv met 63-55 het onderspit had
den moeten delven, verloren zij gis
teravond in Jeruzalem met 71-56
I (32-30) van de Israëli's. De beste spe-
Iers aan Nederlandse zijde waren
j Rose wijk en Franke met een score
I van resp. 14 en 12 punten.
(ADVERTENTIE)
"Voel es hoe glad
geweldige
snelscheercrême,
die Bartex!"
In Geref. Kerk van Sassenheim
MEXICO CAP) B. Traven, de
schrijver van De schat van de Sierra,
Madre en een van de meest mys
terieuze moderne schrijvers, is giste
ren in de ouderdam van 79 jaar aan
de gevolgen van een hartaanval
overleden.
Tra vens ware naam en afkomst
zijn bij zijn leven nooit bekend ge
worden.
In letterkundige kringen wordt
sinds jaren de vraag gesteld of
Traven van Duitse of Amerikaanse
afkomst was, of zijn eerste naam
Bruno was en of hij soms in werke-
Enkele jaren I door ons gegeven indruk bleef gelden.befaamde vertaler Basil
SASSENHEIM I
hadden we Sassenheims „Crescendo"! De dirigent liet zijn toelichtingen, Cl^hton waa
niet meer bezocht, maar wat we gis- die de muzikale vormleer niet schuw- .Tra,yen' penter „Het dode
teren hoorden .deed ons van de ene den, samengaan met het vooraf laten I verhaal van een Ame-
in de andere verbazing vallen. Dit spelen van de ophanden zijnde the-
harmoniekorps beschikt al een aan- ma's, melodieën of motieven,
zienlijke lap tijds over goede papie-1 daarin faalde het orkest geen ogen-
ren. doch wat de huidige dirigent J.| blik.
Laat de gemeente nu trots zijn op
haar korps en volgend jaar in dichte
drommen in de Geref. Kerk verschij
nen.
ui rikaanse soldaat", „De Carreta",
„Regering" en ,De brug in het oer
woud" heeft geschreven, heeft jaren
lang de uitgave van zijn boeken in
Amerika geweigerd.
Hij beweerde, dat de methoden
van de Amerikaanse uitgevers de
schrijvers verlaagden tot degenslik
kers en dieren, die geleerd hadden
KEES VERHOEF.kunstjes te doen.
van Ossenbruggen, kapelmeester der
KMX., ervan maakt, overtreft toch
al het voorgaande. De concerterende
kwaliteit houdt natuurlijk ook ver
band met de gestegen kwaliteit van
het voorhanden materiaal. Of daarbij
de ontplooiing van de plaatselijke
muziekschool al meespreekt, weten we
niet, maar in elk geval is het kwan
tum ingebrachte intellect en gefun
deerde scholing opvallend.
Van Ossenbruggen is voor ons een
nieuwe verschijning. Zullen we zeg
gen, dat hy een goed pedagoog is?
Dat stellen we van vele vakmensen
vast. We noemen hem liever eens met
een term uit vakmansjargondit is
een ..moorddirigent", die door een on
gewoon duidelijke slagtechniek een
kapitale directie voert. Alles komt te
voorschijn, zoals het tevoren is uit- «nnnnwinr
gedacht, geen uitspringend stemmetje NOORDWLJK - Het hgt m de be- Er tullen dan losse bloemen ver-
Is aan te Wllzen. geen tractie van een ^oel,ng .v,ttn het Noordwtflcsc winke- kocht worden, maar ook tumartlke-
herscomite om het V-uurtorenplein
Dit jaar als proef
seconde is er ooit iets voor of achter.
Daarnaast ls er de klank, die nlet; n No"'dw«k nog meer In het cen-
alleen haarzuiver ls. maar totaal trum ™n de belangstelling te plaat
egaal. De veronderstelling dot bij de fen DMroD1 15 h<* voornemens om
13 klarinetten er één half zacht, één tn samenwerking met de Evene-
zacht, één luid zou blazen in de ge-1 ment€ncommissie op het plein
meenschappelijke zanglijn is hier i kunstmarkten en exposities te orga-
lachwekkend of absurd. De klank is niseren- Kunstschilders, beeldhou-
egaal-gewichtloos tot in de forte's wers- bloemenverkopers, antiquairs
toe. Dat is korpseenheid, dat is en-en s-ndere bedrijvers van de „scho-
semble-begrip, dat vervult de eisen
van de partituur.
Of het nu ging, om het voornaam
ste te noemen, om een gearrangeer
de suite op Handel-thema's (enkele
uit de klavecimbelsuites), om de Vas-
tenavondmuziek van Van Lijnscho
ten, de Chain of British Songs van
Boedijn, een deel van de Canyon
kunsten" zullen daar in het
openbaar aan bod komen.
Op zaterdag 3 mei aa. krijgen zij
gelegenheid hun werk op het Vuur
torenplein te exposeren en eventueel
te verkopen. Deze kunstmarkt zal
van s' middags 2 uur tot 's avonds
10 uur geopend zijn.
Op 10 mei aa., de zaterdag voor
Suite voor Ferde Grofé, of om de Moederdag, zal het Vuurtorenplein
American Folk Suite van Walters, deingericht worden als bloemenmarkt
len, tuin- en kamerplanten, en alles
wat verder aan Moederdag geur en
fleur kan geven.
Antiquiteiten en curiosa kunnen op
zaterdag 17 mei as. op het Vuurto
renplein worden bewonderd, en wel
van 's morgens 10 uur tot 's avonds
10 uur. Uiteraard bestaat er ook ge
legenheid tot kopen. Voor deze
markt zullen in hoofdzaak anti
quairs uit Leiden en omstreken moe
ten worden aangetrokken.
Het ligt verder in de bedoeling
van het winkelierscomité om, in sa
menwerking met de Evenementen
commissie. deze exposities later in
het seizoen te herhalen. Mocht de
opzet slagen, dan zullen het wel
licht jaarlijkse gebeurtenissen wor
den.
LEIDEN De Nederlandse Consumentenbond heeft zich de
afgelopen weken druk bezig gehouden met het vergelijken van
prezen voor duurzame artikelen als radio's, tv's en wasauto
maten voor en na de inwerkingtreding van de belasting toege
voegde waarde (b.t.w.).
Hoewel aan dit onderzoek geen kwaliteitsbepaling verbonden
was, geven de resultaten een aardig inzicht in de recente prijs
ontwikkelingen in ons land. Wel moet daar als beperking aan
worden toegevoegd, dat op diverse plaatsen de artikelen tegen
lagere dan de genoemde prijzen (adviesprijzen) te koop ziju.
STEREO RADIO'S
merk en type
Arena T 1500 F
Aristona AR 5911
Blaupunkt Granada
Erres 2593
Grundig RF 265
Korting Stereo 400
Philips 22 RH 781
Saba Studio 1
Telefunken Andante 101
WASAUTOMATEN
Bauknecht WA 493 S
Bosch V 43
Cator Clean (PMC)
Constructa Prima WV
Erris AW 41
Liebherr P 10
Marijnen LT 85
Miele 412
Philips Incllmatic HN 3108
Siemens WV 43
Unilux NL 703
Westinghouse LTX 752
KOELKASTEN
AEG Santo 15 S
Bauknecht T 160
Bosch 140 TGA
Elektrolux RF 55
Erres ETM 1404
Ignis FL 215
Liebherr KT 170-A
Philips 140 1 Standaard
PMC A 501
Siemens KT 1404/46
Zanussi 115 de Luxe
ZWART-WIT TELEVISIE
Aristona 59 T 116 A
B en O Beovision 500 teak
Erres 7594
Grundig P 1200 Universeel
Korting
Loewe Opta F 770
Philips X.23 T.611.A
Saba P.200
Siemens FT 1202
Sony TV900-U.E.T,
Telefunken Z18.T
GASHAARDEN
Beckers 832 T
Benraad BT 100
Bocal 140
Bronswerk BW 700
Bronswerk BW 7
DRU Frans Hals
Etna 116 T
EM Jaarsma Torino
Nobel 86 T
Siegler Romance
prijs
pr[)s
prijsver-
vóór 1-1
na 1-1
andering
780
735
6
799
799
648
648
599
599
648
578
—11
448
398
—11
599
599
798
782
2
528
520
2
1438
1498
4- 4
898
798
—11
467
476
2
1298
1120
—14
1198
1249
4
878
898
4- 2
899
899
1195
1245
4- 4
999
1029
4- 3
1148
1120
2
1170
1299
4-11
1698
1767
4- 4
358
375
4- 5
399
359
—10
328
278
—15
348
360
4- 3
288
309
4- 7
299
319
4- 7
378
388
4- 3
269
289
4- 8
259
269
4- 4
328
298
9
339
359
4- 6
819
717
—12
1120
990
—12
729
690
5
998
898
—10
598
498
—17
798
748
6
819
770
6
850
793
7
798
778
3
798
648
—19
818
770
6
430
450
4- 5
490
515
4- 5
588
598
4- 2
645
749
4-16
585
585
648
680
4- 5
450
480
4- 7
504
530
4- 5
520
551
4- 6
648
688
4- 6
