tegenwicht
MINA ondermijnt
noraal AMERIKA
Gladys Knight draaide met haar
Pips op de „publiciteitsfoer"
E STRIJD OM
ELUK
Waar swingt 't
t ¥s met altyd zó. dat uitereten elkaar
X raken.
Kijk naar „Jong" en.jond". *G
liggen dikwijls overhoop.
De jeugd: idealistisch, vol stuwende
kracht in een maatschappij die gauw
geneigd is in te dommelen, omdat het
zalige dommelen gemakkelijk is. omdat
je er geen kleerscheuren bij oploopt.
Liever geen onbehagelijke onrust.
Liever zekerheid, geen onverwachte
schokken, die de uitgestippelde levens*
baan plotseling van koers doen verarv
deren.
Daartegenover de onverbruikte, Inspi
rerende. hollende paarden, maar nog
totaal zonder ervaring, zonder voldoen
de leerschool om zich al een oordeel
over de vele netelige wereldproblemen
te kunnen vormen. Wat ze in hun geest
drift tóch doen, vervuld van superieur»
minachting voor een ieder, die het niet
met hen eens is.
Maar waar zou het heengaan zonder
de bezinning van de ouderen wie is
tegenwoordig eigenlijk „oud"? - of d«
waarschuwingen van toekomstprofeten
als Spengler. Orwell, Huxley, Toynbe»
en talloze anderen?
Ja. ja: de hollende paarden met ma
nen en baarden waarschuwen op hun
manier óók. Daarom kan de wereld
hen evenmin missen.
Zo zwalkt zij constant ad sinds
eeuwen tussen twee ver uit elkaar
liggende polen. Soms schiet zij naar
links, dan weer naar rechts door. Ng
de wilde provobeweging op haar rug
ligt., maakt rechts weer een kans.
Hóe ook: het is voor ons alien d»
moeilijke kunst om als volleerde acro
baten op de zwiepende werelddraad t#
balanceren en te zorgen er niet al t»
vallen
Dat vereist: enerzijds je niet tetan
meeslepen door al te onstuimige voor
trekkers. anderzijds je niet bij de benen
te laten grijpen door hen, die „op ds
plaats rust" commanderen, wat in den
razend snel veranderende maatschappij
een absolute onmogelijkheid is.
De kunst van liet midden houdt veel
goeds in. want.overdrijving schaadt.
Dan worden er dikwijls brokken ge
maakt en voortvarendheid rijmt niet
met negativisme
Alleen positivisme heeft waarde in
een dynamische wereld, barstensvol he
melbestormende ontdekkingen en nieu
we ideeën. Daarin moet het „stand-
houden-m-de-storm" het allesbeheersen
de parool zijn.
Slechts wanneer twee uiterst»»»
geestdrift en ervaring elkaar weten t»
"inden, is er kans op een behoorlijk»
toekomst.
EEN ODDER*.
DE ZIEL VAN IEDER MENS LEEFT HET VER-
NGEN NAAR GELUK, MAAR VOOR VELEN
JJFT HET LEVEN GRAUW EN HEBBEN DE
LEURSTELLINGEN DIKWIJLS DE OVER-
LND IN DE KETEN DER DAGEN. HET BLIJKT
IN DAT ER BIJ NIET WEINIGEN OOK EEN
IANG NAAR DE ROES SLUIMERT, DIE, ZIJ
!T VOOR EEN KORTE WIJLE, VERGETEL-
iID KAN BRENGEN VAN DE TELEURSTEL
DEN EN HET LIJDEN DIE HET LEVEN
[ACHT, DIE VOOR EEN KORTE WIJLE DE
VERZWAKTEN EN VERMOEIDEN ZICH MEES
TER OVER HUN LEVEN EN IN HARMONIE
MET HUN DIEPSTE WEZEN KAN DOEN VOE
LEN. MAAR SLECHTS BIJ ZEER WEINIGEN IS
DE DRANG NAAR DE ROES ZO HEVIG, DAT HIJ
HUN BESTAAN GAAT BEHEERSEN, EN ZIJ
OVERGELEVERD EN VERSLAAFD RAKEN AAN
HET ÉÉN OF ANDERE VERDOVINGSMIDDEL.
(CITAAT UIT STIMULANTIA VAN PROF. DR,
KNUD O. M0LLER).
I R Jouw vvereld brengt deze keer een
0k M 8% 0% A 0± Ba 0^ mji 0^ m HA interview met M. Kooyman. zenuw-
||OV llQm ld RlOÏT alii Hl £9 artsverbonden aan de Jelgersma-
R R 1 in m R Tm R R BT» R RR R R R Tm kliniek in Oegstgeest, over het ge-
I I ^0 H Ww ^0 m ^0 0 u ^0 ^0 bruik van verdovende middelen".
Jee de overmoedige die het spoor
waarheid over verdovende midde-
tracht te zoeken. Zijn pad vindt hij
laveid met de bekende bomen tus-
het bos w.o. de meest absurde on-
mr. W. K. Baron van Dedem, sub-
jut-officier van Justitie te Amster-
(interview in het Parool van 26
tember 1961). „De grootste aanvoer
verdovende middelen komt uit
d-China, waar men over de beste
oïne beschikt. In Amerika beschouwt
n het als middel van de communis-
om de weerstand van de Ameri-
nse bevolking te ondermijnen. De
erikaanse recherche beschikt sinds
t over de nieuwe technische appara-
r die het opsporingswerk zeer kan
gemakkelijken. Ik heb deze appara-
r bekeken en zij lijkt mij ook wel iets
r de Amsterdamse politie: om be-
pelijke redenen kan ik niet in de-
s treden
'an Dedem als enige Europeaan net
ng var^ een dienstreis door de Ver
gde Staten (hetgeen iets verduide-
t) kreeg van schrijver-geoloog W. F.
mans het volgende commentaar:
heb er met opluchting kennis van
lomen: wanneer de leiders van Rood-
ma zulke plannen smeden, zijn ze im-
rs werkelijk zwakzinig en een hele-
I minder gevaarlijk dan ik wel eens
i gedachtTussen 1933 en 1940
d, herinner ik mij, rondverteld dat
Gestapo in Duitsland over een appa-
t beschikte, waarmee men op grote
tand kon vaststellen of iemand er-
s zijn radio op een verboden zender
I afgestemd. Maar toen de Ges ta
in 1940 hier kwam om zijn geheim-
mee apparaten aan onze directe
irneming te onderwerpen, verdween
verhaal uit de cu-culatie. Het ge-
nzinnige toestel bleek niets anders
zijn dan bijvoorbeeld een NSB-buur-
uw of een Jeugdstorm-dienstbode,
vond dat zij niet genoeg zwarte bo-
op haar boterhammen kreeg." (Het
listisch Universum)
loe onzinnig ook, opmerkingen als
van baron Van Dedem geven een
dige indruk van de heksenjacht die
dit kleine landje aan de zilte zee
d verdovende middelen is ontstaan,
i heksenjacht, waarbij bijna iedere
;k wel een heks wordt gevonden in
vorm van een overtreder van de be-
ingen van de Nederlandse opiumwet,
ifdzakelijk gebruikers van soft-drugs
irihuana en hasjies).
Ivertreders die lang niet mals wor-
i aangepakt (drie maanden is maar
nig) vanwege het corrigerende en
ventieve effect van dergelijke maat-
elen. Wanneer men weet dat het
ral jongeren zijn dan kan met ze-
heid worden gezegd dat er weer
i steentje is bijgedragen tot het bre-
worden van de kloof die via lange
ren, beat etc. al bestond tussen de
gd en de ouderen.
I. Kooyman, zenuwarts verbonden
i de Jelgersma-kliniek in Oegst-
it:
'erdovende middelen kun je niet al-
laal over één kam scheren. Je hebt
schadelijke: morfine, heroïne. LSD
mescaline- en de niet schadelijke:
rlhuana en hasjies. (Morfine en he-
ne geven een lichamelijke verslaving
t ontwenhingsverschijnselen; de be-
stzynsverruimende middelen LSD en
scaline weliswaar niet, maar de
king van deze middelen is zo indrin-
id, dat gebruik zonder medisch toe-
ït niet wenselijk moet worden ge
it) Bij marihuana en hasjies bestaat
n enkel gevaar voor lichamelijke
slav in g. Alcohol is wat dat betreft
gevaarlijker. (Volgens de farmaco-
O M. de Vaal is er in de medische
ratuur van de laatste dertig jaar
n enkel geval beschreven van ver
fing door marihuana Citaat Jouw
I reld)
tesultaat van een onderzoek over
jaar in de VS: de hasjies-gebrui-
raakt niet buiten zichzelf. Hij kan
i alle tijde stoppen. Er treedt geen
lenlyke verandering op door het ge
lik van hasjies.
louw Wereld: Kunt u iets zeggen
ir de officiële motieven voor het ver-
i van marihuana en hasjies zoals die
l:
het verleiden tot crimineel gedrag:
solidariteit met de ontwikkelingslan-
het overbodig zijn van nieuwe genot
middelen;
het verleiden tot gebruik van wel ge
vaarlijke middelen.
K: Dat zijn slechte schijnargumen-
ten:
van een verband tussen soft-drugs en
criminaliteit is geen sprake. De soft
drugs zijn vredige middelen, dit in te
genstelling tot alcohol dat agressivi-
teitsgevoelens opwekt. De criminaliteit
onder jeugdige soft-druggebruikers is
zelfs opvallend gering.
In de ontwikkelingslanden waar ma
rihuana en hasjies vanouds gebruikt
worden, vormen ze in geen enkel op
zicht een sociaal en medisch probleem.
Ik heb dat zelf in Oeganda, waar ik
twee jaar gewerkt heb, kunnen consta
teren. Wanneer men zegt dat mensen in
ontwikkelingslanden zo apatisch zijn,
dan kan men zich beter afvragen of de
oorzaak daarvan niet gelegen is in hun
grote materiële ellende
(Niet een opiumpijp doet de voor
waarde van het leven aanvaarden aan
de vermoeide koelie, maar een bed vol
blote vrouwen in combinatie met einde
loze erecties. W. F. Hermans, citaat
JW) Het is opvallend dat men spreekt
van een verbod van de hasjiesvelden
bijvoorbeeld in de Libanon, maar ook in
tijden van grote sociale ellende, toen
het alcoholgebruik hier schrikbarend
was, zelfs heeft men nooit gedacht aan
een verbod van de jeneverfabrieken in
Schiedam.
Het argument van de solidariteit met
de ontwikkelingslanden kon alleen maar
ontstaan door de intolerantie van de
leiders van deze landen die neerkijken
op hun eigen cultuur. Zij gebruiken
geen softdrugs meer. Zij hebben zich
geconformeerd aan het Westerse le
venspatroon, drinken whisky en cham
pagne en roken sigaretten.
Het argument dat we al genoeg ge
notmiddelen hebben is gewoonweg im
pertinent. Door zo te praten, tasten we
in belangrijke mate de vrijheid van het
individu aan die voor de minder scha
delijke drugs kiest in plaats van het
schadelilker alcohol.
Maar weinig gebruikers van soft
drugs zullen er in een later stadium toe
overgaan gevaarlijke middelen te ge
bruiken. Zij die behoefte hebben aan
een middel om kapot te gaan, zullen
daar ook wel zonder soft-drugs toeko
men.
Jouw Wereld: Kunt u ons een indruk
geven van de diepere achtergronden
van het verbod van marihuana en
hasjies.
K: Die houden verband met tegen
stellingen in ons Westerse cultuurpa
troon en de werking, aard van de soft
drugs. Ter illustratie: In het kastenland
India zijn er twee die bijzonder opval
lend verschillen, de Brahmins en de
Ragpoets. De Brahmins zijn de pries
ters die elke vorm van agressiviteit
verwerpen zij gebruiken hasjies. De
Ragpoets daarentegen zijn de strijders,
zy gaan prat op hun vechtlust. Ken
merkend voor de Ragpoets is hun
drankzucht.
Onze Westerse maatschappij is een
prestatiemaatschappij- In ons cultuur
patroon is agressiviteit ingebouwd. Mid
delen die ons onze agressieve impuls
ontnemen kunnen niet getolereerd wor-
den: gebrek aan agressiviteit leidt tot
passiviteit en het gebrek aan initiatief
tot niets
(Terzyde: daar komt steeds meer
verandering in. Door de mechanisering
hebben we de beschikking gekregen
over een- ontzaggelijke hoeveelheid vrije
tijd. Deze te vullen met zalig nietsdoen
is nu al een probleem, in de toekomst
zal dat nog moeilijker worden).
Een tweede oorzaak waarom de ge
vestigde orde zich met zo grote felheid
keert tegen de soft-drugs houdt ver
band met de motieven van de gebrui
kers. Voor hen betekenen soft-drugs
een protest. Groot geworden in gezin
nen, die niets meer te betekenen had
den, hebben zij een behoefte tot identifi
catie met de groep en met ideale figu
ren. Die mogelijkheid verschaffen hen
de soft-drugs door het taboe dat de mid
delen aankleeft en door de sociale vre
dige werking ervan.
Verder zou je nog kunnen zeggen dat
de jacht op verdovende middelen door
de zelfde motieven geïnspireerd is als
tm
ONDER REDACTIE VANi
Ongelooflijk, wat wordt „de goe
de smaak" ons toch eigenlijk op
gedrongen. Dat werden we ons
deze week bewust, toen we op
eens drie elpees en een stapeltje
daaruit getrokken singletjes van
Gladys Knight and the Pips kre
gen toegestuurd. Waarbij was ge
voegd de bekende, hartverscheu
rende persinformatie. Op bere-
kend-bewogen toon geeft dat de
volgende belangwekkende feiten:
Gladys was al op 4-Jarige leeftijd
een klein zangwonder
Gladys' ma vond een gedegen school
opleiding voor haar dochter veel be
langrijker
de heksenjacht van vroegere eeuwen.
Een mens is bang, zonder dat hij er
zelf iets aan kan doen te veranderen.
Vroeger was dat de magie, nu zijn het
de verdovende middelen die dié ver
andering tot stand kunnen brengen. De
heksen en de gebruikers van verdoven
de middelen worden met dezelfde ver
ontrustende precisie achtervolgd en op
de brandstapel gebracht.
JW: Zou de heer Kooyman voelen
voor een opheffing van het verbod op
marihuana en hasjies?
K: Ik geloof niet dat een opheffing
van het volledige verbod op het ogen
blik zinvol zou zijn. De handel zou voor
lopig nog aan banden gelegd moeten
blijven. Het gebruik mag vrijgemaakt
worden. Het middel is nieuw in onze
cultuur en je weet niet wat voor effect
een stormloop op hasjies en marihuana
zou hebben Ik geloof echter niet dat
dat zou leiden tot grotere veranderin
gen in ons cultuurpatroon door de pas
sieve werking van de soft-drugs. Die
agressiviteit zit vrij stevig in onze
maatschappij
JW: Gebruikte u zelf wel eens verdo
vende middelen?
K: Ik heb wel eens hasjies genomen.
Het effect ervan wordt sterk overdre
ven. Als ik het op mij zou moeten om
schrijven dan moet ik zeggen dat de ge
wone dingen meer tot je gaan spreken.
Je ziet kleuren intensiever, de gevoelig
heid voor geluid en geuren wordt ver
sterkt. Dit bereik je echter pas met vrij
behoorlijke dosering. Het is niet ge-
aarlUk, want je blijft je realiseren wat
er aan de hand is en je hebt de moge-
Gladys „kreeg toch de gelegenheid
om naar hartelust haar stembanden te
oefenen in het koor van de Mount Maria
Doopsgezindenkerk in Atlanta, Geor
gia";
Gladys bracht het in dit koor tot
voorzangeres;
Gladys vormde daarna met haar
broer en twee neven een kwartet, waar
mee ze via schoolaula's de wereldpodia
beklom
Het is niet onze bedoeling om Gladys
en haar Pips even de grond in te stam
pen. Allerminst. Maar opeens zie je hoe
handig hun komst naar Nederland
(voor dart. uitbundige Grand Gala volks
feest) door de publiciteitsafdeling van
Artone is uitgebuit. Artone. tussen twee
haakjes, is de Haarlemse maatschappij,
dieo.a. de platen van het Tamla
Motown-label hier op de markt brengt.
lijkheid om het effect op ieder gewenst
moment af te breken bijvoorbeeld door
een maaltijd.
JW: Ziet u in de nabije toekomst on
der invloed van de medische argumen
ten een opheffing van het verbod op de
soft-drugs?
K: Ik geloof niet dat dat er in zit.
Het ligt nu eenmaal vast in de wet en
de mensen zijn te sterk bevooroordeeld.
Daarbij komt dat het een prachtige
stok is om bepaalde protest groeperin
gen mee te slaan
Wie na lezing van het gesprek met de
heer Kooyman nog behoefte heeft om
meer te weten te komen van deze ge
compliceerde zaken kan misschien be
vrediging vinden via het volgende lite
ratuurlijstje. Recentelijk verschenen
Sidney Cohen. LSD (bij Van Ditmar»;
Het voor en tegen van LSD. bundel op
stellen met bijdragen oa van Aldous
Huxley en Timothy Leary onder redac
tie van David Solomon «Bruna»; Peter
Laurie. Drugs; medische, psychologi
sche en sociologische feiten Bakker
Malden Grange Bishop. Op zoek naar
zichzelf, een psychedelische ervaring
met LSD-25 (Paul Brand». Van minder
recente datum (1951), verouderd, onbe
trouwbaar, maar wel vermakelijk is het
als standaardwerk bedoelde Stimulan
tia een bundel opstellen onder redactie
van de Deense hoogleraar Knud O
Möller (Leopold». Belangwekkend is
verder nog een artikel van prof P. C.
Kuiper, hoogleraar psychiatrie in Am
sterdam in Vrij Nederland van 21 12
68 getiteld Enkele opmerkingen over
effect, verslaving en preventie by ma
rihuana en LSD.
Kijk, en plotseling zie Je dan akelig
nuchter hoe die publiciteitswals over de
hoofden van de argeloze kopers heen
plet. Met allerlei listige verkooptech
nieken word je benaderd. En dat geldt
natuurlijk niet alleen voor Gladys,
maar evengoed voor driekusman James
Last, die even op z'n klompen een ver
bijsterend oplage-cijfer haalt
Bij Artone vertelde men ons hoe on
geveer een reclame-actie rond een
groep wordt opgebouwd. G K a. t. P
kwamen vanzelf al op de tv «vanwege
het Gala». Meestal legt de platenmaat
schappij bij de komst van een groep
naar Nederland contact met één van de
omroepzuilen. Die op hun beurt zyn
daar zeer kien op. wat ook weer niet
onverklaarbaar is. Zij brengen bij voor
keur een zo exclusief mogelijk tiener-
programma. nou. en als dat kan met
een buitenlandse groep Zo grypt
dat allemaal in elkaar
Dat was dus het eerste programma
punt van de promotie-toerhet tv-me-
dium benutten. Volgens Artone is het
optreden van Gladys and the Pips op
de buis, direct afleesbaar geweest op de
interne toplijsten. Verder om dit ver
haal aan Gladys op te hangen zijn al
le elpees van dit sophisticated soul
kwartet gestickerd. Dat wil zeggen: In
de linker bovenhoek is de hoes voorzien
van een plakkertje met het opschrift
„Grand Gala du Disque Populaire
1969." Handig voor het herkenningskli
maat.
De handel is daarna op twee manie
ren benaderd Met maandelijkse re
lease-lijsten. die een overzicht geven
van de belangrijkste platen-verschijnin
gen. Dan is er extra aandacht aan de
groep besteed in Fonografiek, het twee
maandelijkse blad voor de detailhandel.
Zo werkt dat steeds meer naar beneden
door, totdat de brede stroom publiciteit
uiteindelijk over het veelkoppig publiek
uitvloeit.
Het kan geen kwaad dunkt ons om je
dit eens te realiseren. Probeer zoveel
mogelijk je eigen smaak gescheiden te
houden van die opgedrongen smaak
Blyf kritisch je platen kopen. Moge dit
de „Grote Boodschap" zijn van deze
voor de rest oppervlakkige overpeinzing.
Ja. en wat Gladys Knight and the
Pips betreft nog even dit: de drie el-
j>ees uit één worp heten Silk 'n Soul,
Feelin Bluesy en Everybody needs
Love. Het is niet de bedoeling dat we
hier een uitvoerige recensie afdrukken.
Daarom de tip: als je een plaat van de
ze soulgroep wilt hebben, dan raden we
je aan een keus te maken uit de twee
eerstgenoemden. Die zyn heus niet gek,
een paar gepolijste nummertjes daarge
laten.
HEIN ELBRINK,
HENRIËTTE V/D HOEVEN,
HENK DE KAT,
BRAM VAN LEEUWEN,
BERT PAAUW.
WORDT SOMS NIET HELEMAAL BEGREPEN.
We hebben nog niet veel reacties ont
vangen op onze oproep om gegevens
over „al wat swingt in Leiden e.o."
Het is wel zorg dat we de kopij
steeds minstens een week van tevoren
op ons bureau hebben.
De agenda voor dit weekend:
ZATERDAG
Rotterdam. Doelen: Modern Jazz
Quartet; Voorschoten, Prinses Marijke-
laan 4; beatavond m.m.v. Shart, 8 uur.
ZONDAG
Amsterdam. ConcertgebouwModem
Jazz Quartet; Leiden, Den Burcht:
soulgroep Marcas B S 8 uur
MET DEZE KEER DANK
AAN: DE PLATENBINKEN.
