linister Witteveen
and wil zoveel tegelijk
Baten en lasten voor en
WENNEN AAN DE B.T.W.
ZOALS AAN ACCIJNS
Wie van de twee
is de volleerdste
spaarster?
VOORJAARSBEURS
NIET GESLAAGD
W
Onder invloed btw
ERDAG 8 MAART 1969
ren werd begin 1969 recht-
„f indirect als gevolg van
jmaatregelen. aanmerkelijk
Hieronder volgt een over-
de belangrijkste lasten
den en verlichtingen voor
bovendien een opsomming
Ie olannen voor 1970.
januari 1969: invoering van
pre stelsel van omzetbelas-
v) waardoor de investerings-
LEIDSCB DAGBLAD
PAGINA 17
prijzen lager en de consumptieprij
zen hoger werden, verhoging van de
tabakspcijns, verhoging van het
kijk- en luistergeld, verhoging tele
foontarieven, verhoging sociale pre
mies, in een aantal gemeenten ver
hoging tarieven elektriciteit, gas en
water, versnelde belastinginning op
bijzondere beloningen voor inkomens
groepen met een inkomen boven
f 15.000 per jaar waardoor bijvoor
beeld vakantiegeld zwaarder wordt
belast, ter compensatie van optre
dende en opgetreden prijsstijgingen
verlaging van de loon- en inkomsten
belasting op inkomens tot f 27.000 en
verhoging van de sociale uitkerin
gen.
Op 1 februari 1969 verhoging van
een aantal posttarieven.
Op 1 april 1969: verhoging van de
huren van na-oorlogse gesubsidieer
de woningen (woningwetwoningen en
premiewoningen) met 6 procent.
Op 1 juli 1969: verhoging van een
aantal accijnzen en de motorrijtui
genbelasting (waardoor het leven
0.3 procent duurder zal worden), on
der meer in verband met de gestegen
defensie-uitgaven.
Op 1 januari 1970: verhoging van
de omzetbelasting (btw), opbrengst
250 miljoen. Eventueel verdere ver
hoging van accijnzen en motorrijtui
genbelasting, verlaging van de loon-
en inkomstenbelasting (om de
zwaardere druk van deze belasting
als gevolg van de geldontwaarding
te neutraliseren) met een totaalbe
drag van plm. 900 miljoen, een be
perkt deel van deze belastingverla
ging kan tot 1971 worden uitgesteld.
p
m
ïiWS'.
'$F-
(Van onze parlementaire correspondent)
HAAG (GPD) ..Blijkt de overheid niet tot de ern-
jrijsopdrijvers te behoren?" De minister van Financiën,
J, Witteveen, trekt een bedenkelijk gezicht als hem deze
jpordt voorgelegd.
ken of beperking van de uitgaven
mogelijk is. Hoe staat het daarmee.?
Minister Witteveen: „Daar kan ik
geen concrete mededelingen over
doen. Er wordt op een breed terrein
gewerkt De resultaten lopen uiteen
Enkele werkgroepen zijn tot vrucht
bare resultaten gekomen. Dat het be
leid wordt doorgelicht, is op zichzelf
al nuttig.
betiteling is misleidend",
hij. „Een prysopdrijver is
lie de prijzen hoger opdrijft
jg is. Over de belasting-
jen, als gevolg waarvan de
llijgen, hebben regering en
samen beslist, of, als het
entelijke maatregelen ging,
interaden".
Witteveen, 47, liberaal,
ar het om het financiële be-
een sleutelpositie in het
ijn beleid staat op het ogen-
tt middelpunt van de belang-
Begrotingstekorten zouden
kunnen worden gefinan-
lt men.
uster voert een niet-sociaal
gt men, want hij wil de be
uk voor de lagere inkomens-
verzwaren en voor de hoge-
en'bM. En er zijn er ook die
it het absurd is, de loon- en
obelasting in 1970 en 1971
Jf ken, terwijl nog zoveel uitga-
1U zakelijk zijn
belastingverlaging", zegt mi-
een Witteveen, „kan men beter
der laging noemen, maar een
Hij legt uit, dat de ta-
van de inkomstenbelasting
s aantrekken van de daling
opkracht van de gulden, en
vei evolg daarvan, onder invloed
)m- oopkracht van de gulden, en
.er. sneller stijgt dan wan-
ren inflatie zou zijn.
iwenste snellere stijging
ïngdruk dient te wor-
rrigeerd. „Ook al gaat de
correctie door", vervolgt de
,dan blijft nog een belang-
mte voor uitgavenstijgingen
en-
j gewen:
irl elastir
lel.
binet streeft ernaar, de uit
en, er jaar niet meer te laten
jan zes procent. In 1968 bleek
mogelijk, de stijging tot de-
ocent. te beperken. Toen wa-
enkele belastingverhogingen
elijk. In 1969 is het prak-
ukt, dit doel te bereiken. De
ie wij hebben uitgestippeld
as het vertrouwen dat het in
1971 zal lukken".
Men zou er een systeem van moe
ten maken, want de aandrang om
extra uitgaven te doen is groot, de
weerstand tegen belastingverhoging
ook. Men zal altijd moeite moeten
doen, de uitgaven binnen de perken
te houden".
Spiraal
Voor dit jaar wordt het beeld be
heerst door lastenverzwaringen. Lei
den de belastingverhogingen er niet
toe dat de beruchte loon- en prys-
spiraal in werking treedt en dat dus
de inflatie wordt aangewakkerd?
Minister Witteveen: .Men kan de
prijsverhoging als gevolg van de in
voering van de btw niet zien als in
flatie. Er is slechts sprake van een
verschuiving: de consumentenprij
zen stijgen, de investeringspryzen
dalen. Er komt een inflatie-element
in het spel als men de verhoging van
de consumptieprijzen poogt af te
wentelen door extra-loonsverhoging.
Ik moet erkennen dat wij nu wel
een beetje in de spiraalwerking zit
ten. Daarom is het zo noodzakelijk,
dat er in 1970 weer rust komt.
Wy hebben dit deze week ook be
sproken met de Stichting van de Ar
beid. Ook het bedrijfsleven heeft
verantwoordelijkheid te dragen. Het
is te hopen dat de huidige ervaring
doet beseffen dat men met deze spi
raalwerking niets opschiet.
Belangrijk is ook, dat de Sociaal-
Economische Raad over enige tijd
moet komen met een advies over de
kosten van de sociale verzekering.
Ook deze lasten kunnen niet in dit
tempo blijven stijgen."
De minister wijst er nog op dat al
lerlei overheidsdiensten sterk ar
beidsintensief zijn. Hierdoor zijn, in
verband met de stijgende lonen
en salarissen, tariefsaanpassingen
strikt onvermijdelijk.
Ontevredenheid
Bü de burgers leeft veel ontevre
denheid. Men moet bijvoorbeeld ook
meer belasting betalen over zijn va
kantie-uitkering, en uitgerekend als
de bouwvakvakanties beginnen
wordt de benzine duurder
Minister Witteveen: „Wij mikken
er natuurlijk niet op dat dit samen
valt het kan noodzakelijk zijn,
onpopulaire maatregelen te nemen.
Nederland wil zoveel tegelijk. Als
we zien waaraan wij bezig zijn
het is al een enorm programma."
Dit kabinet heeft een andere po
litieke kleur dan het kabinet-Cals
maar de mensen zeggenof je nu
door de hond of door de kat gebeten
wordt, het komt op hetzelfde neer.
Minister Witteveen: „Dat is be
paald niet juist. De BTW werkt wel
voor de consument als belastingver
hoging. maar is in feite geen belas
tingverhoging. De opbrengst voor de
schatkist blijft, vergeleken met het
vorige stelsel van omzetbelasting, ge
lijk.
Het is een eenmalige fundamentele
structuurwijziging. Het begrotingsbe
leid van dit kabinet is er in tegen
stelling tot dat van het kabinet Cals
op gericht belastingverhogingen zo
veel mogelijk te voorkomen. De hui
dige reacties op de btw bewijzen
hoe noodzakelijk dat is. In de ko
mende jaren hopen wij dat het be
leid weer tot een rustiger ontwikke
ling van lonen en prijzen kan bij
dragen".
Als men u vraagt wat tegenover
de stijgende belastingdruk staat, wat
antwoordt u dan?
Minister Witteveen: „De ontwikke
lingshulp, die naar 1 procent van
het nationaal inkomen gaat. De in
voering van de mammoetwet: Voor
dat die volledig is doorgevoerd, kost
dat honderden miljoenen. Op het ge
bied van Verkeer en Waterstaat de
Deltawerken, de havens, het wegen
fonds. Wat economische zaken be
treft hebben we veel gedaan om de
zwakke gebieden tot ontwikkeling te
brengen"
Redelijk plan
In het parlement vallen al wel be
zwaren te beluisteren tegen de voor
genomen belastingverhoging, omdat
nog zoveel andere uitgaven nodig
zyn.
Minister Witteveen: ,Jn het kabi
net hebben we een heel redelijk plan
gemaakt. Het kabinet is het eens
geworden over een omvang van be-
lastingcorrectie van omstreeks 900
miljoen. Hiermee worden de afspra
ken bij de kabinetsformatie geho
noreerd. Daarbij kunnen de uitga
ven met zes procent bl'ljven stij
gen. Dit moet ook de heer Biesheu
vel aanspreken. Ik verwacht dat
als wij het wetsontwerp en de toe
lichting daarop zullen indienen, de
regeringsparty en het een rede
lijk voorstel zullen vinden".
Minister Witteveen
DEN HAAG (GPD) De nieu
we omzetbelasting btw en de an
dere „duurmakers" hebben toege
slagen: de prijzen en tarieven
zijn in een krappe twee maanden
tijd met naar verbruik gemiddeld
ADVERTENTIE
zich tegenvallers kunnen j
er Witteveen. .Als zich te-
(jj is voordoen, is 't niet duide-
srom deze ten koste van de
au' jcorrectie zouden moeten
'lijf® moet zich voorstellen hoe
zijn als in ons belastingsy-
automatische correctie
ebouwd, waardoor de tarie-
er jaar automatisch zouden
aangepast aan de gevolgen
Inflatie. Dan had je een situ-
principieel veel juister is dan
inister zegt, dat de sanering
gemeentefonds, waaruit de
ten het grootste deel van
komsten ontvangen, volgend
problemen kan geven. „Wij
ien of dit aan de uitga ven -
worden opgevangen, door
van andere uitgaven, of dat
Ijtogverhoging nodig is. Per-
sou ik in dat geval denken
nzetbelasting".
momenteel niet meer flnan-
IWvalIers dan enkele jaren
F Witteveen: „Dat geloof ik
voeren wij nu een stringen
te, waarbij er krachtig naar
streef d. de uitgavencijfers
de begroting te houden. Het
Ugend dat de begroting 1968
1 gunstige realisatie te zien
feezien van de extra-uitga-
r de werkgelegenheid en de
felngen zijn er geen over-
Sen".
elangrijk effect
•tekent de voorgenomen be-
rerlaging voor de belasting-
F Witteveen: „De uitwer-
111 de tariefsverlaging staat
nog niet voor ogen. Maar
1 middengroepen, met inko-
*n de 15.000 en 30.000 gul-
het effect belangrijk zyn.
de inkomens, waar beneden
Wtstlng •dt geheven, zullen
Operatie nog een beetje om-
ten. Men is nog bezig, hier
uit te werken, het is een
pike rekenarij".
®'ljoenonnota werd geschre-
*erkgroepen die onderzoe-
Weet je dat je bij de AMRO Bank
reuze voordelig kunt sparen?
Hoe bedoel je?
Nou, je kan kiezen uit meerdere
spaarrekeningen. Wil je elke dag geld
kunnen opnemen, dan krijg je vier procent.
Laat je het langer staan, dan kun je zelfs
tot zes en een kwart procent krijgen.
Zés en een kwart procent''!
Maar ik ben maar een
klein spaardertje.
Dat maakt de AMRO Bank niets uit.
Weet je wat ook fijn is, je hebt
meteen een bank.
Een bank?
Ja. ik heb er laatst geld geleend
voor die wasmachine. En Arnold heeft
er een rekening. Gewoon handig.
bijna viereneenhalf procent om- tement zelf. levert stof voor een ver-
haal apart. Ik geef het aan de hand
van een voorbeeld.
hoog gegaan. De btw, die daarvan
maar voor een derde schuld
draagt, is de grote verwarring
zaaier.
Niemand kon volgen wat er met
de prijzen gebeurde en ook nu kan
niemand dat nog. De automobilist
vraagt zich met angstig hart af hoe
zijn nieuwe reparatierekenilng er
komt u>t te zien. Iemand die vorig
jaar een bepaald meubelstuk bestel
de, waarvan de aflevering werd ver
traagd, ligt in gevecht met de win
kel over het al of niet bijbetalen van
btw.
Had iemand de verandering van de
prijzen van artikel tot artikel nauw
keurig in het oog kunnen houden?
Ik heb het geprobeerd met enkele
lijsten en een paar goedgetrainde ge-
Een koper constateert verontwaar
digd dat een boek twintig procent
duurder is geworden, en dat nog wel
terwijl het een boek uit oude voorraad
is. Hij schrijft dat aan de ECD. Zijn
brief belandt bij een onderhoofd van
de ECD, dat nog zo hoog is. dat
zijn naam in de staatsalmanak staat.
Dat onderhoofd leest de brief en
belt de uitgever van het boek op om
te vragen waar die prijsverhoging
door komt. Vervolgens pakt hij een
telefoonboek en gaat daarin zoeken
of de afzender van de brief (zonder
briefhoofd) wellicht telefoon heeft.
Hij vindt een nummer, draait dat,
en krijgt de vrouw van de brief
schrijver aan de telefoon, die vertelt
waar haar man werkt, het onder
hoofd belt vervolgens het nummer
van dat bedrijf, zegt dat het depar-
heugens- voor- hoe- de- dingen- er-
uit- zien. Het is gemakkelijk genoeg tement de briefpost met aan
na te gaan hoe de prijzen van en doet zü" t ti
(merkllevensmiddelen zijn veran- heeft gezegd dat het boeit wel twintig
derd procent duurder is geworden, maar
andere van zijn boeken zyn minder
En daarover Itomeo dan ooit de m pr(JS gestegen zodat het overeen
meeste op- en aanmerkingen. Maar j uitkomt. Kijk, zegt het onderhoofd.
het wordt een andere zaak ais men uHgevers hebben nu ineens alle
tracht de prijsontwikkeling van meu- j prjjsverhoglngen waarop zij uit het
beien, textiel, schoenen en huishou- ver]eden nog recht hadden, op elkaar
delijke artikelen te volgen. I gestapeld.
Een bepaald bankstel kostte in de- Dat vindt het departement wel
cember f764.-. bij prijscontrole dit jammer. maar er is niets aan te
jaar blijkt het uit de roulatie te zijn. doen En wat de prijsverhoging op
Een rok kostte f23.50.-. dit jaar niet oude voorraad betreft, dat wil het
meer te koop. De winkel zegt dat de departement eigenlijk niet. maar de
nieuwe collectie duurder is geworden. I boekhandel heeft in een brief aan
Een mantel in december f325.50.-. zyn gesChreven dat ze het toch
ln januari niet meer te krijgen. maar moesten doen. En dat hij hoopt
Een bepaald overhemd: wordt niet dat meneer daarmee naar genoegen
meer verkocht. Enkele pannensets: j h^i^ht.
niet meer voorradig. En zo gaat het i staaltje van gaaf dienstbetoon,
door. Het assortiment verandert en j dat niet de indruk wekt dat er
meestal kan de winkelier zelf niet efficleTU apparaat aan het werk
eens een prijsvergeiyking maken. noch een departement dat goed
Op een centraal punt, denkt de Qde hoogte is van alle ontwikke-
argeloze consument, wordt dat toch lingen en daar streng de vinger op
allemaal wel zo goed mogelijk bij ge- houdt.
houden. Om hem van die illusie af
te helpen, even een klein kijkje in
de wondere wereld van de prijscon
trole:
Zo'n apparaat is natuurlijk wel no
dig. nu wij de weg hebben ingeslagen
van belastingheffing via de winkel,
Het is reeds aangekondigd, volgend
jaar gaat de btw omhoog. Dan ko
men de pryzen opnieuw door de be
lasting in beweging. En zo kan het
nog wel vaker gaan.
Al langer
Als het departement die dingen
vooraf in strakke banen leidt, hoeft
er niet telkens verwarring te zijn. Die
is er ook niet of nauwelijks met een
aantal artikelen waarmee allang
soms al uit een tamelijk grys verle
den belasting wordt geheven. Via
de accijns. Een opsomming daarvan,
om alvast wat aan de btw te wen-
?n:
Jenever In de prys van een liter
zit ruim zes gulden accijns voor de
belasting. Die is zo nu en dan ver
hoogd. In 1951 bijvoorbeeld, was het
nog geen vier gulden.
Wün In de literprijs zit bij een
licht wijntje al 44 cent accijns. Bij
vermouth kan dat oplopen tot drie
keer zoveel.
Bier Rond een kwartje per li
ter accijns.
Suiker Per kilo 19 cent accijns.
Sinds de oorlog gelijkgebleven.
Sigaretten De prys bestaat voor
59 procent (dus bijna drie vijfde) uit
accijns (en dan nog eens voor bijna
11 procent uit btw).
Shag en pijptabak Van de meest
gangbare prijzen is ruim 37 procent
accijns.
Grote sigaren Van de prijs ie
10 procent accijns.
Kleine sigaartjes Van de prijs Is
16 procent accijns.
Benzine— Per liter gaat 34 cent
accijns maar de belasting. In 1947 was
dat nog maar 11 cent en in 1936 ruim
87 cent. Op petroleum zij slechts een
kleine 3 cent accijns, op gasolie bijna
cent en op stookolie bijna 1M cent
Bovenop accijnsheffingen komt.
zoals tussendoor reeds aangeduid, ook
nog btw., die voor overheid en pu
bliek nog duidelijk moet worden.
Illusie
De Nederlandse Consumentenbond
riep zyn 200.000 leden op prijsverho
gingen te melden. Toen de minister
van Economische Zaken zei dat hij
een vierduizend prijsmeldingen bin
nen gekregen had. waren daar zes
honderd van de Consumentenbond
bü-
Want de bond had ook niet het ap
paraat om te controleren wat er
gaande was. en stuurde de meldingen
alleen maar door.
Het overkoepelende Consumenten
i Contact Orgaan (een soort KNVB
van de consumentenorganisaties)
i kon met zyn acht man personeel
j uiteraard ook het land niet bestrij
ken. Het vergeleek nog wel de of
ficiële kruideniersprijzen.
Dit alles werpt wel een verhelde
rend licht op de belofte van de mi
nister, dat hij de consumentenorga
nisaties overzichten van prysbewe-
gingen zal laten maken.
Dienstbetoon
i De controle door de Economische
i Controle Dienst (ECD) van 't depar-
UTRECHT (ANP) De deelne
mers aan de voorj aars beurs 1969 in
Utrecht van 2 tot en met 7 maart
hebben over het algemeen teleur
stellende resultaten geboekt. Alleen
de vakbeurzen karwei, macro-shop
en de manifestatie film en foto had
den niet te klagen. Deze teleurstel
lende resultaten zyn volgens de ex
posanten mede te wijten aan de af-
afwachtende houding van de consu
ment in de laatste maanden als ge
volg van de invoering van de b.t.w.
„We dachten, dat de b-it.w.-koorts
nu wel tot het verleden zou behoren.
Dat is niet het geval geweest en we
hebben ons daarin vergist. De han
del. altijd gestimuleerd door de con
sument is nog steeds aarzelend. De
detaillist volgt nog altijd een zeer
voorzichtige mkooppoLitiek". Dat zei
gisteravond de algemeen direc
teur van de jaarbeurs, drs. J. H D-
van der Kwast op de slotpersconfe-
rentie van de Utrechtse voorjaars-
beurs
De slechte resultaten zijn, aldus het
jaarbeursbestuur. des te verwonder
lijker als men weet. dat de prijsver
hogingen in vele gevallen slechts ten
dele werden doorberekend. Dit Is ge
bleken uiit een onder de deelnemers
gehouden enquête.
Het bezoekersaantal is overigens
vrüwel gelük gebleven aan dat van
vorig jaar, hoewel de voorj aars beurs
2 dagen korter duurde. (Nu 6 dagen,
tegen vorig Jaar 8). Vooral de eerste
dag (op zondag 2 maart) is uitzon-
derlük goed geweest Opmerke
lijk was toen het zakelijk bezoek uit
de randprovincies.
