Prijsstop is niet
het
absolute redmiddel
n Moordproces en
wat daarbij hoort
RENTEVOET GAAT OVERAL OPLOPEN
test 'm zelf
rally winnaar
FINANCIEEL
WEEKOVERZICHT
5Trucjes met indexcijfers9
Nieuw onbehagen over
verhoging Brits bankdisconto
VERKEERD BEELD
KLEINER EFFECT
REKENWERK
TENNISBALLEN
Bel de DAF-dealer of vul de coupon in
Doe't meteen
-coupon
i
Geldontwaarding maakt hogere dividenden gewenst
Bedrieglijk
PAGINA 6
LLiisoCH DAGBLAD
^aaER-DAG 1 iviAAKl 1969
(Van onze parlementaire redacteur J. J. Vis)
DEN HAAG (GPD) De discussie deze week in de Tweede
Kamer over wel of geen algemene prijsstop was niet helemaal
vrij van demagogische trekjes. Met zo'n prijsstop kan wel een
heleboel, maar niet alles worden bereikt. Toch deed de oppo
sitie net alsof de algemene prijsstop het absolute redmiddel
zou zijn.
Als dat inderdaad het geval was
zou er natuurlijk helemaal niet
zo'n heftige discussie zijn geweest.
Dan zouden we de algemene prijs
stop allang hebben gehad.
De overheid heeft in normale om
standigheden maar beperkte Invloed
op de prijzen. De prijzen worden nog
steeds door een heleboel andere fac
toren bepaald: vraag en aanbod,
loonkosten, prijzen van grondstoffen
enzovoorts.
Toen de Tweede Kamer vorig voor
jaar over de invoering van de b.t.w.
besliste leefde economisch Nederland
in de veronderstelling dat het slecht
ging met onze volkshuishouding. Pre
sident zyistra had juist zijn Jaar
verslag van de Nederlandsche Bank
gepubliceerd en dat loog er niet om.
De vakbonden waren heel matig in
hun looneisen, het kabinet wapperde
zelfs met voorstellen een loonpauze
af te kondigen grote loonsverho
gingen konden niet worden geduld.
Het beeld dat we toen van onze
economie hadden was verkeerd. In
werkelijkheid was het veel beter. De
ondernemers investeerden meer dan
werd verwacht, 't consumptieniveau-
was hoger, de werkloosheid was min
der. Maar bij de beslissing over de
invoering van de b.t.w. liet men
zich leiden door het verkeerde beeld
Volgens dat verkeerde beeld hadden
de pryzen helemaal niet de neiging
omhoog te gaan. Later, toen de wer
kelijkheid alsnog aan het licht
vwam. zaten we er mee. Het giny
helemaal niet zo slecht in Nederland.
£r werd veel geïnvesteerd en er wera
veel geconsumeerd en zoals dat
dan altijd gaat: de prijzen gingen
omhoog.
Prijsstijging is een merkwaardig
fenomeen. De ene producent steek;
de ander aan. De consument vindt
dat, vervelend maar reageert zelden
Als de t.v.'s of de auto's duurder
worden wil hij nog wel eens een
blokje omlopen voor hij tot zijn
aankoop besluit, maar als het om
meer gewone spulletjes gaat betaalt
hij gewoon de prijs die er voor wordt
gevraagd.
Achteraf bekeken is het verhogen
van omzetbelastingen want dat is
de b.t.w. in feite in een periode
van stijgende prijzen het gevaarlijk
ste wat gedaan kon worden.
De producent was toch al aan
't verhogen, nu mag hij van de over
heid nog meer verhogen allicht dat
hij er voor zichzelf nog wat extra's
bijpikt. De consumenten die de prijs
verhogingen toch al gelaten accep-
MINISTER DE BLOCK
teveel gereken
teerden denken: laat maar. Er is
toch niets aan te doen.
Het vervelende is dat dit soort
ontwikkelingen altijd achteraf blijkt
Toen de oppositie vorig najaar al om
een prysstop vroeg kon de noodzaak
nog helemaal niet bewezen worden.
Het tegendeel van die noodzaak trou
wens ook niet. Nu, twee maanden na
de invoering van de b.t.w.. kan de
noodzaak wel geconstateerd worden
Maar het effect van zo'n maatregel
ls nu veel minder. Met het afkondi
gen van een algemene prijsstop wor
den de prijzen op een bepaald niveau
bevroren. Als de stop wordt afgekon
digd op de dag voordat de prijzen
omhoog gaan kan iedere beetje
verstandige consument zien of de
stop wordt nageleefd. In begin ja
nuari was dat wel mogelijk geweest
zij het dat ook dian de b.t.w. in de
prijzen had mogen worden doorbe
rekend.
Als minister De Block nu nog een
een stop afkondigt om daarmee de
pryzen op het niveau van eind de
cember te bevrizen moet hij toch
wel 'n paar correcties toelaten. Want
ook dan zullen de gevolgen van de
b.t.w., van gestegen grondstoffenprij-
zen en van hogere lonen in de prij
zen mogen worden doorberekend.
Dat is een verschikkelijk gereken,
waarbij de kans op allerlei gewilde
of ongewilde fouten heel groot is. Er
is maar één manier om na te gaan
of die fouten niet worden gemaakt:
een massaal leger van controleurs
die alle prijzen controleren. Zo'n le
ger is er niet.
De minister kan ook zeggen ik be
vries de prijzen op het niveau dat
ze nu hebben en dan ga ik na wel
ke ..conponenten van de prijs ten on
rechte zijn verhoogd. De vergroting
van de winstmarge zou meestal zo'n
component zijn.
Maar ook dat is een verschrikke
lijk gereken. En ook om dat reken
werk te controleren is weer een mas
saal leger van controleurs nodig. Ge
zien deze problemen is het dus niet
zo gek dat de minister zegt: Ik richt
mij alleen op de rasechte pnjsopdrij-
vers in bepaalde branches: die zal ik
pakken.
Het probleem is alleen dat de mi
nister zijn geloofwaardigheid heeft
verloren omdat hij ook al voorspelde
dat het allemaal wel zou meevallen.
Het probleem is verder dat deze ma
nier de prijsopdrijvers ln sectoren,
die niet onder behandeling zijn, niet
afschrikt.
Conclusie: is geen echte oplos
sing.
Het prijsindexcijfer is het allerbe
langrijkste element in die discussie.
Het cijfer is en blijft echter betrek
kelijk. Het prijsindexcijfer is geba
seerd op de prijs van een goederen
pakket dat een gemiddeld Neder
lands gezin nodig heeft.
Als een van de onderdelen van dat
pakket in prijs stijgt gaat ook het in
dexcijfer omhoog. Dat is de stijging
voor het gemiddelde Nederlandse ge
zin en dat bestaat alleen in theo
rie.
Mensen, die meer huur betalen dan
het gemiddelde gezin, zijn duur
der uit als de huren stijgen. Mensen,
die gek zijn op sterke dranken en die
meer dan het gemiddelde gezin aan
alcoholie consumeren, zijn duurder
uit als de jenever flink in prijs stijgt.
De individuele huisvrouw kan dus
best gelijk hebben als zij zegt: „Hé
wat gek, mijn uitgaven zijn meer ge
steeen dan de kosten van levenson
derhoud volgens het prijsindex
cijfer".
De grote vraag is en blijft steeds:
wat is gemiddeld? Anders gezegd:
stel je het gemiddelde pakket samen
waarop het indexcijfer is gebaseerd
Het pakket dat het Nederlands Cen
traal Bureau voor de Statistiek heeft
samengesteld schijnt vrij goed te
zijn. Het wordt bovendien van tijd
tot tijd herberekend want de con
sumptie gewoonten kunnen verande
ren.
In andere landen, waar de statisti
ci blijkbaar minder onkreukbaar
rijn. worden er op dit gebied wel eens
trucjes uitgehaald. Bekend is bijvoor
beeld het verhaal over het Engelse
indexcijfer. Toen een gisse politi
cus het pakket voor het gemiddelde
Britse gezin eens ging nakijken bleek
het vreemde afwijkingen te vertonen.
Hoewel iedereen allang zijn huis
met elektriciteit verlichtte bleek er
in het Engelse pakket nog een flinke
hoeveelheid kaarsen voor te komen.
De elektriciteit was inmiddels flink
duur geworden, maar de kaarsen
waren nog even goedkoop als vroeger.
De gevolgen voor het Britse index
cijfer laten zich denken.
In Prankryk heeft zich ook eens
zoiets voorgedaan. Daar bleek het
pakket boordevol te zitten met ten
nisballen. Ook het Franse gezin ge
bruikt weinig of geen tennisballen,
maar de grap was dat de prijzen
van dit produkt vrij contant bleven.
Zo kon de Franse minister voor
de prijzen altijd tegen het parlement
zeggen: „Jullie hebben ongelijk, de
prijzen zijn helemaal niet zo fors
gestegen als Jullie denken". Maar dat
kwam dan door die tennisballen
Premier J. Pengel
legt functies neer
PARAMARIBO (ANP) De de
missionaire minister-president van
Suriname, de heer Johan Adolf Pen-
gel. heeft gouverneur Ferrier ver
zocht, zijn ontslagaanvrage als mi
nister van Algemene Zaken, minister
van Binnenlandse Zaken en minister
van Financiën niet langer in beraad
te willen houden.
Dit bericht is van officiële zijde
bevestigd. Daaraan werd toegevoegd,
dat, zodra de ontslagperiode gereed
is. deze door de gouverneur zal wor
den ondertekend.
(Van onze correspondent)
LONDEN (GPD De verhoging
van de Britse rentevoet van 7 op 8
procent betekent voor de Britten een
schok omdat deze recordhoogte her-
I inneringen oproept aan de situatie
zoals deze tijdens de devaluatie van
i het pond, J»n november 1967, was
j ontstaan. Thans, nu de vooruitzich
ten gunstiger zyn, Is er echter geen
sprake van een nieuwe valutacrisis.
Het verder aandraaien van de kre-
dietschroef was echter nodig gewor
den als een nieuwe maatregel tegen
de inflatie, omdat de grote banken
de door de regering gestelde lenings
limiet met 228 miljoen pond sterling
hebben overschreden.
Hoewel de verhoging een extra be
scherming van het pond betekent,
zal het de kap taaiinvesteringen en
de Britse export bemoeilijken ten
nadele van Engelands langzaam
herstellende betalingsbalans, hoewel
deze aan de andere kant naar de re
gering hoopt geholpen zal worden
doordat de kredietstitu&tie de invoer
zal beknoppen. De algemene kritiek
is echter dat rentevoetverhoging op
zichzelf een veel te stomp instru
ment is om de juiste economische
invloed uit te oefenen.
Ook hypotheekrente en afbeta
lingsregelingen zullen op den duur
door de verhoging van het disconto
opnieuw in het gedrang komen,
maar het enige lichtpuntje is mis
schien dat by de aanstaande april-
begroting wat belastingverhoging
betreft de klap mogelijk minder
zwaar zal aankomen dan werd ver
wacht.
De maatregel leidde tot een explo
sie in het Lagerhuis, waar de con
servatieve oppositie de regering ver
weet dat de voortdurende stijging
van de overheidsuitgaven de oorzaak
van de chronische moeilijkheden is.
Bovendien, zo voerde zij aan, zullen
door de afsnoering van het krediet
vele kleine zakenlieden met de on
dergang worden bedreigd. Een ver
dere reden voor de verhoging van
het bankdisconto ls dat dit thans in
overeenstemming is gebracht met
de rentevoet in de meeste andere
landen.
(ADVERTENTIE)
Graag maak Ik een test 'm zelf-rit in de DAF55. Wilt u mij alle Infor
matie sturen over DAF33, DAF44, DAF55, DAF55 stationcar, DAF44
stationcar, DAF55 coupé. (Aanstrepen wat u wenst)
Naam
Adres
In enveloppe zonder postzegel zenden een DAF, antwoordnummer 2000, Eindhoven.
Plaats
.O
Strandloop in
Noordwijkerhout
NOORDWIJKERHOUT De IJs
club Noordwijkerhout organiseert
zondag 16 maart, in samenwerking
met de atletiekvereniging Spartaan,
een strandloop aan de Langevelder-
1 slag bij Noordwijkerhout. Het gaat
om een prestatieloop van de Lange-
velderslag naar de Duimdamseslag en
terug, waaraan iedereen ka ndeel-
nemen. De afstand bedraagt 8 km;
voor jongeren tot en met 13 jaar
4 km. De organiserende besturen
rekenen op ongeveer 2000 deelne
mers. De start is om 12.30 uur.
Alvorens de prestatieloop plaats
vindt. wordt er om 11.30 uur een
wedstrijd gehouden voor atleten
(KNAU-leden), oveneens over 8 km.
Hieraan zuillen verscheidene promi
nente lopers deelnemen.
UTRECHT (GPD) Tien da
gen lang heeft het proces tegen
de 26-jarige van vier moorden en
'n aanslag beschuldigde Hans van
Z. en de van uitlokking en mede
plichtigheid betichte 76-jarige
Oude Nol geduurd. Dinsdagmor-
j gen 11 maart om tien uur zal de
strafkamer van de Utrechtse
rechtbank vonnis wijzen ln de
grootste moordzaak die Nederland
i deze eeuw heeft gekend.
I Voor wie alle zittingsdagen van de
j Utrechtse rechtbank in de zaal aan-
wezig is geweest, zyn dat boeiende
dagen geworden met af en toe een
i fascinerend hoogtepunt. Het is een
zeer opmerkelijk proces geworden
door de aard van de misdrijven, de
persoon van de hoofdverdachte Hans
van Z., de „oude rot" Nol, de officier
en de beide verdedigers.
Hoofdpersoon ln het proces was
niet Hans van Z„ maar de president
van de strafkamer van de rechtbank
nir. D. van Zeben. Deze 54-jarige ju
rist heeft van de eerste grote straf
zaak die hy als president te behan
delen heeft gekregen een voortreffe
lijk werkstuk gemaakt.
Wat de afgelopen weken in Utrecht
is gebeurd is uniek te noemen. Zel
den heeft een president blyk gegeven
over een zo grondige kennis van de
dossiers te beschikken als mr. Van
Zeben. zelden treft men een zo punc
tuele proces-regie volgens de regels
van het Wetboek van Strafvordering
en zelden ervaart men achter de ta
fel zoveel respect voor het mens-zijn
van de verdachte.
Kostbaar iets
Kortom rechtvaardigheid, psycho
logisch inzicht, kennis van zaken en
correctheid waren uitermate goed
verenigd in de persoon van de presi
dent. „Een kostbaar Iets", stamel
de Hans van Z. ln zijn laatste woord
en daarmee bedoelde hij de sfeer
(Van onze financiële redactie)
LEIDEN (GPD) Overal wordt met procenten geknutseld
om na te gaan welke hap er uit de bestedingsmogelijkheden
wordt genomen. De minister van Economische Zaken, mr. De
Block, was deze week in een fel prijzendebat gewikkeld met de
leden van de Tweede Kamer die, als het erop aankomt, veel
meer op het gebied van de geldontwaarding op hun geweten
hebben dan de minister met al zijn ambtenaren erbij.
Het is overigens knap hoe men het
allemaal weet te berekenen. De BTW
verhoogde de prijzen met 1.1 procent,
liet voorraadeffeet deed er 0.5 pro
cent bij, huren, oogsten en invoer
zorgden voor 0,3 procent. De EEG,
tabak en luistergeld waren ook goed
voor 0.3 procent, de medische verzor
ging zorgde voor een temperatuurs-
verhoging van 0.7 procent, overheids-
tarieven voor 0.1 procent, resterende
arbeidskosten voor 0.7 procent. Ge
lukkig waren er uitverkopen in
januari, die voor een daling van 0.5
procent zorgden, anders had het er
helemaal bar en boos uitgezien.
Voor ons allemaal is het een schra
le troost dat de styging minder groot
bleek te zijn dan door de andere par
tijen werd gesteld. De ouderen, die
het twijfelachtige voorrecht hebben
om van de AOW-uitkering te moeten
leven, krijgen een beetje compensa
tie. Zij krijgen idem zoveel procen
ten meer. Natuurlijk procenten, dan
lijkt het wat. want ln geld ls het fei
telijk nog maar een schimmetje.
Procenten zyn als het erop aan
komt het meest bedrieglijke ver
schijnsel van onze tijd. Het procent
ls verheven tot de graadmeter voor
alles en nog wat.
Procenten zijn van oudsher eigen
lek het domein van de kapitalisten,
die hun geld tegen procenten uitle
nen. Voor hen is het een aangenaam
verschijnsel dat de geldontwaarding
tot gevolg heeft dat de besparingen
steeds meer achter lopen by de
groeiende kapitaalbehoeften van
overheid en bedrijfsleven. Het gevolg
is dat de rentevoet oploopt. By ons
moet de overheid al lenen tegen 7
procent om aan geld voor de schat
kist te komen. Dit percentage is zo
hoog dat de oude kous is opengegaan,
want het publiek heeft de spaardui-
ten aangesproken om te trachten wat
obligaties van de nieuwe staatslening
te bemachtigen.
Het rentepercentage van de lening
is, goed uitgerekend, 200 procent
van het rentepercentage dat inder
tijd door minister Lieftinck als
de normale rentevoet voor ons land
werd genoemd, namelijk 3 Vt procent.
Zo ziet men maar eens wat men met
percentages kan bereiken.
Rustiger
Voorlopig ziet het ernaar uit dat
de rentevoet wat tot rust komt op
het niveau van 7 procent, een voor
ons land eigenlyk abnormaal hoog
peil dat echter tevens een zekere ri
sicopremie voor de geldontwaarding
inhoudt. Het zal ervan afhangen of
de Nederlandsche Bank de kraan
lang genoeg dichthoudt voor nieuwe
emissies of het niveau lang gehand
haafd kan worden. In financiële krin
gen wordt het niet uitgesloten geacht
dat de rente in de loop van het Jaar
nog verder zal stijgen.
De nieuwe staatslening, welke op
f 350 min werd bepaald heeft niet al
le aanvragers kunnen bevredigen,
tnaar de markt is voor het ogenblik
toch wel zodanig afgeroomd, dat de
Bank voor Nederlandsche Gemeen
ten voorlopig het ongeduld moet be
dwingen, alvorens met een nieuwe
emissie aan de markt te komen. De
nieuwe staatslening noteerde aanvan
kelijk boven pari, omdat er nogal wat
instellingen zijn, die by de toewyzing
niet geheel aan haar trekken zyn ge
komen.
het rapport van de commissie-
Oyevaar. Als er niet op korte termyn
tot massale fusie, concentratie en
vlootvernieuwing wordt overgegaan
is het afgelopen met Hollands glorie.
In het rapport wordt gesteld dat
onze koopvaardij nog voor een klein
miljard by draagt aan de deviezen-
inkomsten, die onze betalingsbalans
ln evenwicht moeten houden, voor
zover dat by de bestaande beste-
dingsdrang mogelyk is.
Als we een dergelyk bedrag zouden
Rendement
In Engeland is de rentevoet al dus
danig opgelopen, dat de koers van de
3'i procent war loans een rendement
biedt van byna 8% procent. Een jaar
of wat geleden, toen de koers van de
war loans ook zo sterk was gedaald
dat er een hoog rendement kon wor
den gemaakt, zyn er heel wat Neder
landse beleggers geweest, die de stuk
ken toen hebben gekocht.
Het hangt er maar net van af hoe
veel vertrouwen men in de positie
van het pond sterling heeft om op dit
moment tot belegging in warloans
over te gaan. Gebeurt er niets met
het pond sterling, dan bestaat er
kans om door de tijd een flinke winst
op zyn stukken te maken terwijl in
tussen 'n rendement van 8^ procent
wordt verkregen. De discontoverho
ging van 7 tot 8 procent ls er op ge
richt de positie van het pond inter
nationaal te verstevigen.
Scheepsvaart
Een dergelijk hoog rendement is
by ons alleen te maken op scheep
vaartaandelen, maar hoe het daar
mee is gesteld ls wel gebleken uit
der de bakens zouden hebben verzet.
Vele jaren achtereen hebben zy ge
aarzeld om met de nieuwe tyd in de
koopvaardy mee te gaan. De tank- j
vaart werd overgelaten aan Griekse 1
scheepsmagnaten. die een tonnage
in beheer hebben, welke geiyk staat
aan onze gehele koopvaardyvloot, of
aan Noren en andere naties waar
het klimaat nog gunstig is. In het
rapport-Oyevaar wordt erop gewe
zen dat er in de periode 1960 tot en
met 1967 eigenlyk f 178,5 miljoen
moeten missen zou onze economie
spoedig zodanig in gedrang komen
dat degenen, die nu het hardst van
de toren blazen by het stellen van
looneisen, weldra ach en wee zou
den moeten roepen over de werkge
legenheid.
Dit neemt echter niet weg, dat
men zich kan afvragen of een sterk
geïndustrialiseerd land. als Neder
land zo langzamerhand is geworden,
zich nog wel de weelde van een ei
gen koopvaardij kan permitteren.
Andere industrielanden hebben
steeds meer van hun positie als zee
varende mogenheid moeten prijsge
ven, zie de Verenigde Staten, waar
de vloot met subsidies en allerlei be
scherming in stand wordt gehouden
naar Engeland. Frankryk en Duits
land.
Misschien zou er meer bestaans
recht zyn geweest als de reders eer-
moest worden bygepast door de ge-
zamenltfke rederyen.
De meeste reder yen waren er tot
nu toe niet toe overgegaan om ba
lansen. te publiceren welke een in
zicht gaven in het werkeiyke vermo
gen. Voor de samenstelling van het
rapport zyn echter gegevens be
schikbaar gesteld, die een beter in
zicht verschaffen dankzy het feit,
dat een herwaarderingscyfer van de
vloot en andere activa wordt gege
ven op basis van de reële waarde.
Het zal dan ook moeite kosten om
de geldgevers te bewegen om op
grond van de bestaande gevens «Jaar
te staan met de portemonnee om de
middelen by te passen, die tekort
komen om de vlootvernieuwing tot
een bedrag van f 1.6 miljard ln vijf
jaar tyds te verwezenlyken. Zelfs
met een staatsgarantie zal het moei-
Ujk zyn om het geld byeen te bren
gen, vooral als de kapitaalschaarste
nog verder zou toenemen, hetgeen
voor de komende Jaren niet uitgeslo
ten moet worden geacht.
De grote bedryven kunnen zich
doorgaans wel van voldoende mid
delen voorzien door het feit, dat op
de buitenlandse kapitaalmarkten kan
worden aangeklopt. Philips heeft met
zyn succeslening van 100 miljoen dol
lar aangetoond, dat er nog wel geld
te krijgen is. Koninkiyke Zout, Shell,
AKU, Hoogovens en andere grote
vennootschappen konden ook op de
Euro-kapitaalmarkt terecht.
Voor de kleinere en middelgrote
ondernemingen zal het ln de komen
de tyd steeds zorgelyker worden om
aan geld te komen. Door de krediet-
restrictie. welke de banken noopt om
de uitzetting van de kredietverlening
te beperken tot 6 procent ln de eer
ste acht maanden, worden zij het
meest getroffen. Verleden jaar is de
kredietuitzetting veel groter geweest
Ondernemers, die de deur van de
kapitaalmarkt op een kier willen
houden moeten er dan ook voor zor
gen dat aandeelhouders niet al te
slecht bedeeld worden, vooral om
dat ook voor hen die van de inkom
sten uit belegging moeten leven, de
geldontwoording een factor van be
tekenis is. Vandaar dat ernaar ge
streefd wordt om van de betere in
komsten van het bedrijf ln het afge-
lope jaar gebruik te maken om aan
deelhouders wat beter te bedenken
Van de 45 vennootschappen, die
gedurende de eerste twee maanden
haar dividend over het afgelopen
jaar aankondigden, waren er 24 die
tot een hogere uitkering kunnen
overgaan. Door 15 maatschappyen
werd een onveranderde uitkering
in het vooruitzicht gesteld.
De bestuurders van vyf vennoot
schappen maakten een slechte beurt
omdat zy met een dividendverla
ging kwamen aanzetten.
I waarin dit proces is gehouden. Wei-
I licht was dit de eerste maal in het
leven van deze ongelukkige geestes
zieke dat hy een mens tegenover zich
vond, die moeite deed een diep gees-
telyk contact met hem te krijgen.
Als een olifant door een porselein
kast, zo stampte de officier van Jus
titie, mr. A. Somerwil de eerste mid
dag door de subtiele sfeer die mr. Van
Zeben zo meesteriyk had opgebouwd
om toegang te krygen tot de zonder
linge gedachtenwereld van Hans van
Z.
De vragen die de officier aan Van
Z. stelde verbrak die sfeer. Mr. So
merwil heeft, op het stellen van en
kele vragen en het oplezen van zyn
requisitoir na, het proces tien dagen
passief bijgewoond. Die vragen kwa
men nogal eens op ongunstige ogen
blikken of waren niet altyd tactisch
gesteld. Opmerkelyk was dat hy op
het drie uur durende pleidooi van
Nols raadsman geen enkele repliek
had-
Niet opgewassen
De offloier van Justitie gaf de in
druk niet geheel tegen deze zeer ge
compliceerde zaken van Van Z. en
Oude Nol te zyn opgewassen. Heit
was trouwens niet duldeiyk waarom
een openbaar Ministerie vertegen
woordigd werd door deze substituut-
officier, terwyi het parket ln Utrecht
over meer ervaren aanklagers be
schikt.
Men kreeg verder de indruk dat zyn
plaatsvervanger, de wat oudere mr.
J. C. van den Berg geen woord ont
ging van wat er tydens de zittingen
werd gezegd en dat hy niets liever
had gewild dan de taak van zyn con
frère overnemen.
Het was jammer, dat het requisi
toir wat styi en taalgebruik betreft
byzonder slecht was gesteld en dat
hy niet in staat bleek het met enige
overtuigingskracht of zonder tiental
ken versprekingen op te lezen. De
buitenlandse waarnemers waren
daarover byzonder verbaasd.
Een staartje
Het is niet uitgesloten, dat het pro
ces Van Z. nog een staartje zal kry
gen in de vorm van discussies over
de strafbaarheid van verdachten in
het algemeen. De eis van levenslange
gevangenisstraf voor Hans van Z.
komt vermoedelyk wel overeen met
de gevoelens van het volk.
Een misdadiger moet gestraft, zyn
slachtoffers moeten gewroken wor
den.
In de moderne maatschappyieer
echter heeft de straf de functie ge
kregen van beveiliging van de maat-
schappy en behandeling van de ver
dachte. De rechtbank had wat dat be
treft de handicap dat de tbr, dus de
verpleging, niet kan worden opgelegd
na gratiëring van langdurig gestraf
ten tenzy dit by vonnis tevoren is
bepaald Dat verklaart de dubbele
eis van de officier in de zaak-Van Z.
Wat er tenslotte met Hans Van Z.
gaat gebeuren en of Oude Nol op zyn
hoge leeftyd en met zyn misdadig
verleden nog aan psychiatrisch onder
zoek zal worden onderworpen met het
verzoek hem tot een keurig heertje op
te voeden, daarover zullen wy over
twee weken meer weten.
Op dinsdag 11 maart zal de straf
kamer van de Utrechtse rechtbank,
die by de magistratuur de naam
..kamer der barmhartigheid" heeft,
het vonnis bekend maken
