Leids kunstmaan- experiment
functioneert jaar lang prima
Mej. Henderson paste
school bij tijd aan
Ambstaanvaarding
prof. dr. A. J. Drewes
Aanvoer nog beperkt
REEDS274 KM
MAGNEETBAND
en handel stroef
FORD ONTVANGT U GASTVRIJ
NU „NA-RAI" IN DE STADSGEHOORZAAL
ZATERDAG 1 MAART 1969
LELDSCH DAGBLAD
PAGINA 3
LEIDSE VEEMARKT
ZUSTER A. P. ANSPACH
LEIDEN De besturend-zuster
van het Diaconessenhuis in Lei
den, zuster A. P. Anspach, is in
gelijke functie benoemd aan het
Diaconessenhuis in Emmen.
Het was vorige maand precies 12t6
jaar geleden, dat zuster Anspach in
haar huidige functie werd benoemd.
In haar Leidse tijd heeft zij de inge
bruikneming van het nieuwe Diaco
nessenhuis aan de Houtlaan meege-
maak, een verpleeginrichting, die nu
al weer te klein is geworden. Momen
teel worden plannen gemaakt om de
opname-capaciteit met circa 200 bed
den uit te breiden.
Mr. de Graaf, die op deze afscheids
receptie het woord voerde, herinner
de er aan, dat de scheidende direc
trice in september 1967 het feit her
dacht, dat zij veertig jaar bij het nij
verheidsonderwijs werkzaam was, bij
welke gelegenheid aan mej. Hender
son de bondspenning van het N O
werd uitgereikt. In hoge mate, aldus
mr. De Graaf, betreuren wij uw voor
tijdig vertrek. U heeft het bestuur
steeds van goede adviezen gediend,
terwijl het allen bekend was, dat de
school een grote plaats in uw hart
innam wy zijn allen blij, dat U de
school gelukkig niet verlaat als ..een
stumperd". Uw vitaliteit is weer
bloeiende. Naast de school heeft U
ook het nijverheidsonderwijs in zijn
totaliteit in tal van commissies op
voorbeeldige wijze gediend. Aan uw
Leidse tijd en aan het contact op
bestuurlijk niveau zullen wij de bes
te herinneringen bewaren, aldus mr.
De Graaf, die mej. Henderson na
mens het bestuur een bronzen water
bak „voor de vogels in uw tuin"
aanbood. Met een enkel woord in-
Mej. H. H. F. Henderson
(links) in gesprek met haar op
volgster, mevr. P. Barrau-Müh-
ring.
(Foto LD Holvast)
stalleerde mr. De Graaf hierna me
vrouw Barrau-Mühring in haar nieu
we functie.
Loud
Mej. P. Kuenen, die namens colle
ga's en oud-collega's een woord van
afscheid en waardering sprak, haalde
daarin vele herinneringen uit het
schoolleven op, momenten, die als
gouden schakels aaneengroeiden. Een
weerspiegeling daarvan was de gou
den schakelarmband, die mej. Kue
nen, namens de groep waarvoor zij
ADVERTENTIE
sprak, aan mej, Henderson aanbood
Mevr. Th. W Noordman-van Meche-
len, directrice van de R K. Vakschool
voor Meisjes en mede sprekend na
mens de directrice van de Chr. Huis
houdschool en tevens oud-leerling
van mej. Henderson wees op de
prettige samenwerking, „concurren
tie was ons vreemd" tussen de drie
scholen. Ook zij wees op de vele fa
ses, waarin mej. Henderson het N O
heeft gediend. Als aandenken wer
den enkele bijzettafeltjes aangebo
den.
Na een dankwoord van mej. Hen
derson „in Leiden heb ik een ple
zierige tijd gehad" hebben velen
met een handdruk (en soms ook een
geschenk) afscheid genomen. Onder
hen waren o.m. de burgemeester, mr.
G. C. van der Willigen en diens echt
genote, de gemeentelijke inspecteur
van het onderwijs, de heer J. J. van
Riesen en tal van vrienden en be
kenden uit de kring van het nijver
heidsonderwijs. De leerlingen van de
Vakschool hadden dit reeds donder
dag gedaan. Ook bij dit afscheid
werd een geschenk overhandigd.
LEIDEN Op dinsdag 4 maart a.s. zal het eerste Nederlandse
satellietexperiment, het kosmische stralen-experiment van de
Leidse Werkgroep Kosmische Straling in W.K.D.-Laboratorium
een jaar hebben gewerkt. Het instrument, dat dan honderd
veertig omlopen van elk tweeënzestig uur en zesentwintig minu
ten zal hebben voltooid, bevindt zich samen met nog drieën
twintig andere experimenten in de Amerikaanse satelliet OGO-
5, die op 4 maart vorig jaar van Kaap Kennedy werd gelanceerd.
LEIDEN Hoewel de aanvoer op en geïmporteerd, die het krappe bin-
de gisteren gehouden veemarkt iets nenlandse aanbod vergrootten bij
hoger lag dan de vorige week, bleef minder vraag. De handel had daar-
deze toch nog steeds aan de erg lage door een matig tot lui verloop met
kant. Het waren vooral weer de zeer iets lagere prijzen voor de 3e en 2e
beperkte aanvoeren in de wolvee- en soorten. De le kwaliteiten bleven
slachtvee-sectoren, die het aanvoer- nog wei prijshoudend,
cijfer drukten. In de handel ging het Notering per kg geslacht gewichti
stroever toe dan vorige week. On- vette koeien van f 3,80-4,55 en f5,25.
danks het beperkte aanbod nam de j Extra kwaliteiten tot. f 5,60. Slacht-
vraag af, waarbij de duurte wel de stieren van f 4,80-5,15. Worstkoeien
belangrijkste tegenhanger vormde. van f 3,55-3,75.
De vleeshandel deed het in de af- j Onder de aanvoer van vette kal-
gelopen week dan ook verre van best. veren van ver uiteenlopende kwall
en hoewel alles
nop
duur bleef, no-
teiiten bevonden zich ditmaal enkele
Negentig procent
effectief
Zowel de satelliet als het. Leidse
instrument heben zich best ge
dragen en doen het nog uitstekend.
Bij het ontwerp is uitgegaan van een
periode van een jaar betrouwbaar
werken, maar het kan best zyn, dat
een veelvoud van deze tijd wordt
bereikt. De temperatuur van de sa
telliet is in het begin nogal opge
lopen tot 45 graden Celsius, maar
zonder kwade gevolgen. Ook het uit
vallen van de zender, gekoppeld aan
de grote antenne van de satelliet,
kort na 't begin, stoort niet noemens
waard, daar de werkgroep via de
kleinere antenne toch nog negentig
procent van de gegevens binnen
krijgt. Andere niet-Leidse experimen
tatoren zyn minder gelukkig ge
weest. Vijf ervan hebben het geheel
of gedeeltelyk moeten opgeven ge
durende het afgelopen jaar
Gedurende dit jaar is de hoog
spanning, die dë fotobuizan voedt,
honderdveertig maal uitgeschakeld
en weer aangeschakeld. Het instru
ment verzamelt namelijk de meest
waardevolle gegevens, wanneer de
satelliet zich ver van de aarde be
vindt. Het verste punt ligt op 145.000
kilometer boven heit aardoppervlak,
of wel ruim een derde van de af
stand tot de maan. Elke keer dat de
satelliet weer naar de aarde terug
valt en in de stralingsgordels duikt,
wordt het instrument afgezet om
overbelasting, die op den duur tot
beschadiging zou leiden,te voor
komen-
komen er zo één of meer pakken
magneetbanden. In totaal had men
tot 20 februari 383 banden van elk
720 meter lang ontvangen, betrek
king hebbend op de periode 5 maart-
17 oktober 1968. De totale lengte
hiervan bedraagt 274 kilometer.
teerden de mindere soorten slacht- le soorten Bil een iets betere vraag
koeien toch al iets lager. Het beperk- „,erden de djeren vlot verkocht tegen
te aantal slachtlammeren en scha- j jets stijvere prijzen
pen werd vlug verkocht De prijzen Notering per kg levend gewichti
bleven in deze seotor en andere ru- van f 3,50-3,90 en f4,30.
brieken nog staande.
De handel in slachtvarkens was bij
een krap aanbod in het westen des
lands even moeilijker door een rui
mer aanbod met dalende prijzen in
1 hetoosten.
De totaal-aanvoer bedroeg 1292
1 dieren.
W olvee
f^nmnntpf' vluohten te Kiruna in Noord-Zwe-
VjUHIJIUIcI {den. Het feit, dat op zo grote af
Op een gewone bandrecorder zou
den deze banden in achthonderd uur
afgespeeld kunnen worden. De com
puter doet. het achtmaal sneller Ge
durende het afgelopen half jaar is
uitvoerig geëxperimenteerd om de
snelste, maar toch betrouwbare ma
nier te vinden om deze gegevens op
de computer te verwerken. Inmid
dels is een begin met de definitieve
verwerking gemaakt. In het tijdvak
21 januari tot 8 februari werden bij
voorbeeld vijftig banden afgelezen.
gegevens uit de ruimte zendt van
uit de Amerikaanse kunstmaan
OGO-V.
sterkte uit als in de eveneens door natje an uitslagen, die van een ^it is het Leidse instrument
de Leidse groep uitgevoerde ba/llon- j gamma-kwant afkomstig zou kun- dat nu een jaar lang uitstekende
nen zijn. Het elektronisch ontwerp
is zo ingericht, dat deze zeldzame
stand van de aarde nog ongeveer de- combinaties bij de registratie voor
zelfde intensiteit heerst, wyst. erop. 1 rang krijgen. Wanneer bijvoorbeeld
dat de ballongegevens althans niet jn de afleesperiode van één seconde
in sterke mate verontreinigd zijn i aj een „banaal" deeltje, zoals bij
door elektronen, die van de aarde in I voorbeeld een gewoon proton, in het
plaats van uit de ruimte afkomstig i geheugen geregistreerd is, klaar om
zijn. I door het station op aarde uitgele-
zen te worden, wordt dit rustig uit-
I geveegd en vervangen, wanneer een
Bt 'iioeniiiigeii in
(-1 geveegd en vervangen, wanneei
>amma-stralm<> zeldzame gebeurtenis gedurende de-
j zelfde seconde zich aandient. Of al
Heel spannend te de vraag, of de de zo vergaarde gegevens inderdaad
Leidse werkgroep gammastraling op kosmische gamma-kwanta bp-
examencommissies
- LEIDEN Benoemd zijn: prof
Dit betekent niet. dat daarmee het meet. Gammastraling is elektromag- trekking hebben, zal pas na nadere dr P c van Traa Leiden tot Ud
eindresultaat bekend is. want deze i net/ische straling met extreem hoge ijkmetingen kunnen worden vastge- van de examencommissie staathuis-
gegevens moeten eerst nog vergele- energie, dit is extreem korte golf- steld. Tot nu toe Is nog door nie- houdkunde en statistiek m.o. 1969;
ken en geijkt worden met soortge
lijke metingen met een tweede exem
plaar van het instrument in een
kunstmatige deeltjesversneller
(iebruiksvee
De aanvoer ln de gebruiksvee-af-
deling mocht, er voor de tijd van het
jaar nog wel zijn. Vooral de sector
vare koeien was aardig bezet. Het
aanbod van melk- en kalfkoeien is
nog niet. groot, en de belangstelling
blijft ook nog uit. Het is nog te vroeg
in het voorjaar en het vee kan het
land nog niet in. terwijl de veehou
ders de ruimte in hun stallen nodig
hebben voor het kalven. De handel
bleef nog rustig, maar niettemin
goed prijshoudend. Ondanks een rui
mer aanbod van vare koeien was hier
toch ook nog niet veel animo.
Bij een matige handel waren de le
soorten nog duur en wel te verkopen,
maar deden de 2e en 3e soorten het
Schrik
Op 9 juni schrokken de Leidse
onderzoekers hevig en vreesden zy,
dat hun experiment kuren vertoon
de. De gegevens, die zy dagelijks
van de Amerikaanse N.AS.A. toe
gestuurd kregen, lieten namelijk in
eens heel andere speotra zien. Enig
heen en weer bellen leverde echter
de oplossing: de satelliet zat in de
stroom van deeltjes, uitgezonden
door een grote zonnevlam. Zulke si
tuaties hebben zich sindsdien nog
acht keer herhaald.
De gegevens, die bij N.A.S.A, te
Washington van zeven over de we
reld verspreide grondstations binnen
komen, worden daar eerst samenge
voegd en onderverdeeld, zodat iedere
experimentator over de gegevens van
zijn eigen experiment kan beschik
ken. Op aparte magneetbanden krygt
men in Leiden de gegevens over de
baan van de satelliet en zyn stand
in de ruimte. Deze gegevens worden
met een vertraging van slechts enkele
maanden thuisgestuurd. Elke week
Zuster Anspach
heen
gaal
lengte. Het onderzoek van de iets mand gammastraling in dit energie- i mei A E dpn Enp.pl Oeo-stiwcf I
langere golven, de Röntgenstraling. gebied ,50. MeV-5.000 MeV, war- fn L van der JSfe melK, UIM. van
heeft de laatst* jaren een venassen- genomen ,De Le.dse onderzoekers Ito- lot leden van de commlssi(. dje w melken^kalfkoe en van
de vlucht, genomen, maar het op- pen over emge tUd te kunnen vast- M, zyn met het afnemen van e 5%5 Vare konen van
Toch is reeds nu wel iets over de vangen van gammastraling uit de stellen, of een duidelijke verhoging I het examen ter verkrijging van het
resultaten te zeggen. De elektronen ruimte is nog grotendeels toekomst- van de intensiteit optreedt, wanneer l pedag0glsclle getuigschrift voor het j klein "aantal jonge pinken" aanee
van de kosmische straling, waar het i muziek. Eens in de drie uur regi- j eenmaal per omloop de nchtmg, 1___t4._4.__ I J s P g
in eerste instantie om te doen was. i streren de vyf tellers, waaruit de j waarheen hun experiment wijst,
komen er met ongeveer gelijke Leidse detector bestaat, een combi- dwars door de melkweg zwaait.
Gelet op de tyd van het jaar ver
wekt het verbazing dat er nog steeds
slachtschapen en lammeren worden
aangevoerd. De kwaliteit van de die
ren en het gewicht zijn echter wel
achteruitgaande en daardoor voor de
export niet meer zo gewild. Behou
dens enkele koppeltjes goeds vlees-
dieren, die nog wel voor de export
werden afgenomen, kwamen de
meeste dieren toch niet boven de
prijs van f 185 uit. Bij het krappe
aanbod had de handel niettemin een
vlug verloop en waren de dieren per
kg gewicht niet goedkoper. Het aan
tal aangevoerde stellen was nog niet
noemenswaard.
Notering: vette sdhapen van f120-
135 en f 150. Vette lammeren van
f 145-175 en f205.
Varkens
ADVERTENTIE i
In de STADSGEHOORZAAL.
nijverheidsonderwijs voor bezitsters
van de akte N XII: mej. E. C. C.
Oppenoorth. Leiden, tot lid en voor
zitster van de examencommissie '69
akte Na; M. C. van den Berg, Al
phen a'd Rijn. C. de Graaf. Kat
wijk, C. J. Ydo- Barreveld, Voorhout,
J. Pronk. Katwijk. G. J. Verbrugge,
Leiden. J. Vink, Katwijk a. Zee, al
len lid van de examencommissie '69
akte Na; drs. P .J S. van Dijk,
Boskoop, lid van de eindexamencom
missie land- en tuinbouw l.o. '69;
ir. A. P. van den Hoek, Boskoop, lid
van de eindexamencommissie '69
land- en tuinbouwkunde l.o. '69, voor
het bijzondere gedeelte tuinbouwkun
de.
Omtrent de handel ln varkens en
biggen voor de fok en mesterij nog
weinig verandering. De aanvoer in
deze afdeling was wel aanmerkelijk
groter dan vorige week. De handel,
die het nog bij redelijk hield, was
-. wegens de duurte wel iets terughou-
in de afdeling jongvee een dender en ^doar maar moeUiJk.
J°"«e P1?""1 aanee' prijshoudend,
voord, maar wegens de koude weers- Noterlng: wugeI! mn
omstandigheden bestond hiervoor f 450_500 en t5M van
rhTelTe^rr™8 en 135 <»-*•
Notering: van f 500-625 en f 790 I De llandel WM m
de afgelopen week voor het westen
Vet I'll ml vee des lamis taanelyk moeilijk. In het
oosten was het aanbod groter, waav-
I door de prijzen daar iets omlaag
gingen. In het. westen van het land
In de afdeling vette koeien was de
aanvoer nog minder dan vorige week
en was met een 130 stuks koeien be
keken. Het verging de vleeshandel
bepaald slecht, waardoor de animo
verflauwde. Daarbij werd er naar ver
houding van het aanbod tamelijk
veel vlees ingevoerd vanuit Frank
rijk en werden er ook Engelse koei-
LEIDEN „U hebt de schooi
steeds bij de tijd aangepast en
onder uw leiding is er nimmer
van enige wrijving tussen bestuur,
docenten en leerlingen sprake ge
weest".
Het was het grootste compliment,
dat de voorzitter van de Vereniging
Vakschool voor Meisjes aan het Ra
penburg, mr. M. C. de Graaf, de
scheidende directrice van deze school,
mej. H H. F. Henderson, gistermid
dag tijdens een geanimeerde af
scheidsreceptie kon geven.
Mej. Henderson, die met vervroegd
pensioen ging. heeft sinds mei 1957
de „teugels" van deze school vast in
handen gehad. In mei 1967 kwam
daar een eind aan en ging zij met
ziekteverlof. Gedurende deze tijd
werd het directoraat waargenomen
door mevr. P. Barrau-Mühring, die
met ingang van vandaag is benoemd
tot directrice, die thans mej. C. Oos
ten als adjunct-directrice naast haar
vindt. Mej. Henderson, die het is aan
te zien, dat de rustperiode haar heeft
goed gedaan, gaat zich binnenkort in
Amerongen vestigen.
daarentegen kwam de handel daar
door in een moeilijke situatie te ver
keren, omdat men minder wilde
(moest) betalen, dat door het krap
pe aanbod hier werd tegengehouden.
Het aanbod vair' slachtzeugen lag
echter even beter met gevolg dat de
prijzen van deze dieren iets met die
van het oosten meezakten.
Prijzen per kg levend gewicht j
lichte slachtvarkens van f 2.72-2.74,
lichte slachtzeugen van f 2,10-2,20.
In de afdeling geiten geen grote
I aanvoer en een goede prijshoudende
handel.
j Notering: van f 35-55 en f96.
LEIDEN In het. Groot Audito- taalbeschrijving. De ontwikkelingen
rium van de Leidse Universiteit heeft die zich in de algemene taalweten-
gisteren prof. dr. A. J. Drewes het j schap daarna in Europa voordoen.be-
ambt van gewoon hoogleraar in de invloeden ook de studie van de Semi-
Zuidsemitische taal- en letterkunde tische talen. De Sacy's monumentale
aanvaard met het uitspreken van een ..Grammaire arabe" Is geheel in de
oratie, getiteld „Erpenius over werk
woorden"
Dia's van Leiden
en Noord-Afrika
LEIDEIN De heer A J. Jonge-
geest van Port Ro.val geschreven La- leen heeft op een bijeenkomst van
ter doen taalvergelijkingen en histo- de Leidse afdeling an de Neder-
Prof Drewes memoreerde dat ln nfhe taa,w<rtenschaP- r««"e tijd tandse vereniging van ex-politieke
f1?.: ^e^es memoreerde dat ln structurele en transformationele gevangenen uit de bezettincsfild
1505. met lang nadat de herovering methoden hun Intrede. Men «blaten zfen dle ht^iaak
voltooid at*e Granada d^eèrsto' A*a- lllustre™ heeft in o J stod en Sn™"
bUclto grammarica erscheen die^aht hoe™Ta de verschillende methoden door Nnord-Afnka
in het westen door een Christen was onderzoek hebben bygedragen Hy vertelde op gemoedelijke ma-
ge,schreven. De auteur, Pedro de Al- oplossing van het probleem j nier bij de plaatjes over het ont-
cala, had de bedoeling met zijn werk van de zogenaamde afgeleide werk- j staan van Leiden en over de terug-
de verspreiding van het Christendom woorden ;n de Semitsche talen, een gang en de armoede, die de stad in
probleem dat voor het Arabisch door 1 hun ban hebben gehad. Door de
Erpenius voor het eerst duidelijk is sloppen en stegen van de oude bin-
onder de Moslims te bevorderen,
maar juist aan zijn wetenschappe
lijke betekenis ontleent het boek zijn 8psteld. De uitweg die Erpenius heeft j nenstad .waarbij hij telkens de aan
blijvende waaide. Mel Reuchlin's e<*°zen blijkt nog steeds de enige
grammatica van 't Hebreeuws mar
keert het het begin van de weten
schappelijke beoefening van de Se
mitische talen in Europa.
Stond Pedro de Alcala nog sterk
die van praktische betekenis is.
40
Prof. Drewes wordt tijdens de
receptie na afloop van de oratie
gelukgewenst door zijn vader prof.
i dr. G. W. J. Drewes. die eveneens
in de ban van het Lattin, Erpenius hoogieraar in de Leidse Litteraire
weet in aijn Arabische grammatica. 1 F lt it en A bisch taal
letterkunde en Islamoloyie do- j
ceert.
(Foto LD Holvast) I
zijn Arabische grammatica,
die Ln 1613 te Leiden is gedrukt, het
I juiste midden te vinden tussen de
westerse en de Arabische wijze van
wezigen de naam en ligging liet ra
den waaruit wel bleek dat maar
weinigen hun woonplaats goed keri-
nen, voerde hij zyn toehoorders ook
naar de nieuwe bouwwijzen. Met
een aantal raak geschoten kijkjes
op de Leidse hofjes en de molens
rondom de stad rondde hy dit ge-
jaar
