Op het „witte eiland
IB IZ A genieten
van zon en z
Gidsen voor verdwaalde
TOERISTISCHE BIJLAGE LEÏDSCH DAGBLAD
WOENSDAG 22 JANUARI 1969. Pj
IflSC
Gezicht op de haven van Ibiza.
IBIZA is het „witte eiland" van de Balearen, veel kleiner dan zijn bekende buur
man Mallorca, waar het 130 kilometer vandaan ligt. Het is gevormd als een soort
ruwe ruit, met een grootste lengte van 41 kilometer en een grootste breedte van
20 kilometer. De totale oppervlakte van Ibiza is 572 vierkante kilometer groot en
er leven rond 35.400 mensen. Zij wonen in witte, vierkante huizen en huisjes, de tra
ditionele bouw sinds zeshonderd jaar van de Ibizaanse woning. Over het gehele eiland
zijn die witte huisjes als sneeuwvlokken op een groene ondergrond uitgespreid zo
althans ziet de bezoeker het eiland uit de lucht, wanneer hij per vliegtuig Ibiza
nadert.
De luchthaven op de zuidelijkste punt van be*
eiland, vlak by de voor het land zo belangrijke
zoutwinning, heeft zich snel moeten ontwikkelen
om het toestromende verkeer te kunnen ontvan
gen. Op de landingsbaan kunnen nu de grote in
ternationale jets landen, naast machines uit vrij
wel alle landen van Europa, die golf na golf van
vakantiegangers het veel te kleine en nauwe
luchthavenstation in loodsen. Ook wit, zoals alle
moderne hotels en appartementsgebouwen, vele
meer dan tien verdiepingen hoog, wit zijn en de
geometrische, vierkante bouw van de Ibizaanse
huizen bezitten.
W onderbaarlijk
Ibiza is een wonderbaarlijk eiland. Het is zó
klein dat de bezoeker gelegenheid heeft in één
vakantie het hele eiland te bezoeken en te leren
kennen. Wie één dag een auto huurt en zo*n 120
km. rijdt kan zeggen dat hij bijna overal geweest
is. Het landschap; gebergte, binnenland en kust
streken zijn bovendien niet overweldigend, niet zo
groots, zodat het zonder moeite beschouwd en ge
noten kan worden. Dat betekent niet dat het
niet mooi is, want Ibiza is landschappelijk
prachtig. De natuur is er gematigd, lieflijk, har
monisch nergens grimmig of angstwekkend of
neerdrukkend.
Wie de Spanjaarden als razenden ziet bouwen
aan grote en grootse hotels en flatgebouwen,
houdt zijn hart vast voor al dat schoons. Net als
aan de Costa Brava lijkt het alsof ze overdrijven
en te veel bouwen —ten koste van hun eigen
economie en het landschap.
Voorlopig valt het nog mee. Ibiza kent nog altijd
heel stille en heel mooie plekken, vooral in het
noorden bij Portinatx of aan de zuidwest kust.
En de economie bloeit zo zeer dat de Span
jaarden zelf het niet kunnen bijhouden. Er ko
men uit vele landen van Europa ondernemende
lieden, die op Ibiza ,iet« beginnen". Wie op
het strandje van Figueretas staat het zuidelijke
nieuwe stuk van de stad Ibiza en de gebou
wen van de boulevard bekijkt, ziet onder meer:
'n Hollandse mini-snackbar (eigenares: een Ne
derlandse vrouw met twee flinke zoons een Schot
se souvenirswinkel, een Engels restaurant, een
Duitse souvenirs- en lectuurwinkel een Duitse
boetiek, een gemengd Italiaans-Engels restau
rantje en een Spaanse zelfbedienings kruidenier.
Met de Engelse taal komt de toerist op Ibiza een
heel eind. Zoals de Duitsers Mallorca hebben
veroverd, zo nestelen de Britten zioh op Ibi
za. Overal zijn de café's en restaurants versierd
met opschriften als „Home made tea", .British
breakfast", „Ham and eggs" en dergelijke.
Opmerkelijk is ook de invloed van de reisbureaus,
juist op een eiland als Ibiza, dat zich meer leent
voor de (vlieg)-groepsreis dan voor de individue
le vakantiebezoeker. Hele hotels zijn Engels, maar
plotseling staat er een hotel tussen waar iedereen
Duits spreekt, of een appartementsgebouw, dat
zonder uitzondering bezet is door Nederlandse fa
milies.
Na lang een vergeten eilandje geweest te zijn,
is Ibiza een tiental jaren geleden midden in de
stroomversnelling van het moderne toerisme geko
men. Alle belangrijke volkeren uit de oudheid heb
ben op Ibiza gewoond: Chaldeeërs, Egyptenaren,
Phoeniciërs, Romeinen, Vandalen, Byzantijnen en
Arabieren vestigden er strategische steunpunten
of handelsnederzettingen. Tot in 1235 het eiland
werd veroverd door de aartsbisschop van Tara-
gona en zijn geschiedenis sindsdien ten nauwste
verbonden is met Spanje- Ibiza is van die tijd af
Spaans gebleven, maar de invloeden van zijn
vroegste bewoners hebben nog altijd hun sporen
op de samenleving van het eiland.
Zijn isolement hield oeroude gebruiken stevig in
ere tot op de dag van heden en wij kunnen daar
van —ondanks de toeristenstroom nog proeven
Per auto door de
binnenlanden van
Ibiza.
bij een wandeling door de oude stad Ibiza, het
deel dat ligt achter enorme vestingmuren. Die
muren zijn opgetrokken tegen de piraterij onder
de ook bij ons zo bekende Spaanse vorst Philips
II en vormen een uniek staaltje van oude ves
tingbouw, even uniek in stand gehouden tegen
de tand des tijds.
Die muren geven de stad Ibiza haar bijzonder
aanzien en maken haar tot een (overigens nog
springlevend) historisch monument. Buiten de
muren heeft de stad zich in latere jaren sterk
uitgebreid en haar mooie haven met de levendi
ge kaden zijn zeker zo aantrekkelijk als de oude
stad zij het wat minder curieus.
Veel hippies
In die oude stad wonen tegenwoordig ook hip
pies. Ibiza heeft van oudsher een grote aantrek
kingskracht gehad op tal van kunstenaars. In
hun voetspoor zijn de hippies gevolgd, de jonge
mensen die de maatschappij (voor kortere of lam-
P 90
in N
!0 ca
Ion
gere tijd) de rug hebben toegekeerd en een eigen
zorgenvrij leven met een eigen stijl hebben ge
zocht. De oude romantische stad met de wirwar
van nauwe straatjes, poortjes, trappen, als ook
de sfeer op het gehele eiland, moet hun heb
ben aangesproken.
De Ibizanen zijn er aan gewend de hippies te
zien lopen, in soms allerwonderlijkste kledij en
vreemd behangen met sieraden. De Spanjaarden
kijken er niet meer van op, evenmin als van de
stroom toeristen. Zij hebben geaccepteerd dat hun
eiland als voortdurende trekpleister de vreemde
lingen lokt, zij verdienen aan hen, zij leven met
hen. Zij gaan desondanks hun eigen gang:
's avonds om negen uur, als het al flink donker
is, vult het grote plein van Ibiza zich met Spaan
se families die er voor het avondeten paraderen en
er him kinderen laten spelen. Het ritme van het
Spaanse leven is niet door de vreemdelingen ver
stoord. Wel zijn er sporen van de invloed van bui
ten te vinden, zoals in de boekwinkels van Ibiza,
waar na enig peuren, enkele boeken over seksuele
voorlichting zijn te vinden, werk van Hemingway
en zowaar het dagboek van Che Guevara waar
je in Spanje toch wel even van opkijkt.
Toeristenstad
Maar het is hier niet de plaat* om filosofie te
bedrijven over de toeristische invloed op het
strikt Spaanse regiem. Want in Ibiza schijnt de
zon en die verdringt voor de bezoekers vele pro
blemen. De toerist gaat naar het eiland in de
eerste plaats om van die zon en de zee te ge
nieten.
Voor hem zijn hele steden gebouwd als San An
tonio, dat nauwelijks een eigen bevolking heeft en
vrijwel uitsluitend bestaat uit vreemdelingen en
Santa Eulalia. dat als klein kustplaatsje aan de
monding van de enige echte rivier op Ibiza uit
groeide tot mondaine toeristenstad. Het leven in
die twee plaatsen is geheel op de toerist gericht.
Uit de haven van San Antonio vertrekken dage
lijks tal van bootjes, die hem naar alle mogelijke
aantrekkelijke punten aan de kust brengen: veel
al verrukkelijke strandjes met palmen en een
strandtentje, waar je heerlijk en goedkoop kunt
eten en drinken.
Zuster-eiland
Toch is Ibiza-stad te prefereren, zeker voor hem
die ook als toerist iets wil zien al is dat ui ter-
„Ik moest een bus vol mensen de weg
wijzen en toen ze eindelijk waren waar
ze wezen moesten, was de chauffeur van
de bus zo blij, dat hij me voor aller ogen
een zoen gaf", vertelde de 22-jarige
Zweedse Inge Isberg.
Inge, die gekleed is in een lichtblauwe broek,
een bijpassend windjack, witte laarzen en een
valhelm, is één van een tiental Stockholmse toe
ristengidsen, die verdwaalde toeristen op hun
bestemming moeten brengen.
Deze gidsenorganisatie, die is ingesteld door
Texaco, is behalve in Stockholm werkzaam in
Göteborg, Malmö en Helsingborg. Alle 29 gidsen
zijn studenten, die goed Engels, Frans en Duits
spreken en op één na zijn het allemaal meisjes.
Een zoen als beloning komt zelden voor, maar de
meisjes erkennen, dat men vaak afspraakjes
met haar wil maken.
De eenzame man van het stel, de 23-jarige Bengt
Nyström, vertelde dat men hem, als hij op zijn
scooter voorbijsnort met zijn valhelm op, vaak
voor een van zijn vrouwelijke collega's houdt.
„Veel jongens wuiven naar me als ik langs hen
kom." aei hy.
ii
Als ze hun vergissing ontdekken, vrag
ge manneiyke toeristen Bengt dingen,
nen belang in stellen, zoals waar
dansgelegenheid is, waar je veel
kunt ontmoeten of, eenvoudiger:
meisjes zyn.
De gidsen, die om te beginnen allen
wys hebben, krijgen een opleiding vi
ken op hun scooters vóór zy te werk
steld en zy werken gedurende de
maanden.
tDA
d
let
op
jaai
bts J
drii og
Dl
Er gebeuren zelden ongelukken,
moeiiykheid is, ervoor te zorgen dal
dwaalde toerist niet opnieuw verdwaal ^1
hü het contact met de gids verliest.
De dienst is nu in zyn derde jaar en
schatting van Texaco zyn de gidsen in'
rechtstreeks contact gekomen met
350.000 toeristen.
Voor deze dienstverlening behoeft niet'
betaald, maai- zy levert Texaco
welkome publiciteit op.
Bovendien komt het voor, dat een
doen om zyn waardering te tonen.
Een Fransman, die geen gereed geld
een meisje de klompen, die hy droeg...
toeri k
Itatci
I
367 l
b
Ipla
toffe
hebb
«ok
'rava
den
tces
it
ijbie
te
'lal
ltn.
aard oppervlakkig van de eigen bevolking en
het inheemse leven. Uit Ibiza zyn ook tal van
tochten te maken, met als belangrijkste de an
derhalf uur durende vaartocht naar het zuster-
eiland Formentera. Een stille zuster; het toerisme
begint haar nog maar pas te ontdekken. For
mentera (2.800 inwoners) is wat yler begroeid,
heeft meer zandgebied en is nog spaarzamer be
woond dan Ibiza. De zee is er zo mogelyk nog
helderder, het licht nog lichter, de atmosfeer doet
er nog iets meer tropisch aan.
Ibiza heeft deze winter een eerste poging ge
daan „overwinteringstoeristen" te lokken. Derge
lijke acties kunnen best sfeervol zyn. Want vrie
zen doet het er nooit. In februari staat alles
op het eiland in bloei.
Het eigeniyke seizoen begint in april en tot eind
oktober is het er heerlijk weer. Nooit te heet (door
E Britten, met hun
m naar het bijzonder
g J het eiland Ibiza i\
dellandse Zee het
dekt als toeristische delict
Nederlandse reisbureaus
sloom geweest in hun appn
zijn vele jaren lang Ma"
super-trekpleister blijven
Ook de reisfolders voor de
van 1969 weiden lang uit
lorca en er is weinig ovi
te vinden.
De foto links geejt een gezu
stad Ibiza; hierboven een I
het eiland Ibiza en het
zustereiland Formentera.
iirop
or E
iohzt
I
it ei
andf
vijze
jeva
eren
de zee), met een gemiddelde van 22,4den
de zomer: nooit te koud met een gemii. Er
10.4 graden in de wintermaanden. nd
mib
Aanbevolen boeken over de eilanden
Formentera:
IBIZA, door Baltasar Porcel, uitgevei ng.ei
Barcelona in de serie Planeta reisbes* bez
Er is een Franse, Duitse, Engelse en Si
tderl
tie van dit boek, voorzien van kaarllcj
uit en kleurenfoto's.
i de i
die]
van
IBIZA, door Arturo Llopis, uitg. Nog! aar
lona, in Duitse vertaling. Beknopte reit 01
veel foto's.
