ZWARTE WOUD
ALTIJD MOOI
IN ZOMER EN
Heimatabend
tekst en foto's
Cees Combee
BTJLACFE! m LEIDBCR DAQBLAD
WOENBDAO J1 JANUARI 1009. PAGINA 8
Men krygt een uitstekende indruk van dit 6200
inwoners tellende stadje, dat geheel ingesteld is
op toeristen en op hen die komen kuren. Het is
erg beschut gelegen in de dalen van de Gutach,
de Schonach, de Prisenbach en de Nussbach.
Aan de lange, omhoog lopende hoofdstraat van het
stadje vindt men aan weerszijden allemaal win
kels. Typerend zijn de uithangborden, waarop
men van verre kan lezen wat voor soort zaak het
is. Souvenierwinkeltjes vindt men er te kust en
te kern-. Daar is het een toeristenoord voor.
Evenals in het gehele Gutachdal is de lucht er
ozonvol met in de zomer en in de winter een
zeer intensieve zonnestraling. Dit is ook de oor
zaak, dat men in Triberg en verre omgeving vele
uitstekend ingerichte kuuroorden vindt. Ook
Freudenstadt, Homberg, Hausach en Waldach
zijn pittoreske plaatsjes met talrijke bezienswaar
digheden. Vanuit Gutach heel gemakkelijk te be
reiken. Men treft er voortreffelijk verwarmde bui
tenbaden met talrijke attracties voor de jeugd
aan. Ook daar kan men rustig een dag met de
kinderen doorbrengen. Toeringcars brengen de
vakantiegangers, die het iets verder willen zoe
ken. naar het Bodenmeer met het subtropische
eilandje Insel Mainau, Konstanz, de Elzas en
Gastvrij
In dat pittoreske Gutach met z*n karakteristieke
dorpspleintje, waarop twee charmante kerkjes
staan en wat hotelletjes, vonden we een zeer
gastvrij onderdak bij Waldbauer Karl Götz. Een
boer in optima forma met een bijzonder lieve
vrouw, die uiterst bekwaam voor haar gasten
zorgde. Niets was dit in het Zwarte Woud geboren
en getogen landbouwersechtpaar te veel. Het
stond altijd voor iedereen klaar en was steeds be
reid te helpen. Hun oude boerenhofstede, gelegen
aan de voet van een ongeveer negenhonderd me
ter hoge berg, hadden ze de laatste jaren zó la
ten verbouwen, dat er (voortreffelijke) slaapgele
genheid was voor ruim twintig gasten. Wanneer
er kleine kinderen by waren, kon men er wel
dertig herbergen. De avonduren kon men door
brengen in een gezellig ingerichte kamer met te
levisie, radio en een tafel met (uiteraard!) Duitse
tijdschriften. Ook overdag stond deze kamer ter
beschikking van de gasten.
't Merkwaardige was, dat je je reeds na een half
uurtje op je gemak voelde by Karl Götz en zijn
vrouw. Ze hadden hun gasten dan reeds een glaas
je zelf gedistilleerd onvolprezen Schwarzwalder
kirsch of een glas (ook zelfgemaakte) appel- of
bramenaap aangeboden. Een dronk op de kennis
making! Het 1 andbouwers- pensionhoudersecht
paar vertelde het honderd uit over de schoon
heid, die het Zwarte Woud te bieden heeft en
natum-iyk (wie neemt hen dat kwalijk) moesten
we een groot aantal plaatjes bekyken, waaruit
duideUjk moest worden, dat Gutach een unieke
plaats met veel afwisselend natuurschoon is.
Redelijke prijs
En ze hadden geen ongelyk. Het is er uitzon-
deriyk mooi enmen haalt er de vakantiegan
gers nog niet het vel over de oren. Voor een
zeer redeiyke prys kan men daar z'n vakantie
doorbrengen. In vergeiyking veel biUyker dan in
de meeste „vakantieplaatsen" in ons land. 't Eni
ge is, dat men er een 700 kilometer per auto of
per trein (tot Offenburg en dan richting Kon-
Een fraaie opname vanaf de Schwarzwald-
bahn van de beboste hoogste van Gutach.
glooiende vlakten in het dal „voorzien" zyn van
een smetteloos wit kleed.
We waren er (ook voor u) in de zomer en in de
winter en uit de grond van ons hart moeten we
zeggen: Zo ftfn en rustig hebben we het nog
nooit gehad en we zyn nog nooit zo uitgerust
huiswaarts getogen!
Gutach is een romantisch plaatsje. Gelegen in
het hart van het Zwarte Woud in een van de
mooiste dalen, waaraan dit uitgestrekte gebied
zo ryk is. Door het dorpje stroomt de Gutach,
die een twintig kilometer van Gutach op ongeveer
duizend meter boven Triberg door een massieve
bergwand breekt. In dit snelstromende, heldere
„bergwater" kan men volop dartelende forellen
zien springen.
Museum
In Gutach maakt men kennis met oude en nieuwe
bouwstyien. De laatste hebben de overhand. In
dit negen kilometer lange dal, dat tot Gutachs
grondgebied behoort, ziet men de oude Schwarz
walder Bauernh&user. Leuke boerderyen met rie
ten daken en langs de hele voorgevel bloembak
ken: in de zomer gevuld met kleurige bloeiende
planten, 't Is een genot om naar deze „hofsteden"
te kyken. De wandelwegen lopen er vlak langs.
Er is ook een museum, dat een beeld geeft van
de gebruiken van de Gutachers uit lang vervlo
gen dagen, van de unieke klederdrachten en van
de inrichting van de boerenhofsteden. Dit mu
seum trekt jaarlyks duizenden vakantiegangers.
Is het een wonder, dat het dorpje Gutach een
oord is waar kunstschilders graag neerstryken?
Ze kunnen er te over impressies opdoen voor
het vervaardigen van hun werken. Prachtige ver
gezichten, leuke met bloemen getooide woningen,
fraaie begroeide dalen en wat al niet meer. Be
roemde Duitse schilders als Wilhelm Hasemann
en Curt Liebich hebben in Gutach gewoond en
gewerkt. Ze hebben er honderden schilderijen ge
maakt. die men nu nog kan aantreffen in ver
schillende woningen en natuurlijk in de musea.
Ze zyn een kostbaar bezit geworden.
De liefhebbers van wandelen kunnen In Gutach
hun hart ophalen. Er zijn heel veel goed be
gaanbare wandelwegen, die zelfs over hoogten
van zo'n 900 tot 1000 meter voeren. Alle kanten
kan men uit. Steeds ziet- men weer wat nieuws.
In de avonduren kan men herten vredig zien
staan grazen. Vaak niet ver van de boerderijen.
De karakteristieke boerenhofstede van
Karl Götz was rond de kerstdagen bedekt
met sneeuw.
Zwitserland. Ook worden er tochten in de om
geving gemaakt. Een bezoek aan de beroemde wa
tervallen by Schaffhausen behoort wekeiyks tot
de mogelykheden en is beslist de moeite van de
bustocht waard. Dat reizen wordt in de winter
maanden, wanneer de sneeuw het landschap dekt,
wel wat moeilyker. Bepaalde wegen kan men dan
niet nemen zonder gebruik te maken van sneeuw
kettingen. Het is echter aan te nemen, dat dege
nen die in de winterse periode naar het Zwarte
Woud trekken, dit uitsluitend doen om de winter
sport te beoefenen.
In het Zwarte Woud is veel te genieten. Wanneer
men er verblyft, moet men beslist niet verzuimen
een „Heimatabend" by te wonen. Deze worden
in Gutach en de omliggende plaatsen gedurende
het vakantieseizoen wekeiyks gehouden.
Burgerij en gasten vormen dan een hechte ge
meenschap. Het is by zonder leuk en men kan
van naby kennis maken met de folklore van de
streek, die gelukkig nog ook door de jongeren
in ere wordt gehouden. De meeste dorpsbewo
ners verschynen er in klederdracht, waarby voor
al die van de dames een kleurryk geheel vormen:
witte bloeses met korte pofmouwen en daar over
heen een zwarte overgooier en op het hoofd een
„Bollenhut", dat is een brede rieten hoed met
oranje bollen er boven op. Wanneer men in een
van beide kerken een zondagse dienst meemaakt,
i6 er volop gelegenheid dieze klederdrachten te
bewonderen. Naast de evangelische kerk staat een
indrukwekkend oorlogsmonument en achter het
bedehuis bevindt zich het kerkhof. Het opmerke-
lyke is, dat de kerkgangers, vóór zy zich in de
kerk begeven, by na allemaal naar deze begraaf
plaats gaan om bloemen te leggen op de graven
van hun dierbare verwanten. Zondag aan zondag!
De in klederdracht gestoken Gutachse kerkgan
gers zyn in de vakantiemaanden veelal het doel
wit van de fotografen en filmers. In drommen
staan zy te wachten tot de kerk uitgaat. Dan
klikken de sluiters van de fototoestellen en snor
ren de camera's. In zo'n seizoen worden er vele
honderden kleurenfilms aan gewaagd. Enwe
moeten zeggen, dat het beslist de moeite waard
is énige foto's met in klederdracht gestoken Gu
tachers te bezitten tussen de veelheid van vakan-
t ieprenten.
Rust
Met enige weemoed hebben we Gutach, het lief-
ïyke dorpje in het dal, en zyn vriendelyke en
gastvrye bewoners verlaten, 't Was voor het eerst
in jaren weer eens een echt rustige vakantie
geweest. Ver van het drukke rumoer van de ste
den en van de centra van vermaak.
In het Gutachdal proeft men de rust. Niet alleen
echter daar. Ook in de vele andere dorpjes in
de onmiddeliyke omgeving.
Karl Götz en zyn vrouw stopten ons kort voor
het vertrek nog een boek in de handen. Het gas
tenboek. Daarin moesten we iets schryven over
ons verbhjf in „zyn" hofstede en in „zyn" dorp.
Die Hollanders zyn vriendelyke mensen, zei hy,
er komen er hier hoe langer hoe meer. Met Kerst
mis krijgen jullie van my een mooie kaart. Hy
heeft woord gehouden.
Toen we dan eindelijk afscheid hadden genomen
van deze vriendelyke mensen en op het punt
stonden de Schwarzwaldbahn op te rijden rich
ting Holland riepen ze het echtpaar Götz, de
kinderen en andere gasten in koor: „Tot ziens
het volgende jaar!" We waren geloof ik al uit het
zicht verdwenen, toen ze nog stonden te wuiven.
Hartelyke mensen, die Gutachers. We komen er
beslist nog een keer terug.
Vanaf de toppen van de mini-bergen heeft
men een fantastisch gezicht op het dorpje
Gutach.
Op de terugreis van St.-Georgen kan men de
reis onderbreken door in Triberg uit te stappen
om daar een bezoek te brengen aan de beroemde
en zomers door honderdduizenden toeristen be
zochte waterval. De grootste van Duitsland met
een val van 162 meter, 't Is een bijzonder mooie
wandeling van het station in Triberg naar de
waterval.
*t Valt tegenwoordig niet mee een plekje te vinden om in alle rust de vakantie door te
brengen. Overal waar het rijk aan natuurschoon is, ontmoet men concentraties van
vakantiehoudende mensen. In ons land en in het buitenland. Toch zijn er (gelukkig)
nog van die plekjes. Wij ontdekten er een in het onvolprezen Zwarte Woud. En we
hoefden er niet eens zo erg lang naar te zoeken
Op weg naar Zwitserland reden we in ons Dafje
over de prachtige Schwarzwaldbaan met haar
vele onnoemelijk mooie uitzichten van het (druk
ke) Freudenstadt in de richting van het vakan-
tiecentrum by uitstek Triberg. t Liep zo tegen
drie uur. We hadden genoeg van het autorijden
en namen ons daarom voor In het eerste, het
beste plaatsje te stoppen. Het was Gutach. We
hadden er nooit van gehoord. Maar goed, we zet
ten ons trouwe vervoermiddel neer op de par
keerplaats van een hotelletje. Er was geen plaats
voor ons. Ook niet in de paar andere overnach
tingsgelegenheden, die Gutach ryk is, verzekerde
ons de hotelier. U moet een adres zoeken, waar
ze kamers verhuren met ontbyt, zei hy. Dat de
den we dan maar. t Lukte heel snel. Sneller dan
we hadden durven hopen. Maarals we een uur
of twee later op zoek waren gegaan, zouden we
waarschyniyk bot gevangen hebben!
stanz nemen) voor moet over hebben. Gastvrij
heid en goed eten (aanlokkelyke prijzen en een
goede bediening) zyn dingen, waarmee de Gut
achers het zeer nauw nemen. Werkelijk, het is
een genot om daar vakantie te houden. In alle
jaargetyden. Dus ook 's winters als de sneeuw
de beboste heuvels en mini-bergen bedekt en de
In de bossen loopt men de kans op een „ontmoe
ting" met een wild zwyn. Wandelt men door
het hoge gras van de bergweiden, waarin de
pruimebomen volop vruchten dragen, dan springt
er plotseling een haas of konijn uit zyn leger op.
Wanneer men van plan is veel te wandelen, ver
dient het aanbeveling even een bezoek te brengen
aan het VW-kantoortje, dat ondergebracht is
in het oude raadhuis. Daar voorziet men de gas
ten heel hoffelyk (voor weinig geld) van een
uitstekende wandelkaart en helemaal voor niets
van veel documentatiemateriaal over Gutach en
de plaatsen in de omgeving. Gewapend met zo'n
wandelkaart kan men uren wandelen zonder een
mens te zien. Men komt altyd weer uit in een
even charmant klein dorpje als Gutach en daar
kan men dan uitrusten van de vermoeienissen
en genieten van een verfrissende dronk. Zo ge
haald uit de (koele) kelder, die de waard of
waardin vanuit de gelagkamer kan bereiken. Wil
men een klein, maar stevig hapje eten, dan is
Schwarzwalder Speck met brood, wat schyfjes to-
Het bergriviertje de Gutach stroomt door
het aan natuurschoon zo rijke Gutachdal.
maat en wat zuur aan te bevelen. Het is, even
als forel en reebout, een specialiteit van deze
streek. Enlekker!
Wanneer de vakantiedagen om zyn en niets
gaat sneller dan dat zal men zeggen: „Nog lang
niet alles heb ik gezien. Er zijn nog wegen te
over, die we niet hebben betreden. De wandel
kaart maar goed bewaren. Die kan volgend jaar
wel weer goed van pas komen".
Eerste vereisten voor zo'n wandelvakantie in Gu
tach zyn gemakkelijk zittende wandelschoenen en
kleding, die erop berekend is lange uitstapjes
te maken, ook wel eens door dicht beboste wou
den. In de winter, wanneer een smetteloos
sneeuwtapyt de dalen en de heuvels bedekt en de
takken van de dennebomen de last byna niet
meer kunnen dragen, kan men er heerlyk wan-
delen of een rit met een arreslede maken. Een
uniek gebeuren. Vroeger zag men die door paar
den getrokken sleden ook in ons land, by voorbeeld
in het Sticht en op de Veluwe. Maar dat is zo
goed als voorby. De winters laten het byna niet
meer toe en de meeste stoeteryen zyn verdwe
nen. Ze hebben helaas plaats gemaakt voor mo
torische voertuigen.
Ski-sport
Zelfs de beoefenaars van de skisport kannen In
het Zwarte Woud te kust en te keur terecht.
Men ontwaart er niet zulke hoogten als in de
Alpen, waar men urenlang op de „latten" kan
staan, maar toch ziin er in de omgeving talrijke
springschansen. De liefhebbers kunnen er hun
sport naar hartelust beoefenen. Vooral voor de
beginners is het een uniek oord.
Treinreis
Men zou misschien de indruk krygen, dat het m
Gutach alleen goed is om te wandelen. Dat is
beslist niet zo. Met auto, treiin of toeringcar kan
men talryke leuke tochten maken. Korte en lan
ge. 't Zwarte Woud biedt tal van mogelykheden
enals men het wat verder wil zoeken, kan
men de Zwitserse of Oostenrijkse grens overgaan.
Maar ja, die tochten nemen een hele dag in be
slag: van de vroege ochtend tot de late avond'.
Heel leuk en helemaal niet duur is een tochtje
met de dieseltrein naar het wintersportcentrum
St. Georgen. Met het treintje, dat meestal als
wagenvoerder een Schwarzwalder heeft, die de
streek door en door kent en die altyd bereid is de
reizigers van „zyn" wagen attent te maken op
allerlei byzonderheden, komt men van Gutach af
gerekend door 23 kleine en grote tunnels. Links
en rechts ziet men in de dalen de dorpjes liggen
en de auto's vooral de zwaar met boomstam
men beladen wagens moeizaam bergopwaarts
ryden. Overal op de paden, die naar de toppen
van de mini-bergen leiden, ontwaart men de klei
ne, nietige figuurtjes van wandelaars.
Waterval in Triberg
