MADISON SQUARE
in New York kostte
ruim een half miljard
Japanner laat het geld gemakkelijk rollen
Tentoonstellingshal, stadion, theater,
bioscoop en restaurants onder één dak
Als levensmiddelen
bevr
•oren zijn
Eet meer appels als
u oud wilt worden
PAGINA 6
LEIDSCH DAGBLAD
Boven op het nieuwe Pennsylvenia station aan
de 7de Avenue in New York staat sinds enige
tijd een enorm koekblik130 meter in doorsnee
en ruim 50 meter hoog. In de ruimte is geves
tigd de nieuwe Madison Square Garden en di
recteur Irving Mitchell Felt noemt zijn gebouw
niet ten onrechte het grootste sport- en amu
sementscentrum van de wereldy\
Madison Square Garden is voor de Newyorkers
wat het RAI-gebouw is voor de Amsterdam
mers. Er hebben belangrijke tentoonstellingen
plaatsbokswedstrijdenijshockey toer nooien,
grote politieke vergaderingen, het jaarlijkse
optreden van 's werelds grootste Circus Ring-
ling en de wereldpremières van de grote ijs-
shows van Holiday on Ice.
Het nieuwe gebouw dat de afgelopen maan
den bij gedeelten in gebruik is genomen, is
de vierde Madison Square Garden sinds
1897. Het meest populair was tot dusver het
tussen grote gebouwen verscholen liggende
zalencomplex aan de 8ste Avenue ter hoogte
van de 50ste straat. Circus, ijsshows en
sportwedstrijden konden hier worden bijge
woond door 12.000 toeschouwers.
Madison Square Garden Center anno 1968
biedt meer mogelijkheden dan de vorige ge
bouwen. Het heeft een stadionruimte met
ijsvloer en 20.000 zitplaatsen, een amfie-
theater voor toneelvoorstellingen en shows
met ruim 5.000 plaatsen, een bioscoop, een
„hall of fame," waar grote sport- en andere
figuren worden geëerd, restaurants, café's,
een persclub, een sport- en een kunstmu
seum, een tentoonstellingshal en een bow
lingcenter met 48 banen. Naast het „koek
blik" staat een kantoorgebouw van 29 eta
ges dat ook tot het centrum behoort. Madison
Square Garden Center heeft meer dan een
half miljard gulder gekost, om precies te
zfjn 540 miljoen gulden oftewel tien maal zo
veel als tot dusver in het RAI-complex te
Amsterdam is geïnvesteerd.
Bezoek per trein
Het geweldige gebouw dat weieens het ver
enigingsgebouw van de 8 miljoen Newyor
kers wordt genoemd, staat in het hart van
Manhattan op enkele honderden meters van
het Empire State Building. Het is brutaal
weg gebouwd boven op het Pennsylvania-
station en dat is wel de meest ideale ligging
die men in een dicht bebouwde stad kan wen
sen. Immers, dagelijks rollen in dit onder
grondse station meer dan 600 treinen binnen
met in totaal ruim een kwart miljoen pas
sagiers. Bovendien heeft het station verbin
ding met twee lijnen van de ondergrondse
In het ronde gebouw kunnen zich bijna
30.000 mensen tegelijk vermaken zonder dat
men hinder van elkaar heeft. Bij het betre
den van de hal zijn er alleen al voor wat het
grote stadion betreft 26 loketten voor het ko
pen van plaatsbewijzen. Dat de bezoekers
aan ijshockeywedstrijden, circus of ijsrevue,
maximaal 20.000 man vervolgens naar de
hoogste verdieping moeten worden gebracht
Het nieuwe Madison Square Centre is ge-
bouwd bovenop het drukste spoorwegstation
van New York.
is geen probleem. Zeer grote liften brengen
het publiek binnen één minuut naar veertig
meter hoogte waar het stadion zich bevindt.
Ook kan men gebruik maken van roltrap
pen. Na afloop van de voorstellingen kun
nen alle 20.000 mensen binnen een half uur
weer buiten zijn. Zelfs voor wie het eerst de
Madison Square Garden bezoekt is verdwa
len haast onmogelijk. De kleur van het
kaartje is bepalend voor het vak waar men
een zitplaats heeft. Om dat vak te vinden
hoeft men slechts de kleuraan wij zingen te
volgen. In het stadion komt de kleur van de
stoelen tenslotte weer overeen met de kleur
van het kaartje.
Het sportstadion van
Madison Square Garden,
waar ook de
wereldpremières van het
Circus Ringling en de
Ijsshow van Holiday on ice
plaatshebben, ligt op de
hoogste verdieping.
De 20.000 toeschouwers
worden met liften en
roltrappen naar 40 meter
hoogte gebracht.
De plaats van Madison Square Garden Cen
ter wordt begrensd door de 7de en 8ste
Avenue en de 31ste en 33ste straat. Het is
dit stuk grond dat volgens gegevens die wij
op het kantoor van het sportpaleis vonden
als eerste eigenaar een Nederlander, Hen-
drick Pieter van Wesel had. Dat was in 1639
toen New York nog Nieuw-Amsterdam heet
te. Tot ruim 100 jaai geleden waren hier di
verse bedrijfsgebouwen gevestigd, waarvan
de eigenaars nog van Nederlandse afkomst
waren: Cornells van Ruyven, Paulus Leen-
derts, Jacob van Orden en Johannus van
Kouwenhoven. In 1871 werden grond en hui
zen gekocht door de Pennsylvania Railroad
Company, die hier een station wilde bouwen.
In 1960 kondigde Irving Mitchell Felt de
bouw van het nieuwe Madison Square Gar
den Center aan die gelijk zou plaats hebben
met een grondige verbouwing van het sta
tion. In 1963 werd begonnen met het slopen
van de oude bebouwing In januari 1966 ten
slotte kon met de bouw van het sport- en
amusementscentrum worden begonnen. De
belangstelling in de eerste maanden van het
bestaan van het nieuwe centrum doet nie
mand twijfelen aan de verwachting dat ook
deze „garden" een populaire ontmoetings
plaats voor de Newyorkers zal worden.
HET uit 24 musici bestaande varié
téorkest van Koichi Fukada zet
de donderende finale in en het
doek gaat op vor de laatste scène
van de meest spectaculaire, omvangrijk
ste en duurst-gemonteerde revue, die in
de wereld wordt vertoond.
Op de trappen en uitstulpingen van het weel
derige decor en over de volle breedte van
het bijna dertig meter brede toneel storten
zich de honderdenveertig danseressen en
zangeressen van de show, die onder de titel
„Herfstdans" in het Kokusai Theater te To
kio wordt uitgegeven. Het is de tweede voor
stelling deze dag. Over een uur begint de
derde en dan zullen opnieuw 4000 mensen de
enorme zaal bevolken-
De geheel op westerse muziek en showdans
geënte Kokusai-revue werkt uitsluitend met
meisjes. Japanse meisjes, die met blonde
pruiken en een oogopmaak, die de stand van
de ogen anders doet lijken, een westers spel
spelen. Voor de solisten gaat het spel zelfs
zover, dat zij de scheve stand van de ogen
operatief hebben laten veranderen en de
borsten door inspuitingen of andere trucjes
westerse afmetingen hebben gegeven. Sinds
enige jaren heeft het Kokusai-Théater meer
danseressen op het toneel dan het tot voor
kort grootste revuetheater, de Radio City
Music Hall in Rockefeller Center te New
York. Terwijl wordt overwogen om van de
Radio City Music Hall een parkeergarage te
maken, omdat de financiële resultaten van
de show niet al te best zijn, maakt de Koku-
sai-show een gouden tijd door.
Florerend uitgaansleven
Er zijn minstens twee oorzaken aan te wij
zen, waardoor de Tokiose show die van New
York zal overleven: de uitgaansdrift van de
Japanner waar het westerse shows betreft
en het feit dat een Japanse revuegirl nog
niet de helft verdient van het salaris van
haar Amerikaanse collega.
De Japanner geeft zijn geld gemakkelijk uit.
De industrie maakt daar een dankbaar ge
bruik van. Tal van fabrieken van o.a. foto-
en filmcamera's en radio- en tv-apparaten
zouden niet zo'n grote export hebben kun
nen ontwikkelen als de binnenlandse markt
niet zo'n hechte basis was voor hun omzet.
De Japanner geeft graag geld uit voor din
gen die het leven kunnen veraangenamen. De
omvangrijke vermaaksindustrie van Tokio
vaart er wel bij. Terwijl de amusementscen
tra van Parijs, Londen. New York en zelfs
Amsterdam voor een belangrijk deel drij
ven op de op vertier beluste buitenlander,
bestaan de wijken Ginza, Akasaka en Rop-
pongi in Tokio met de tientallen theaters,
honderden bioscopen en ontelbare bars en
nachtclubs in de eerste plaats van de bewo
ners van Tokio zelf.
Er is vermaak voor de rijke, die zich het du
re entertainment van geisha's kan permitte
ren, voor de op avontuur beluste mannen,
die in duistere bars een mooie vrouw willen
versieren, voor de simpele ziel, die zich wil
opwinden bij een knokfilm, voor degenen die
van lekker eten houden (en dat zijn alle tien
miljoen inwoners van Tokio), voor de tiener
die met zijn meisje een avondlang op een
kop koffie wil zitten, voor de typische kroeg
loper en de gelegenheids-doorzakker en voor
de vele goklustigen, voor wie iedere straat
wel een hal heeft met enige tientallen Pa-
chinko-speelautomaten. Miljoenen yens stro
men iedere avond van de ene in de andere
zak in de door kleurrijke lichtreclames ver
lichte amusementswijken. Hoeveel miljoe
nen, daarvan durft niemand een schatting
maken.
zijn- Het verhaal wil dan ook, dat het als
een vanzelfsprekendheid wordt beschouwd,
dat hoge functionarissen van bedrijven der
gelijke ontspanning via hun onkostennota's
financieren
Dure whisky
Hoe kleiner de bars, hoe gedempter het
licht, hoe hoger de prijzen. Men moet niet
verwonderd opkijken, als men in zo'n bar
voor enkele whisky's een rekening van een
paar honderd dollar aangeboden krijgt. Voor
de Japanner, die deze bars frequenteert,
schijnt dat allemaal niet zo'n bezwaar te
Nu we nog in het hartje van de winter zijn,
zijn de volgende tips wellicht van belang. Le
vensmiddelen in kelder of voorraadkamer
kunnen te lijden hebben van de vorst. Men
moet niet menen, dat men ze snel kan ont
dooien door ze bij de kachel of in warm wa
ter te leggen. Het ontdooien van levensmid
delen moet zeer geleidelijk plaatsvinden en
liefst partieel, namelijk eerst de hoeveelheid
die voor één dag benodigd is. Bevroren aard
appelen kan men het beste enige dage „voor
verwarmen" door ze in een warme ruimte te
plaatsen. De zoete smaak van de bevroren
aardappel verdwijnt dan ook. Wanneer men
echter op korte termijn aardappelen nodig
heeft, legge men de voor de maaltijd beno
digde hoeveelheid bevroren aardappelen ge
durende één nacht in koud water. De vol
gende dag brengt men ze dan onder toevoe
ging van wat azijn aan het koken.
Bevroren fruit herstelt zich in een koel
zoutwaterbad van enige uren. Dan moet het
echter wel meteen opgegeten of tot compote
verwerkt worden. Groente wordt in een koele
ruimte of in koud water „ontvroren". Bevro
ren melk wordt in de fles of kan langzaam
met lauw water ontdooid. Daarna goed roe
ren om de waterige smaak weg te nemen.
Ook bevroren eieren kunnen in een zoutwa
terbad van twee uur worden ontdooid. Ze zijn
dan echter niet meer zo smakelijk als een
gewoon vers eitje, maar wel geschikt voor
roerei, omelet enz. Levensmiddelen in blik,
alsmede vruchtensappen ontdooien langzaam
in een niet te warme ruimte, maar in geen
geval in warm water.
Appels bevatten veel pectine. Ook in andere
vruchten komt pectine voor, -maar appels
staan bovenaan in de rij van vruchten, die
deze stof bevatten. Amerikaanse geleerden die
zich bezig houden met voedingsvraagstukken
hebben nu ontdekt, dat pectine het choleste
rolgehalte van het bloed drukt en dus van
groot belang is voo* vele vooral oudere
patiënten, die door een te hoog cholesterol-
percentage in het bloed aan hart- en vaat-
moeilijkheden gaan lijden en daarom op een
dieet, dat arm is aan dierlijke vetten moeten
leven. Dr. Hans Fisher en dr. Paul Grimmi
ger van de afdeling voor voeding van de Rut
gers University in New Brunswick (New Yer-
sey) zijn debet aan deze ontdekking, die de
houders van appelboomgaarden zeer ver
heugt, gezien de gevoeligheid van de grote
massa der Amerikanen voor „gezond" voed
sel. Overigens staat niet alleen de appel hoog
aangeschreven als pectine-producerende
vrucht. Havermout deelt in deze repuatieook
dit niet meer zó populaire voedingsmiddel
bevat veel pectine.